_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Metoda indeksów dla oceny zagrożeń generowanych przez rurociągi przesyłowe S. Potempski, MANHAZ Instytut Energii Atomowej

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Metodyka analizy ryzyka Ryzyko = (prawdopodobieństwo zdarzenia) x (skutki zdarzenia) Założenia modelowe: -większe prawdopodobieństwo daje większe ryzyko, -ryzyko dla obiektów znajdujących się bliżej rurociągu jest większe, -zagrożenia mogą być natychmiastowe lub długo- czasowe, -większa ilość uwolnionej substancji powoduje większe ryzyko -większy obszar rozlania zwiększa ryzyko

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Dwa etapy analizy ryzyka 1. Oszacowanie ryzyka względnego z wykorzystaniem czynników wpływających na prawdopodobieństwo awarii, ujętych w cztery główne grupy: - czynniki zewnętrzne (w tym interwencja stron trzecich), - korozja, - czynniki projektowe, - niewłaściwe operacje. 2. Przeprowadzenie szczegółowych oszacowań ryzyka, w tym wielkości zasięgu i skutków dla segmentów rurociągu i instalacji towarzyszących, o dominującym wkładzie do ryzyka całkowitego zidentyfikowanych w oparciu analizy w etapie 1.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Metoda indeksów dla oszacowania ryzyka Minimalne wymagane wielkości dla poszczególnych grup czynników są następujące: -czynniki zewnętrzne: 48 pkt., -korozja: 28 pkt., -czynniki projektowe: 39 pkt., -niewłaściwe operacje: 46 pkt. RAZEM: 161 pkt

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Metoda indeksów dla oszacowania ryzyka

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Metoda indeksów dla oszacowania ryzyka

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Parametr głębokości pokrycia: Dla głębokości 0 – pkt 0 Dla głębokości 0-18 – pkt 4 Dla głębokości – pkt 8 Dla głębokości > 36 – pkt 12 Dla mocnych pokryć – pkt

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Poziom aktywności związany jest z następującymi czynnikami: ilość meldunków dotyczących instalacji względna gęstość innych instalacji podziemnych gęstość zaludnienia oszacowania na podstawie ocen personelu

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Edukacja społeczna: wysyłanie informacji pocztą do miejscowej ludności, coroczne spotkania z mieszkańcami, regularne programy edukacyjne dla miejscowej ludności, bezpośrednie kontakty z osobami zamieszkałymi najbliżej, ogłoszenia w mas-mediach

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Istotne czynniki oszacowania korozji: korozyjność gleby i środowiska (charakterystyka elektrolityczna gleby), stan pokrycia: typ i wiek, dane z przeprowadzonych inspekcji, wielkość zabezpieczenia katodowego, efektywność ochrony katodowej na podstawie testów, wskaźników ILI oraz inspekcji styku rury z glebą (tzw. Close Interval Survey - CSI), potencjalne interfejsy: inne urządzenia podziemne, obudowy itd,

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Istotne czynniki oszacowania korozji cd.: korozja mechaniczna uwzględniająca poziom naprężenia rury, wskazania zewnętrznej korozji ze wskaźników ILI, rodzaj używanych wskaźników ILI, kiedy przeprowadzono ostatnie testy weryfikujące integralność systemu

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Parametr wytrzymałości rur ma podawać względną siłę rurociągu, którą się szacuje poprzez margines bezpieczeństwa tzn. wielkość zapasu ciśnienia pod jakim rurociąg może jeszcze być eksploatowany. To z kolei da się wyrazić dla poszczególnych odcinków jako stosunek siły rurociągu do maksymalnego ciśnienia operacyjnego. Siłę rurociągu wyznacza się z ciśnienia wewnętrznego, uwzględniając opór elektryczny spawanych rur.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Poziom bezpieczeństwa związany jest z porównaniem najsłabszego ogniwa rurociągu z założonym maksymalnym ciśnieniem operacyjnym. Tym najsłabszym ogniwem może być nie tylko odcinek rury, ale również zawór, zbiornik ciśnieniowy czy inny element. Zmęczenie materiału można mniej więcej oszacować w zależności od odległości od stacji pomp – zakłada się że w odległości do 1 mili zmęczenie może być największe, zaś powyżej 8 mili jest już zaniedbywalne. Najbardziej właściwe jest jednak dokładniejsze monitorowanie zmęczenia materiałowego na podstawie modeli obliczeniowych i odnotowanych fluktuacji ciśnień.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Ciśnienie falowania (fluktuacje ciśnień) jest łączone ze zwykłym ciśnieniem operacyjnym i wyraża się za pomocą procentu maksymalnego ciśnienia operacyjnego: ciśnienie falowania większe od 130% max.: 0 punktów ciśnienie falowania od 120 do 130% max.: 2.3 punktów ciśnienie falowania od 110 do 120% max.: 3.8 punktów ciśnienie falowania od 100 do 110% max.: 5.3 punktów ciśnienie falowania poniżej 100 % max.: 7.5 punktów

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Czynniki ludzkie: identyfikacja części systemu, gdzie prawdopodobieństwo popełnienia błędów jest duże, efektywność procesu szkolenia, kompletność i adekwatność stosowanych procedur, jak łatwo nadciśnienie może być spowodowane błędami ludzkimi, niezawodność systemów bezpieczeństwa, prawidłowość utrzymywania instalacji oraz systemów komunikacyjnych, zabezpieczenie przed błędami mechanicznymi

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Oszacowania parametrów metody indeksowej Systemy bezpieczeństwa: systemy detekcji wycieków: monitorowanie stacji pomp i zaworów, cykliczne analizy bilansu masy plany awaryjne: zasady komunikowania, procedury detekcji uwolnień i ich likwidacji, opis wymaganych działań ratowniczych, opis zadań grup ratowniczych, zasady ochrony ludzi i elementów wrażliwych środowiska, zasady współpracy z lokalnymi służbami ratowniczymi

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Szczegółowe analizy ryzyka Oparte na zweryfikowanych danych historycznych zawierających informacje o wielkości wycieku, lokalizacji i skutkach dla sześciu grup receptorów: -wypadki śmiertelne, -obrażenia, -skażenie wody pitnej, -skażenie innych wód, -skażenie obszarów agrarnych, -skażenie terenów wilgotnych.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Statystyka amerykańska jeden wypadek śmiertelny zdarza się średnio na 217 wycieków, jedno obrażenie zdarza się średnio na 48 wycieków, około 35 wycieków wydarzy się w ciągu 50 lat, co daje średnio 0.16 wypadków śmiertelnych oraz 0.72 przypadków obrażeń. około 38% wycieków prowadzi do zagrożenia wód, spośród tych wycieków około 25% dotyka receptorów.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Częstotliwość i prawdopodobieństwo wycieków dla linii głównej

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Częstotliwość i prawdopodobieństwo wycieków dla stacji pomp

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Analiza potencjalnych zdarzeń - kategorie skutków bezpieczeństwo i zdrowie człowieka, wody gruntowe, biologia wód, biologia lądowa, wody powierzchniowe, jakość powietrza, geologia, gleby, transport, pokrycie terenu, hałas.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk Analiza potencjalnych zdarzeń - skutki dla ludzi pożary i eksplozje, krótko-czasowa ekspozycja na utworzone pary, długo-czasowa ekspozycja związana ze skażeniem gleby, wód gruntowych i powierzchniowych, ekspozycja poprzez wdychanie toksycznych substancji, w szczególności należy zwrócić uwagę na: –określenie limitu ryzyka wskutek bezpośredniego kontaktu z glebą, –szybkie parowanie ze skażonej gleby, –gleby o dużym stopniu przepuszczalności, –efekty termalne (zwiększenie temperatury), –wdychanie trujących oparów.

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk

_______________________________________________________________________________________ Warsztaty MANHAZ: listopad 2004 Świerk