EUROPA

Europa podstawowe informacje Powierzchnia: 10,5 min km2 (23,0 min km2 razem z azjatycką częścią Rosji) Ludność: 589 min (731 min z azjatycką częścią Rosji) średnia gęstość zaludnienia: 56 os./km2 (32 os./km2 z azjatycką częścią Rosji) największe kraje: Rosja, Ukraina, Francja, Hiszpania, Szwecja

Europa podstawowe informacje krainy geograficzne: niziny: Francuska, Niemiecka, Polska, Padańska, Wschodnioeuropejska, Nadkaspijska, Wołoska, Węgierska, wyżyny: Masyw Centralny, Małopolska, Wołyńska, Środkowo-rosyjska, Nadwołżańska góry: Kantabryjskie, Iberyjskie, Kordyliera Centralna, Betyckie, Pireneje, Alpy, Sudety, Karpaty, Apeniny, Dynarskie, Skandynawskie, Ural

Europa podstawowe informacje najwyższy punkt: Mont Blanc 4807 m n.p.m. najniższy punkt: Nizina Nadkaspijskia (Rosja) 28 m p.p.m. średnia wysokość: 292 m n.p.m. punkty skrajne ląd stały: • na północy 71°08'N przylądek Nordkyn na Półwyspie Skandynawskim (Norwegia) • na południu 35°58'N przylądek Marroąui na Półwyspie Iberyjskim (Hiszpania) • na wschodzie 68°14'E ujście rzeki Bajdaraty do Morza Kar­ skiego (Rosja) • na zachodzie 9°27'W Przylądek Roca na Półwyspie Iberyjskim (Portugalia)

Europa podstawowe informacje strefy klimatyczne: podzwrotnikowe, umiarkowane, okołobiegunowe strefy roślinne: roślinność śródziemnomorska, stepy, lasy mieszane strefy umiarkowanej i podzwrotnikowej, tajga, tundra

Europa podstawowe informacje ważniejsze wyspy: Wielka Brytania, Islandia, Irlandia, Nowa Ziemia, Spitsbergen, Sycylia, Sardynia, Korsyka, Kreta ważniejsze półwyspy: Skandynawski, Kolski, Iberyjski, Bałkański, Apeniński, Krym najdłuższe rzeki: Wołga, Dunaj, Ural, Dniepr, Kama, Wisła największe jeziora: Ładoga, Onega, Wener, Pejpus, Wetter rekordy światowe: kontynent o najniższej średniej wysokości nad poziomem morza

EUROPA - POŁOŻENIE

EUROPA – LINIA BRZEGOWA Europa jest najbardziej rozczłonkowaną częścią świata, o silnie rozbudowanej linii brzegowej, której długość wynosi ok. 38 000 km (bez linii brzegowej wysp). Około 25% powierzchni kontynentu stanowią półwyspy, spośród których największymi są: Półwysep Skandynawski (800 000 km²) Półwysep Iberyjski (580 000 km²) Półwysep Bałkański (500 000 km²) Półwysep Apeniński (150 000 km²) Półwysep Kolski (120 000 km²) Półwysep Krymski (25 000 km²) Półwysep Jutlandzki (24 000 km²) Półwysep Bretoński (24 000 km²)

EUROPA - LINIA BRZEGOWA Wyspy stanowią blisko 7,5% powierzchni Europy, a największe z nich to: Wielka Brytania (218 476 km²) Islandia (103 000 km²) Irlandia (84 406 km²) Wyspa Północna Nowej Ziemi (48 904 km²) Spitsbergen (37 673 km²) Wyspa Południowa Nowej Ziemi (33 275 km²) Sycylia (25 400 km²) Sardynia (24 090 km²) Ziemia Franciszka Józefa (cały archipelag – 16 134 km²) Ziemia Północno-Wschodnia (14 443 km²) Korsyka (8 680 km²) Kreta (8 366 km²)

EUROPA – typy wybrzeży Wybrzeże kontynentu ma zróżnicowany charakter. Nabrzeżne tereny Europy prezentują praktycznie każdy ze sklasyfikowanych typów wybrzeża. Na północy występują głównie wybrzeża fiordowe (zachodnie wybrzeże Półwyspu Skandynawskiego) i wybrzeża skjerowe (w Finlandii i Szwecji), często też wybrzeża akumulacyjne (Holandia, Niemcy, Dania). W południowej części Europy najczęstsze są wybrzeża typu dalmatyńskiego, a w zachodniej i południowo-zachodniej – riasowego. Nad Morzem Czarnym spotykany jest typ wybrzeża określany jako wybrzeże limanowe. Poza tym spotkać można także wybrzeża klifowe (m.in. na Bałtyku) i ferdowe.

EUROPA – typy wybrzeży WYSOKIE NISKIE Klifowe Riasowe Dalmatyńskie Fiordowe Szkierowe NISKIE Mierzejowe Lagunowe

EUROPA – typy wybrzeży KLIF Klif, faleza, urwisko brzegowe, brzeg wysoki – stroma, często pionowa ściana brzegu morskiego lub jeziornego, utworzona wskutek podmywania brzegu przez fale (procesu abrazji) zachodzącego u jej podstawy na styku z platformą abrazyjną.

EUROPA – typy wybrzeży - KLIF 1. Nisza abrazyjna 2. Platforma abrazyjna 3 . Platforma akumulacyjna

EUROPA – typy wybrzeży – (wysokie)

EUROPA – typy wybrzeży - (wysokie)

EUROPA – typy wybrzeży (wysokie)

EUROPA – typy wybrzeży (wysokie) Ruiny kościoła w Trzęsaczu to pozostałość po wybudowanym na przełomie XIV i XV wieku gotyckim kościele pw. św. Mikołaja. Świątynia pierwotnie wzniesiona w odległości ok. 1,8-2 km od brzegu morza, pośrodku wsi, uległa zniszczeniu w wyniku procesów abrazyjnych. Do dzisiaj zachowała się jedynie południowa ściana kościoła znajdująca się u szczytu klifu.

EUROPA – typy wybrzeży (wysokie) RIASOWE Wybrzeże riasowe to wybrzeże na skraju obszaru górskiego (ale nie zlodowaconego) lub wyższego, rozcięte przez głębokie doliny rzeczne będące obecnie zatokami. Powstałe w wyniku podnoszenia się poziomu wód morskich lub obniżenia lądu. Występuje m.in. w zachodniej części Irlandii, Portugalii, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii.

EUROPA – typy wybrzeży Wielka Brytania, linia brzegowa Półwyspu Kornwalijskiego.

EUROPA – typy wybrzeży Wybrzeże dalmatyńskie - typ wybrzeża, które powstało w wyniku zalania gór ułożonych równolegle do linii brzegowej. Powstaje w ten sposób system wydłużonych wysp, ułożonych równolegle do wybrzeża. Pomiędzy nimi znajdują się liczne głębokie cieśniny. Dzięki temu znajduje się na nim wiele korzystnych miejsc dla lokalizacji portów morskich. Nazwa wywodzi się od części wschodniego wybrzeża Morza Adriatyckiego i położonej nad nim historycznej krainy Dalmacji (obecnie Chorwacja). Występuje w Chorwacji oraz Kalifornii.

EUROPA – typy wybrzeży Wybrzeże dalmatyńskie

EUROPA – typy wybrzeży SPLIT - Chorwacja

EUROPA – typy wybrzeży FIORDOWE Wybrzeże fiordowe - rodzaj wybrzeża wysokiego, które powstaje w wyniku zalania morzem długich, wąskich, głębokich (U-kształtnych) dolin polodowcowych (fiordów) na obszarach górskich. Doliny te tworzą zatoki o stromych ścianach sięgających do kilku setek metrów wysokości. W dawnych czasach wybrzeża te służyły za kryjówkę Wikingom; ludowi północnemu, który jako jedyny znał tajemnicę przepływania przez wąskie doliny. Pościg nie był w stanie dogonić barbarzyńców, kiedy zdecydowali się ukryć pośród wybrzeża fiordowego północnej Europy. Najdłuższy fiord:Scoresby Sund we wschodniej części Grenlandii (350km) w Europie: Sognefjord w Norwegii (204 km) Występowanie: płn.-zach. Norwegia, Nowa Zelandia, Szkocja, Alaska, Antarktyda, Grenlandia, pd. Chile.

EUROPA – typy wybrzeży

EUROPA – typy wybrzeży

EUROPA – typy wybrzeży

EUROPA – typy wybrzeży SZKIEROWE rodzaj wybrzeża morskiego, powstałego w wyniku częściowego zatopienia obszaru polodowcowego, czyli obszaru, na którym występują płytkie doliny polodowcowe. Charakteryzuje się obecnością setek małych, sterczących wysepek, zwanych szkierami. Występuje m.in. w Szwecji (w pobliżu Sztokholmu i Göteborga), Finlandii (Wyspy Alandzkie). Są niskie, zbudowane z utworów ilastych i piaszczystych pochodzenia lodowcowego oraz morskiego.

EUROPA – typy wybrzeży Wybrzeże szkierowe

EUROPA – typy wybrzeży Wybrzeże szkierowe

EUROPA – typy wybrzeży (niskie) MIERZEJOWE Mierzeja – przedłużenie zasadniczego lądu stałego lub jego półwyspu, usypane przez morskie fale przybrzeżne, tworzące piaszczystą barierę oddzielającą zalew lub zatokę od morza. Tworzą ją jeden lub dwa półwyspy oraz ewentualnie znajdujące się w linii mierzei wyspy. Przykładem nietypowej mierzei, zwanej kosą, która nie biegnie wzdłuż lądu, lecz wchodzi daleko w głąb morza, jest Mierzeja Helska, która z geograficznego punktu widzenia jest barierą dla Zatoki Puckiej.

EUROPA – typy wybrzeży (niskie)

EUROPA – typy wybrzeży (niskie)

EUROPA – typy wybrzeży (niskie)

EUROPA – typy wybrzeży (niskie) LAGUNOWE wyróżnia się ono piaszczystym wałem, zwanym lido, nadbudowanym od strony morza przez fale. Lido wynurzając się z morza odcina część zatoki, powstaje wówczas płytka i słabo zasolona laguna (Zatoka Wenecka). Z czasem laguna wypłyca się i tworzą się na niej wyspy. Przykładem takiego obszaru jest Wenecja, miasto położone na lagunie, z licznymi kanałami zamiast ulic

EUROPA – typy wybrzeży (niskie)