5. Przedsiębiorczość intelektualna 5.1. Wiedza, transfer, gospodarka oparta na wiedzy. 5.2. Europa 2020. Kluczowe technologie (Foresight). 5.3. Europejski Instytut Technologiczny. 5.4. Przedsiębiorstwa inteligentne. 5.5. Przedsiębiorczość w sieci.

Wiedza Wiedza – wytwarzanie wiedzy Wiedza – towar Strategiczny zasób przedsiębiorstwa Transfer wiedzy. Dotyczy jej przenoszenia i udostępniania innym osobom. Transfer obejmuje dwa rodzaje działań: transmisje i absorpcję. Transmisja to wysyłanie lub prezentowanie wiedzy potencjalnemu odbiorcy. Absorpcja zaś polega na przyjęciu wiedzy w celu jej późniejszego wykorzystania. Wiedza to „zespół przekonań zgodnych z rzeczywistością, ogół umiejętności ludzkich albo danego umysłu”, ale też „zasób wiadomości z jakiejś dziedziny” Skorupka S., Anderska H., Łempicka Z. (red.) (1969), Mały Słownik Języka Polskiego. PWN, Warszawa

Transfer wiedzy Transfer wiedzy odbywa się poprzez wykorzystanie zbudowanego narzędzia informatycznego wortalu dla mikroprzedsiębiorstw. Internetowy doradca przedsiębiorcy, który jest narzędziem do prowadzenia specjalistycznego doradztwa i szkoleń e-learning, zapewnia dostęp do biblioteki artykułów i publikacji. Wymiana doświadczeń między beneficjentami projektu, sprzyja integracji branż, motywacji pracowników i pracodawców nad samodoskonaleniem. Wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw. Potrzeby edukacyjne badanych firm – tematyka najpotrzebniejszych szkoleń Źródło: Bednarczyk H. Koprowska D., (2008), Przedsiębiorczość w sieci – doświadczenia IW EQUAL [w:] Mazurkiewicz A., Frejtag-Mika E. (red.), (2008), Innowacyjność i konkurencyjność mikroprzedsiębiorstw. ITeE, Radom, s. 47 – projekt IW Equal „Przedsiębiorczość w sieci. Internet szansą na wzrost konkurencyjności” (F0320).

Gospodarka oparta na wiedzy Pojęcia podstawowe Etapy rozwoju gospodarczego Cechy gospodarki opartej na wiedzy: I. Kapitał ludzki. II. Wyższe uczelnie oraz instytucje naukowo-badawcze. III. Instytucje finansowe i kredytowe. IV. Infrastruktura teleinformatyczna.

Strategia Europa 2020 U podstaw strategii Europa 2020 znajdują się trzy priorytety: rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. Europa 2020 (2010) Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjająca włączeniu społecznemu. KOM. 2020. Bruksela

Projekty przewodnie UE Unia innowacji – projekt na rzecz poprawy warunków ramowych i dostępu do finansowania badań i innowacji, tak by innowacyjne pomysły przeradzały się w nowe produkty i usługi, które z kolei przy-czynią się do wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy; Młodzież w drodze – projekt na rzecz poprawy wyników systemów kształcenia oraz ułatwiania młodzieży wejścia na rynek pracy; Europejska agenda cyfrowa – projekt na rzecz upowszechnienia szybkiego Internetu i umożliwienia gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom czerpania korzyści z jednolitego rynku cyfrowego. Europa efektywnie korzystająca z zasobów – projekt na rzecz uniezależnienia wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów, przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, większego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, modernizacji transportu oraz propagowania efektywności energetycznej; Polityka przemysłowa w erze globalizacji – projekt na rzecz poprawy otoczenia biznesu, szczególnie w odniesieniu do MŚP, oraz wspierania rozwoju silnej i zrównoważonej bazy przemysłowej, przy-gotowanej do konkurowania na rynkach światowych; Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia – projekt na rzecz modernizacji rynków pracy i wzmocnienia pozycji obywateli poprzez rozwój kwalifikacji przez całe życie w celu zwiększenia współczynnika aktywności zawodowej i lepszego dopasowania popytu do podaży na rynku pracy, między innymi dzięki mobilności siły roboczej; Europejski program walki z ubóstwem – projekt na rzecz zapewnienia spójności społecznej i terytorialnej, tak aby korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego i zatrudnienia były szeroko dostępne, a osoby ubogie i wykluczone społecznie mogły żyć godnie i aktywnie uczestniczyć w życiu społeczeństwa.

Kluczowe technologie przyszłości Nanotechnologia stwarza możliwości rozwoju inteligentnych napo- i mikrourządzeń i systemów oraz umożliwia prawdziwy przełom w dziedzinach tak istotnych jak opieka zdrowotna, energia, ochrona środowiska i produkcja; Mikro- i nanoelektronika, w tym półprzewodniki, są niezbędne dla wszystkich towarów i usług, które wymagają systemów inteligentnego sterowania, w dziedzinach tak różnorodnych jak przemysł samochodowy, transport, lotnictwo i astronautyka. Systemy inteligentnego sterowania umożliwiają skuteczniejsze zarządzanie wytwarzaniem energii, magazynowaniem, transportem i konsumpcją poprzez inteligentne sieci i instalacje elektryczne; Fotonika jest dziedziną interdyscyplinarną, zajmującą się wytwarzaniem, wykrywaniem i kontrolowaniem światła. Fotonika stwarza między innymi podstawę technologiczną dla wydajnej konwersji światła słonecznego w elektryczność, która ma duże znaczenie dla produkcji energii odnawialnej oraz dla wielu różnych części i urządzeń elektronicznych takich jak fotodiody, diody świecące oraz laser. Materiały zaawansowane umożliwiające postęp w wielu różnych dziedzinach, na przykład w astronautyce, transporcie, budownictwie i opiece zdrowotnej. Ułatwiają one recykling, obniżając emisję dwutlenku węgla i zapotrzebowanie na energię i na surowce, których w Europie brakuje; Biotechnologia umożliwia stosowanie alternatywnych, zrównoważonych i mniej szkodliwych dla środowiska technologii przemysłowych i rolno-spożywczych. Pozwoli ona przykładowo na stopniowe zastępowanie materiałów nieodnawialnych używanych obecnie przez różne gałęzie przemysłu materiałami odnawialnymi, jednak możliwości takiego zastąpienia nie ma jeszcze zbyt wiele (Przygotowanie, 2009). Przygotowanie na przyszłość opracowanie wspólnej w dziedzinie kluczowych technologii. KOM 2009.512 Bruksela

Foresight Polska 2020 Foresightem nazywa się proces polegający na próbach systematycznego spojrzenia w perspektywie długoterminowej na przyszłość nauki, technologii, ekonomii i społeczeństwa oraz wskazanie obszarów strategicznych i kierunków rozwoju nowych technologii, biorąc pod uwagę korzyści ekonomiczne i społeczne. Ben Martin (Martin 1996, 2001) Definicja Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2004) Foresight to systematyczny, przyszłościowy sposób docierania do informacji w celu budowania średnio lub długookresowej wizji rozwojowej, jej kierunków i priorytetów, a w tym kontekście podejmowanie bieżących decyzji i mobilizowanie wspólnych działań

Technologie Foresight 2020 W wyniku analiz zespołów Pola Badawczego Zrównoważony Rozwój Polski rekomendowano kierunki badań i rozwoju technologii oraz działań systemowych dla trwałego rozwoju Polski (Wyniki, 2009, s. 87): Unikatowe urządzenia technologiczne oraz aparatura badawcza i pomiarowa dla zaawansowanych technologii nowej generacji. Nowa generacja materiałów konstrukcyjnych i funkcjonalnych oraz technologii inżynierii powierzchni, w tym nanomateriały i nanotechnologie. Zaawansowane, bezodpadowe technologie materiałowe i biodegradowalne materiały inżynierskie dla przemysłu, transportu i energetyki o zamkniętym, bezpiecznym dla środowiska „cyklu życia”. Zaawansowane metody i technologie informatyczne, kształtujące konkurencyjność gospodarki, w tym systemy ekspertowe sterowania urządzeń, procesów przemysłowych, sieci komunikacyjnych i monitorowania stanu środowiska naturalnego. Ekologiczne, biodegradalne, energooszczędne technologie. Wyniki Narodowego Programu Foresight. Polska 2020 (2009). IPPT PAN Warszawa

Osiągnięcia techniczne w/g SCIENCE Kwantowy kamerton, kwantowe symulatory. Komputer symulujący dynamikę białek, Najszybszy komputer świata Tianhe-1A (Droga mleczna). Zbudowany w październiku 2010 roku w Chińskim Narodowym Uniwersytecie Technologii Obronnych ma moc obliczeniową 2,507 petaflopa o 43% większą od komputera National Laboratory w Tennessee – Oak Ridge. Dwustu chińskich ekspertów zbudowało komputer w ciągu dwóch lat kosztem 88 milionów dolarów. Składa się z 7 168 procesorów graficznych Tesla M2050 (Nvida) i 14 336 procesorów Intela. Przy pełnym wykorzystaniu mikroprocesorów może osiągnąć moc obliczeniową 4,669 petaflopa. Tak potężne komputery stosuje się w modelowaniu klęsk żywiołowych, wybuchów atomowych, badaniach DNA, astronomii i fizyce.

Europejski Instytut Technologiczny Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) dostarcza, kreuje, innowacje w „trójkącie wiedzy” (badania, kształcenie, innowacje przedsiębiorczość i działalność gospodarcza) inspiruje Wspólnoty Wiedzy i Innowacji (WWiI) gromadzące podmioty łańcucha innowacji: przemysł, szkolnictwo wyższe i ośrodki badawcze oraz przedsiębiorcy. Powstały pierwsze wspólnoty wiedzy i innowacji (WWiI): Przeciwdziałanie zmianie klimatu i dostosowanie się do niej (Climate-KIC), Zrównoważona energia (KIC InnoEnergy), Społeczeństwo informacyjno-komunikacyjne (EIT ICT Labs – Information & Communication Technology Labs EIT. www.eitictlabs.eu). EIT – www.eitictlabs.eu

Przedsiębiorstwa inteligentne We współczesnej gospodarce zachodzą liczne procesy, które skutkują rosnącym wpływem wiedzy na zarządzanie przedsiębiorstwem. wzrost znaczenia kapitału ludzkiego; radykalne zmiany w wiedzy technologicznej; postępującą globalizację napędzaną wzrostem technologii internetowych, informatycznych oraz komunikacyjnych; ciągłe zmiany w środowisku politycznym oraz ekonomicznym (integracja polityczna znoszenie granic i wolnym przepływem kapitałów, nowa rola samorządów terytorialnych i terytoriów, wzrost znaczenia partnerstwa publiczno-prywatnego otwarta innowacja jako wzrost znaczenia małych i średnich przedsiębiorstw jako nośników wzrostu gospodarczego i inne); radykalne zmiany w środowisku społecznym (zmiana fundamentalnych wartości społecznych struktury sieciowe oparte na relacjach partnerskich i minimalnym poziomie hierarchii.

Inteligencja organizacyjna Inteligencja organizacyjna: zbieranie, przetwarzanie, interpretowanie i komunikowanie informacji, w procesie wprowadzania podejmowania decyzji Inteligentna organizacja: nie tylko wyspecjalizowane działy badawczo-rozwojowe, ale każdy jest pracownikiem wiedzy, przedsiębiorcą Inteligentne organizacje realizują ustawiczny proces uczenia się, obserwacja zewnętrzna i wewnętrzna otoczenia, rozwój percepcji otoczenia, nadawanie znaczeń poprzez interpretację oraz podejmowanie działań i korektę zachowań organizacyjnych Inteligentna organizacja posiada zdolność do zapominania i oduczania się starych nawyków i rutyn organizacyjnych

Zarządzanie wiedzą jako mechanizm rozwoju organizacji inteligentnej Przestawienie uwagi w procesie zarządzania z zasobów materialnych na zasoby niematerialne. Zasoby niematerialne (w postaci patentów, licencji, znaków towarowych i użytkowych, know-how, wiedzy eksperckiej zatrudnionych pracowników, systemów motywacyjnych, wypracowanych form pracy zespołowej itd.) – źródłem budowania przewagi konkurencyjnej. Specyficzne kompetencje zarządcze – ustawiczny proces przekształcania informacji w inteligencję. Szczególną rolę w zarządzaniu wiedzą w przedsiębiorstwie pełnią menedżerowie, zwłaszcza najwyższego szczebla Przenikanie wiedzy do organizacji i transfer wewnątrz niej samej. Racjonalne zarządzanie, efektywne wykorzystywanie informacji. Główne źródła danych wykorzystywane przez inteligentną organizację – otoczenie zewnętrzne oraz otoczenie wewnętrzne.

Przedsiębiorczość wirtualna Przestrzeń bez granic Internet Globalizacja Cybergospodarka Przedsiębiorczość intelektualna Zasoby Internetu – towar Powszechne uczestnictwo, forum, klienci, popyt

Literatura Pytania kontrolne Jakie są mechanizmy wytwarzania i transferu wiedzy? Przykłady? Sieci i inteligentne przedsiębiorstwa? Literatura Europa 2020 (2010) Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjająca włączeniu społecznemu. KOM. 2020. Bruksela Kordel P., Kornecki J., Kowalczyk A. (2010) Inteligentne organizacje – zarządzanie wiedzą i kompetencjami pracowników, PARP Warszawa. Bąkowski A., Cichocki T., Gromada G. (2005) Innowacyjna przedsiębiorczość akademicka – światowe doświadczenia, PARP Warszawa. Bednarczyk H., Koprowska D., Kacak I. : Transfer wiedzy i usług wsparcia dla mikroprzedsiębiorstw – doświadczenia, refleksje, ITE – PIB, Radom 2008