A N A L I Z A WSKAŹNIKOWA

I S T O T A A N A L I Z Y W S K A Ź N I K O W E J Za pomocą zestawu wskaźników ocenia się sytuację finansową działalności gospodarczej. W wielu krajach stosuje się pewien zestaw standardowych wskaźników, na podstawie których wnioskuje się o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa w porównaniu np. z sytuacją innych przedsiębiorstw. Dzięki ujednoliceniu treści wskaźniki mogą być wykorzystywane nie tylko do wewnętrznej oceny, ale także przez banki, udziałowców i potencjalnych inwestorów firmy.

W S K A Ź N I K I DZIELIMY NA: WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI WSKAŹNIKI SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA (AKTYWNOŚCI DZIAŁANIA, OBROTOWOŚCI) WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA (WSPOMAGANIA)

Rozróżnia się trzy stopnie płynności: PŁYNNOŚĆ FINANSOWA oznacza zdolność jednostki do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Rozróżnia się trzy stopnie płynności: Pierwszy – kasa, rachunki bankowe; Drugi – należności i krótkoterminowe papiery wartościowe; Trzeci – zapasy. Dlatego ogólny pogląd na płynność finansową przedsiębiorstwa dają trzy wskaźniki: 1 – wskaźnik pokrycia bieżących zobowiązań (bieżącej płynności) – trzeciego stopnia 2 – wskaźnik szybkości spłaty zobowiązań (szybkiej płynności) – drugiego stopnia 3 – wskaźnik płynności gotówkowej – pierwszego stopnia

WSKAŹNIK POKRYCIA BIEŻĄCYCH ZOBOWIĄZAŃ (BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI) – TRZECIEGO STOPNIA INTERPRETACJA Wskaźnik z roku ubiegłego wynoszący np. 2,95 informuje, że aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania prawie trzykrotnie, natomiast w roku bieżącym (np. 2,40) trochę mniej niż dwa i pół raza. W roku poprzednim aktywa obrotowe pokrywały bieżące zobowiązania w np. 120%, a w roku bieżącym w np. 165% OCENA Standardowy poziom tego wskaźnika powinien mieścić się w granicach od 1,5 do 2 (150% - 200%). Zbyt wysoki poziom tego wskaźnika może świadczyć o nadmiernym zamrożeniu w aktywach obrotowych kapitału, który mógłby być zainwestowany, być może, w bardziej dochodowe przedsięwzięcia. Zbyt niski poziom tego wskaźnika może oznaczać problemy z terminowym spłacaniem zobowiązań (np. w sytuacji, gdyby wszyscy wierzyciele jednocześnie zażądali natychmiastowej ich spłaty).

WSKAŹNIK SZYBKOŚCI SPŁATY ZOBOWIĄZAŃ (SZYBKIEJ PŁYNNOŚCI) – DRUGIEGO STOPNIA aktywa obrotowe - zapasy płynne środki obrotowe a) b) INTERPRETACJA Wskaźnik płynności szybkiej z roku ubiegłego, wynoszący np. 1,05 informuje, że płynne aktywa obrotowe w całości pokrywają zobowiązania bieżące, natomiast z roku bieżącego wynoszący np. 0,74 określa, iż płynne aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania tylko w 74%. W roku poprzednim płynne aktywa obrotowe pokrywały bieżące zobowiązania w np. 121%, a w roku bieżącym w np. 88%. OCENA Optymalny poziom tego wskaźnika powinien wynosić 1 (100%). Zbyt wysoki poziom tego wskaźnika może świadczyć o zbędnym nagromadzeniu środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub o wysokim stanie należności jako formy kredytowania odbiorców. Zbyt niski poziom wskaźnika świadczy o zbyt dużym zaangażowaniu środków jednostki w zapasy, które uchodzą za trudno zbywalne.

GOTÓWKOWEJ – PIERWSZEGO STOPNIA WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI GOTÓWKOWEJ – PIERWSZEGO STOPNIA a) b) INTERPRETACJA Wskaźnik płynności gotówkowej z roku ubiegłego wynoszący np. 0,32 informuje, że natychmiastowa spłata zobowiązań bieżących środkami pieniężnymi jest możliwa w 18%, natomiast w roku bieżącym możliwości te wzrosły (np. 0,45) do 45%. W roku ubiegłym natychmiastowa spłata zobowiązań była możliwa np. w 16%, a w roku bieżącym w 22%. OCENA Optymalny poziom tego wskaźnika powinien mieścić się w granicach od 0,1 do 0,2 (10% – 20%). Zbyt duża wielkość tego wskaźnika jest niekorzystna, mimo iż zwiększa natychmiastowe możliwości spłaty bieżących zobowiązań, gdyż tylko środki pieniężne zaangażowane w procesach gospodarczych generują zyski.

Wybrane wielkości z bilansu PRZYKŁAD 1 ZAŁOŻENIA: W jednostce handlowej wybrane wielkości z bilansu na rok ubiegły i bieżący przedstawiały się następująco: Wybrane wielkości z bilansu Rok ubiegły Rok bieżący Towary 25 600 zł 32 000 zł Należności z tytułu dostaw 10 000 zł 8 100 zł Środki pieniężne w kasie i na rachunku bankowym 3 200 zł 9 800 zł Udzielone krótkoterminowe pożyczki 4 700 zł 2 000 zł Należności z tytułu podatków 600 zł Zobowiązania z tytułu dostaw 18 000 zł 28 800 zł POLECENIA: Na podstawie wybranych wielkości z bilansu za rok ubiegły i bieżący należy: obliczyć i zinterpretować wskaźniki płynności finansowej, ocenić zdolność jednostki do terminowego regulowania bieżących zobowiązań.

ROZWIĄZANIE: Obliczenie wskaźników płynności bieżącej dla roku: Interpretacja: ubiegłego Wskaźnik płynności bieżącej z roku ubiegłego, wynoszący 2,45 informuje, że aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania prawie dwa i pół raza, natomiast w roku bieżącym trochę mniej niż dwa razy (1,8). bieżącego Obliczenie wskaźników płynności szybkiej dla roku: Interpretacja: ubiegłego Wskaźnik płynności szybkiej z roku ubiegłego, wynoszący 1,03 informuje, że płynne aktywa w całości pokrywają zobowiązania bieżące, tzn. gwarantują ich spłatę w 100%, natomiast z roku bieżącego wynoszący 0,69 określa, iż płynne aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania tylko w 69%. bieżącego Obliczenie wskaźników płynności gotówkowej dla roku: Interpretacja: ubiegłego Wskaźnik płynności gotówkowej z roku ubiegłego wynoszący 0,18 informuje, że natychmiastowa spłata zobowiązań bieżących środkami pieniężnymi jest możliwa w 18%, natomiast w roku bieżącym możliwości te wzrosły do 34%. bieżącego

Poziom wskaźnika 0,18 dla roku ubiegłego był optymalny. Ocena: - płynności bieżącej Wskaźniki płynności bieżącej, ustalone za rok ubiegły i bieżący, świadczą o możliwościach jednostki do spłaty wszystkich zobowiązań krótkoterminowych w wyniku upłynnienia aktywów obrotowych. Poziom wskaźnika z roku ubiegłego, wynoszący 2,45 był wyższy od optymalnego, co może świadczyć o nadmiernym zaangażowaniu środków jednostki w finansowanie bieżącej działalności. Płynność trzeciego stopnia z roku bieżącego wynosząca 1,8 mieściła się w standardowych wielkościach granicznych. - płynności szybkiej W przypadku wskaźnika płynności szybkiej, płynne środki obrotowe gwarantowały spłatę bieżących zobowiązań w wymagalnych terminach tylko w roku ubiegłym. W roku bieżącym wskaźnik ten, wynoszący 0,69 jest zbyt niski. Świadczy to o zbyt dużym zaangażowaniu środków jednostki w zapasy, które uchodzą za trudno zbywalne. - płynności gotówkowej Poziom wskaźnika 0,18 dla roku ubiegłego był optymalny. Płynność gotówkowa z roku bieżącego, wynosząca 0,34 ma zbyt dużą wielkość, mimo iż zwiększa natychmiastowe możliwości spłaty bieżących zobowiązań, gdyż tylko środki pieniężne zaangażowane w procesach gospodarczych generują zyski.

RENTOWNOŚĆ to miara efektywności działalności jednostki, która może wystąpić jako: zyskowność (osiągnięcie nadwyżki uzyskanych przychodów nad poniesionymi kosztami) lub deficytowość (poniesione koszty przewyższają uzyskane przychody). Konstrukcja wskaźników rentowności opiera się na relacji kwoty zysku (netto, brutto, operacyjnego) do określonych wielkości generujących wyniki finansowe, np. do przychodów ze sprzedaży ogółem, do przychodów ze sprzedaży towarów, do przychodów z działalności operacyjnej, itp. Wskaźniki mogą być wyrażone w ułamku lub w procentach. Nie ma określonych optymalnych wielkości dla tych wskaźników, ich poziom w dużym stopniu zależy od branży, w jakiej działa firma. Odzwierciedleniem dobrej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa są rosnące w czasie wielkości wszystkich wskaźników rentowności. Najczęściej oblicza się następujące wskaźniki rentowności: a) wskaźniki rentowności sprzedaży (obrotu) b) wskaźniki rentowności aktywów (zasobów majątkowych) c) wskaźniki rentowności kapitałów (opłacalności zaangażowanych kapitałów własnych)

Wskaźniki rentowności sprzedaży (obrotu): - wskaźnik rentowności netto sprzedaży (zyskowności) Wskaźnik rentowności netto sprzedaży określa, ile groszy zysku netto daje 1 złotówka osiągniętego przychodu ogółem, czyli jak bardzo opłacalna (rentowna) jest działalność jednostki. Im wyższą wartość wykazuje wskaźnik rentowności netto sprzedaży, tym sytuacja jest korzystniejsza, czyli efektywność sprzedaży większa. Przychody ogółem to suma kwot przychodów osiągniętych ze sprzedaży, np. towarów, pozostałych przychodów operacyjnych, przychodów finansowy i zysków nadzwyczajnych. - wskaźnik rentowności brutto sprzedaży Wskaźnik rentowności brutto sprzedaży określa, ile groszy zysku brutto daje 1 złotówka przychodu ogółem. Nie uwzględnia on obligatoryjnych obciążeń jednostki, takich jak podatek dochodowy.

Wskaźniki rentowności aktywów (zasobów majątkowych): - wskaźnik rentowności netto aktywów Wskaźnik rentowności netto aktywów informuje, jaką kwotę zysku netto osiąga jednostka z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów. - wskaźnik rentowności netto aktywów trwałych Wskaźnik rentowności netto aktywów trwałych informuje, jaką kwotę zysku netto generuje 1 złotówka aktywów trwałych zaangażowanych w działalność jednostki. - wskaźnik rentowności netto aktywów obrotowych Wskaźnik rentowności netto aktywów obrotowych informuje, jaką kwotę zysku netto generuje 1 złotówka aktywów obrotowych zaangażowanych w działalność jednostki.

Wskaźniki rentowności kapitałów (opłacalności zaangażowanych kapitałów własnych): - wskaźnik rentowności netto kapitału całkowitego Wskaźnik rentowności netto kapitału całkowitego określa, jaka kwota zysku netto przypada na 1 złotówkę kapitału całkowitego zaangażowanego w działalność (kapitał własny + zobowiązania). Wskaźnik ten informuje udziałowców lub akcjonariuszy o możliwych korzyściach, bowiem wyższy wskaźnik oznacza większe potencjalne zyski dla właścicieli. - wskaźnik rentowności netto kapitału własnego Wskaźnik rentowności netto kapitału własnego określa, jaka kwota zysku netto przypada na 1 złotówkę kapitału własnego zaangażowanego w działalność. Wskaźnik ten jest istotny dla właścicieli, współwłaścicieli i banków. Wynika to z faktu, że podstawowym celem dla osób powierzających swój kapitał jest maksymalizacja zysku. Wskaźnik ten jest również bardzo przydatny przy wycenie nabywanego przedsiębiorstwa. Rosnąca wielkość tego wskaźnika świadczy o wyższej efektywności zaangażowanego kapitału własnego. Konsekwencją wzrostu wskaźnika może być wzrost dywidend oraz zwiększone możliwości rozwoju.

i rachunku zysków i strat PRZYKŁAD 2 ZAŁOŻENIA: W jednostce handlowej wybrane wielkości z bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły i bieżący przedstawiały się następująco: Wybrane wielkości z bilansu i rachunku zysków i strat Rok ubiegły Rok bieżący Aktywa trwałe 120 000 zł 132 000 zł Aktywa obrotowe 90 000 zł 85 000 zł Aktywa ogółem 210 000 zł 217 000 zł Kapitał własny 100 000 zł Zobowiązania 110 000 zł 97 000 zł Kapitał całkowity Przychody ogółem 420 000 zł 530 000 zł Zysk netto 50 000 zł 52 000 zł Zysk brutto 62 500 zł 65 300 zł POLECENIA: Na podstawie wybranych wielkości z bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły i bieżący należy: obliczyć i zinterpretować wskaźniki rentowności sprzedaży, aktywów i kapitałów ocenić opłacalność sprzedaży i zaangażowanych w działalność aktywów i kapitałów.

(przychodu ze sprzedaży) zysk netto w wysokości Obliczenie wskaźników rentowności netto sprzedaży dla roku: Interpretacja: ubiegłego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto sprzedaży wynosił 11,9 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży (przychodu ze sprzedaży) zysk netto w wysokości około 12 groszy. bieżącego : W roku bieżącym wskaźnik rentowności netto sprzedaży wynosił 9,81 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży zysk netto w wysokości około 10 groszy. Obliczenie wskaźników rentowności brutto sprzedaży dla roku: Interpretacja: ubiegłego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności brutto sprzedaży wynosił 14,88 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży (przychodu ze sprzedaży) zysk brutto w wysokości około 15 groszy. bieżącego : W roku bieżącym wskaźnik rentowności brutto sprzedaży wynosił 12,32 %, co oznacza , że przedsiębiorstwo osiągnęło z 1 złotówki sprzedaży (przychodu ze sprzedaży) zysk brutto w wysokości około 12 groszy.

z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów obrotowych. Obliczenie wskaźników rentowności netto aktywów dla roku: Interpretacja: ubiegłego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto aktywów wynosił 23,81 %, a w roku bieżący 23,96 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo w obu latach osiągnęło około 24 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów. bieżącego : Obliczenie wskaźników rentowności netto aktywów obrotowych dla roku: Interpretacja: ubiegłego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto aktywów obrotowych wynosił 55,56 %, co oznacza ,że firma osiągnęła około 56 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów obrotowych. W roku bieżącym wskaźnik bieżącego : ten wynosił 61,18 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło około 61 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów obrotowych. Obliczenie wskaźników rentowności netto aktywów trwa łych dla roku: ubiegłego : Interpretacja: W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto aktywów trwałych wynosił 41,67 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło około 42 grosze zysku netto z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów trwałych. bieżącego : W roku bieżącym wskaźnik rentowności netto aktywów trwałych wynosił 39,39 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło około 39 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanych w działalność aktywów trwałych.

z 1 złotówki zaangażowanego w działalność kapitału całkowitego. Obliczenie wskaźników rentowności netto kapitału całkowitego dla roku: Interpretacja: ubiegłego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto kapitału całkowitego wynosił 23,81 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło około 24 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanego w działalność kapitału całkowitego. bieżącego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto kapitału całkowitego wynosił 23,96 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło około 24 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanych w działalność kapitału całkowitego. Obliczenie wskaźników rentowności netto kapitału własnego dla roku: Interpretacja: ubiegłego : W roku ubiegłym wskaźnik rentowności netto kapitału własnego wynosił 50 %, co oznacza, że przedsiębiorstwo osiągnęło 50 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanego działalność kapitału własnego. W roku bieżącym wskaźnik rentowności netto kapitału własnego wynosił 43 groszy zysku netto z 1 złotówki zaangażowanego w działalność kapitału własnego. bieżącego :

(132 000 zł – 120 000 zł) jest zjawiskiem negatywnym. Ocena: - rentowności netto i brutto sprzedaży Rentowność netto sprzedaży w roku bieżącym zmalała w stosunku do roku ubiegłego o 2,09% (11,9% - 9,81%), a rentowność brutto sprzedaży o 2,56% (14,88% - 12,32%). Zmniejszanie się tych wskaźników świadczy o mniejszej efektywności sprzedaży (mniejszych zyskach netto i brutto przypadających na osiągnięte w bieżącym roku przychody). Spadek rentowności jest zjawiskiem negatywnym, który może być spowodowany np. zwyżką kosztów działalności. - rentowności netto aktywów, aktywów obrotowych i aktywów trwałych Rentowność netto aktywów w roku ubiegłym i bieżącym utrzymywała się na zbliżonym poziomie. Natomiast rentowność netto aktywów obrotowych w roku bieżącym wzrosła o 5,62 % w stosunku do roku ubiegłego (61,18% - 55,56%), podczas gdy rentowność netto aktywów trwałych zmalała o 2,28% (41,67% - 39,39%). W przypadku jednostki handlowej wzrost rentowności zaangażowanych w działalność aktywów obrotowych może świadczyć o wzroście zysku netto osiągniętego ze sprzedaży towarów. W przypadku zmniejszenia się wartości aktywów obrotowych o 5 000 zł (90 000 zł – 85 000 zł) w roku bieżącym w stosunku do ich wartości w roku ubiegłym, jest zjawiskiem jak najbardziej pozytywnym. Mniejsza rentowność netto aktywów trwałych w roku bieżącym przy obniżeniu się ich wartości o 12 000 zł (132 000 zł – 120 000 zł) jest zjawiskiem negatywnym. - rentowności netto kapitału całkowitego i kapitału własnego Rentowność netto kapitału całkowitego w roku bieżącym i ubiegłym utrzymywała się na zbliżonym poziomie. Natomiast rentowność netto kapitału własnego w roku bieżącym zmalała o 6,67% (50% - 43,33%). Jest to zjawisko negatywne świadczące o niższych o 7 groszy zyskach netto osiągniętych z 1 zł zaangażowanego w działalność w roku bieżącym kapitału własnego.

SPRAWNOŚĆ DZIAŁANIA Wskaźniki sprawności działania zwane wskaźnikami aktywności, szybkości obrotu, rotacji służą do oceny efektywności wykorzystania zaangażowanych w działalność zasobów majątkowych i kapitałowych. Do oceny sprawności działania służą między innymi następujące wskaźniki rotacji (obrotowości): wskaźnik rotacji (obrotowości, produktywności, wykorzystania) aktywów - wskaźniki rotacji (obrotowości) zapasów w dniach - wskaźnik rotacji (obrotowości) zapasów w razach - wskaźniki rotacji (obrotowości) należności w dniach - wskaźniki rotacji (obrotowości)należności w razach wskaźnik rotacji (obrotowości) zobowiązań krótkoterminowych w dniach

Wskaźnik rotacji aktywów Wskaźnik rotacji aktywów informuje o wartości przychodu ze sprzedaży osiągnięto z 1 zł zaangażowanych w działalność zasobów majątkowych (aktywów). Rosnące wielkości tego wskaźnika świadczą o wyższej efektywności wykorzystania zaangażowanych aktywów. Wskaźniki rotacji zapasów w dniach w razach Wskaźnik rotacji zapasów w dniach określa liczbę dni utrzymywania (magazynowania) zapasów, czyli tak zwany czas zamrożenia środków pieniężnych w zapasach. Nie ma optymalnych wielkości tego wskaźnika. Jego poziom w dużej mierze zależy od branży, w jakiej działa jednostka gospodarcza. Niższy stan wskaźnika (mniejsza liczba dni) świadczy o szybszej rotacji zapasów, czyli mniejszych kosztach magazynowania. Z reguły jest to oznaką poprawy efektywności gospodarowania zapasami, ale nie można też zapominać, że zbyt niski jego poziom może spowodować wstrzymanie sprzedaży towarów, wyborów gotowych lub przestoje produkcyjne. Wskaźnik rotacji zapasów w razach informuje o tym, ile razy w ciągu roku nastąpił obrót zapasami. Wyższe wielkości tego wskaźnika świadczą o mniejszym stopniu zamrożenia środków finansowych w zapasach, czyli o poprawie efektywności gospodarowania zapasami. Niższe wielkości tego wskaźnika mogą świadczyć o powstaniu zbędnych zapasów trudno zbywalnych.

!!! !!! Wskaźniki rotacji należności w dniach w razach Wskaźnik rotacji należności w dniach informuje o liczbie dni, w ciągu których następuje spłata należności od kontrahentów, czyli o przeciętnym okresie spływu należności do firmy. Zjawiskiem pozytywnym świadczącym o zwiększającej się skuteczności jest obniżanie się poziomu tego wskaźnika. Zbyt wysoki jego poziom świadczy o zbyt długim kredytowaniu swoich odbiorców przez przedsiębiorstwo. Wskaźnik rotacji należności w razach informuje o liczbie cykli inkasa należności, czyli ile razy w ciągu roku nastąpił obrót należnościami. Im wyższe wielkości przyjmuje ten wskaźnik, tym większa jest skuteczność windykacji należności od kontrahentów ,a tym samym wzrost możliwości do spłaty bieżących zobowiązań. Wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach Wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach informuje , co ile dni regulowane są zobowiązania krótkoterminowe wobec kontrahentów osiąganego przez jednostkę przychodu ze sprzedaży powiększonego o podatek VAT należny. !!! !!! Obliczając wskaźniki rotacji należności i zobowiązań, należy uwzględnić jedynie przychody ze sprzedaży bezgotówkowej.

i rachunku zysków i strat PRZYKŁAD 3 ZAŁOŻENIA: Jednostka handlowa jest podatnikiem VAT. Sprzedaż towarów jest opodatkowana stawką VAT-23%. Wybrane wielkości z bilansu oraz rachunku zysków i strat jednostki z lat 2009, 2010 i 2011 przedstawiały się następująco: Wybrane wielkości z bilansu i rachunku zysków i strat 31.12.2009 31.12.2010 31.12.2011 Aktywa ogółem 160 000 zł 168 000 zł 174 000 zł Zapasy, w tym: towary 7 000 zł 8 500 zł 6 200 zł Należności z tytułu dostaw 3 800 zł 9 000 zł 11 000 zł Zobowiązania z tytułu dostaw 13 000 zł 15 000 zł 15 400 zł Przychody ze sprzedaży towarów 158 000 zł 195 000 zł POLECENIA: Na podstawie wybranych wielkości z bilansu oraz rachunku zysków i strat należy: obliczyć i zinterpretować wskaźniki rotacji ocenić sprawność działania jednostki handlowej.

ROZWIĄZANIE: Obliczenie wskaźników rotacji aktywów dla roku: 2010 2011 Interpretacja: W roku 2010 wskaźnik rotacji aktywów wynosił 0,96 co oznacza, że przedsiębiorstwo z 1 zł zaangażowanego w działalności majątku uzyskało przychód ze sprzedaży w wysokości 96 groszy. W roku 2011 wskaźnik rotacji aktywów wynosił 1,14, co oznacza, że przedsiębiorstwo z 1 zł zaangażowanego w działalność majątku uzyskało przychód ze sprzedaży w wysokości 1,14 zł.

Obliczenie wskaźników rotacji zapasów towarów: w dniach dla roku: 2010 2011 Interpretacja: W roku 2010 wskaźnik rotacji zapasów towarów w dniach wynosił 17,9 co oznacza, że przedsiębiorstwo utrzymywało zapasy towarów przez około 18 dni. W roku 2011 wskaźnik rotacji zapasów towarów w dniach wynosił 13,76 co oznacza, że przedsiębiorstwo utrzymywało zapasy towarów przez około 14 dni. w razach dla roku: 2010 2011 Interpretacja: W roku 2010 wskaźnik rotacji zapasów towarów w razach wyniósł 20,39 co oznacza, że zapasy towarów w jednostce były odnawiane około 20 razy. W roku 2011 wskaźnik rotacji zapasów towarów w razach wyniósł 26,53 co oznacza, że zapasy towarów w jednostce były odnawiane około 27 razy.

Obliczenie wskaźników rotacji należności: w dniach dla roku: 2010 2011 Interpretacja: W roku 2010 wskaźnik rotacji należności w dniach wyniósł 12,02 dni co oznacza, że w przedsiębiorstwie średni cykl inkasa (spływu, windykacji) należności wynosił około 12 dni. W roku 2011 wskaźnik rotacji należności w dniach wyniósł 15,22 dni co oznacza, że w przedsiębiorstwie średni cykl inkasa (ściągania) należności wynosił około 15 dni. w razach dla roku: 2010 2011 Interpretacja: W roku 2010 wskaźnik rotacji należności w razach wyniósł 30,37 co oznacza około 30 cykli inkasa należności. W roku 2011 wskaźnik rotacji należności w razach wyniósł 23,99 co oznacza około 24 cykli inkasa należności.

Obliczenie wskaźników rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach dla roku: 2010 2011 Interpretacja: W roku 2010 wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach wyniósł 26,29 dni, co oznacza, że zobowiązania wobec kontrahentów regulowane są średnio co 27 dni. W roku 2011 wskaźnik rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach wyniósł 23,13 dni, co oznacza ,że zobowiązania wobec kontrahentów regulowane są średnio co 23 dni

Ocena: - rotacji aktywów - rotacji zapasów towarów Rotacja aktywów w roku 2011 w stosunku do roku 2010 wzrosła o 0,18 (1,14 – 0,96) co należy ocenić pozytywnie. Oznacza to zwiększenie efektywności wykorzystania zaangażowanych w działalność aktywów (wydajniejsze gospodarowanie nimi). - rotacji zapasów towarów Rotacja zapasów towarów w dniach w roku 2011 w porównaniu z rokiem 2010 zmalała, czyli liczba dni utrzymywania zapasów zmniejszyła się o około 4 dni (17,9 – 13,76), a tym samym zmniejszyły się koszty ich magazynowania. Wskaźnik rotacji zapasów w razach wzrósł około 6 razy (26,53 – 20,39), co oznacza, iż wzrosła liczba oddawanych zapasów towarów. Zmiany wielkości wskaźników w roku 2011 w stosunku ubiegłego należy ocenić pozytywnie. Świadczą one o mniejszym zamrożeniu środków pieniężnych w zapasach towarowych i o efektywności gospodarowania zapasami towarowymi. - rotacji należności Rotacja należności w dniach w roku 2011 w porównaniu z rokiem 2010 wzrosła około 3 dni (15,22 – 12,02), czyli wydłużył się okres spływu należności (cykl inkasa należności ). Spadek wskaźnika rotacji należności w razach około 6 razy (30,37 – 23,99) świadczy o zmniejszonej ilości inkasa należności. Oznacza to że w 2011 roku zmniejszyła się skuteczność windykacji należności. Należy pamiętać, iż dłuższe kredytowanie swoich kontrahentów może prowadzić do problemów ze spłatą własnych bieżących zobowiązań. Zmiany wielkości wskaźników rotacji należności w dniach należy ocenić negatywnie. - rotacji zobowiązań krótkoterminowych w dniach Rotacja zobowiązań w dniach w roku 2011 w stosunku do roku 2010 zmniejszyła się o około 3 dni (26,29 – 23,13). To znaczy, że jednostka o 3 dni szybciej spłaca swoje zobowiązania . Zmiana ta może wynikać z narzuconych przez dostawców krótszych terminów płatności.

ZADŁUŻENIE Wskaźniki zadłużenia nazywane także wskaźnikami wspomagania lub wskaźnikami zdolności do obsługi zadłużenia określają stopień finansowania przedsiębiorstwa przez kapitały obce. Do oceny zadłużenia jednostki służą między innymi następujące wskaźniki: - wskaźnik ogólnego zadłużenia - wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku - wskaźnik pokrycia zobowiązań kapitałami

Wskaźnik ogólnego zadłużenia Wskaźnik ogólnego zadłużenia informuje o tym, jaką część w całości aktywów stanowią zobowiązania ogółem (kapitały obce). Im mniejszy jest poziom tego wskaźnika, tym większa jest zdolność jednostki do spłaty długów. Nie można określić optymalnych wielkości tego wskaźnika, którego poziom zależy w dużym stopniu od branży, w jakiej działa firma, ale należy pamiętać, że przekroczenie pewnych granic może wiązać się z ryzykiem niewypłacalności jednostki. Zwykle za dobry poziom tego wskaźnika uważa się wartości od 57% do 67%. Wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku Wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku informuje o tym, jaką część całości aktywów stanowią kapitały własne. Im wyższy jest poziom tego wskaźnika, tzn. im bliższy 100%, tym lepsza jest sytuacja finansowa firmy. Wskaźnik pokrycia zobowiązań kapitałami Wskaźnik pokrycia zobowiązań kapitałami informuje o tym, ile razy zobowiązania są większe od kapitałów własnych. Im mniejszy poziom tego wskaźnika, tym mniejsze jest uzależnienie jednostki od kapitału obcego, a tym samym lepsza jest sytuacja finansowa firmy. Przyjmuje się, że standardowo poziom tego wskaźnika nie powinien być wyższy niż 2.

SUMA BILANSOWA AKTYWÓW SUMA BILANSOWA PASYWÓW PRZYKŁAD 4 ZAŁOŻENIA: Bilanse zamknięcia hurtowni „OKPOL” sporządzone na dwa kolejne lata przedstawiają się następująco: Lp AKTYWA Wielkości z roku PASYWA ubiegłego bieżącego A. I. II. III. B. IV. AKTYWA TRWAŁE Wartości niematerialne i prawne Środki trwałe Inwestycje długoterminowe AKTYWA OBROTOWE Zapasy Należności krótkoterminowe Środki pieniężne w banku Środki pieniężne w kasie 147 800,- 9 000,- 120 000,- 18 8000,- 85 400,- 46 600,- 9 600,- 26 000,- 3 200,- 163 000,- 7 000,- 131 000,- 25 000,- 96 300,- 39 600,- 31 300,- 22 550,- 2 850,- KAPITAŁ WŁASNY Kapitał podstawowy Zysk netto ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe 96 200,- 50 000,- 46 200,- 137 000,- 108 500,- 28 500,- 63 800,- 13 800,- 195 500,- 152 600,- 42 900,- SUMA BILANSOWA AKTYWÓW 233 200,- 259 300,- SUMA BILANSOWA PASYWÓW

W roku ubiegłym wskaźnik ogólnego zadłużenia POLECENIA: Na podstawie bilansów zamknięcia hurtowni „OKPOL” należy: obliczyć i zinterpretować wskaźniki zadłużenia dokonać oceny stopnia zadłużenia hurtowni. ROZWIĄZANIE: Obliczenie wskaźników ogólnego zadłużenia dla roku: ubiegłego Interpretacja: W roku ubiegłym wskaźnik ogólnego zadłużenia wykazywał, że zobowiązania stanowiły 58,75% całości aktywów. Oznacza to, że udział zobowiązań w finansowaniu majątku stanowiło koło 59%, natomiast w roku bieżącym relacja zobowiązań do aktywów wzrosła do 75,4%. bieżącego Obliczenie wskaźników udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku dla roku: Interpretacja: W roku ubiegłym wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku wykazał, że kapitały własne stanowiły 41,25% całości aktywów, natomiast w roku bieżącym 24,6%. ubiegłego bieżącego

Obliczenie wskaźników pokrycia zobowiązań kapitałami dla roku: ubiegłego bieżącego Interpretacja: W roku ubiegłym wskaźnik pokrycia zobowiązań kapitałami wynosił 1,42% co oznacza, że zobowiązania były większe od kapitałów własnych prawie 1,5 raza. W roku bieżącym wskaźnik ten wynoszący 3,06% oznaczał, że zobowiązania trzykrotnie przewyższały kapitały własne. Ocena: - ogólnego zadłużenia W roku bieżącym poziom udziału zobowiązań w finansowaniu majątku wzrósł stosunku do poziomu ubiegłego o 16,65% (75,4% - 58,75%). Jeśli przyjąć, że dobrze byłoby , aby wskaźnik ogólnego zadłużenia nie przekraczał 655, to zjawisko wzrostu wskaźnika do 75,4% należy uznać za niepokojące, świadczące o zwiększeniu się uzależnienia jednostki do zewnętrznych źródeł finansowania i o pogarszających się możliwościach jednostki do spłaty długów. - udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku W roku bieżącym w stosunku do roku ubiegłego wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu majątku zmniejszył się o 16,65% (41,25% - 24,6%), co tylko potwierdza, iż sytuacja finansowa firmy w roku bieżącym pogorszyła się. - pokrycia zobowiązań kapitałami Wskaźnik pokrycia zobowiązań kapitałami, w roku ubiegłym wynoszący 1,42, nie przekraczał optymalnej wielkości 2, czyli stanowił właściwy poziom. Wzrost wielkości tego wskaźnika w roku bieżącym do poziomu 3,06 świadczy o dużym stopniu zadłużenia jednostki.

T E Z A D A N I A M O G Ą B Y Ć N A EGZAMINIE ZAWODOWYM

Zadanie 1 Jednostka gospodarcza badając zdolność swojej firmy do generowania zysku ze sprzedaży wykorzysta wskaźnik: A. sprawności działania. B. zyskowności majątku. C. rentowności sprzedaży. D. rentowności kapitału własnego. Zadanie 2 Do oceny stopnia zamrożenia środków pieniężnych w zapasach wykorzystuje się wskaźnik: A. deficytowości zapasów. B. zyskowności zapasów. C. rentowności zapasów. D. rotacji zapasów. Zadanie 3 Przedstawiony wskaźnik określa: A. średni okres bezczynności zapasów. B. liczbę cykli inkasa należności. C. średni okres windykacji należności. D. liczbę odnawialnych zapasów.

WSKAŹNIK BIEŻACEJ PŁYNNOŚCI Zadanie 4 W tabeli zaprezentowano poziom wskaźnika bieżącej płynności w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym. Najlepszą zdolność do wywiązywania się z bieżących zobowiązań przedsiębiorstwo odnotowało w roku: A. 2008. B. 2009. C. 2010. D. 2011. Poziom wskaźnika bieżącej płynności osiągnięty w latach 2008 – 2011 przez Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe. ROK WSKAŹNIK BIEŻACEJ PŁYNNOŚCI 2008 1,00 2009 1,10 2010 2,00 2011 0,90 Zadanie 5 Wskaźnik wysokiej płynności finansowej informuje o: A. możliwości spłaty długoterminowych zobowiązań. B. możliwości spłaty bieżących zobowiązań. C. zamrożeniu zapasów. D. rotacji zapasów.

WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI AKTYWÓW Zadanie 6 Wskaźnik bieżącej płynności finansowej wynosił 1,3 w roku 2008, a w roku 2009 zwiększył się do 1,4. Wzrost wskaźnika świadczy o: A. zmniejszeniu zdolności jednostki do spłaty bieżących zobowiązań. B. zwiększeniu zdolności jednostki do spłaty bieżących zobowiązań. C. zwiększonej rentowności kapitałów własnych. D. zmniejszonej rentowności kapitałów własnych. Zadanie 7 Przedsiębiorstwo produkcyjne w roku 2010 sprzedało swoje wyroby o wartości netto 1 000 000 złotych i osiągnęło zysk netto w wysokości 80 000 złotych. Jak będzie kształtował się wskaźnik rentowności sprzedaży w roku 2010, jeżeli w roku 2009 wynosił 7%? A. Pogorszy się o 1%. B. Polepszy się o 1%. C. Pogorszy się o 2%. D. Polepszy się o 2%. Zadanie 8 Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli określ, które przedsiębiorstwo najefektywniej zarządza swoim majątkiem. PRZEDSIĘBIORSTWO A. B. C. D. WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI AKTYWÓW 2% 6% 4% 8%

Zadanie 9 Na podstawie danych umieszczonych w tabeli ustal, w którym roku przedsiębiorstwo osiągnęło najwyższą rentowność. WYSZCZEGÓLNIENIE ROK 2007 ROK 2008 ROK 2009 ROK 2010 Koszt własny ogółem w tys. zł 1200 1500 1600 1800 Wartość sprzedaży ogółem w tys. zł 1300 1550 2000 2100 A. W roku 2007. B. W roku 2008. C. W roku 2009. D. W roku 2010. Zadanie 10 Poniższa tabela przedstawia wyniki ekonomiczne 4 przedsiębiorstw. Ustal, które z nich jest najbardziej rentowne. Dane ekonomiczne w mln zł Przedsiębiorstwo 1 Przedsiębiorstwo 2 Przedsiębiorstwo 3 Przedsiębiorstwo 4 Przychody ze sprzedaży 900 1000 1200 1400 Koszty produkcji 800 600 A. Przedsiębiorstwo 1 B. Przedsiębiorstwo 2 C. Przedsiębiorstwo 3 D. Przedsiębiorstwo 4

Zadanie 11 W tabeli zamieszczono wybrane wskaźniki zyskowności. Który wskaźnik charakteryzuje stopień wykorzystania zasobów majątkowych przedsiębiorstwa? Nazwa wskaźnika Budowa wskaźnika A. rentowność sprzedaży B. rentowność majątku C. rentowność kapitału własnego D. rentowność kapitału stałego Zadanie 12 Tabela zawiera wskaźniki rentowności sprzedaży netto osiągnięte przez cztery zakłady produkujące zabawki wchodzące w skład przedsiębiorstwa wielozakładowego. Najlepszy wskaźnik rentowności sprzedaży netto osiągnął zakład: A. MIŚ. B. LALA. C. KLOCEK. D. PAN SAMOCHODZIK. Wskaźniki rentowności sprzedaży netto Zakład MIŚ 8% Zakład LALA 11% Zakład KLOCEK 9% Zakład PAN SAMOCHODZIK 15%

Zadanie 13 Przychody ze sprzedaży w przedsiębiorstwie „ART.” w II kwartale bieżącego roku wynosiły 36 000 zł, a zapas przeciętny równy był 6 000 zł. W celu zapewnienia ciągłości sprzedaży przedsiębiorstwo powinno odnawiać zapasy: 30 razy. 15 razy. 6 razy. 3 razy. Zadanie 14 Wskaźnik rotacji w razach w czterech wybranych przedsiębiorstwach produkcyjnych tej samej branży, w ostatnim kwartale wynosił odpowiednio: - w przedsiębiorstwie „X” – 2 razy - w przedsiębiorstwie „Y” – 4 razy - w przedsiębiorstwie „Z” – 6 razy - w przedsiębiorstwie „W” – 10 razy. Najlepszy poziom tego wskaźnika osiągnął: producent „X”. producent „Y”. producent „Z”. producent „W”.

Do grupy wskaźników sprawności działania zalicza się: Zadanie 15 Do grupy wskaźników sprawności działania zalicza się: Wskaźnik A. Wskaźnik B. Wskaźnik C. Wskaźnik D. Zadanie 16 W ubiegłym kwartale sklep spożywczy osiągnął obroty w wysokości 200 000 zł, a zapas średni towarów wynosił 25 000 zł. Sklep ten odnawiał w kwartale średni zapas: 2 razy. 4 razy. 6 razy. 8 razy.

Zadanie 17 W kwietniu przedsiębiorstwo sprzedało produkty o wartości 120 000 zł, zapas przeciętny produktów w tym miesiącu wynosił 40 000 zł. Ile wynosi cykl magazynowania produktów w przedsiębiorstwie? 10 dni. 15 dni. 20 dni. 25 dni. Zadanie 18 Na podstawie danych zawartych w tabeli określ, które przedsiębiorstwo najszybciej ściąga swoje należności od kontrahentów. Wartości wskaźników rotacji należności zrealizowane przez cztery przedsiębiorstwa handlowe w 2009 roku: Kategoria Przedsiębiorstwo A. B. C. D. Wskaźnik rotacji należności w dniach 15 10 18 20 Wskaźnik rotacji należności w razach 24 36

Który z czynników wpływa na wielkość wskaźnika rotacji należności? Zadanie 19 Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli określ, w którym przedsiębiorstwie wskaźnik rotacji zapasów kształtuje się na najkorzystniejszym poziomie. Nazwa przedsiębiorstwa Wskaźnik rotacji zapasów A. Alfa 22 dni B. Beta 18 dni C. Delta 20 dni D. Gamma 24 dni Zadanie 20 Który z czynników wpływa na wielkość wskaźnika rotacji należności? ustalony termin zapłaty kwota należności waluta, w jakiej dokonuje się rozliczeń ilość sprzedawanych towarów Zadanie 21 Wskaźnik ogólnego zadłużenia na najkorzystniejszym poziomie ukształtował się w przedsiębiorstwie: ALEN. MAKX. GALEN. OLAM. Przedsiębiorstwo Wskaźnik ogólnego zadłużenia ALEN 80% MAKX 70% GALEN 68% OLAM 50%

Zadanie 22 Zdolność spółki do obsługi zadłużenia charakteryzują wskaźniki, których wzory i osiągnięte wielkości w poszczególnych latach przedstawiono w tabeli. Lata 2006 2007 2008 51,5% 49,1% 36,5% 28,9% 39,9% 43,5% Kształtowanie się wskaźników świadczy o tym, że spółka umocniła swoją sytuację finansową dzięki: zmniejszeniu zarówno udziału kapitałów obcych w finansowaniu spółki, jak i pokrycia majątku kapitałem własnym. zwiększeniu zarówno udziału kapitałów obcych w finansowaniu spółki, jak i pokrycia majątku kapitałem własnym. zwiększeniu udziału kapitałów obcych w finansowaniu spółki i zmniejszeniu pokrycia majątku kapitałem własnym. zmniejszeniu udziału kapitałów obcych w finansowaniu spółki i zwiększeniu pokrycia majątku kapitałem własnym.

i 2008 r. przedstawiają się następująco: Zadanie 23 Uproszczone bilanse jednostki gospodarczej sporządzone na dzień 31 grudnia 2007 r. i 2008 r. przedstawiają się następująco: AKTYWA ROK 2007 ROK 2008 PASYWA Aktywa trwałe Aktywa obrotowe 40 000,- 60 000,- 30 000,- 70 000,- Kapitał własny Zobowiązania 20 000,- 80 000,- 80 000,- Suma bilansowa 100 000,- W roku 2008 wskaźnik ogólnego zadłużenia wynosi: 0,8 i oznacza, że nie zmieniło się zadłużenie firmy w stosunku do roku ubiegłego. 4 i oznacza umocnienie pozycji finansowej firmy w stosunku do roku ubiegłego. 0,3 i oznacza spadek samodzielności finansowej firmy w stosunku do roku ubiegłego. 0,5 i oznacza, że nastąpiło zwiększenie zaangażowania kapitałów obcych w stosunku do roku ubiegłego.

SUMA BILANSOWA AKTYWÓW SUMA BILANSOWA PASYWÓW Zadanie 24 Bilans końcowy przedsiębiorstwa produkcyjnego wykazuje następujące zasoby majątkowe i źródła ich pochodzenia: LP AKTYWA SUMA PASYWA A. 1. 2. B. 3. AKTYWA TRWAŁE Wartości niematerialne i prawne Środki trwałe AKTYWA OBROTOWE Zapasy Środki pieniężne w banku Środki pieniężne w kasie 100 000,00 16 000,00 84 000,00 50 000,00 35 000,00 13 000,00 2 000,00 KAPITAŁY WŁASNE Kapitał podstawowy ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe 75 000,00 15 000,00 60 000,00 SUMA BILANSOWA AKTYWÓW 150 000,00 SUMA BILANSOWA PASYWÓW Wskaźnik ogólnego zadłużenia wynoszący 75% informuje, że majątek trwały w 75% finansowany jest kapitałami własnymi. 50% informuje, że udział zobowiązań w finansowaniu majątku stanowi 50%. 150% informuje, że aktywa obrotowe w całości finansowane są przez kapitały obce. 75% informuje, że aktywa trwałe finansowane są przez kapitały obce w 75%.