Pytania do dyskusji 1. Jakie kraje funkcjonują w Eurolandzie? 2.Czy wszystkie kraje mają obowiązek zastąpienia walut narodowych przez euro? 3. Jakie warunki winny być spełnione, aby dany kraj członkowski znalazł się w strefie euro? 4. Cele „wspólnej” polityki pieniężnej i zagrożenia stąd płynące.
Integracja walutowa w UE
Strefa euro Strefa euro zwana też Eurolandem lub obszarem euro obejmuje te kraje, które są pełnymi członkami Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW).
Członkostwo w UGW pełne, ograniczone. Kraje, które nie należą do Eurolandu są krajami członkowskimi UGW, ale stosuje wobec nich odstępstwa od ogólnych zasad obowiązujących w Unii.
Droga do UGW Tworzenie poprzez kolejne etapy integracji (unia celna, wspólny rynek, unia walutowa), jednolitej przestrzeni gospodarczej, Kluczową rolę odegrały czynniki polityczne, które można scharakteryzować jako dążenie do stworzenia trwałych podstaw do bezpiecznego, pokojowego rozwoju Europy,
Droga do UGW 1952 rok – 1958 rok – 1993 rok – 1999 rok –
Euro jako waluta narodowa Jednostronna euroizacja – zastąpienie waluty narodowej przez euro bez uzyskania jednoznacznej akceptacji ze strony Unii
banknoty i monety euro Banknoty euro są drukowane pod bezpośrednią kontrolą Europejskiego Banku Centralnego Monety są produkowane przez mennice poszczególnych krajów,
Kraje z derogacją Pozostają poza jednowalutowym obszarem z powodu: własnego wyboru nie wypełnienia określonych kryteriów,
Klauzula „opt-out” Specjalne traktowanie przyznane na mocy Traktatu z Maastricht, Prawo wyboru co do przyjęcia, bądź rezygnacji z przyjęcia wspólnej waluty,
Kryteria zbieżności dopuszczenie do uczestnictwa w strefie euro tylko tych krajów, które charakteryzują się odpowiednio dobrą sytuacją gospodarczą i sytuacja ta jest zbliżona a nawet zbieżna z sytuacją innych potencjalnych krajów członkowskich.
Kryteria zbieżności Do oceny dojrzałości tych krajów do udziału w obszarze jednowalutowym przyjęto kryteria dotyczące:
Kryteria zbieżności Kryteria zbieżności monetarne fiskalne inflacja deficyt budżetowy stopy procentowe dług publiczny kurs walutowy
ERM II Waluta kod Kurs centralny Zakres wahań korona duńska DKK 7.460 38 korona estońska EEK 15.646 6 lit litewski LTL 3.452 80 łat łotewski LVL 0.702 804 korona słowacka SKK 38.455 0
Polityka pieniężna w Eurolandzie wraz z polityką kursową, w odróżnieniu od polityki budżetowej, zostały przeniesione na szczebel ponadnarodowy,
Polityka pieniężna w Eurolandzie instytucją odpowiedzialną – Europejski System Banków Centralnych (ESBC), Eurosystem – EBC + NBC krajów strefy euro.
Polityka pieniężna w Eurolandzie Bez szkody dla tego celu ESBC może wspierać ogólne polityki gospodarcze we Wspólnocie (np.: wzrost gospodarczy, bezrobocie).
Polityka pieniężna w Eurolandzie – stabilność cen Początkowo – inflacja HICP w przedziale 0-2 %, Ryzyko deflacji w krajach o wysokiej stabilności cen przyczyną rewizji podejścia ESBC,
Polityka pieniężna w Eurolandzie – zagrożenie deflacją niższe ceny powodują spadek zysków przedsiębiorstw, spadek cen akcji i presję na redukowanie zatrudnienia i płac, przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa domowe otrzymując mniejsze przychody z powodu spadku cen, mają trudności ze spłatą kredytów, co zwiększa ryzyko ich upadłości, a także upadłości banków, konsumenci, zakładając, że ceny będą dalej spadać, powstrzymują się z zakupami, co przyczynia się do osłabiania popytu i w efekcie zwiększania presji deflacyjnej.
Polityka pieniężna w Eurolandzie – zagrożenie deflacją zjawisko trudne do powstrzymania , szczególnie niebezpieczna, gdy w gospodarce występuje wiele zadłużonych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, nominalne stopy procentowe nie mogą być ujemne
Polityka pieniężna w Eurolandzie – zagrożenie deflacją polityka pieniężna EBC nastawiona jest na realizację celu dotyczącego stabilności cen w odniesieniu do całej strefy euro, a nie do poszczególnych krajów,
Polityka pieniężna w Eurolandzie Antyinflacyjne podejście stosowane przez EBC w polityce pieniężnej unaoczniło krajom członkowskim, że: nie ma możliwości wykorzystania zmian w tej polityce dla pobudzenia wzrostu gospodarczego,