Metody aktywne w nowoczesnym nauczaniu Joanna Dembowa

DEFINICJE To taki sposób nauczania, w którym nauczyciel nie przekazuje dzieciom gotowej wiedzy, lecz stwarza warunki do samodzielnego uczenia się

DEFINICJE - cd To całokształt działań grupy i prowadzącego, służących uczeniu się przez doświadczenie, która zwiększa czynny udział uczących się w zajęciach dydaktycznych, ograniczając rolę nauczyciela do pomagania uczącym się w realizacji celów i kontroli postępów.

Metody nauczania według Okonia: podające (przyswajanie), problemowe (odkrywanie), waloryzacyjne (przeżywanie), praktyczne (działanie)

METODY PROBLEMOWE wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, klasyczna metoda problemowa, metody aktywizujące.

Stożek doświadczeń Dale 'a Ludzie generalnie pamiętają : poziom abstrakcji 10% tego co czytają czytanie Odbiór werbalny 10% tego co słyszą słuchanie 30% tego co widzą oglądanie obrazków nieruchomych 50% tego co widzą i słyszą oglądanie obrazków odbiór wizualny ruchomych 70% tego co mówią i piszą Aktywne zwiedzanie słyszenie mówienie Dramatyczne prezentacje widzenie 90% tego co mówią Gry z podziałem na role i symulacje i robienie podczas wykonywania Zastosowanie w praktyce

Metody aktywne to wskazówki, które pomogą uczniom: pogłębić zainteresowanie wspólną zabawą, przyswoić bez trudu nową wiedzę oraz nabyć przydatne umiejętności rozwinąć własne pomysły i idee, komunikować się i tym samym doprowadzić do dobrych relacji pracy zespołowej,

dyskutować i spierać się na różne tematy, wypracować nietypowe, twórcze rozwiązania, zainteresować i zmotywować do pracy, nauczyć w sposób praktyczny demokracji, podjąć działania na rzecz szkoły.

doradcy, który jest do dyspozycji, gdy uczniowie mają problem Nauczyciel pracując metodami aktywnymi odchodzi od roli nauczyciela eksperta w kierunku nauczyciela: doradcy, który jest do dyspozycji, gdy uczniowie mają problem z rozwiązywaniem trudnego zadania, czegoś nie rozumieją, są niepewni, animatora, który inicjuje metody i objaśnia ich znaczenie dla procesu uczenia się, przedstawia cele uczenia się i przygotowuje materiał do pracy,

obserwatora i słuchacza, który obserwuje uczniów przy pracy i dzieli się z nimi tymi obserwacjami, uczestnika procesu dydaktycznego, który nie musi być doskonały i jest przykładem osoby,która uczy się przez całe życie, partnera, który jest gotowy modyfikować przygotowaną wcześniej lekcję w zależności od sytuacji w klasie.

Rola nauczyciela i ucznia Nauczyciel i uczeń są tak samo odpowiedzialni za wyniki, wspólnej pracy. Razem decydują o sposobach dochodzenia do wyników. Nauczyciel przestaje być wszystkowiedzącym, natomiast uczeń przeobraża się z biernego odbiorcy działań dydaktycznych w aktywnego uczestnika planowania, organizowania i oceniania własnej pracy

Uczeń, aby przygotować się do samodzielnej pracy-potrzebuje wskazówek, jak organizować własny warsztat pracy, jak racjonalnie planować czas, jak się uczyć samodzielnie i poza szkołą (w domu, przy realizacji projektów, w czasie pracy indywidualnej na lekcji).

Nauczyciel i uczeń są twórczy i posiadają ogromny potencjał, który trzeba uruchomić. Nie potrzebują gotowych rozwiązań, lecz tylko przykładów, impulsów i zachęt do eksperymentowania i różnego dochodzenia do wiedzy. Nauczyciel i uczeń potrzebują zweryfikowanych w praktyce wskazówek, jak optymalnie wykorzystać dany pomysł, na co zwracać uwagę, czego unikać, mając na uwadze to, iż w procesie dydaktycznym nie ma idealnych rozwiązań.

UWAGA! Metody bez powiązania z celami, ramami organizacyjnymi, a przede wszystkim z potrzebami ucznia i preferencjami nauczyciela nie mają wartości.

Wybierając metodę nauczyciel musi: Przygotować wcześniej materiały, Zaaranżować miejsce nauki (odpowiednio ustawić krzesła, ławki, itd.) Pokonać własną niepewność przed eksperymentem na lekcji, Doskonalić swe umiejętności metodyczne, co nie jest łatwe i wymaga dodatkowej pracy, ale procentuje to w przyszłości na wielu płaszczyznach.

Do przeszkód organizacyjnych można zaliczyć: Nieodpowiednie miejsce, sztywno ustawione ławki, brak materiałów, trudności w zorganizowaniu kącików do pracy grupowej, niemożność powielania materiałów. Brak dostępu do źródeł wiedzy, nieodpowiednia pomoce dydaktyczne.

Bariery wynikające z postawy prowadzącego: Błędy w planowaniu, ustalenie zbyt krótkiego czasu w stosunku do oczekiwanych osiągnięć, zbyt szczegółowe trzymanie się planu, mała elastyczność. Niechęć do dodatkowego wysiłku, starannego planowania i przygotowywania zajęć. Brak czasu. Niewiara w możliwości uczniów, wtrącanie się w ich pracę, narzucanie gotowych rozwiązań.

Jak usprawnić lekcję, na której uczniowie pracują w grupach? Nie nadużywaj tej metody, ale stosuj ją Planując pracę na cały rok pozwól sobie i uczniom na komfort zwiększonej ilości jednostek lekcyjnych, na których przewidujesz zajęcia w grupach. Zmieniaj sposób dzielenia na grupy, by ograniczyć do minimum stratę czasu i pobudzić emocjonalnie uczniów Polecenia zawsze zapisz na kartkach i wręcz je uczniom. Zapisz je także na tablicy,

Każdej grupie przydzielaj inne zadanie Wyznacz w każdej grupie: strażnika ciszy, łącznika - osobę do kontaktu z nauczycielem, sekretarza do zapisu, lidera - kierownika grupy. Kontaktuj się zwłaszcza z grupą, którą podejrzewać możesz o niezrozumienie zadania. Zapisane na dużych arkuszach papieru wnioski uczniów prezentuj na forum klasy Nie bój się oceniania. Czasami poproś dzieci o informację zwrotną.

Przegląd metod aktywnych

Metody tworzenia i definiowania pojęć Kula śnieżna Mapa pamięci

Metody hierarchizacji Promyczek Diament Piramida

Metody dyskusyjne 6 myślących Akwarium Pro-contra kapeluszy

Metody twórczego rozwiązywania problemów Dywanik Rybi szkielet pomysłów 6-3-5 Asocjogram Fabuła z kubka

Metody planowania Metoda projektu Gwiazda pytań

Metody grupowego podejmowania decyzji Drzewo decyzyjne Tort decyzyjny

Gry dydaktyczne Prawda – fałsz Gry planszowe

Metody ewaluacyjne Tarcza Kosz i walizeczka Pociąg Obcy przybysz

Metody integracyjne Pajęczynka Krasnoludek