Martyna Rzewnicka Ewelina Gomuła Katarzyna Kłaczyńska „Euroregiony pogranicza Polski -suplementarne uwagi geografa” Stefan Kałuski UW, Wrocław 2004

Pojęcia podstawowe: EUROREGION - forma współpracy transgranicznej pomiędzy regionami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw kandydujących oraz regionami ich sąsiadów. W tworzeniu euroregionu uczestniczą przedstawiciele lokalnych i regionalnych władz samorządowych, a niekiedy także inni aktorzy społeczni i ekonomiczni regionów przygranicznych.

Pojęcia podstawowe: REGION GEOGRAFICZNY - to fragment powierzchni Ziemi charakteryzujący się występowaniem określonych cech, odróżniających go od otoczenia. Regiony fizyczno-geograficzne- zwarta terytorialnie jednostka przestrzenna, cechująca się na pewnym stopniu ogólności wewnętrzną spójnością, wynikającą z położenia geograficznego, wspólnej historii rozwoju i wzajemnych powiązań elementów środowiska w ich obrębie. Przykłady: Region Bałtycki, Tatry

Pojęcia podstawowe: WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA - to każde wspólnie podjęte działanie mające na celu wzmocnienie i dalszy rozwój sąsiedzkich kontaktów między wspólnotami i władzami terytorialnymi dwóch lub więcej liczby umawiających się stron, jak również zawarcie porozumień i przyjęcie uzgodnień koniecznych do realizacji takich zamierzeń.

Omawiając temat Euroregionów Pogranicza Polski należy wspomnieć o historycznych źródłach ich powstawania na świecie: Ważny jest postulat Hrabiego Richarda Coundenhove- Kalergi, który miał na celu zjednoczenie państw Europy w ramach tak zwanej Paneuropy (nie obejmowała ona Wielkiej Brytanii i Rosji). Liga Narodów w 1929roku przedstawiła koncepcję zjednoczenia Europy, która zakładała ścisłą współpracę państw bez naruszenia ich suwerenności.

Omawiając temat Euroregionów Pogranicza Polski należy wspomnieć o historycznych źródłach ich powstawania na świecie: Po drugiej wojnie światowej Europę cechował dualizm integracji. Powstała tak zwana żelazna kurtyna, która podzieliła Europę, na dwa odrębne bloki: wschodni- socjalistyczny czyli związany z ZSRR, oraz zachodni, gdzie Integracja rozwijała się w ramach EWG. Po rozpadzie systemu komunistycznego, najważniejszą rolę odegrała Unia Europejska, która promuje integrację różnych form działalności społecznej i gospodarczej.

POSTRZEGANIE EUROREGIONÓW PRZEZ GEOGRAFÓW I SPOŁECZEŃSTWO: Funkcjonowanie Euroregionu jest ważnym podmiotem badań geografów, prawdopodobnie dlatego, ze termin ten zawiera kluczowe pojęcie geografii jakim jest „region”. Jest kontrowersyjnym pojęciem. Rykiel Z. twierdzi, że „ opinie dotyczące regionalizacji mogły być świadectwem lojalności wobec władzy państwowej”. Jego poglądy dotyczą okresu PRL. W obecnych czasach władza państwowa wpływa na postrzeganie euroregionów przez społeczeństwo.

POSTRZEGANIE EUROREGIONÓW PRZEZ GEOGRAFÓW I SPOŁECZEŃSTWO: Polska ma duże tradycje w tworzeniu regionów transgranicznych, dlatego też, nie wzorowała się na zachodnich sąsiadach. 1925 rok- konwencja turystyczna z Czechosłowacją. Utworzenie w latach 30-tych pierwszego w Europie, a drugiego na świecie transgranicznego Parku Narodowego w Pieninach.

Autor wypowiada się w danym artykule jako geograf, opisując dwojako regionalizację terenów Polski, (ale docenia również prace niegeograficzne dotyczące tego problemu): geograficzne uwarunkowania delimitacji, czyli ustalania przebiegu granic euroregionów polskiego pogranicza. Regiony geograficzne w obrębie euroregionów, a możliwości współpracy transgranicznej.

Geograficzne uwarunkowania delimitacji: Głównym czynnikiem przy określaniu wielkości i delimitacji granic euroregionów powinien być ich statutowy cel. Następną omawianą przez autora kwestią jest niezgodność zadań ochrony przyrody w Euroregionach, a przebieg ich granic. Jako przykład pada Niemen, który dzieli teren Białowieskiego Parku Narodowego. Prowadzenie delimitacji wzdłuż rzek Utrudnia to prowadzenie właściwej (racjonalnej) gospodarki wodnej. Np. Niemen, Bug, Wisła.

Regiony geograficzne w obrębie euroregionów, a możliwości współpracu transgranicznej Głównym problemem jest brak wydzielania na obszarach euroregionów, zwłaszcza położonych w bezpośrednim sąsiedztwie, granicy regionów geograficznych jako podłoża określonych poczynań gospodarczych, bo przecież „region geograficzny to obszar na którym człowiek organizuje swoje życie dostosowując się do warunków przyrodniczych” Janiszewski M., 1959

OCENA Tytuł jest adekwatny w stosunku do treści, ponieważ wypełniony jest suplementarnymi opiniami autora-geografa. Tekst jest spójny, aczkolwiek trochę zawiły. Artykuł skonstruowany logicznie. W pierwszej części możemy wyodrębnić zarys historyczny tematu, natomiast w drugiej spostrzeżenia (przemyślenia) autora.