„Wędrówka po lokalnym środowisku” 96/66_MP_G1, Piotra Kopciewicza, realizowany temat: „Wędrówka po lokalnym środowisku”

Walory przyrodnicze Na Kaszubach występuje wiele gatunków fauny i flory, niespotykanych nigdzie indziej. Ponadto wiele pięknych miejsc krajobrazowych czyni ten region bardzo atrakcyjnym.

Kaszubski Park Krajobrazowy Powierzchnia KPK wynosi 33 202 ha, z czego większość zajmują użytki rolne 16 712 ha (50,3%), następnie lasy 11 230 ha (33,8%) oraz wody 3 430 ha (10,3%). Teren parku znajduje się w granicach trzech powiatów (kartuskiego, kościerskiego, wejherowskiego)  oraz ośmiu gmin, z których Kartuzy, Chmielno, Sierakowice i Stężyca stanowią większość powierzchni Parku. Pozostała część należy do Somonina i Linii oraz marginalnie do Kościerzyny i Nowej Karczmy. Otulina parku zajmuje powierzchnię 32 494 ha. Otacza ona prawie cały Park, brak jej w dwóch miejscach: na odcinku pokrywania się granicy Parku z granicą miasta Kartuzy oraz na północny zachód od Parku w gminie Cewice. Kaszubski Park Krajobrazowy sąsiaduje z pięcioma obszarami chronionego krajobrazu: od północy z Obszarem Chronionego Krajobrazu Dolina Łeby, od zachodu z Gowidlińskim Obszarem Chronionego Krajobrazu, od wschodu z Kartuskim Obszarem Chronionego Krajobrazu oraz Obszarem Chronionego Krajobrazu Doliny Raduni, od południowego-zachodu z Przywidzkim Obszarem Chronionego Krajobrazu.

Kaszubski Park Krajobrazowy

Park Krajobrazowy “Dolina Słupi” Park Krajobrazowy “Dolina Słupi” został utworzony w 1981 roku, w chwili obecnej jest jednym z dziewięciu parków krajobrazowych województwa pomorskiego. Zajmuje obszar środkowego biegu rzeki i jej zlewni. Strefa ochronna (otulina) na obszarze przyległym do Parku została wydzielona w celu ochrony wód powierzchniowych i gruntowych oraz częściowo powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi. Osią hydrograficzną Parku Krajobrazowego jest rzeka Słupia, przepływająca przez kilka jezior. Na pozostałych odcinkach rzeka mocno meandruje, zmieniając kilkakrotnie kierunek biegu. Koryto Słupi ma zmienną głębokość i szerokość, dno jest kamieniste z wieloma głazami, progami i mieliznami. Na obszarze Parku spotykają się granice trzech mezoregionów: Pojezierza Bytomskiego, Równiny Słupskiej i Wysoczyzny Polanowskiej. Obszar ten został ukształtowany trzynaście tysięcy lat temu, w okresie roztapiania się pokrywy ostatniego lądolodu północnopolskiego.

Park Krajobrazowy “Dolina Słupi”

Szata roślinna Najpospolitszym drzewem na Kaszubach jest sosna, występująca bądź to w drzewostanach jednorodnych (bory sosnowe) bądź mieszanych – z bukiem lub świerkiem. Szczególnie często porasta obszary sandrowe (czyli południe Kaszub, a więc tereny Pojezierza Bytowskiego i Kaszubskiego, a także Równinę Charzykowską i Bory Tucholskie) oraz na piaskach budujących mierzeje (Mierzeja Helska i Wybrzeże Słowińskie). Do rzadkich drzew iglastych należy cis, Coraz częściej spotykany modrzew polski jest zwykle sadzony w zespole leśnym z bukiem, dębem i sosną. Charakterystycznym elementem florystycznym, związanym z klimatem morskim i podłożem gliniastym, są lasy bukowe i mieszane – z dębem i grabem. Porastają one stoki wysoczyzn, zbocza rynien i stoki moren czołowych. Najbardziej są znane lasy bukowe Wzgórz Szymbarskich i Kępy Redłowskiej. Wzdłuż potoków i nad jeziorami występują łęgi. Głównymi drzewami są tu: olsza szara, wierzba i topola. Warto dodać, że pod kątem powierzchni obszarów leśnych (42%) Kaszuby znacznie przekraczają średnią krajową Polski (28%). Typowym dla Kaszub rodzajem roślinności, bezpośrednio związanym z wilgotnym podłożem są torfowiska niskie. Porastają je głównie trzciny, turzyce i mchy. Gdzieniegdzie występują wrzosowiska porośnięte krzewinkami, których dominującym elementem są wrzosy, jak też byliny, trawy, mchy i porosty. Miejscami spotykamy tu sosny, brzozy i jałowce.

Fauna Kaszuby mają też specyficzną faunę, która zmienia się w zależności od danego regionu, a więc na terenach nadmorskich można natknąć się na ptactwo wodne i brodzące np. mewy, kormorany, łabędzie, czaple. Wśród nich znajdują się wyjątkowo rzadkie w Polsce ostrygojad i biegus zmienny. Wielką atrakcją ornitologiczną są także olbrzymie stada żurawi, które na Kaszubach mają największe w Polsce siedliska. Tutaj można również trafić na duże sejmiki bocianów, które przygotowują się do długiej podróży. W sezonie często spotyka się duże stada gęsi zbożowych, gęsi biało czelnych, łabędzi krzykliwych oraz bardzo rzadkich w Polsce, zbliżonych swoim wyglądem do gęsi domowej łabędzi czarnodziobych. Ponadto gęste lasy stanowią wymarzoną ostoję dla gatunków drapieżnych: orłów bielików, puszczyków, puchaczy, myszołowów, jastrzębi i trzmielojadów. W lasach nie brakuje pospolitych saren, dzików, jeleni, lisów, a także zajęcy. W części północnej Kaszub pojawiają się nieduże stada łosi, a na południe od Chojnic i Człuchowa po ponad 100 latach ponownie pojawiły się wilki. Natomiast nad wieloma rzekami: Słupią, Łebą, Łupawą i Radunią swoje żeremia mają bobry, których z roku na rok jest coraz więcej. Bardzo urozmaicona jest ichtiofauna kaszubskich rzek (lipień, pstrąg potokowy, pstrąg tęczowy, troć wędrowna, łosoś, miętus, jelec) i jezior (szczupak, okoń, węgorz, sandacz, lin, płoć, leszcz, karp, wzdręga, sieja, sielawa, karaś, miętus, ukleja, jazgarz, jaź, kiełb, krąp). W niektórych jeziorach pojawił się ponownie po prawie trzydziestoletniej nieobecności rak szlachetny, który wyginął kiedyś z powodu nadmiernego zanieczyszczenia wód.

Rzeźba terenu Rzeźba terenu Pojezierza Kaszubskiego jest silnie pofałdowana szczególnie w okolicach Kartuz. Relief jest znacznie silniejszy niż w pozostałych mezoregionach województwa, miejscami zbliżony do reliefu typowo górskiego, w którym są znaczne deniwelacje terenu. Miejscami (Wzgórza Szymbarskie) wysokości względne sięgają nawet 80 metrów. Różnica pomiędzy najwyższym a najniższym punktem wynosi około 160 m. Rzeźba terenu została ukształtowana przez szereg różnych czynników, spośród których decydującą rolę odegrał lądolód skandynawski oraz wody fluwioglacjalne. Z tego względu rzeźba jest określana jako glacjalna. Kolejnym czynnikiem mającym wpływ na rzeźbę jest późniejsza działalność erozyjno – akumulacyjna rzek. Według regionalizacji opracowanej przez Ministerstwo Środowiska Pojezierze Kaszubskie w całości leży w regionie Dolnej Wisły, a więc jego wody podlegają RZGW w Gdańsku. Na terenie Pojezierza Kaszubskiego znajduje się ponad 500 jezior, jeziorność wynosi aż 3,5% powierzchni mezoregionu. Większość jezior ma pochodzenie polodowcowe. Przeważają jeziora rynnowe. Rzeki płynące przez mezoregion rozpływają się we wszystkie strony, wszystkie są w zlewni Morza Bałtyckiego. Mezoregion (poza obszarami bez odpływowymi) można podzielić na dorzecza: Raduni Redy, Łeby, Motławy, Wierzycy, Słupi, Łupawy. W podziale Augustowskiego obejmuje jeszcze dorzecze Wdy i Brdy jednakże według podziału Kondrackiego teren ten nie należy do tego mezoregionu.

Wpływ działalności człowieka na środowisko Kaszub

Negatywny  Człowiek w głównej mierze ma niestety negatywny wpływ na środowisko Kaszub. Liczne zanieczyszczenia produkowane przez ludzi, zatruwanie rzek i jezior, wycinanie lasów pod pola uprawne itp. niszczy to jakże piękne środowisko, często nieodwracalnie

Pozytywny  Na szczęście człowiek oprócz niszczyć potrafi także tworzyć. Działania mające na celu zachowanie, jak również odbudowę populacji niektórych zwierząt i roślin mają miejsce i tak np. populacja raka szlachetnego wraca do Kaszubskich jezior, po niemal 30-letniej przerwie

Walory kulturalne

Turystyka Pojezierze Kaszubskie jest najczęściej odwiedzanym przez turystów rejonem pojezierza Pomorskiego. Czynnikami mającymi największy wpływ na turystykę w regionie są walory krajobrazowe oraz bliskość Aglomeracji Zatoki Gdańskiej, powodującej napływ turystów zarówno z Trójmiasta jak i tych, którzy odwiedzają region podczas odpoczynku w Trójmieście

Najciekawsze miejsca

Gdynia Gdynia - do walorów turystycznych należą: Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskiego Instytutu Rybackiego oraz historyczne statki-muzea (niszczyciel ORP Burza, żaglowiec „Dar Pomorza”).

Gdańsk Gdańsk- odwiedzany ze względu na bardzo cenne zespoły zabytków Starego Miasta (ratusz, Dwór Artusa, Bazylika Mariacka), muzea (Narodowe, Morskie), imprezy kulturalne, Jarmark Dominikański, oraz miejsca walk o Westerplatte i Pocztę Polską. Dużym zainteresowaniem cieszy się katedra w Oliwie, gdzie odbywają się festiwale muzyki organowej.

Dom do góry nogami w Szymbarku Pomysłodawca tego niecodziennego projektu mówi, że dom jest pomnikiem przewrotu wartości i obalenia systemy komunistycznego. Drewniany dom naturalnych rozmiarów wybudowano do góry nogami. Wchodzimy do środka przez duże okno i poruszamy się po suficie. Dom jest lekko pochylony w dwóch płaszczyznach, tak, że wejście do środka powoduje niezwykłe doznania - bardzo trudno utrzymać równowagę.

Dom do góry nogami w Szymbarku

Kaszubski Park Etnograficzny Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich – skansen, w którym zgromadzono ponad 40 obiektów architektury ludowej z obszaru całych Kaszub oprócz pasa nadmorskiego. Skansen znajduje się w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim w gminie Kościerzyna na obszarze Pojezierza Kaszubskiego i Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego nad jeziorem Gołuń. Skansen zajmuje 22 ha i jest on podzielony na 6 sektorów odpowiadających 5 obszarom Kaszub, oraz sektor zawierający obiekty użyteczności społecznej: drewniany, XVII-wieczny kościółek przeniesiony ze Swornychgaci, szkołę ze wsi Więckowy, tartak ze Staniszewa oraz kuźnię z Linii, które są zaaranżowane w sposób sprawiający wrażenie przebywania w kompletnie wyposażonej wsi kaszubskiej. Oprócz kilkunastu kompletnych zagród chłopskich z okresu XVII-XIX wieku na terenie skansenu znajduje się też kilka dworków i obejść drobnej szlachty a także domy robotników rolnych, karczma oraz dwa młyny wiatrakowe: tzw. koźlak z Jeżewnicy oraz typu holenderskiego z Brus. Większość obiektów ma także wyposażone częściowo lub całkowicie wnętrza.

Dworek w Kaszubskim Parku Etnograficznym

Dziękuję za uwagę