POPRAWA KONIUNKTURY W III kwartale bieżącego roku utrzymana została wzrostowa tendencja koniunktury na rynku ubezpieczeń. Wskaźnik koniunktury PIUPEN wzrósł o kolejne 4.8 punktu i osiągnął poziom 33.4 punktu. W stosunku do roku ubiegłego powtarza się wzrostowa tendencja wskaźnika PIUPEN między trzema pierwszymi kwartałami roku, jednakże w IV kwartale 2001 roku wskaźnik PIUPEN uległ obniżeniu osiągając poziom z II kwartału Dlatego też mimo poprawy koniunktury trudno ocenić jak będzie wyglądać sytuacja na rynku ubezpieczeń w ostatnim kwartale. Wzrost koniunktury nastąpił zarówno w placówkach ubezpieczeń na życie (wzrost o 3.9 punktu) jak i ubezpieczeń majątkowych (wzrost o 5.8 punktu). W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku wyraźnie widać poprawę na rynku ubezpieczeń na życie, gdzie wskaźnik koniunktury poprawił się o blisko 10 punktów w stosunku do analogicznych okresów roku ubiegłego. W ocenach III kwartału większość wskaźników odnotowała wzrost w stosunku do ubiegłego kwartału; jedynie w zakresie wartości wypłaconych odszkodowań oraz rezygnacji z ubezpieczeń odnotowano spadek wskaźnika. W zakresie prognoz w IV kwartale bieżącego roku przewiduje się dalszy wzrost wskaźników, za wyjątkiem liczby szkód, dla której wskaźnik prognozy jest mniejszy niż w III kwartale roku. Badania koniunktury w placówkach ubezpieczeniowych są prowadzone w cyklu kwartalnym. Realizuje je Pentor - Instytut Badania Opinii i Rynku na zlecenie i w ścisłej współpracy z Polską Izbą Ubezpieczeń. Pomiar październikowy został przeprowadzony w dniach br., techniką wywiadu telefonicznego wspomaganego komputerowo (CATI). W badaniu wzięły udział 154 placówki zakładów ubezpieczeń, rozmieszczonych na terenie całego kraju. Ich próba odpowiada strukturze krajowego rynku ubezpieczeń.

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 2 OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE SALDO PROGNOZY SALDO OCENY UMOWY UBEZPIECZENIOWE OCENY W III kwartale roku nastąpił wzrost salda oceny zawieranych umów ubezpieczeniowych. W dziale ubezpieczeń majątkowych różnica między odsetkiem placówek deklarujących wzrost liczby zawartych umów a odsetkiem placówek deklarujących ich spadek wyniosła 42 punkty. W dziale ubezpieczeń na życie także nastąpił wzrost ilości zawieranych umów i w III kwartale odsetek firm deklarujących ich wzrost przewyższył odsetek firm deklarujących ich spadek. Liczba zawartych umów wzrosła w ocenie ponad połowy (55%) przedstawicieli sektora majątkowego i ponad jednej trzeciej (36%) sektora ubezpieczeń na życie. Jednocześnie liczba zawartych umów spadła w ocenie 13% przedstawicieli ubezpieczeń majątkowych i 31% przedstawicieli ubezpieczeń na życie. PROGNOZY W III kwartale br. salda prognoz liczby zawartych umów ubezpieczeniowych na IV kwartał wykazują rosnącą tendencję w porównaniu z kwartałem ubiegłym. Wzrostu liczby zawartych umów spodziewa się dwie trzecie firm z sektora ubezpieczeń na życie oraz 73% firm z sektora ubezpieczeń majątkowych. Braku zmian w liczbie zawartych umów oczekuje ponad jedna czwarta (26%) firm z I grupy ubezpieczeń i prawie jedna piąta (19%) firm z sektora ubezpieczeń majątkowych. Spadku liczby zawartych umów spodziewa się 8% firm ubezpieczeń na życie i co dwudziesta firma z sektora ubezpieczeń majątkowych. WARTOŚĆ SKŁADEK OCENY III kwartał 2002 roku przyniósł poprawę w ocenie wartości pozyskanych składek (zmiana salda z 25 do 29 punktów). Wzrost pozyskanych składek deklaruje połowa ubezpieczycieli (50%), wśród ponad jednej czwartej firm (27%) wartość pozyskanych składek nie zmieniła się, zaś zmalała w co piątej firmie (21%). Wzrost składek częściej deklarują firmy oferujące ubezpieczenia majątkowe, wśród których ogólne saldo wartości pozyskanych składek wzrosło w porównaniu do zeszłego kwartału o 7 punktów (z 27 do 34). Wśród firm ubezpieczeń na życie wartość składek wzrosła o 3 punkty. W obu grupach około połowa firm deklarowała wzrost wartości pozyskanych składek w porównaniu do zeszłego kwartału (51% z grupy ubezpieczeń majątkowych i 49% - ubezpieczeń na życie), jednakże wśród ubezpieczycieli majątkowych zdecydowanie częściej występowała sytuacja braku zmiany w wartości pozyskanych składek (32%), wśród ubezpieczeń na życie brak zmiany w wartości składek zaobserwowało o znacznie mniej firm (22%). Jednocześnie w III kwartale bieżącego roku wartość składek wśród ubezpieczycieli na życie zmalała w jednej czwartej firm (25%), zaś w przypadku ubezpieczeń majątkowych w mniej niż jednej piątej (17%). PROGNOZY Ogólne saldo prognozy wartości pozyskanych składek utrzymuje tendencję rosnącą, dzięki wzrostowi o 18 punktów procentowych prognoz wzrostu w grupie ubezpieczeń majątkowych (z 55% w II kwartale do 73% w III kwartale br.); w grupie ubezpieczeń na życie nastąpił spadek prognoz o 5 punktów procentowych z 70% do 65%. Wzrostu wartości składek przewiduje 70% ubezpieczycieli na życie oraz 77% ubezpieczycieli majątkowych. Jednocześnie jedna czwarta ubezpieczycieli na życie oraz prawie jedna piąta (18%) ubezpieczycieli majątkowych nie przewiduje zmian w wartości składek, ich spadku spodziewa się 5% ubezpieczycieli na życie oraz 4% ubezpieczycieli majątkowych. 25

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 3 OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE SALDO PROGNOZY SALDO OCENY OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE ŚREDNIA SKŁADKA PRZYPISANA BRUTTO OCENY W III kwartale br. nastąpił wzrost salda składki przypisanej brutto zarówno w dziale ubezpieczeń na życie jak i ubezpieczeń majątkowych. W ocenie przedstawicieli działu ubezpieczeń na życie składka przypisana brutto wzrosła w prawie połowie placówek (47%). W przypadku ubezpieczeń majątkowych składka przypisana brutto wzrosła w ponad jednej trzeciej placówek (36%). Spadek średniej składki przypisanej brutto zaobserwowało po 14% placówek z obu sektorów ubezpieczeń. PROGNOZY Ogólne saldo prognoz średniej składki przypisanej brutto wzrosło w porównaniu z poprzednim kwartałem, za sprawą gwałtownego wzrostu oczekiwań w dziale ubezpieczeń majątkowych. Saldo prognoz w firmach ubezpieczeń majątkowych wzrosło w porównaniu z II kwartałem o 20 punktów procentowych, w dziale ubezpieczeń na życie saldo prognoz w porównaniu z poprzednim kwartałem o 12 punktów procentowych. Wzrostu średniej składki przypisanej brutto spodziewa się 51% ubezpieczycieli na życie oraz 53% ubezpieczycieli majątkowych, braku zmian w wartości średniej składki przypisanej brutto oczekuje 45% firm z działu I oraz 39% firm z działu II, spadku spodziewa się odpowiednio 4 i 6% firm. SZKODY OCENY Saldo ocen liczby szkód spadło w obu grupach ubezpieczeń. Jednakże w grupie ubezpieczeń majątkowych liczba szkód w ocenie ubezpieczycieli wzrosła w 38% firm, zaś w grupie ubezpieczeń na życie w 22% firm. Jednocześnie w grupie ubezpieczeń na życie ponad połowa (58%) firm odnotowała brak zmian w liczbie szkód, w przypadku ubezpieczeń majątkowych brak zmian dotyczył 39% firm. Znacząco większy odsetek firm z sektora majątkowego deklaruje spadek w liczbie szkód (21%), dla sektora ubezpieczeń na życie odsetek ten wynosi 5%. PROGNOZY Saldo prognoz dotyczących szkód przerasta saldo ocen i wykazuje tendencję rosnącą. Wzrostu liczby szkód oczekuje 48% firm z grupy ubezpieczeń majątkowych oraz 32% firm z grupy ubezpieczeń na życie. Utrzymania dotychczasowej liczby szkód spodziewa się ponad połowa firm z sektora ubezpieczeń majątkowych (51%) oraz 42% firm z sektora ubezpieczeń na życie, jednocześnie 5% ubezpieczycieli majątkowych oraz 9% ubezpieczycieli na życie spodziewa się spadku liczby szkód.

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 4 SALDO PROGNOZY SALDO OCENY OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE WARTOŚĆ WYPŁAT ODSZKODOWAŃ OCENY Ogólne saldo oceny wartości wypłaconych odszkodowań spadło w stosunku do poprzedniego kwartału o 2 punkty (z 28 do 26). Jednakże saldo oceny przedstawicieli ubezpieczeń na życie wzrosło w tym czasie o 3 punkty, natomiast o 10 punktów spadło saldo oceny wartości wypłaconych odszkodowań w sektorze ubezpieczeń majątkowych. Zdaniem 35% przedstawicieli ubezpieczeń na życie oraz 40% przedstawicieli ubezpieczeń majątkowych wartość wypłaconych odszkodowań wzrosła. Bez zmian wartość wpłaconych odszkodowań pozostała według 47% przedstawicieli ubezpieczeń na życie oraz 36% przedstawicieli ubezpieczeń majątkowych. Jednocześnie wartość wypłaconych odszkodowań zmalała w ocenie prawie jedne piątej (19%) firm ubezpieczeń majątkowych oraz zaledwie 4% firm ubezpieczeń na życie. PROGNOZY Prognozy na czwarty kwartał bieżącego roku wykazują rosnącą tendencję w wartości wypłacanych odszkodowań. Saldo prognozy wzrostu jest większe w stosunku do poprzedniego pomiaru zarówno w grupie ubezpieczeń na życie jak i ubezpieczeń majątkowych. Wzrostu wartości wypłat odszkodowań spodziewa się 39% przedstawicieli ubezpieczeń na życie oraz 47% ubezpieczeń majątkowych. Braku zmian w wartości wypłacanych odszkodowań oczekuje 44% ubezpieczycieli na życie oraz 40% ubezpieczycieli majątkowych. Spadku oczkuje prawie co dwudziesta (4%) placówka ubezpieczeń na życie i co dziesiąta (9%) ubezpieczeń majątkowych. REZYGNACJE Z UBEZPIECZENIA OCENY Saldo oceny liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń uległo dalszemu spadkowi. Spadek salda to przede wszystkim konsekwencja radykalnej zmiany w ocenie liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń w dziale ubezpieczeń na życie. W porównaniu z poprzednim kwartałem saldo oceny spadło o 27 punktów i po raz pierwszy od długiego czasu osiągnęło wartość ujemną (większy odsetek firm deklaruje spadek niż wzrost liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń na życie). Wzrost liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń był w III kwartale udziałem 16% firm zarówno ubezpieczeń na życie jak i majątkowych. W tym samym czasie spadek liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń zaobserwowała jedna czwarta firm ubezpieczeń na życie oraz 14% firm ubezpieczeń majątkowych. PROGNOZY Wysoki spadek osób rezygnujących z ubezpieczeń na życie posiada odzwierciedlenie w optymistycznych prognozach przedstawicieli tego działu ubezpieczeń. W dalszym ciągu saldo prognoz posiada wartość ujemną, co oznacza, że firmy spodziewają się malejącej tendencji do rezygnacji z ubezpieczeń.

KONKURENCJA NA RYNKU OCENY W stosunku do poprzedniego pomiaru spadła ocena konkurencyjności na rynku ubezpieczeń majątkowych oraz utrzymała się konkurencja w sektorze ubezpieczeń na życie. Zarówno pod względem prognoz jak i ocen bardziej konkurencyjnym sektorem,w ocenie badanych placówek, jest sektor ubezpieczeń majątkowych. W III kwartale br. wzrost konkurencyjności rynku zaobserwowało 36% placówek z sektora ubezpieczeń majątkowych oraz 19% placówek z sektora ubezpieczeń na życie. Brak zmian w zakresie konkurencyjności rynku zaobserwowało 60% placówek ubezpieczeń na życie oraz 60% placówek ubezpieczeń majątkowych. Jednocześnie spadek konkurencyjności nastąpił w ocenie 16% placówek ubezpieczeń na życie i zaledwie 4% ubezpieczeń majątkowych. PROGNOZY Według prognoz wyższa konkurencyjność na rynku ubezpieczeń majątkowych utrzyma się w IV kwartale br. Wzrostu konkurencyjności rynku w IV kwartale spodziewa się 38% placówek ubezpieczeń majątkowych i jedna czwarta (25%) placówek ubezpieczeń na życie. Spadku konkurencyjności spodziewa się 16% firm ubezpieczeń na życie i tylko 4% firm ubezpieczeń majątkowych. Według 60% przedstawicieli ubezpieczeń na życie i 56% przedstawicieli ubezpieczeń majątkowych konkurencja na rynku nie zmieni się w nadchodzącym kwartale. Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 5 SALDO PROGNOZY SALDO OCENY OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE TARYFY, STAWKI POLIS OCENY Ogólne saldo oceny taryf, stawek polis wzrosło w porównaniu do poprzedniego kwartału o 6 punktów, przede wszystkim za sprawą wyraźnego wzrostu w dziale ubezpieczeń na życie – wzrost salda oceny o 11 punktów. W większości badanych placówek taryfy i stawki polis pozostały na nie zmienionym poziomie. W dziale ubezpieczeń na życie 14% firm podniosło taryfy i stawki polis, zaś 3% obniżyło. W dziale ubezpieczeń majątkowych firmy częściej obniżały taryfy, składki polis (12%) niż podwyższały (6%). PROGNOZY Choć saldo prognoz taryf, stawek polis ogółem utrzymało się na niezmienionym poziomie względem II kwartału to firmy reprezentujące wyróżnione działy ubezpieczeń różnią się w prognozach zmian w ich poziomie. Firmy z działu ubezpieczeń na życie w większości przypadków nie przewidują zmian w obecnym poziomie stawek, taryf polis (95%), natomiast ponad jedna piąta (21%) firm z działu ubezpieczeń majątkowych deklaruje ich wzrost, zaś 8% spadek (69% nie przewiduje zmian).

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 6 OGÓŁEMUBEZPIECZENIA MAJĄTKOWEUBEZPIECZENIA NA ŻYCIE SYTUACJA EKONOMICZNA PLACÓWEK OCENY W stosunku do II kwartału br. ogólna sytuacja ekonomiczna placówek ubezpieczeniowych poprawiła się. Saldo ocen wzrosło zarówno w przypadku placówek ubezpieczeń na życie jak i placówek ubezpieczeń majątkowych. Oznacza to, że wzrósł stosunek odsetka placówek, w których sytuacja poprawiła się do odsetka placówek, w których sytuacja się pogorszyła. Odsetek placówek, które oceniają III kwartał br. korzystnie wynosi 38% dla placówek ubezpieczeń na życie i 40% dla placówek ubezpieczeń majątkowych. Mniej niż połowa placówek obu sektorów ubezpieczeń (47% I sektora i 49% II sektora) nie odnotowała zmian w ogólnej sytuacji ekonomicznej swoich placówek. Sytuacja pogorszyła się w 16% placówek ubezpieczeń na życie i 9% ubezpieczeń majątkowych. PROGNOZY Prognozy na IV kwartał są optymistyczne. Poprawy sytuacji spodziewa się 62% placówek ubezpieczeń na życie i 61% placówek ubezpieczeń majątkowych. Braku zmian oczekuje odpowiednio 34% i 36% placówek. Zaledwie 4% placówek ubezpieczeń na życie i 3% placówek ubezpieczeń majątkowych sądzi, że sytuacja w przyszłym kwartale ulegnie pogorszeniu. DZIAŁ I – UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE Liczba zawartych umów Choć w porównaniu z kwartałem ubiegłym wskaźnik liczby zawartych umów spadł w kategorii ubezpieczeń grupowych (z 36 do 30 punktów), nadal utrzymuje się on na relatywnie najwyższym poziomie. W III kwartale br. nastąpiła wyraźna poprawa w liczbie zawartych umów. We wszystkich wyróżnionych kategoriach ubezpieczeń saldo odpowiedzi posiada dodatni współczynnik, co oznacza większy odsetek wzrostu niż spadku liczby zawartych umów ubezpieczeniowych. Największy wzrost liczby zawartych umów nastąpił w dziale ubezpieczeń z grupy 2 – posagowych (zmiana o +18 punktów procentowych). Wysokie, dodatnie zmiany nastąpiły także w dziale ubezpieczeń na życie, grupa 3 (+17 punktów procentowych), ubezpieczeń indywidualnych (+15 punktów procentowych) oraz ubezpieczeń na życie z grupy 1 (+14 punktów procentowych). Wszystkie działy ubezpieczeń przewidują wyraźny wzrost liczby zawartych umów w przyszłym kwartale roku. Największe zmiany w liczbie zawartych umów spodziewane są w dziale ubezpieczeń indywidualnych (zmiana o +20 punktów procentowych). Po +18 punktów procentowych przewidują poprawić wyniki w liczbie zawartych umów firmy w działach ubezpieczeń na życie – grupa 1 oraz ubezpieczeń posagowych – grupa 2. Najmniejszych zmian w porównaniu z kwartałem ubiegłym spodziewają się firmy w dziale ubezpieczeń grupowych. Wartość pozyskanej składki brutto Wartość pozyskanej składki brutto wykazuje spadek w porównaniu z ubiegłym kwartałem roku jedynie w dziale ubezpieczeń grupowych – w tej grupie saldo oceny wartości pozyskanej składki spadło o 5 punktów. W pozostałych grupach ubezpieczeń saldo ocen wyraźnie wzrosło, najbardziej w grupie 2, ubezpieczeń posagowych – zmiana o +25 punktów. Przewidywania na przyszły kwartał bieżącego roku wskazują na dalszy wzrost wartości pozyskanej składki. W porównaniu z ubiegłym kwartałem roku, największa zmiana w wartości pozyskanej składki prognozowana jest w dziale ubezpieczeń indywidualnych (o +20 punktów). Składki/taryfy W III kwartale roku we wszystkich grupach ubezpieczeń otrzymano dodatnie saldo odpowiedzi w ocenie poziomu taryf/ stawek polis. Największa zmiana nastąpiła w dziale ubezpieczeń na życie – grupa 3 – o + 18 punktów. Jednakże saldo prognoz wykazuje wzrost salda jedynie w przypadku ubezpieczeń grupowych oraz ubezpieczeń na życie z grupy 3. W przypadku pozostałych grup ubezpieczeń saldo pozostaje dodatnie, lecz jest mniejsze od salda otrzymanego w poprzednim kwartale roku.

DZIAŁ UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH Liczba zawartych umów Liczba zawartych umów wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem, głównie w zakresie ubezpieczeń OC. Wzrost salda oceny nastąpił także w zakresie ubezpieczeń OC motoryzacyjnych, osobowych oraz transportowych. Nieznaczny spadek salda oceny w porównaniu z poprzednim kwartałem nastąpił w zakresie ubezpieczeń Auto Casco. Wyraźny spadek salda ocen miał miejsce w zakresie ubezpieczeń majątkowych oraz ubezpieczeń kredytów. Wskaźniki netto w porównaniu do poprzedniego kwartału (różnica): wskaźnik oceny wskaźnik prognozy ubezpieczenia OC motoryzacyjne 5 7 ubezpieczenia Auto Casco -210 ubezpieczenia majątkowe-1912 ubezpieczenia osobowe 3 -7 ubezpieczenia OC 811 ubezpieczenia transportowe 1 1 ubezpieczenia kredytów, gwarancji i pozostałe W ostatnim kwartale roku przewiduje się spadek salda liczby zawartych umów w dziale ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń kredytów oraz wzrost salda w pozostałych działach ubezpieczeń (największy przewidywany wzrost salda w dziale ubezpieczeń majątkowych o 13 punktów). Wartość pozyskanej składki Wartość pozyskanej składki znacząco wzrosła w porównaniu z kwartałem ubiegłym w ocenie badanych przedstawicieli w dziale ubezpieczeń motoryzacyjnych OC oraz ubezpieczeń Auto Casco. Mniej wyraźna, jednakże zwyżkowa tendencja miała miejsce w zakresie ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń kredytów. Wskaźniki netto w porównaniu do poprzedniego kwartału (różnica): wskaźnik oceny wskaźnik prognozy ubezpieczenia OC motoryzacyjne18 10 ubezpieczenia Auto Casco17 16 ubezpieczenia majątkowe ubezpieczenia osobowe 2 6 ubezpieczenia OC -4 4 ubezpieczenia transportowe -6 9 ubezpieczenia kredytów, gwarancji i pozostałe 6 -4 Według prognoz w IV kwartale bieżącego roku nastąpi wzrost wartości pozyskanej składki, dla wszystkich działów ubezpieczeń, za wyjątkiem ubezpieczeń kredytów. Liczba szkód i wartość odszkodowań Nieznaczne zmiany odnotowano w saldzie ocen liczby szkód. Saldo ocen wartości szkód wzrosło w trzecim kwartale br. dla działów ubezpieczeń Auto Casco i utrzymało się dla ubezpieczeń transportowych; dla pozostałych działów ubezpieczeń majątkowych saldo oceny spadło w porównaniu z ubiegłym kwartałem. Saldo prognoz na IV kwartał wartości odszkodowań także częściej jest mniejsze od salda prognoz na III kwartał. Jedynie dla działów ubezpieczeń Auto Casco oraz ubezpieczeń OC. Zgodnie z prognozami na IV kwartał br. saldo ocen liczby szkód wzrośnie w zakresie ubezpieczeń OC oraz ubezpieczeń OC motoryzacyjnych oraz AC. Dla pozostałych działów ubezpieczeń przewiduje się spadek salda ocen liczby szkód. Składki/taryfy W ocenach przedstawicieli placówek ubezpieczeniowych stopa składki w III kwartale roku częściej rosła niż malała w porównaniu z II kwartałem roku. Saldo ocen jest niższe niż w II kwartale tylko dla działu ubezpieczeń Auto Casco, w pozostałych przypadkach saldo oceny stopy składki jest wyższe niż w kwartale ubiegłym. Saldo prognoz także częściej jest wyższe od kwartału ubiegłego, jedynie dla ubezpieczenia Auto Casco oraz ubezpieczeń osobowych przewyższa saldo prognoz z ubiegłego kwartału. WSKAŹNIK KONIUNKTURY PIUPEN W III kwartale br. wskaźnik koniunktury wzrósł w porównaniu z kwartałem ubiegłym o niecałe 5 punktów (z 28.6 do 33.4). Wartość wskaźnika PIUPEN to konsekwencja wzrostu zarówno w sektorze ubezpieczeń na życie (z 27.9 do 31.8) jak i majątkowych (z 29.3 do 35.1). Zarówno wskaźnik ocen jak i prognoz jest wyższy niż w kwartale ubiegłym i wynosi obecnie - 45 wskaźnik prognoz oraz wskaźnik oceny). Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 7

8 SALDO PROGNOZY SALDO OCENY LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 9 SALDO PROGNOZY SALDO OCENY LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 10 SALDO PROGNOZY SALDO OCENY LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI

Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor 11 LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISTOPA SKŁADKI LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ LICZBA ZAWARTYCH UMÓWWARTOŚĆ POZYSKANEJ SKŁADKISKŁADKI / TARYFY LICZBA SZKÓD WARTOŚĆ ODSZKODOWAŃ SALDO PROGNOZY SALDO OCENY

12 Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor N = 154 Ogólna opinia o celach i działalności Unii Europejskiej Ocena korzyści przystąpienia Polski do UE dla towarzystw ubezpieczeniowych Przygotowanie towarzystw ubezpieczeniowych do przystąpienia do UE PYTANIA DODATKOWE W III kwartale br. reprezentanci placówek towarzystw ubezpieczeniowych zostali poproszeni o ocenę przyszłego wpływu przystąpienia Polski do UE na sektor ubezpieczeniowy. Opinia o celach i działalności UE Wśród reprezentantów towarzystw ubezpieczeniowych widać pozytywne nastawienie do Unii Europejskiej. Ogólną pozytywną opinię o jej celach i działalności posiada 88% badanych przedstawicieli sektora ubezpieczeniowego. 8% z nich nie posiada pozytywnego lub negatywnego emocjonalnego stosunku do jej celów i działalności, zaś zaledwie 1% posiada nastawienie negatywne. Opinie o celach i działalności UE nie wykazują różnic wśród przedstawicieli różnych sektorów ubezpieczeń (na życie i majątkowych) o różnym kapitale (krajowym i zagranicznym) oraz długości stażu. Ocena korzyści przystąpienia Polski do UE Towarzystwa ubezpieczeniowe częściej dostrzegają korzyści niż straty przystąpienia Polski do UE. 5% z nich zauważa same korzyści a ponad połowa badanych towarzystw ubezpieczeniowych (55%) zauważa więcej korzyści niż strat przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Częściej korzyści zauważają towarzystwa reprezentujące sektor ubezpieczeń na życie (łącznie 70%) niż sektor ubezpieczeń majątkowych (łącznie 50%). Także firmy o kapitale zagranicznym częściej dostrzegają korzyści z wejścia Polski do UE (łącznie 70%), wśród firm o kapitale krajowym odsetek towarzystw dostrzegających korzyści jest mniejszy i wynosi 52%. Wśród towarzystw ubezpieczeń majątkowych a także reprezentujących krajowe towarzystwa ubezpieczeniowe częściej dominuje przekonanie o takiej samej ilości strat co i korzyści z przystąpienia Polski do Unii oraz o przewadze strat nad korzyściami. Jednocześnie żadne z badanych towarzystw nie posiada przekonania o samych stratach związanych z przystąpieniem Polski do UE. Przygotowanie towarzystw ubezpieczeniowych do przystąpienia do UE Ponad połowa towarzystw ubezpieczeniowych (57%) sądzi iż jest zdecydowanie i raczej przygotowana do wejścia Polski do Wspólnoty Europejskiej. Bardziej przekonane o swoim przygotowaniu są firmy z sektora ubezpieczeń na życie (61%) oraz posiadające kapitał krajowy (66%). Firmy reprezentujące sektor majątkowy znacząco częściej mają poczucie nie przygotowania do przystąpienia do Unii – 44% z nich sądzi iż raczej i zdecydowanie nie jest do tego przygotowana. N = 154 SKALA: 3 - POZYTYWNA 1 - NEGATYWNA SKALA: 5 – SAME KORZYŚCI 1 – SAME STRATY 2.6 SKALA: 4 – ZDECYDOWANIE TAK 1 – ZDECYDOWANIE NIE

UWAGI METODYCZNE Pentor - Instytut Badania Opinii i Rynku na zlecenie Polskiej Izby Ubezpieczeń przeprowadza od 1999 roku kwartalne badania koniunktury w sektorze ubezpieczeń. W badaniach tych uczestniczą pracownicy szczebla kierowniczego placówek zakładów ubezpieczeń z całej Polski. Podstawowy zakres pytań dotyczy jakościowych ocen i prognoz zmian w zakresie: liczby zawartych umów ubezpieczeniowych wartości przypisu składki brutto wartości średniej składki przypisanej brutto liczby szkód wartości wypłaconych odszkodowań liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń taryf/składek polis konkurencji na rynku sytuacji ekonomicznej placówek ogółem oraz w podziale na zakłady Działu I (Ubezpieczenia na życie) oraz zakłady Działu II (Ubezpieczenia majątkowe i osobowe). Wszystkie oceny i prognozy są formułowane przez stwierdzenie, że wystąpił (wystąpi) wzrost (poprawa) lub spadek (pogorszenie) bądź też brak zmiany. Różnice między procentem odpowiedzi pozytywnych (wzrost/ poprawa) i negatywnych (spadek/ pogorszenie) są cząstkowymi wskaźnikami oceny/ prognozy netto. Wskaźniki te są potem wykorzystywane do przedstawiania tendencji, obliczania wskaźników oceny i prognozy, jak również ogólnego syntetycznego wskaźnika koniunktury - indeksu PIUPEN. Wskaźniki oceny (prognozy) są średnimi arytmetycznymi różnic odpowiedzi na szczegółowe pytania, dotyczące liczby zawartych umów, wartości pozyskanych składek, liczby szkód, wartości wypłaconych odszkodowań, liczby klientów rezygnujących z ubezpieczeń w części dotyczącej oceny (prognozy). Wskaźnik syntetyczny jest średnią arytmetyczną różnic odpowiedzi na wyżej wymienione pytania, zarówno z części prognozy, jak i oceny. Jego poziom oraz późniejsze zmiany będą obrazować ogólny klimat koniunktury w sektorze ubezpieczeń. Wskaźnik osób rezygnujących z ubezpieczeń brany jest pod uwagę jako ujemny składnik globalnego wskaźnika koniunktury. Ponadto kwestionariusz zawiera pytania dotyczące zmian w zakresie niektórych wskaźników (liczba zawartych umów, wartość pozyskanej składki, liczba szkód, wartość odszkodowań, stopa składki) w ramach następujących grup ubezpieczeń: Zakłady Działu I (Ubezpieczenia na życie): ubezpieczenia grupowe ubezpieczenia indywidualne ubezpieczenia na życie (gr. 1) ubezpieczenia posagowe (gr. 2) ubezpieczenia z funduszem inwestycyjnym (gr. 3) Zakłady Działu II (Ubezpieczenia majątkowe) ubezpieczenia OC motoryzacyjne (gr.10) ubezpieczenia Auto Casco (gr. 3) ubezpieczenia majątkowe (gr ) ubezpieczenia osobowe (gr ) ubezpieczenia OC (gr. 13) ubezpieczenia transportowe (morskie, lotnicze,lądowe) (gr ) ubezpieczenia kredytów, gwarancji, ryzyk finansowych oraz pozostałe (gr ) Poza pytaniami podstawowymi co kwartał zadawane są także pytania dodatkowe. 13 Monitoring Ubezpieczeniowy - PIU/Pentor