Burzliwe morze, mocny wiatr w żagle: perspektywy polskiego rynku ubezpieczeniowego 2010-15 Witold M.Orłowski

Mam dla Państwa wiadomości: dobrą i złą… Zła wiadomość: Najpoważniejszy kryzys finansowy od 70 lat Odczucia ważniejsze niż definicje Kryzys wcale się nie zakończył… Może wiele zmienić na rynku finansowym … ale nie zmieni podstawowych zasad gospodarki rynkowej … nie zmieni podstawowych zasad oszczędzania i inwestowania oszczedności

Co się właściwie stało? Szalony rozwój rynków finansowych (bańka spekulacyjna) Nierównowaga globalna Błędy ludzi

Bańka spekulacyjna Rozwój globalnych rynków finansowych 1980-2010 (biliony USD) 800 Wartość nominalna instrumentów finansowych na światowym rynku 600 400 200 Wartość światowego PKB 1980 1993 2000 2006 2010 Źródło: BIS, IMF

Błędy ludzi Brak regulacji ostrożnościowych na niektórych rynkach Błędy banków centralnych Wpływ polityki… Wady ludzkiej natury: lekkomyślność, chciwość, pęd do szybkich zysków, uleganie owczemu pędowi

Kryzys nie minął… Kryzys to nie zawsze tylko spadek PKB Różne fazy kryzysu: Kryzys finansowy (2008-09) Recesja (2009-10) Kryzys fiskalny (2010-?) Stagflacja (20??-?) Kryzys, który może trwać dekadę Trzeba się nauczyć z tym żyć! (chaotyka)

Ale mam też wiadomość dobrą… Dobra wiadomość: Jesteśmy w Polsce Jak dotąd – duża odpornośc na kryzys Mocny sektor finansowy Dobre perspektywy rozwoju rynku finansowego

Dlaczego Polska znosi kryzys lepiej od innych? Sukces reform, elastyczność Zdrowy sektor finansowy „Renta zapóźnienia” Członkostwo w Unii Dużo szczęścia! …ale to jeszcze nie koniec burzliwych czasów.

Polska gospodarka powinna się nieźle rozwijać (w porównaniu…) Trudno szybko rosnąć, kiedy świat jest w kryzysie… …ale Polska ma potężne atuty: Konkurencyjność (koszt pracy: 20-25% UE-15) Członkostwo w Unii Względnie zdrowy sektor finansowy (problem: finanse publiczne) Przenoszenie produkcji będzie się nadal odbywać Dochody, oszczędności będą rosnąć (nie gwałtownie) Dobre szanse na uniknięcie silnego kryzysu

Rynek finansowy ma dobre perspektywy, zwłaszcza ubezpieczenia na życie… Aktywa ubezpieczeń na życie jako % PKB, 2009 Wielka Brytania Francja Holandia USA Niemcy Włochy Austria Polska 2009 Polska 2000 0.0% 20.0% 40.0% 60.0% 80.0% Źródło: OECD, GUS

To oznacza szanse na wysoką dynamikę... Dynamika wzrostu a ktyw ów ubezpieczeń na życie, 200 - 8 Polska Francja Austria Włochy Holandia USA Wielka Brytania Niemcy 0% 50% 100% 150% 200% 250% 300% 350% Źródło: OECD, GUS

Co to oznacza dla Państwa działalności? Kryzysy mogą się zdarzać Ryzyko inwestycyjne będzie spore (i zaskakujące) ale… Przed Polską wiele lat niezłego rozwoju Szczególnie dobre długookresowe perspektywy rynku ubezpieczeń na życie

Powody do optymizmu Radzimy sobie lepiej od innych Ludzie, firmy uczą się na błędach Ważne lekcje do wyciągnięcia na przyszłość Przed światem kilka lat kłopotów W Polsce naprawdę szybki rozwój wróci, choć dziś nie wiadomo jak prędko Perspektywy rynku na dłuższą metę bardzo dobre

Wniosek ogólny Burzliwe morze (niepokoje na rynku globalnym) Mocny wiatr w żagle (dobre perspektywy polskiego rynku)