Marek Kaczmarzyk, Pracowania Dydaktyki Biologii Uniwersytet Śląski ROZPROSZONA ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAUCZYCIELA czyli o STATYSTYCZNEJ ISTOCIE WYCHOWANIA Marek Kaczmarzyk, Pracowania Dydaktyki Biologii Uniwersytet Śląski

zawartość programów szkolnych …dowcipy, przysłowia, sposoby na gotowanie jajka na miękko, melodie, wiersze, dziecięce rymowanki, modny kolor samochodu, krój sukienki, twierdzenia naukowe, szarże wojskowe, godła, symbole i sztandary, programy polityczne, reklamy a także… zawartość programów szkolnych

MEM (kulturowy byt Campbella) jednostka informacji kulturowej przekazywana pozagenetycznie i mająca przystosowawcze znaczenie

Memy są czymś zewnętrznym w stosunku do umysłu. Nie rodzimy się z nimi Memy są czymś zewnętrznym w stosunku do umysłu. Nie rodzimy się z nimi. Zdobywamy memetyczny bagaż. Jedne z memów zdobywają nas, innych szukamy wkładając w to wiele wysiłku. Strategie ich przetrwania w ekosystemach naszych myśli warunkują kształty kultur. WYSTĘPUJĄ W PAKIETACH FUNKCJONALNYCH - MEMPLEKSACH

Procesy przyswajania memów u każdego człowieka powodują powstanie otwartego systemu na którym opiera się zachowanie – memotypu Jego działanie w danej chwili jest zależne od wymogów środowiska

Fundamentalny mempleks to reguły gry społecznej Kolektywny i hierarchiczny charakter naszego gatunku sprawia, że każde pokolenie postawione jest przez przed koniecznością znalezienia sobie miejsca w społecznym porządku. Punktem wyjścia tej gry są reguły ustanowione przez pokolenie rodziców

Pierre'a Bourdieu i „przemoc symboliczna” System edukacyjny w znacznym stopniu okazuje się mechanizmem skierowanym na odtwarzanie reguł panujących w danym czasie (pokoleniu). Sukces w takim systemie zapewnia dostosowanie się do reguł a nie szukanie własnych rozwiązań.

Każda gra wymaga reguł a ich znajomość jest jednym z głównych warunków wygranej Z drugiej strony, wprawa w grze daje większe szanse.

DLACZEGO OCZEKUJEMY, ŻE KOLEJNE POKOLENIE ZAGRA Z NAMI WEDŁUG STARYCH REGUŁ I SKAŻE SIĘ NA PRZEGRANĄ?

BUNT JEST WIĘC WPISANY W PROCES ZMIANY POKOLEŃ, JEST JEJ CZĘŚCIĄ A NIE PRODUKTEM UBOCZNYM

Główny problem – Różnorodność potencjalnych wyzwań

…siła w różnorodności rozwiązań W biologicznym ekosystemie stabilność zapewniana jest poprzez wielość sposobów na przetrwanie. Im więcej różnorodnych rozwiązań tym większa pewność powodzenia w przypadku sytuacji ekstremalnych

„Różnorodność jest sposobem chronienia tego co możliwe” Francois Jacob Przyszłość jest potencjalna, a skoro tak dlaczego oczekujemy, że może istnieć jakieś źródło rozwiązań, które ma absolutną przewagę nad pozostałymi?

Dom Szkoła MEMOTYP Grupa rówieśnicza

MEMOTYP S + MEMOTYP D + MEMOTYP GR Dom Szkoła MEMOTYP S + MEMOTYP D + MEMOTYP GR Grupa rówieśnicza

Nauczyciel jako źródło memów Jak każdy inny człowiek, nauczyciel wyposażony jest w zestaw przyjętych memów i rozwiązuje dzięki nim problemy napotykane w swoim życiu. Jego memotyp daje mu możliwość poruszania się w sieci społecznych zależności a efektem jego działania jest pozycja jaką zajmuje.

Memotyp pod lupą Uczniowie poddają działanie nauczycielskiego memotypu wnikliwej ocenie. Sprawdzają jaka jest jakość proponowanych przez wychowawcę rozwiązań i jakie efekty przynoszą dla niego samego...

Wyniki tych obserwacji są starannie sumowane i przetwarzane przez uczniów. Ostatecznie wychowanek wydaje werdykt: Mistrz albo frajer Jeśli frajer, nie wierzy w to co mówi nauczyciel, memy, które próbuje wspierać są ignorowane ale jeśli werdykt brzmi MISTRZ...

Autorytet nauczyciela

AUTENTYCZNY MEMOTYP Obserwator

AUTENTYCZNY KOMUNIKAT O JAKOŚCI MEMOTYPU AUTENTYCZNY MEMOTYP Obserwator AUTENTYCZNY KOMUNIKAT O JAKOŚCI MEMOTYPU

AUTENTYCZNY MEMOTYP CELEBRYTY Obserwator

UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY AUTENTYCZNY MEMOTYP CELEBRYTY UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY Obserwator

UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY AUTENTYCZNY MEMOTYP CELEBRYTY UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY Obserwator AUTENTYCZNY KOMUNIKAT O JAKOŚCI MEMOTYPU CELEBRYTY

AUTENTYCZNY MEMOTYP CELEBRYTY Obserwator

UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY AUTENTYCZNY MEMOTYP CELEBRYTY UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY Obserwator

Obserwator AUTENTYCZNY MEMOTYP CELEBRYTY UROJONY MEMOTYP CELEBRYTY AUTENTYCZNY KOMUNIKAT O JAKOŚCI MEMOTYPU CELEBRYTY

Ponieważ w szkole nie działają filtry memetyczne albo bardzo trudno je stosować, nauczyciele – celebryci trwają krótko. Nie można budować w ten sposób jakiejkolwiek podstawy autorytetu. Musimy też przyjąć, że siła naszego oddziaływania będzie różna w różnych środowiskach

Dom Szkoła MEMOTYP NAUCZYIELA Grupa rówieśnicza

Potrzeba różnorodności implikuje wielość memetycznych źródeł i losową w zasadzie siłę wpływu każdego z nich. Nie można przewidzieć skutecznie ostatecznego znaczenia żadnego z nich. Taki wniosek nie oznacza jednak braku odpowiedzialności a raczej odpowiedzialność absolutną.

Dziękuję marek.kaczmarzyk@us.edu.pl