Konferencja wojewódzka pod hasłem: „Bezpieczny sport — bezpieczne wakacje” 8 czerwca 2011 r. Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji – prezentacja projektu EuroFairPlay Bernard Żołyniak – Centrum Badań i Działań Społeczno-Kulturowych w Poznańskim Parku Naukowo-Technologicznym

Integracja i tolerancja dla przyjaznych i bezkonfliktowych relacji społecznych

Kwestia tego, czy naprawdę będziemy zwycięzcami, zależy nie tylko od Tło i idea projektu Kwestia tego, czy naprawdę będziemy zwycięzcami, zależy nie tylko od naszych sportowych sukcesów, wspaniałych stadionów, autostrad, hoteli i lotnisk, ale przede wszystkim od tego, czy okażemy się otwartymi na świat, tolerancyjnymi, przyjaznymi gospodarzami i czy uda nam się takie postawy i wartości zatrzymać w naszym kraju na dłużej niż tylko na okres trwania UEFA EURO 2012™

Centrum Badań i Działań Społeczno-Kulturowych to podmiot o interdyscyplinarnym charakterze skupiający ludzi nauki, praktyków, edukatorów oraz animatorów życia społeczno-kulturalnego. 

Jest to podmiot o charakterze eksperckim Aktywny partner w procesie zarządzania zmianami Organizacja ucząca się i tworząca modele przydatne w kreowaniu polityki innowacyjności

Główne założenia i kierunki projektu

Projekt koncentruje się wokół kilku kluczowych zagadnień: propagowanie zdrowia fizycznego i psychicznego wśród dzieci i młodzieży poprzez popularyzację wypoczynku ruchowego i zdrowego żywienia przeciwdziałanie przejawom agresji i przemocy wśród dzieci i młodzieży poprzez grę w piłkę nożną, wzbogaconą o dodatkowe elementy pedagogiki społecznej kształtowanie umiejętności przeciwdziałania dyskryminacji wobec płci przeciwnej

propagowanie mediacji wśród dzieci i młodzieży, jako sposobu rozwiązywania konfliktów kształtowanie odpowiedzialności społecznej wśród dzieci i młodzieży poprzez naukę umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji stworzenie sieci instytucji i organizacji propagujących idee fair play we wszystkich dziedzinach życia

Projekt dąży do zbudowania i zintegrowania ogólnopolskiej sieci inicjatyw obywatelskich propagujących postawy fair play takie jak: tolerancja i otwartość na drugiego człowieka mediacja – umiejętność rozwiązywania konfliktów kształtowanie umiejętności międzykulturowej komunikacji gotowość niesienia innym pomocy umiejętność podejmowania i inspirowania wspólnych działań dawanie poczucia bezpieczeństwa „obcym” poprzez integrowanie ich w grupie

Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji

Idea gry Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji to propozycja gry i zabawy dla dzieci i młodzieży oparta na zasadach gry w piłkę nożną, wzbogaconą o dodatkowe elementy pedagogiki społecznej wspierającej rozwój kompetencji personalnych i socjalnych.

Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji jest propozycją w szczególności dla tych dzieci i młodzieży, dla których, ze względu na brak odpowiednich predyspozycji fizycznych i umiejętności sportowych nie ma miejsca zarówno w szkolnych klubach sportowych, jaki i w innych klubach pozaszkolnych.

mediacja podczas konfliktów propagowanie odwagi cywilnej i uczciwości Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji dzięki swym szczególnym zasadom stwarza miejsce dla treści pedagogicznych, takich jak: mediacja podczas konfliktów propagowanie odwagi cywilnej i uczciwości propagowanie międzykulturowego uczenia się propagowanie aktywnego udziału w życiu społecznym

Umiejętność przestrzegania ustalonych reguł na boisku, umiejętność ponoszenia odpowiedzialności za własne decyzje, umiejętność rozwiązywania konfliktów bez użycia siły, to tylko niektóre aspekty społecznych postaw i zachowań, które łatwo dają się przenosić z boiska w życie codzienne.

Rozwijanie umiejętności samodzielnego oraz społecznego działania staje się warunkiem tolerancyjnego współistnienia w kontekście europejskim i światowym.

Zasady i reguły gry

Gra rozpoczyna się od tzw. strefy dialogu, którą prowadzi animator gry. 17

Strefa dialogu

Strefa dialogu to miejsce wokół boiska ustalone przez animatora gry w obrębie, którego prowadzony jest dialog pomiędzy drużynami biorącymi udział w grze. W strefie dialogu biorą udział zawsze wszyscy zawodnicy dwóch przeciwnych drużyn.

W strefie dialogu zawodnicy ustalają 3 dodatkowe reguły fair play, które będą obowiązywać w czasie rozgrywania całego meczu.

Przykłady ustalanych dodatkowych reguł fair play: zatrzymanie gry, jeśli się ktoś przewróci podanie ręki przeciwnikowi po nieczystym zagraniu oklaskiwanie drużyny przeciwnej za dobre akcje bramka strzelona przez dziewczynę liczy się podwójnie 21

Dodatkowo obie drużyny wymyślają zadanie specjalne tzw. wspólną celebrację, które wykonają po zakończeniu meczu.

Przykłady wspólnej celebracji: wspólny okrzyk na powitanie i zakończenie meczu fala „meksykańska” „pajacyk” złapanie się za ręce po zakończeniu meczu itp. 23

Animator gry

Wspiera ich w tym osoba zwana animatorem gry, Animator gry Nie ma sędziego. Zawodnicy sami decydują o tym, co dzieje się na boisku podczas meczu. Wspiera ich w tym osoba zwana animatorem gry, która pełni rolę obserwatora, mediatora i doradcy.

Rola i zadania animatora gry: rozpoczyna spotkanie drużyn w strefie dialogu rozpoczyna i kończy mecz obserwuje przebieg meczu pomaga rozwiązywać konflikty (nie ma on bezpośredniego wpływu na przebieg gry, nie odgwizduje fauli, bądź innych przewinień) przydziela punkt fair play po zakończeniu meczu

Punktacja

Dodatkowo można otrzymać punkty fair play Punktacja ogólna 3 punkty za zwycięstwo 2 punkty za remis 1 punkt za udział w meczu Dodatkowo można otrzymać punkty fair play przyznawane przez animatora gry i drużynę przeciwną.

Punktacja fair play 1 punkt za aktywny udział całej drużyny w strefie dialogu, dostosowanie się do ustalonych zasad fair play, wykonanie zadania specjalnego (wspólnej celebracji) 1 punkt za udział dziewczyny w całym spotkaniu 1 punkt fair play przyznawany przez drużynę przeciwną, jeśli uzna ona, że rywale grali uczciwie

Boisko

Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji rozgrywana jest na mniejszej przestrzeni. Może odbywać się na boisku szkolnym, na szkolnym placu zabaw, w sali gimnastycznej itp. Bramka może być np. o wymiarach bramki do hokeja na trawie. Przestrzeń może być otoczona np. bandami bądź ławkami, tak by piłka nie opuszczała boiska. Można uwzględnić grę z możliwością wykonywania autów.

W projekcie EuroFairPlay mecze rozgrywane są na mini boiskach Standard o wymiarach 15m x 10m www.miniboisko.eu 32

 Czas gry Czas gry ustala się w zależności od wielkości boiska i od liczebności drużyn. Mecze na mini boisku rozgrywane są po 8 minut bez zmiany stron.

Drużyny

Zespoły składają się z 4 lub maksymalnie 8 zawodników (drużyny powinny być koedukacyjne: wspólna gra dziewcząt i chłopców). W grze nie musi uczestniczyć bramkarz. Rolę bramkarza przejmują zawodnicy po wcześniejszych ustaleniach w strefie dialogu. Zmiany zawodników odbywają się tak jak w grze w hokeja.

Rola dziewcząt w drużynie

Jednym z głównych założeń gry w Piłkę Nożną Uliczną dla Rozwoju i Tolerancji jest udział dziewcząt w grze.

Powyższe zasady i reguły są jednymi z centralnych w kontekście nauczania tolerancji i przeciwdziałania dyskryminacji wśród rówieśników przeciwnych płci oraz integracji młodzieży wokół piłki nożnej i sportu.

Rozwój i popularyzacja gry w Piłkę Nożną Uliczną dla Rozwoju i Tolerancji Turniej o puchar EuroFairPlay dla przedszkolaków Puchar Szkół EuroFairPlay Turnieje familijne EuroFairPlay Międzynarodowe festiwale piłkarskie o puchar EuroFairPlay Akcja „Sportowy idol” – prominenci obejmują swoimi patronatami grupy młodzieżowe biorące udział w turniejach o puchar EuroFairPlay Nowe ceremoniały w piłce nożnej – kształtowanie pozytywnych zachowań podczas kibicowania

Turniej Szkół o Puchar

Propozycja większości turniejów piłki nożnej, w której biorą udział dzieci i młodzież szkolna nastawiona jest przede wszystkim na konkurencję i osiąganie wyników oraz skierowana do dzieci młodzieży wyróżniających się sprawnością fizyczną. Nie ma tam miejsca dla osób o słabszych predyspozycjach fizycznych, czy też mniej uzdolnionych sportowo. 41

Turniej szkół o puchar EuroFairPlay jest właśnie propozycją dla tych dzieci i młodzieży, dla której nie ma miejsca w klubach piłkarskich, a która chce również grać w piłkę nożną i brać udział w turniejach. 42

Beneficjenci 53 Zespoły Szkół (szkoła podstawowa plus gimnazjum) z całej Polski, po 3-4 szkoły z każdego województwa. 43

Turniej jest skierowany do uczniów i uczennic w wieku 11-13 lat oraz gimnazjalistów 15-16 lat, którzy będą organizowali i prowadzili turnieje. Ważne! Udział w turnieju bierze cała szkoła, a nie tylko drużyna reprezentująca szkołę! 44

Każdej szkole zostanie przydzielone jedno Państwo europejskie, którego szkoła staje się ambasadorem Każda szkoła-ambasador nawiązuje kontakt z krajem, które reprezentuje oraz przygotowuje w dowolnej formie (prezentacja multimedialna, plakaty, ulotki, strona internetowa itp.) prezentację tego kraju. 45

Każda ze szkół będzie również poszukiwała swojego idola wśród sportowców, artystów, polityków oraz znanych ludzi reprezentowanego przez siebie kraju. 46

Prócz tego każda z wybranych 53 szkół wybiera jeden z trzech proponowanych przez organizatorów tematów: Przeciwdziałanie agresji i przemocy Ruch a zdrowe żywienie Przeciwdziałanie przejawom dyskryminacji ze względu na płeć 47

Każda szkoła przygotowuje dla uczniów swojej szkoły, dzielnicy, gminy lub regionu kampanię informacyjną poruszającą kwestie wybranego tematu. Forma kampanii jest dowolna i zależy tylko i wyłącznie od pomysłowości i możliwości danej szkoły. 48

Prezentacje przygotowanych materiałów na temat państw europejskich oraz prezentacje kampanii tematycznych odbędą się podczas wojewódzkich międzynarodowych festiwali piłkarskich. Najciekawsze prezentacje zostaną nagrodzona. 49

i przeszkolone zespoły psychologów i animatorów Rozgrywki regionalne i finałowe będą organizowane i prowadzone przez specjalne przygotowane i przeszkolone zespoły psychologów i animatorów społecznych oraz nauczycieli i uczniów klas gimnazjalnych. 50

Nadrzędnym celem Turnieju Szkół o Puchar EuroFairPlay jest kompleksowe uaktywnienie całej szkoły oraz zintegrowania uczniów wokół wspólnych działań i sportu. 51

Turniejowi szkół towarzyszyć będą badania naukowe Prowadzone przez interdyscyplinarny zespół z Centrum Badań i Działań Społeczno-Kulturowych 52

akcje i działania promocyjne

Dodatkowe akcje i działania podejmowane w ramach projektu EuroFairPlay zostały podzielone na 3 grupy: Kampania informacyjno-promocyjna Kampania szkoleniowo-edukacyjna Aktywizacja młodzieży

Kampania informacyjno-promocyjna Stworzenie sieci kontaktów partnerskich Stworzenie platformy internetowej EuroFairPlay

Akcja społeczna zmieniająca sens hasła „Zakaz gry w piłkę” Promocja idei fair play na masowych imprezach sportowych i rekreacyjnych Udział reprezentacji piłkarskiej EuroFairPlay na międzynarodowych imprezach młodzieżowych Kioski kultury – działania społeczno-integracyjne

II. Kampania szkoleniowo-edukacyjna Szkolenie liderów, animatorów, trenerów i multiplikatorów idei fair play Szkolenia w zakresie umiejętności prowadzenia mediacji dla rodziców i nauczycieli

III. Aktywizacja młodzieży Szkolenie młodych liderów i animatorów gry w Piłkę Nożną Uliczną dla Rozwoju i Tolerancji Warsztaty kształtujące umiejętność mediacji dla dzieci i młodzieży Międzynarodowa wymiana młodzieży Kształtowanie zachowań fair play poprzez sztukę Rozwój Młodzieżowego Wolontariatu Europejskiego

jako projekt badawczy

Obszary projektu Badania naukowe Promocja zdrowia i prewencja Edukacja Animacja społeczności

jako projekt badawczy Założenia naukowo-badawcze nowoczesny pod względem strategii i narzędzi model badań naukowych podejście typu resources – oparte na zasobach podejście procesualne – analiza zjawisk (flash) w procesie rozwojowym (development) etyka badań naukowych i zwiększenie szans na zastosowanie ich rezultatów dla planowania oddolnych, efektywnych działań

jako projekt badawczy Założenia naukowo-badawcze zdrowie subiektywne obiektywne somatyczne psychologiczne społeczne duchowe czynniki ryzyka zasoby odpornościowe

jako projekt badawczy Kto bada? multidyscyplinarny zespół naukowców z renomowanych uczelni i placówek badawczo-rozwojowych we współpracy ze społecznościami szkolnymi i instytucjami otoczenia szkół oraz ekspertami społecznościowe zespoły projektowe - liderzy organizacje sektora społecznego organy prowadzące szkół i ich przedstawiciele

jako projekt badawczy Jakimi metodami? narzędzia kwestionariuszowe agregacja danych statystycznych analiza przypadków w procesie wywiady metody obserwacyjne narzędzia monitoringu i ewaluacji projektu

jako projekt badawczy O co zapytamy? Jakie czynniki ryzyka patologii są specyficzne a jakie niespecyficzne dla konkretnych uczniów, klas i szkół oraz otaczających je społeczności lokalnych? Które z tych czynników działają bezpośrednio i aktualnie generują lub nasilają problemy a które działają pośrednio zwiększając ryzyko patologii?

jako projekt badawczy O co jeszcze zapytamy? Jakimi zasobami dla przeciwdziałania problemom i radzenia sobie z już istniejącymi trudnościami dysponuje społeczność szkolna z jej członkami i otaczająca ją społeczność lokalna? Jakie działania są dostępne, możliwe do realizacji, tak, by oddolne inicjatywy w danym środowisku były skuteczne i optymalnie wspierane przez rozwiązania systemowe?

jako projekt badawczy Co w rezultacie badań? Zgromadzony zostanie materiał diagnostyczny dla rozwoju nauki i praktyki Nawiązana zostanie lokalna i ponadlokalna współpraca dla badań i działania Wzmocnione zostaną społecznościowe i instytucjonalne zasoby dla rozpoznawania zagrożeń i planowania działań zaradczych Powstanie pole aktywności dla projektów prewencyjnych i promujących zdrowie

dr Agnieszka Rosińska – Zastępca Kierownika CBDeSK Kontakt Centrum Badań i Działań Społeczno-Kulturowych www.cbdesk.pl w Poznańskim Parku Naukowo-Technologicznym www.ppnt.poznan.pl Bernard Żołyniak – Kierownik CBDeSK Tel.: +48 660427363 e-mail: bernard.zolyniak@ppnt.poznan.pl dr Agnieszka Rosińska – Zastępca Kierownika CBDeSK Tel.: +48 602155485 e-mail: agnieszka.rosinska@ppnt.poznan.pl

Dziękuję za uwagę