Ekonomia polityczna transformacji postsocjalistycznej propozycja zajęć Katarzyna Metelska-Szaniawska Dominika Milczarek-Andrzejewska

Ekonomia polityczna transformacji Wprowadzenie do problemu transformacja jako proces wielopłaszczyznowy na styku nauk społecznych badania oddziaływań: polityka  gospodarka lepsze zrozumienie procesu transformacji uwaga: na ten temat proponowaliśmy przeznaczyć 2 zajęcia Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Propozycja zakresu wykładu (2 wykłady!) Wprowadzenie Obszary badań ekonomii politycznej transformacji Czynniki polityczne reform gospodarczych Społeczno-polityczny wymiar transformacji Podsumowanie Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Ciekawe pytania/problemy wprowadzające dlaczego pomimo względnie podobnej sytuacji wyjściowej po kilkunastu latach transformacji kraje postsocjalistyczne osiągają bardzo różne wyniki gospodarcze? dlaczego częściej obserwujemy w tym zakresie dywergencję niż konwergencję? tajemnica „sukcesu” transformacji w Chinach czy zagraniczna pomoc finansowa może szkodzić krajom transformującym się? czy transformację można uznać za proces zakończony? Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Wprowadzenie (1/2) transformacja postsocjalistyczna jako proces wielopłaszczyznowy na styku nauk społecznych gospodarka socjalistyczna a kapitalistyczna transformacja postsocjalistyczna jako impuls do powrotu ekonomii politycznej ekonomia polityczna transformacji (Political Economy/Economics of Transition) czołowi badacze: G. Roland (Transition and Economics: Politics, Markets, and Firms, 2000) L. Balcerowicz, J. Kochanowicz, G. Kołodko, J. Wilkin Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Wprowadzenie (2/2) reformy gospodarcze w transformacji propozycje pakietów reform, konsensus waszyngtoński i postwaszyngtoński sekwencja reform w wybranych krajach porównanie postępu w reformach między krajami makroekonomiczny obraz transformacji prezentacja tendencji w zakresie inflacji, bezrobocia, bilansu fiskalnego, FDI, handlu zagranicznego różnice we wzroście gospodarczym pomiędzy krajami Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Obszary badań EP transformacji (1/2) Preferencje odnośnie polityki państwa SFERA POLITYCZNA Wyniki Reguły gospodarcze konstytucyjne SFERA GOSPODARCZA Wyniki Rynki polityczne Decyzje dotyczące polityki państwa Źródło: Persson i Tabellini (2003; Fig. 1.1). Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Obszary badań EP transformacji (2/2) polityka  gospodarka impuls do rozpoczęcia transformacji uwarunkowania polityczne implementacji reform argumenty polityczne dotyczące wyboru strategii reform czynniki polityczne wpływające na proces podtrzymywania reform, ich przyspieszanie, spowalnianie lub blokowanie wyniki reform a sfera polityczna i wymiar społeczny poziom makro i mikro badania teoretyczne i empiryczne Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Czynniki polityczne reform gospodarczych wybór strategii reform (terapia szokowa vs. gradualizm, optymalna kolejność reform) wymiana elit politycznych u zarania transformacji spójność preferencji politycznych w społeczeństwie koncentracja władzy politycznej konkurencja w sferze politycznej czynniki geopolityczne implementacja reform a wyniki gospodarcze Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Społeczno-polityczny wymiar transformacji społeczeństwo w transformacji, sytuacja różnych grup społecznych „zwycięzcy” i „przegrani” procesu transformacji (m. in. problem poparcia dla reform, prywatyzacja) zjawisko „pogoni za rentą” w transformacji słabość instytucji, szara strefa i korupcja transformacja a zachowania przedsiębiorstw Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Podsumowanie transformacja jako zmiana instytucjonalna EP pozwala na lepsze zrozumienie procesu transformacji w ramach EP bogatsze i bardziej wiarygodne badania empiryczne otwarte pytania dotyczące transformacji Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Propozycja zakresu ćwiczeń (1/3) referat studencki + 3 komentarze (1/2) Ćwiczenia I: Uwarunkowania polityczne transformacji gospodarczej w Rosji (ew. w innym wybranym kraju). Porównanie z sytuacją w Polsce Tekst: Dąbrowski M. (red.), Russia: Political and Institutional Determinants of Economic Reforms, Raport CASE nr 56 (2004) online: http://www.case.com.pl/strona--ID-publikacje_raporty_case,publikacja_id-2437025,nlang-19.html /materiały dotyczące Polski studenci powinni zgromadzić sami bądź oprzeć się na własnej wiedzy i doświadczeniach/ Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Propozycja zakresu ćwiczeń (2/3) referat studencki + 3 komentarze (2/2) Ćwiczenia II: Społeczno-polityczny wymiar transformacji Tekst: Life in Transition. A survey of people’s experiences and attitudes, Raport EBOiR (2007) online: http://www.ebrd.com/pubs/econo/lit.htm /na stronie internetowej EBOiR dostępne bezpłatnie: raport, dane, opis metodologii i inne materiały pomocnicze / Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Propozycja zakresu ćwiczeń (3/3) inne pomysły na ćwiczenia, gdyby wystarczyło czasu prezentacja i dyskusja wyników ważniejszych badań empirycznych np. De Melo, Denizer i Gelb (1996), Fish (1998), Falcetti, Lysenko i Sanfey (2005), badania dotyczące wpływu demokracji na wzrost w krajach postsocjalistycznych /ze względu na zastosowanie technik ekonometrycznych w tych tekstach musiałby o nich opowiedzieć prowadzący/ eksperyment? Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Literatura: obowiązkowa dla studentów: Kochanowicz J. (red.) (1999) Ekonomia polityczna konsolidacji reform, Raporty CASE nr 29, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa (szczególnie Rozdział 1 i 2). Metelska-Szaniawska K., Milczarek D. (2005) „Reformy gospodarcze w krajach postsocjalistycznych w świetle badań ekonomii politycznej”, Ekonomista, nr 3. Milczarek D. (2006) „Tworzenie ram instytucjonalnych dla polityki makroekonomicznej w krajach post-socjalistycznych”, w: Instytucje a polityka makroekonomiczna i wzrost gospodarczy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Literatura: dodatkowa dla studentów: Raporty transformacji EBOiR (Transition Report, kolejne wydania) Balcerowicz L. (1997) Socjalizm, kapitalizm, transformacja. Szkice z przełomu epok, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Dąbrowski M., Gortat R. (2002) Political Determinants of Economic Reforms in Former Communist Countries, Studia i Analizy CASE 242, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa. Godłów-Legiędź J. (2005) „Transformacja ustrojowa z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej”, Ekonomista, nr 2. Kołodko G. (1999) Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji, Poltext, Warszawa (lub w wersji angielskiej wydanej przez Oxford University Press w 2000 r.) Roland G. (2000) Transition and Economics. Politics, Markets, and Firms, MIT Press, Cambridge (Mass.) and London. Wilkin J. (1995) Jaki kapitalizm, jaka Polska? Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Literatura: dla prowadzących: Amsden A. H., Kochanowicz J., Taylor L. (1998) The Market Meets Its Match. Restructuring the Economies of Eastern Europe, Harvard University Press, Cambridge, Mass. and London. Blejer M.I., Skreb M. (2001) Transition. The First Decade, The MIT Press, Cambridge, Mass. and London. Campos N.F., Coricelli F. (2002) „Growth in Transition: What We Know, What We Don’t, and What We Should”, Journal of Economic Literature, nr 40(3). de Melo M., Denizer C., Gelb A. (1996) „Patters of Transition: From Plan to Market”, The World Bank Economic Review, nr 10(3). Falcetti E., Lysenko T., Sanfey P. (2005) Reforms and Growth in Transition: Re-Examining the Evidence, EBRD Working Paper No. 90, European Bank for Reconstruction and Development, London. Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

Ekonomia polityczna transformacji Literatura: dla prowadzących: Fish M. S. (1998) „The Determinants of Economic Reform in the Post-Communist World”, East European Politics and Societies, nr 12(1). IMF (2000) World Economic Outlook 2000, International Monetary Fund, Washington, D.C. Lissowska M. (2004) Instytucjonalne wymiary procesu transformacji w Polsce, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa. Lissowska M. (2008) Instytucje gospodarki rynkowej w Polsce, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa. Metelska-Szaniawska K. (2008) Konstytucyjne czynniki reform gospodarczych w krajach postsocjalistycznych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa (Rozdział 1). Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008