Taksonomia Benjamina Blooma Elżbieta Putkiewicz Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego

Taksonomia Benjamina Blooma Taksonomia w biologii Biolodzy (wcześniej Arytoteles) podzieli świat zwierząt i roślin na: królestwa, gromady, …co umożliwiło wprowadzenie uporządkowanego (jednoznacznego) opisu świata przyrody. Taksonomia Blooma: polega na wprowadzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych, co umożliwia precyzyjny – jednoznaczny opis szkoły i edukacji.

Historia taksonomii Idea taksonomii powstała w 1948 r. podczas konwentu psychologów w Bostonie, gdzie sformułowano tezę o konieczności poprawy komunikacji między autorami testów i egzaminatorami. Zdecydowano, że można to osiągnąć dzięki stworzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych. Podkreślano znaczenie takiej klasyfikacji w procesie tworzenia programów kształcenia. W 1951 r. podczas sympozjum Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego przedstawiono pierwsze projekty taksonomii: dziedziny poznawczej (B. Bloom) oraz dziedziny emocjonalnej (D. R. Krathwohl). Nieco później powstała taksonomia dziedziny psychoruchowej (Anita J. Harow).

Lista poziomów taksonomicznych Wiedza Rozumienie Zastosowanie Analiza Synteza Ocenianie

1. Wiedza - na tym poziomie znajdują się cele związane: 1.1 ze znajomością faktów i terminologii, 1.2 ze znajomością sposobów klasyfikacji faktów i terminów, 1.3 ze stosowaniem wiedzy proceduralnej. Przykłady 1.1 definicja procentu 1.2 ułamki zwykłe i dziesiętne (albo okresowe i nieokresowe) 1.3 wykonanie mnożenia

2. Rozumienie - na tym poziomie znajdują się cele związane: 2.1 ze znajomością pojęć, 2.2 z przeniesieniem treści z jednej konwencji językowej do innej, 2.3 z interpretacją, 2.4 z ekstrapolacją. Przykłady 2.1 porównanie wartości dwóch podwyżek o 10% z jedną o 20% 2.2 zamiana języka naturalnego na język symboli matematycznych podczas rozwiązywanie zadań tekstowych, a także rozumienie metafor, wyrażeń ironicznych itp. 2.3 połowa z trzech czwartych to wynik mnożenia 2.4 przewidywanie faktów – procesów na podstawie danych

3. Zastosowanie - na tym poziomie znajdują się cele związane: z zastosowaniem metod, zasad i pojęć w sytuacjach bliskich do analizowanych podczas zajęć szkolnych. Przykład Obliczanie obwodu trójkąta po zajęciach dotyczących obwodu prostokąta.

4. Analiza - na tym poziomie znajdują się cele związane z podziałem całości na części oraz: wyróżnianiem elementów, znajdywaniem związków między elementami i ich hierarchii, znajdywaniem zasad łącznie elementów. Przykłady Rozróżnianie faktów od mniemań o tych faktach Dostrzeganie i badanie regularności w ciągach figur geometrycznych ↕↨↔↔→↕↨↔↔→↕, ułamków Dostrzeganie sposobu organizacji tekstów perswazyjnych: w reklamie „Jesteś tego warta” w matematyce „łatwo widać”

5. Synteza - na tym poziomie znajdują się cele związane z łączeniem części w inną nową strukturę: Przykłady Umiejętność przekazania komunikatu wynikającego z własnego doświadczenia, bez błędu egocentryzmu Samodzielne przeprowadzenie dowodu twierdzenia matematycznego, sformułowanie uogólnienia.

6. Ocenianie - na tym poziomie znajdują się cele związane z: formułowaniem sądów oceniających na podstawie: kryteriów wewnętrznych, logicznej poprawności, kryteriów zewnętrznych, zgodności ze znanymi innymi faktami. Przykłady Zadania polegające na znalezieniu błędu w rozumowaniu np. niepoprawny wynik działania (dzielenia przez zero) Na podstawie: Benjamin S. Bloom „Taxonomy of Educational Objectives” (Longman, 1956)

Operacyjne cele kształcenia Wszystkie powyżej opisane cele są operacyjne. Cel operacyjny określa wyniki uczenia się w kategoriach obserwowanego zachowania się ucznia. Cele operacyjne są mierzalne, są opisywane przez czasowniki typu: rozpoznaje, opisuje, sporządza. W opisie celów operacyjnych unikamy czasowników takich jak: rozumie, umie, wie.

Taksonomia ABC Poziom Kategoria I. Wiadomości A. Zapamiętywanie wiadomości B. Zrozumienie wiadomości II. Umiejętności C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych