Problematyka praw mniejszości narodowych i etnicznych w Traktacie ustanawiającym Konstytucje dla Europy

Geneza powstania Traktatu ustanawiającego Konstytucje dla Europy  Deklaracja nr 23 „w sprawie przyszłości Unii”  Szczyt Rady Europejskiej w Leaken – „deklaracja w sprawie przyszłości Unii Europejskiej”  Prace Konwentu Europejskiego złożonego z przedstawicieli rządów państw członkowskich i kandydujących, przedstawicieli parlamentów tych państw narodowych, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej

Raport Prezydencji Konwentu Ostateczny wygląd Konstytucji Unii Europejskiej ► Preambuła (wstęp) ► część I – niezatytułowana ► część II – Karta Praw Podstawowych UE opatrzona preambułą ► część III – Polityka i funkcjonowanie UE ► część IV – Postanowienia ogólne i końcowe Sala, w której zaaprobowano tekst Konstytucji Europejskiej

Prawa człowieka i mniejszości narodowych „z kulturowego, religijnego i humanistycznego dziedzictwa europy, wynikają powszechne wartości stanowiące nienaruszalne i niezbywalne prawa człowieka” (ustęp 1 preambuły) „narody europy, pozostające dumne ze swej tożsamości narodowej[…] zdecydowane są pokonać dawne podziały” (Słowa wstępu do Konstytucji Europejskiej) -odniesienia do sytuacji geopolitycznej -oraz do licznych konfliktów etnicznych w historii europy w XX w.

Preambuła jako wykładnia całego Traktatu Konstytucyjnego „zjednoczona w swej różnorodności Europa” Założenia końcowe Traktatu ustanawiającego Konstytucje dla Europy: „w poszanowaniu praw każdej jednostki[…] ogromnego przedsięwzięcia które uczyni je uprzywilejowanym obszarem ludzkiej nadziei”

Część normatywna Konstytucji Europejskiej Tytuł I – Definicja i cele Unii expressis verbis Odniesienie do mniejszości Art.. I-2 stanowi, iż UE zbudowana jest m.in.. na „wartościach państwa prawnego i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości”, zaś „wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności, równości kobiet i mężczyzn”.

„w wypadku istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Państwo Członkowskie tych wartości” – w tym poszanowania praw osób należących do mniejszości, przedsiębrana jest na zasadach określonych w art. I-59 procedura zawieszenia niektórych praw wynikających z członkostwa. Formy dochodzenia swoich praw: -weryfikacja poprzez czynne i bierne prawo wyborcze (tytuł V Prawa Obywatelskie art. II-99) -instytucje „kontrolno reakcyjne” Europejski rzecznik praw obywatelskich(art. II-103) -petycje do parlamentu europejskiego(art. II-104) ->postanowienia tytułu VI Wymiar Sprawiedliwości

Silne powiązanie z problematyka mniejszości narodowych „Unia szanuje swoja bogata różnorodność kulturowa i językową oraz zapewnia ochronę i rozwój dziedzictwa kulturowego europy” Silne powiązanie z problematyka mniejszości narodowych poprzez ochronę kultury i języka jako elementów zasadniczych dla społeczeństw mniejszości Nnarodowych Ciągłość i spójność( legislatywy): Unia respektuje wszelkie wcześniejsze postanowienia np. Poszanowanie Karty Narodów Zjednoczonych a sama rozszerza tylko te regulacje prawne

Kwestia statusu kościołów i organizacji nie wyznaniowych - jako enklaw społecznej aktywności i tradycji mniejszości narodowych i etnicznych i religijnych Art. I-52 zasada poszanowania i nienaruszalności statusu prawnego przyznanego: -kościołom -stowarzyszeniom -wspólnotom religijnym -Organizacjom filozoficznym w nie wyznaniowych w państwach członkowskich Zapewnienie jasnego czystego i otwartego dialogu. Brak nadania osobowości publicznoprawnej przez traktat konstytucyjny.

Kluczową rolę z punktu widzenia problematyki ochrony praw jednostek należących do mniejszości, i nie tylko, odgrywa cześć II Europejskiego Traktatu Konstytucyjnego, która inkorporuje do prawa pierwotnego UE podstawowe prawa człowieka zawarte w Karcie Praw Podstawowych UE, przyjętej w grudniu 2001 r. w Nicei Spotkanie konsultacyjne Prezydenta RP na temat Traktatu Konstytucyjnego, 1.06.2005

► uniwersalnych ogólnoludzkich wartości Karta Praw Podstawowych UE jako integralna część Konstytucji Europejskiej, odwołuje się do: ► uniwersalnych ogólnoludzkich wartości ► dziedzictwa ►tradycji narodów europejskich Potwierdza ona prawa wynikające z tradycji konstytucyjnych i zobowiązań międzynarodowych wspólnych : -państwom członkowskim -Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności -Kart Społecznych -orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

Aktywność publiczna jako kluczowy element istnienia mniejszości, pielęgnujących swoja: -tradycje -odrębność kulturową -etniczną -religijną Przypisy tytułu II – Wolność -myśli -sumienia                                  -religii Inne: Art. II-78 prawo do azylu (poszanowanie zasad Konwencji Genewskiej z 28 lipca 1951 i protokołu z 31 stycznia 1967 - o statusie uchodźców)

Tytuł III – Równość, część II Konstytucji Europejskiej Bezpośrednie nawiązanie do zagadnień związanych z ochroną mniejszości narodowych. Unia szanuje różnorodność kulturowa religijna i językowa.  Art. II-81 najbardziej wyrazisty odnoszący się do expressis verbis ochrony mniejszości na zasadzie niedyskryminacji ze względu na :kolor skóry, rasę pochodzenie etniczne przynależność do mniejszości narodowych

KONIEC