2.1 2.Problemy pracy społeczeństwa informacyjnego, społeczeństwa wiedzy 2.1.Środowisko pracy, rozwój nauki i techniki, relacje człowiek–maszyna, przetwarzanie materii, symboli. Przyszłość pracy. Zawody przyszłośći. Badania i ocena pracy. 2.2.Kapitał intelektualny, pracownicy, zasoby pracy, struktura, zarządzanie. 2.3.Rynek pracy, bezrobocie. Programy przeciwdziałania bezrobociu. 2.4.Modele stosunków pracy, ubezpieczenia społeczne, ochrona pracy.

2.2 Praca fizyczna człowieka Mechanizacja Automatyzacja Robotyzacja Informatyzacja Kształcenie ustawiczne Ucząca się organizacja Uczące się społeczeństwo Społeczeństwo wiedzy Destabilizacja społeczna Pomoc społeczna Ucząca się organizacja Inne metody aktywizacji Ucząca się organizacja Program powszechnego dokształcania dorosłych zmiana struktury zatrudnienia zmiana zasobów pracy intelektualizacja pracy wyobcowanie nienadążanie starszych pokoleń niepowodzenia w kształceniu przedwczesna emerytura bezrobocie POWSZECHNOŚĆ USTAWICZNOŚĆ SPRAWCZOŚĆ EDUKACJI Rozwój i zadania kształcenia ustawicznego 2.1.Środowisko pracy, rozwój nauki i techniki, relacje człowiek– maszyna, przetwarzanie materii, symboli. Przyszłość pracy. Zawody przyszłośći. Badania i ocena pracy.

2.3 Podstawowe formy działalności człowieka Zmieniać rzeczywistość (w sposób mniej lub bardziej świadomy) Zmierzać do określonego celu w danych warunkach przy pomocy właściwych środków

2.4 Praca człowieka Każdy człowiek sprawny fizycznie i psychicznie, ma prawo do pracy, a organizacja życia społecznego winna gwarantować realizację tego prawa Każdy człowiek powinien uzyskać takie przygotowanie do pracy i taki stan kompetencji, które zagwarantują mu szansę bycia podmiotem w każdej sytuacji pracowniczej.

2.5 Zmiany w treściach i organizacjach pracy. Intelektualizacja pracy. Sieci współpracy.

2.6 Praca w mikroprzedsiębiorstwach Mikroprzedsiębiorstwa 1,8 mln mikroprzedsiębiorstw 3,5 mln właścicieli i pracowników ~ 25% zatrudnionych ~ 30 % PKB Unikalne kwalifikacje Pracują na wielu stanowiskach, a nawet wykonują prace w kilku zawodach. Projektowanie – wykonywanie produktu, usługi – sprzedaż. Niski kapitał społeczny (więzi sieci) małe stosowanie technologii informatycznych, Internetu. Projekt ITeE-PIB, Przedsiębiorczość w sieci (400 mikroprzedsiębiorstw, 72 instytucje z 7 krajów UE, wortal Internetowy Doradca Przedsiębiorcy)

2.7 Kluczowe technologie przyszłości Nanotechnologia stwarza możliwości rozwoju inteligentnych napo- i mikrourządzeń i systemów oraz umożliwia prawdziwy przełom w dziedzinach tak istotnych jak opieka zdrowotna, energia, ochrona środowiska i produkcja; Mikro- i nanoelektronika, w tym półprzewodniki, są niezbędne dla wszystkich towarów i usług, które wymagają systemów inteligentnego sterowania, w dziedzinach tak różnorodnych jak przemysł samochodowy, transport, lotnictwo i astronautyka. Systemy inteligentnego sterowania umożliwiają skuteczniejsze zarządzanie wytwarzaniem energii, magazynowaniem, transportem i konsumpcją poprzez inteligentne sieci i instalacje elektryczne; Fotonika jest dziedziną interdyscyplinarną, zajmującą się wytwarzaniem, wykrywaniem i kontrolowaniem światła. Fotonika stwarza między innymi podstawę technologiczną dla wydajnej konwersji światła słonecznego w elektryczność, która ma duże znaczenie dla produkcji energii odnawialnej oraz dla wielu różnych części i urządzeń elektronicznych takich jak fotodiody, diody świecące oraz laser. Materiały zaawansowane umożliwiające postęp w wielu różnych dziedzinach, na przykład w astronautyce, transporcie, budownictwie i opiece zdrowotnej. Ułatwiają one recykling, obniżając emisję dwutlenku węgla i zapotrzebowanie na energię i na surowce, których w Europie brakuje; Biotechnologia umożliwia stosowanie alternatywnych, zrównoważonych i mniej szkodliwych dla środowiska technologii przemysłowych i rolno-spożywczych. Pozwoli ona przykładowo na stopniowe zastępowanie materiałów nieodnawialnych używanych obecnie przez różne gałęzie przemysłu materiałami odnawialnymi, jednak możliwości takiego zastąpienia nie ma jeszcze zbyt wiele (Przygotowanie, 2009). Przygotowanie na przyszłość opracowanie wspólnej w dziedzinie kluczowych technologii. KOM Bruksela

2.8 Technologie Foresight 2020 W wyniku analiz zespołów Pola Badawczego Zrównoważony Rozwój Polski rekomendowano kierunki badań i rozwoju technologii oraz działań systemowych dla trwałego rozwoju Polski (Wyniki, 2009, s. 87): –Unikatowe urządzenia technologiczne oraz aparatura badawcza i pomiarowa dla zaawansowanych technologii nowej generacji. –Nowa generacja materiałów konstrukcyjnych i funkcjonalnych oraz technologii inżynierii powierzchni, w tym nanomateriały i nanotechnologie. –Zaawansowane, bezodpadowe technologie materiałowe i biodegradowalne materiały inżynierskie dla przemysłu, transportu i energetyki o zamkniętym, bezpiecznym dla środowiska „cyklu życia”. –Zaawansowane metody i technologie informatyczne, kształtujące konkurencyjność gospodarki, w tym systemy ekspertowe sterowania urządzeń, procesów przemysłowych, sieci komunikacyjnych i monitorowania stanu środowiska naturalnego. –Ekologiczne, biodegradalne, energooszczędne technologie. Wyniki Narodowego Programu Foresight. Polska 2020 (2009). IPPT PAN Warszawa

2.9 Osiągnięcia techniczne w/g SCIENCE –Kwantowy kamerton, kwantowe symulatory. –Komputer symulujący dynamikę białek, Najszybszy komputer świata Tianhe-1A (Droga mleczna). Zbudowany w październiku 2010 roku w Chińskim Narodowym Uniwersytecie Technologii Obronnych ma moc obliczeniową 2,507 petaflopa o 43% większą od komputera National Laboratory w Tennessee – Oak Ridge. Dwustu chińskich ekspertów zbudowało komputer w ciągu dwóch lat kosztem 88 milionów dolarów. Składa się z procesorów graficznych Tesla M2050 (Nvida) i procesorów Intela. Przy pełnym wykorzystaniu mikroprocesorów może osiągnąć moc obliczeniową 4,669 petaflopa. Tak potężne komputery stosuje się w modelowaniu klęsk żywiołowych, wybuchów atomowych, badaniach DNA, astronomii i fizyce.

2.10 Europejski Instytut Technologiczny Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) dostarcza, kreuje, innowacje w „trójkącie wiedzy” (badania, kształcenie, innowacje przedsiębiorczość i działalność gospodarcza) inspiruje Wspólnoty Wiedzy i Innowacji (WWiI) gromadzące podmioty łańcucha innowacji: przemysł, szkolnictwo wyższe i ośrodki badawcze oraz przedsiębiorcy. Powstały pierwsze wspólnoty wiedzy i innowacji (WWiI): Przeciwdziałanie zmianie klimatu i dostosowanie się do niej (Climate-KIC), Zrównoważona energia (KIC InnoEnergy), Społeczeństwo informacyjno-komunikacyjne (EIT ICT Labs – Information & Communication Technology Labs EIT. EIT –

2.11 Edukacyjne wyznaczniki rozwoju i kreatywności Postępująca digitalizacja mediów i zapisu dorobku kulturowego ludzkości – tzw. megatrend integracji czy konwergencji cyfrowej; ograniczenie i zmiana roli pracy – tzw. megatrend dematerializacji pracy; Zmiana sposobu pojmowania świata – tzw megatrend wyzwań intelektualnych. Źródło: A.P. Wierzbicki, Edukacyjne i kulturowe wyznaczniki rozwoju i kreatywności: ogólne aspekty interdyscyplinarne

2.12

2.13 Uwarunkowania demograficzne: personel medyczny i pracownicy socjalni (zajmujący się chorymi, niepełnosprawnymi, osobami starszymi), personel dbający o piękno i zachowanie zdrowia, ludzkiego ciała i duszy (chirurg plastyczny, kosmetyczka, instruktor fitnesu, dietetyk, fizjoterapeuta, logopeda). Uwarunkowania cywilizacyjne: specjalisci ds. rozwiązywania problemów cywilizacyjnych: psycholog, psychoterapeuta, psychoanalityk, osoby zajmujące się cudzymi dziećmi. specjaliści medycyny i farmacji: biotechnolog, biolog, technolog żywności, specjalista ochrony środowiska; specjaliści ds. szeroko rozumianej rozrywki: specjaliści ds. organizacji wolnego czasu, rekreacji i turystyki, animatorzy projektów rekreacyjno-sportowych; specjaliści ds. technologii informacyjnych: specjaliści transmisji danych (infobrokerzy), specjaliści z dziedziny telekomunikacji, systemów zintegrowanych, projektowania i rozwoju systemów elektronicznych, specjaliści do tworzenia i organizacji systemów komputerowych, grafików; rozwój sektora usługowego: ludzie zajmujący się telepracą, zarządcy budynków mieszkalnych, biurowych i innych obiektów, zawody związane z ochroną budynków, mienia, danych komputerowych. ZAWODY PRZYSZŁOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ (na podstawie tekstu udostępnionego przez TMP/Hudson Global Resources. Autor: Izabela Michaliszyn)

2.14 Potrzeba ustawicznej edukacji zawodowej: nauczyciele, szkoleniowcy trenerzy, doradcy zawodowi, pośrednicy edukacyjni, pośrednicy i doradcy. Rozwój sektora energetycznego i komunikacyjnego: sprzedawcy i dystrybutorzy energii, specjaliści ds. przemysłu energii elektrycznej, inżynierowie branży transportowej: organizacji ruchu, zarządzający sieciami szybkiego ruchu, ds. transportu powietrznego, planiści trakcji kolejowych, inżynierowie ds. elektryfikacji, specjaliści budowy dróg i mostów. Rozwój biznesu: pracownicy dbający o jego innowacyjność i konkurencyjność (specjaliści ds. projektowych i badawczo- rozwojowych), menedżerowie małych i średnich firm, przedsiębiorcy – innowatorzy, pracownicy: negocjatorzy, dobrzy sprzedawcy, marketingowcy, specjaliści ds. profesjonalnej obsługi klienta, logistycy, kierowcy, osoby obsługujące biznes: specjaliści finansowi, doradcy podatkowi, inwestycyjni, funduszy emerytalnych, agenci ubezpieczeniowi, analityce finansowi, prawnicy. ZAWODY PRZYSZŁOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ CD. (na podstawie tekstu udostępnionego przez TMP/Hudson Global Resources. Autor: Izabela Michaliszyn)

2.15 Podstawy prawne Opis zawodu Zadania zawodowe Składowe kwalifikacji KwalifikacjeKwalifikacje Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Poziom 4 Poziom 5 Ponadzawodowe Ogólnozawodowe Podstawoe Specjalistyczne Badanie pracy – opracowanie standardów KWESTIONARIUSZ BADAŃ KWESTIONARIUSZ BADAŃ SPO RZL stanowisk pracy; 2865 Przedsiębiorstw;2530 ekspertów ewaluacji

2.16 Struktura krajowych standardów kwalifikacji zawodowych

2.17 Krajowe Ramy Kwalifikacji

2.18 Komponenty kapitału intelektualnego Źródło: Boni M., (red.) (2008), Raport o Kapitale Intelektualnym Polski. Kancelaria Rady Ministrów, Warszawa, s. 23.

2.19 Mechanizmy i struktury w procesie transformacji wiedzy i transferu rozwiązań do zastosowań gospodarczych Źródło: Mazurkiewicz A., Trzos M. (2008), Kreowanie mechanizmów i struktur wspomagających rozwój innowacji. [W:] Mazurkiewicz A., Frejtag-Mika E. (red.) (2008), Innowacyjność i konkurencyjność mikroprzedsiębiorstw. ITeE – PIB, PR, Radom, s. 25.

2.20 Determinanty zmian jakości zasobów ludzkich Źródło: Lipka A. (2005), W stronę kwalitologii zasobów ludzkich. Difin, Warszawa, s. 114.

2.21 Polska 2030 – wyzwania rozwojowe (M. Boni, (red.))

Rynek pracy, bezrobocie. Programy przeciwdziałania bezrobociu Rynek pracy Bezrobocie Spirala upadku

2.23 Rodzaje bezrobocia

2.24 Programy przeciwdziałania bezrobociu

2.25 Rynek pracy 2010: deficyt pracowników i bezrobocie Działania łagodzące deficyt pracowników Zwiększenie liczby uczniów w deficytowych zawodach Atrakcyjność wynagrodzeń Rozszerzenie szkoleń bezrobotnych i poszukujących pracy Zwiększenie mobilności przestrzennej i zawodowej Kultura pracy. Monitoring Elastyczne firmy zatrudnienia, Leasing pracowników Zatrudnianie cudzoziemców Potrzeby badawcze: Potrzeby pracowników na rynku pracy Migracje i mobilność Aktywizacja zawodowa 50+

Modele stosunków pracy, ubezpieczenia społeczne, ochrona pracy

2.27 Pytania kontrolne 1. Zmiany środowiska pracy 2. Zmiany treści pracy, zmiany zawodów, stanowisk pracy 3. Praca – Kapitał Intelektualny 4. Stosunki pracy Literatura Baraniak B. (2010) Współczesna pedagogika pracy z perspektywy edukacji i badań. UKW, Warszawa Balcerzak-Paradowska B. (red.) (2003): Praca i polityka społeczna wobec wyzwań integracji. IPiSS, Warszawa.