Jasna Góra

Wieża                                                 

Obraz Matki Boskiej                                       

Historia Obrazu Matki Boskiej Jasnogórski Obraz od samego początku zasłynął cudami, które nadały rozgłos Maryjnemu Sanktuarium i ściągały tłumnie pielgrzymów z całego kraju i z Europy. Potwierdzeniem łask otrzymywanych przez wiernych za pośrednictwem Bogarodzicy są rozliczne wota, dynamiczny rozwój samego miejsca kultu i wzrastający ciągle ruch pątniczy. Należy podkreślić, iż na Jasnej Górze nigdy nie odnotowano żadnych objawień maryjnych, jak to miało miejsce we wszystkich prawie większych sanktuariach świata. Tajemnicą, sercem, życiem i magnesem przyciągającym do Jasnogórskiego Sanktuarium jest Cudowny Wizerunek. Bez niego Jasna Góra byłaby zbiorem budynków, pamiątek, dzieł sztuki; może pięknym i bogatym, lecz martwym muzeum.

Kaplica Matki Bożej

Historia Kaplicy Matki Boskiej Otoczony szczególnym kultem Wizerunek Matki Bożej Jasnogórskiej był ośrodkiem, wokół którego rozbudowano zespół obiektów sakralnych. Pierwotnie Obraz został umieszczony w drewnianym kościółku, który Paulini otrzymali w 1382 r. z rąk księcia Władysława Opolczyka. W latach 1642 - 1644 dołączono do gotyckiej kaplicy trójnawową budowlę barokową, typową dla polskiej architektury z przełomu okresu manieryzmu i baroku, często określaną jako styl lubelski. Dziś zalicza się ją do czołowych dzieł polskiego budownictwa doby kontrreformacji. Wśród pięciu ołtarzy tej części Kaplicy na szczególną uwagę zasługuje ołtarz Jezusa ukrzyżowanego z cennym krucyfiksem z końca XV w., wykonanym w szkole Wita Stwosza. Ściany tej części Kaplicy pokryte są licznymi wotami, będącymi świadectwem wdzięczności za cuda i łaski otrzymane za pośrednictwem Matki Bożej.

Sala Rycerska                                                                               

Historia Sali Rycerskiej Wzrastająca liczba pielgrzymów i dynamiczny rozwój Sanktuarium skłoniły Paulinów do wybudowania sali reprezentacyjnej. W 1647 roku w południowym skrzydle kompleksu klasztornego, przylegającym do Kaplicy Matki Bożej, wykonano pomieszczenie zwane Salą Rycerską, które prowadzi bezpośrednio do furty klasztornej. Pełniąc rolę sali reprezentacyjnej Jasnej Góry, renesansowa Sala Rycerska została ozdobiona XVII-wiecznymi obrazami, przedstawiającymi ważniejsze wydarzenia z dziejów klasztoru. Dziś zdobią ją również wota żołnierskie i sztandary oddziałów bojowych z okresu I i II wojny światowej. W Sali Rycerskiej odbywały się obrady sejmu pod przewodnictwem króla Jana Kazimierza. W następnych latach miały tu miejsce różne spotkania, między innymi dysputy filozoficzne i teologiczne. W 1936 roku odbył się tu Pierwszy Synod Plenarny odrodzonej Polski.

Bazylika                                      

Historia Bazyliki Kościół pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, przylegający do Kaplicy Matki Bożej, ma 46 m długości, 21 m szerokości i 29 m wysokości. W 1906 roku otrzymał on tytuł i przywileje bazyliki mniejszej. Bazylika trójnawowa, wybudowana na początku XV wieku w stylu gotyckim, spłonęła w 1690 roku. Obecna bazylika jest monumentalnym dziełem sztuki barokowej, powstałym w latach 1692 - 1695 i 1706 - 1728. Sklepienie nawy głównej i prezbiterium pokrywają freski, które są dziełem Karola Dankwarta z końca XVII wieku. Ołtarz główny, przedstawiający wniebowzięcie Matki Bożej, jest wspaniałym dziełem późnobarokowym (1725 - 1728), wykonanym według projektu Jakuba Antoniego Buzziniego. Do nawy bocznej po prawej stronie Bazyliki przylegają trzy kaplice: św. Pawła Pierwszego Pustelnika /zwana też kaplicą Denhoffów/ oraz dwupoziomowa kaplica Serca Jezusowego (górna) i świętych Relikwii (dolna), wszystkie z XVII wieku.

Zakrystia                                                

Historia Zakrystii Między Bazyliką i Kaplicą Matki Bożej znajduje się zakrystia o wymiarach: 19 metrów długości i 10 metrów szerokości, wzniesiona w latach 1653-1659. Jej sklepienie dekorują freski wykonane pod koniec XVII wieku przez Karola Dankwarta. Ściany boczne zdobią dużych rozmiarów XVII-wieczne obrazy, ukazujące życie pustelników. Szafy zakrystyjne pochodzą z połowy XVII wieku. W głębi zakrystii umieszczono ołtarz z figurą św. Wacława, króla czeskiego, i z obrazem Chrystusa ukrzyżowanego. Na szczególną uwagę zasługują lawaterz i kropielnica z marmuru dębnickiego /1740/, znajdujące się przy wejściu do zakrystii.  

Skarbiec

Historia Skarbca W latach 1649 - 1653 wzniesiono nad zakrystią pomieszczenie pełniące funkcję skarbca. Jego obecny wystrój pochodzi z początku XX wieku i jest dziełem architekta Szyszki-Bohusza. W skarbcu zgromadzone są dary, zwane wotami, o różnym charakterze i wymowie. Obok eksponatów o wielkiej wartości artystycznej - monstracje, kielichy, biżuteria - znajdują się inne, o walorach pamiątkowych i uczuciowych, zawierające cząstkę ludzkiego życia; cierpienia, radości, doznanych łask.

Reflektarz                                                               

Historia Reflektarza Do najciekawszych obiektów, które stanowią o bogactwie artystycznym klasztoru jasnogórskiego, należy refektarz. Wybudowano go w drugiej połowie XVII wieku. Sufit pokrywa bogata sztukateria i polichromia. Autorem tej urzekającej swą wielkością i bogactwem jadalni klasztornej jest Karol Dankwart. Refektarz służący zakonnikom do spożywania codziennych posiłków, na przestrzeni wieków był miejscem podejmowania przez nich wybitnych osobistości. W 1670 roku odbyło się tu przyjęcie weselne po ślubie króla polskiego Michała Korybuta Wiśniowieckiego z Eleonorą Austriacką. W refektarzu, który jest jedną z najpiękniejszych sal reprezentacyjnych klasztoru, Paulini goszczą głowy państw, kardynałów i biskupów oraz księży pielgrzymów.

Kaplica Pamięci Narodu

Historia Kaplicy Narodu Kaplica Pamięci znajduje się w siedemnastowiecznej dzwonnicy, usytuowanej pomiędzy Bazyliką a pomnikiem Ojca Kordeckiego, bohaterskiego obrońcy Jasnej Góry. Mauzoleum, mieszczące narodowe relikwie i pamiątki: urny z prochami zmarłych oraz tablice pamięci narodowej, zostało poświęcone 3 maja 1989 roku. W Kaplicy Pamięci Narodu znalazły miejsce urny z ziemią zroszoną krwią walczących o wolną Polskę powstańców z 1831 i 1863 r., żołnierzy I wojny światowej, wojny obronnej przeciw bolszewikom w 1920 r. oraz żołnierzy walczących na frontach II wojny światowej (Westerplatte, Monte Cassino, Tobruk, Narvik, Arnhem, Falaise, Kołobrzeg). Są prochy powstańców warszawskich (1944), żołnierzy Armii Krajowej, pomordowanych w hitlerowskich obozach zagłady, więzieniach oraz w stalinowskich łagrach

Muzeum 600-lecia

Historia Muzeum 600-lecia W pomieszczeniach dawnej drukarni jasnogórskiej, zlikwidowanej przez Rosjan w 1864 roku, utworzono muzeum, które obrazuje 600 lat obecności Cudownej Ikony w Sanktuarium. Bogata kolekcja obrazów, w większości autorstwa malarzy paulińskich, ukazuje działalność Zakonu na przestrzeni ponad 700 lat jego istnienia. Spora część prezentowanych zabytków ukazuje działalność artystyczną jasnogórskich Paulinów w XVII i XVIII wieku.

Arsenał

Historia Arsenału Arsenał, XVII-wieczny budynek stojący w zachodniej stronie jasnogórskiej twierdzy, służył do przechowywania amunicji i broni. Po poddaniu twierdzy w 1813 roku zbrojownia jasnogórska została ograbiona przez Rosjan. W 1969 roku w budynku dawnego arsenału utworzono muzeum militarne. Tematycznie dzieli się ono na trzy działy: zabytkowy oręż, historia fortecy jasnogórskiej oraz wota militarne. Wśród zbiorów jest wiele cennych pamiątek historycznych, m.in.: kule armatnie zebrane po "potopie" szwedzkim w 1655 roku, dary Jana III Sobieskiego po zwycięstwie nad Turkami pod Wiedniem w 1683 roku, szable i buławy hetmanów polskich, wota zesłańców polskich na Sybir po upadku powstania styczniowego 1863 roku bogata kolekcja odznaczeń i medali od XVII do XX wieku.

Dziękujemy za poświęcenie cennego czasu. Pokaz slajdów wykonały: Natalia Musiał Katarzyna Łatkowska Paulina Chuda