Proces decyzyjny w sektorze publicznym Konwersatorium 4
Decydowanie vs. działanie Decydowanie to zaplanowane i celowe działanie oraz podejmowanie czynności prowadzących do zmiany stanu rzeczywistego. Decyzja jest celem działania. Decyzja związana jest ze świadomym wyborem które oparte jest na analizie pewnego stanu. Decyzja jest to dokonywanie wyboru pewnego działania z grupy działań. Decyzja jest to także powstrzymanie się od wyboru działania.
Podejmowanie decyzji (decydowanie) jest wyborem pewnego (dostępnego) wariantu działania, które możliwe jest do realizacji.
Typologia decyzji (za B. Kożuch 2004:163) Kryterium wyodrębniania decyzji: pozycja hierarchiczna, forma podjęcia decyzji. Typy decyzji (według pierwszego kryterium): strategiczne, taktyczne, operacyjne, realizacyjne. Typy decyzji (według drugiego kryterium): podjęte z własnej inicjatywy kierownika, aprobujące, kolektywne, jednoosobowe.
Przedmiot i treść Decyzje podejmowane przez administrację publiczną można sklasyfikować ze względu na przedmiot decyzji oraz jej treść. Przedmiot: np. decyzje w zakresie ochrony środowiska, gospodarki komunalnej, etc. Treść: decyzje mogą zezwalać, nakazywać lub też zakazywać
Decyzje i Nauka administracji E. Knosala (2005:191) twierdzi, że w nauce administracji można wyróżnić trzy kategorie decyzji: Wewnętrzne, Zewnętrzne, Zintegrowane. DW – kształtują struktury wewnętrzne administracji DZ – służą realizacji zadań nałożonych na administrację DZI – wyznaczają zadania, struktury i środki
Planowanie i wykonywanie Decyzje, które podejmuje administracja publiczna można podzielić ze względu na proces tworzenia programów działania i ich wykonanie. Decyzje programujące, to tworzenie przepisów prawa, planów działania, etc. Decyzje zaprogramowane, to wykonywanie ww. decyzji programujących . Decyzje kontrolne, to ocena prawidłowości DP i DZ oraz formułowanie odpowiednich wniosków końcowych = mechanizm sprzężenia zwrotnego.
Warunki podejmowania decyzji Decyzje mogą być podejmowane w odpowiednich warunkach. Oznacza to, że podejmowanie decyzji jest to proces, w którym poszczególne działania powinny być logiczne i uzasadnione. Racjonalne podejmowanie decyzji prowadzi do tworzenia optymalnych alternatyw decyzyjnych. Proces podejmowania decyzji może być procesem poprawnym, ale w jego defekcie można podjąć decyzję niestosowalną – na czym polega operacjonalność decyzji?
Inkrementalizm Decyzje racjonalne skupiają się na rozwiązywaniu całego problemu jaki stoi przed administracją publiczną. Istnieje jednak teoria, według której założone cele można osiągnąć poprzez stopniowe, cząstkowe działania = inkrementalizm. Inkrementalizm powinien być stosowany w przypadku działań krótkookresowych.
Strukturalizowanie decyzji W zależności od stopnia zaprogramowanie decyzji można wyróżnić decyzje programowalne i nieprogramowalne. DP – mają charakter rutynowy, powtarzalny. Podejmowane są wielokrotnie i odrębnie dla każdego przypadku. DNP – nie mają charakteru rutynowego i dotyczą spraw nowych, nieuregulowanych dotychczas.
Informacja i decyzja Administracja publiczna do podjęcia decyzji wymaga odpowiedniego rodzaju danych. Przetworzone dane = informacja mogą wpłynąć na skuteczność podjętych rozwiązań. W przypadku różnego stopnia poinformowania administracji można wyróżnić: Decyzje podejmowane w warunkach pełnej informacji. Decyzje podejmowane w warunkach ryzyka. Decyzje podejmowane w warunkach niepewności.
Systemy decyzyjne w adm. publicznej Generalnie (modelowo) można wyodrębnić otwarte i zamknięte systemy decyzyjne. System zamknięty opiera się na założeniu odizolowania od otoczenia zewnętrznego i zewnętrznych czynników mogących zaburzyć proces podejmowania decyzji. System otwarty jest charakterystycznym dla wysokich szczebli decyzyjnych (planujących, programujących), na których decydenci muszą zwracać uwagę np. na czynniki polityczne
Zadanie Odpowiedni podmiot musi podjąć decyzję o lokalizacji i budowie lotniska regionalnego na Podlasiu. Sprawa jest dosyć trudną i kontrowersyjną z wielu punktów widzenia. Wiele podmiotów może skorzystać na planowanej inwestycji, wiele też może dużo stracić – sytuacja jest wyjątkowo trudna, aczkolwiek ów odpowiedni podmiot musi podjąć słuszną decyzję. Co to jest „słuszna decyzja”? Z jakim rodzajem decyzji mamy do czynienia? W jakich warunkach informacyjnych decyzja jest podejmowana?