1978 B.Klein, R.Crawford, A.Alchain Opracowane przez O.Kiuila Integracja pionowa a zawłaszczanie renty oraz koordynacja kontraktów poprzez rynek 1978 B.Klein, R.Crawford, A.Alchain Opracowane przez O.Kiuila

Podstawowe pojęcia Każdej transakcji w realnym świecie towarzyszą niezerowe koszty transakcyjne Firmy istnieją dlatego że ograniczają koszty transakcyjne (transakcja dokonywana wewnątrz firmy jest wtedy tańsza niż poprzez rynek) Kontrakt – opis transakcji określający jej przedmiot, strony transakcji i ich zobowiązania Kontrakty są zawierane dobrowolnie i w warunkach konkurencji  Ich treść powinna całkowicie odpowiadać potrzebom i motywacjom stron transakcji.  Każda ze stron maksymalizuje swoją użyteczność.  Kontrakty są kompletne. NIEPRAWDA! Kontrakt musi być otwarty.

Cechy kontraktów otwartych Nie można przewidzieć wszystkich możliwych sytuacji i okoliczności w przyszłości („wolne pole” mechanizm wypełniania luk kontraktów) Kontrakt nie jest jednoznaczny (problem interpretacji, np.. Przy umowach międzynarodowych) Wykorzystanie przewagi informacyjnej (ukryte kontraktowanie) Ograniczona racjonalność podmiotów (nie posiadamy pełnej wiedzy o materii kontraktu) Brak gwarancji bezpieczeństwa (zachowanie oportunistyczne, pułapka kontraktowa, koszty egzekwowania kontraktu mogą przewyższać jego wartość)

Integracja pionowa Firma jest zagrożona przez potencjalne oportunistyczne zachowanie swoich kontrahentów  Powstaje quasi-renta, która jest korzyścią jaką będzie uzyskiwać oportunistyczny kontrahent kosztem skrzywdzonej firmy Firma poniosła duże nakłady inwestycyjne w specyficzny rodzaj aktywów trudnych do zdobycia lub innego wykorzystania

Quasi-renta Różnica między przychodem generowanym przez dany zasób czy aktywa (będący przedmiotem kontraktu) bez uwzględnienia kosztów zakupu tego zasobu a wartością możliwą do uratowania, czyli drugim możliwym najlepszym wykorzystaniem aktywu po obecnie wykorzystanym. Przykład: rolnik kupił pole i (1) może je zasiać (koszt C) i zbierać plony (przychód Z) albo (2) wydzierżawić za jakąś kwotę (D). Quasi renta: QR = Z – C – D.

Przykład zawłaszczania quasi-renty Frima A (drukarz) jest właścicielem i operatorem prasy drukarskiej. W – bieżąca wartość do uratowania (dzienny ekwiwalent wypożyczenia sprzętu) =$1000 K – koszty operacyjne drukowania =$1500 dziennie Firma B (wydawca) zakupuje usługi A płacąc za każdy dzień drukowania kwotę uzgodnioną w kontrakcie $5500 (L). QR1 = L - K – W = $3000 Firma C (drugi wydawca) oferuje $3500 (M) za dzień drukowania. QR2 = M - K – W = $1000  Frima B może obniżyć oferowaną cenę L nawet do kwoty $3500 przechwytując quasi-rentę $2000= L - M = QR1 - QR2

Integracja pionowa a quasi-renta Quasi-renta powstaje w sytuacji gdy ponieśliśmy duże nakłady na zasoby, które nie są łatwo przenaszalne. Zależność ta dotyczy nie tylko rynków monopolistycznych (zagrożenie polega nie na narzuceniu niekorzystnej umowy, ale na złamaniu zawartej umowy i narzuceniu swoich warunków drugiej stronie) Integracja pionowa jest w znacznej mierze spowodowana chęcią uniknięcia ryzyka kontraktowego niż np. efektami skali produkcji Z integracją pionową wiążą się dodatkowe koszty administracyjne związane ze wzrostem wielkości firmy

Rozwiązanie oparte o kontrakty Umowa może gwarantować pomyślną realizacje transakcji, jeśli - jest formalnie sprecyzowana i obarczona ściśle sprecyzowanymi sankcjami. Jest to dość kosztowne rozwiązanie (kontrakty zamknięte) - jest niedoprecyzowana, ale liczą się dobre chęci stron kontraktów i długotrwała współpraca (kontrakty otwarte) Głównym argumentem za przestrzeganiem kontraktów jest dbałość firmy o swoje dobre imię. Firmy inwestują w swoją markę oraz zaufanie na rynku, licząc na zyski w przyszłości.  Kontrakt powinien być przestrzegany dopóki wartość krótkookresowego zysku ze złamania umowy jest niższa niż zdyskontowana wartość długoterminowej premii.