TWÓRCZY NAUCZYCIEL TWÓRCZY UCZEŃ

ROZWÓJ I KREATYWNOŚĆ „Myślę więc jestem” „Pomyślmy o myśleniu” „Myślenie nie boli” „Myślenie to kreatywność”

PROCES TWÓRCZEGO MYŚLENIA przygotowanie selektywnie wybranej informacji; inkubacja rozwiązania problemu, świadoma lub nieświadoma; iluminacja i znalezienie rozwiązania problemu (tzw. przeżycie -AHA !); weryfikacja i sprawdzenie istotności rozwiązania;

CECHY OSOBY CENIĄCEJ TWÓRCZE DZIAŁANIA otwartość na nowe; niekonwencjonalność; elastyczność; wrażliwość; odporność na poczucie zagrożenia i frustrację; motywacja sukcesu; odwaga stawiania pytań i otwartej odpowiedzi; obiektywność; nie małostkowość (wielkoduszność).

MYŚLENIE TWÓRCZE Myślenie twórcze albo dywergencyjne (rozbieżne) dotyczy tworzenia nowych pomysłów, łączenia już istniejących, postrzegania świata na nowo. Sposób myślenia będący dopełnieniem myślenia krytycznego.

UMIEJĘTNOŚCI POWIĄZANE Z MYŚLENIEM TWÓRCZYM płynność; giętkość; przekształcanie; oryginalność; twórcze rozwiązywanie problemów; integrowanie; tworzenie sieci (mapy problemu); budowanie zależności;

PLANOWANIE DLA MYŚLENIA dobre nauczanie rzadko udaje się bez porządnego planowania; rozumne planowanie pozwala na powiązanie wymagań stawianych przez program z konkretnymi zadaniami dla uczniów i efektywne wykorzystanie lekcji; planowanie pomaga dobrze przemyśleć zawartość lekcji, ustalić logiczną  kolejność poleceń i powiązać aktywność uczniów z celami lekcji;

Kryteria oceny zaplanowanego scenariusza lekcji Lekcja  jest interesująca i zawiera wiele informacji wartościowych dla uczniów; nie ogranicza się do odpowiedzi na zamknięte pytania. Cel jest sformułowany poprawnie, opisuje dokładnie, co uczniowie będą wiedzieli lub umieli zrobić po lekcji. Wszystkie działania i materiał lekcji wspierają realizację celu. Wprowadzenie jest zwarte (krótkie), odwołuje się do wcześniejszej wiedzy i doświadczeń uczniów i jest użyteczne dla prezentacji nowych treści.

Kryteria oceny zaplanowanego scenariusza lekcji Prezentacja treści lekcji zawiera dokładną listę informacji i materiałów potrzebnych do jej przeprowadzenia; powinna się tu znaleźć lista kluczowych pytań do dyskusji. Informacje zawarte w  opisie treści są uporządkowane i ułożone w logicznej kolejności. Jeśli przewidziano kształcenie umiejętności, scenariusz zawiera instrukcje z podziałem na poszczególne kroki; ćwiczenia wykonywane samodzielnie przez uczniów wspomagają kształcenie umiejętności zaprezentowanej i nauczanej w czasie lekcji. Wszystkie części lekcji są wyodrębnione i wyraźnie widoczne (cele, wprowadzenie, działania uczniów, podsumowanie). Zaplanowano czas na refleksję, zajęcia utrwalające, pracę domową.

OBYCZAJE CZŁOWIEKA MYŚLĄCEGO (na lekcji każdego przedmiotu) Dowody, czyli skąd to wiemy? (Zawsze pytaj, skąd wiemy to, co wiemy.) Punkt widzenia, czyli kto to mówi? (Z jakiej perspektywy? Jakie ma argumenty?) Wzory i związki, czyli z czym się to wiąże? (Próbuj zawsze uczyć, odnosząc nowe informacje do tego, co już uczniowie wiedzą.) Ćwiczenie wyobraźni, czyli co by było, gdyby...? Znaczenie, czyli dlaczego to jest ważne?

JAK OBUDZIĆ TWÓRCZOŚĆ? odlot luz czas

JAK OBUDZIĆ TWÓRCZOŚĆ? Dobierz zadanie - lepiej myśli się twórczo o rzeczach, które angażują człowieka nie tylko intelektualnie, ale i emocjonalnie.

JAK OBUDZIĆ TWÓRCZOŚĆ? Zachęć do „odlotu”. Ktoś, kto szuka nowych rozwiązań, musi korzystać ze swej wiedzy, ale powinien trochę się oderwać od dotychczasowych doświadczeń, zapomnieć o ograniczeniach, pomarzyć. Przynajmniej wstępna faza wymaga przekonania, że „wszystko jest możliwe” - czas na ocenę realności pomysłów przyjdzie później. Dlatego używaj technik takich jak „burza mózgów” - zespołowa lub indywidualna.

JAK OBUDZIĆ TWÓRCZOŚĆ? Daj czas. Nie wymagaj od uczniów szybkich rozwiązań. Daj czas na tzw. inkubację, czyli wykluwanie się pomysłu. Czasem kilka minut, czasem godzin, a czasem dni. Nie poganiaj!

JAK OBUDZIĆ TWÓRCZOŚĆ? Daj luz. Dla myślenia twórczego, zwłaszcza grupowego, ważny jest nastrój, samopoczucie, dobra atmosfera. Najlepiej, gdy przewagę mają emocje pozytywne, gdy panuje życzliwość, nie ma oceniania nawzajem swoich pomysłów (żadnej rywalizacji, raczej wzajemne wspieranie się). Ważne, by skupić uwagę na zadaniu, a nie np. na ocenie, na jaką się pracuje.

JAK OBUDZIĆ TWÓRCZOŚĆ? Weryfikacja - porównanie wszystkich propozycji, zredukowanie ich liczby przez eliminację najgorszych (najbardziej typowych), najmniej realistycznych, najbardziej kontrowersyjnych społecznie czy najdroższych w realizacji.

CZTERY STRONY TWÓRCZOŚCI wymyślanie odkrywanie wyobrażanie formułowanie

METODYKA KREATYWNOŚCI Mapa myślowa – metoda, którą można wykorzystać do każdej intelektualnej czynności człowieka. Kiedy wykorzystać? czytanie ze zrozumieniem; synteza wiadomości; odkrywanie problemów;

METODYKA KREATYWNOŚCI Metoda stymulowania aktywności twórczej – metoda polegająca, ogólnie mówiąc, na podążaniu za uczniem, przy jednoczesnym delikatnym kierowaniu i naprowadzaniu go na ciekawe treści.

Metoda stymulowania aktywności twórczej (umiejętności i zdolności nabyte przez uczniów) postawa badacza, aktywność ukierunkowana na poznanie; wrażliwość na problemy; mobilność, czyli możliwość szybkiego przystosowania się do nowych sytuacji, skutecznego reagowania na zmiany; oryginalność myślenia; zdolność do abstrahowania; umiejętność wybierania nieoczekiwanych i trudnych do spostrzegania możliwości, dostosowania się do zadania, odnajdywanie tego, co w danym przypadku może prowadzić do rozwiązania; umiejętność sięgania po analogie;

Metoda stymulowania aktywności twórczej (umiejętności i zdolności nabyte przez uczniów) umiejętność rozwijania drugiej, obok intelektu, władzy poznawczej, tj. intuicji; zdolność do poddania w wątpliwość, do uzyskania dystansu emocjonalnego i intelektualnego do tego, co oczywiste i pewne; umiejętność przełamywania nawykowych sposobów percepcji sytuacji zadaniowych; tolerancja wobec poglądów innych; płynność myślenia; osobista oryginalność; zdolność do bardzo dobrej analizy i syntezy, umiejętność dyskusji.

METODYKA KREATYWNOŚCI Dialog – najstarsza technika twórczego myślenia; Czemu służy dialog: rozwiązywaniu problemów; tworzeniu nowych idei; autorefleksji (dialog wewnętrzny); komunikacji; Przykłady dialogów: dialogi z filozofami; rozmowy o wartościach z poetami; dialog z samym sobą;

METODYKA KREATYWNOŚCI Notowanie jako wyraz myślenia. Mądre notowanie czyni naukę ciekawszą i sensowniejszą. Jak notować, by myśleć? określić, jakiej operacji myślowej wymaga zadanie (rozwiązanie problemu, klasyfikacja, poszukiwanie przyczyn i skutków…); pokazać wzorce;

Słoneczko – propozycje rozwiązania problemu Pola wspólne, odrębne – wskazywanie podobieństw, różnic Tabela –porządkowanie wiedzy; Piramida – hierarchizowanie (świat wartości)

METODYKA KREATYWNOŚCI Drama – w pełni aktywizuje uczniów; uczeń wchodzi w role; nauczyciel jest inspiratorem treści improwizacji; Czemu służy drama: skłania do kreatywności; otwiera przestrzeń psychologiczną; buduje więź między uczniami oraz uczniami i nauczycielem; George Orwell „Folwark zwierzęcy” TEMAT:Kulisy władzy – czyli wiec przedwyborczy trzech wodzów: Napoleona,Snowballa, Pana Jonesa.

TEMAT: Kulisy władzy – czyli wiec przedwyborczy trzech wodzów: Napoleona,Snowballa, Pana Jonesa. przygotowanie programu trzech wodzów (w formie przykazań); ułożenie przemówień; wymyślenie haseł programowych; zaprojektowanie ulotek; pisanie reportażu z wydarzeń z wiecu – przyjęcie obiektywnego stanowiska (praca domowa);

BIBLIOGRAFIA A.P. Johnson, „Up and Out- Using Creative and Critical Thinking Skills to Enhance Learning”, Allyn and Bacon, 2000. http://lca.szkolazklasa.pl/?alias=cogito http://neur.am.put.poznan.pl/is/8.html Anna Włodarczyk, „Styl terapeutyczny w pracy nauczyciela polonisty”, UNIVERSITAS, Kraków 2007.

Efektywność zapamiętania

Efektywność zapamiętania

Efektywność zapamiętania Przetwarzanie informacji - również twórczej, wymaga zasobu informacji a więc ich uprzedniego zapamiętania.