Oceny oddziaływania na środowisko - procedury WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Oceny oddziaływania na środowisko - procedury Andrzej Kulig Styczeń 2009 r. Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego

Niedoskonałości polskiego prawa 1 Podstawowym zarzutem KE w stosunku do polskiego prawa regulującego oceny oddziaływania na środowisko jest nieprawidłowe transponowanie pojęcia „development consent” (zezwolenie na inwestycję). Dotychczasowe interpretacja tego pojęcia jako decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, która jest niezbędna przed uzyskaniem różnych decyzji „inwestycyjnych”, nie została zaakceptowana.

Niedoskonałości polskiego prawa 2 Zgodnie z art. 1 dyrektywy OOŚ za zezwolenie na inwestycję należy uważać „decyzję właściwej władzy lub władz, na podstawie której wykonawca otrzymuje prawo do wykonania przedsięwzięcia”. W polskich realiach prawnych uważa się, że takie przesłanki spełnia pozwolenie na budowę. Jednocześnie KE, opierając się o wypracowane stanowisko TSWE, wskazuje na konieczność przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko na możliwie najwcześniejszym etapie. W konsekwencji, wobec faktu, że polski proces inwestycyjny jest wieloetapowy należy, w razie potrzeby, przeprowadzać ww. ocenę na różnych jego etapach w celu zidentyfikowania wszelkich zagrożeń dla środowiska.

Niedoskonałości polskiego prawa 3 Niezgodny z postanowieniami zarówno dyrektywy OOŚ, jak i dyrektywy Siedliskowej jest art. 52 ust. 1d UPoś, w myśl którego dla przedsięwzięć polegających na przebudowie drogi oraz dla dróg, dla których została już wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji, o której mowa w art. 46 ust. 4 pkt 8 i 9 UPoś, nie przeprowadza się analizy wariantów w zakresie ich lokalizacji. Zgodnie z art. 46 ust. 4a UPoś wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla niektórych przedsięwzięć (art. 30 Prawa budowlanego) następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Takie uregulowanie nie jest zgodne z dyrektywą OOŚ, gdyż zezwolenie na realizację inwestycji musi posiadać formę decyzji administracyjnej (w szczególności musi mieć wyraźny charakter – czy udzielono czy odmówiono zezwolenia).

Niedoskonałości polskiego prawa 4 Art. 1 ust. 2 posiada teraz definicje »zainteresowana społeczność« „»społeczeństwo« oznacza jedną lub więcej osób fizycznych lub prawnych oraz, zgodnie z krajowym ustawodawstwem lub praktyką, ich stowarzyszenia, organizacje lub grupy; »zainteresowana społeczność« oznacza społeczeństwo, które jest lub może być dotknięte skutkami lub ma interes w procedurach podejmowania decyzji dotyczących środowiska wymienionych w art. 2 ust. 2; do celów niniejszej definicji, organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony środowiska i spełniające wymagania przewidziane w prawie krajowym uważa się za mające interes w tym zakresie;

Niedoskonałości polskiego prawa 5 Art. 6 ust. 2 Społeczeństwo jest informowane, czy to poprzez ogłoszenia publiczne lub inne właściwe środki, takie jak media elektroniczne jeśli są dostępne, o następujących kwestiach w ramach procedur decyzyjnych dotyczących środowiska określonych w art. 2 ust. 2 i najpóźniej do czasu kiedy tylko informacje mogą zostać należycie dostarczone mi in. o: b) fakcie, że przedsięwzięcie poddane jest procedurze oceny wpływu na środowisko oraz, gdzie stosowne, fakt, że stosuje się art. 7; f) wskazania czasu i miejsc, gdzie lub za pomocą których istotne informacje są udostępniane;

Niedoskonałości polskiego prawa 6 Art. 6 ust. 4 Dyrektywy OOŚ - Zainteresowana społeczność otrzymuje wczesne i skuteczne możliwości udziału w procedurach decyzyjnych dotyczących środowiska określonych w art. 2 ust. 2, i w tym celu uprawniona jest do wyrażania komentarzy i opinii, kiedy wszystkie opcje są dostępne właściwej władzy lub władzom zanim podjęta zostanie decyzja w sprawie wniosku o zezwolenie na inwestycję. Art.6 ust. 5. Szczegółowe regulacje dotyczące informowania społeczeństwa (na przykład poprzez rozlepianie plakatów w obrębie określonego promienia lub publikację w lokalnych gazetach) oraz konsultowania zainteresowanej społeczności (na przykład poprzez pisemne wnioski lub w drodze publicznego zapytania), są ustalane przez Państwa Członkowskie.

Niedoskonałości polskiego prawa 7 W obecnym stanie prawnym (art. 37 UPoś) zasadą jest, że na terenach zamkniętych nie przeprowadza się postępowania OOŚ z udziałem społeczeństwa, natomiast wyjątkiem są przedsięwzięcia na takich terenach odnoszące się do linii kolejowych, jeżeli informacjom o nich nie przyznano klauzuli tajności. KE uważa, że w powyższej sytuacji należy odwrócić ciężar dowodu tzn. regułą powinno być przeprowadzanie postępowań OOŚ z udziałem społeczeństwa, natomiast w uzasadnionych przypadkach, ze względu na cele obrony narodowej, dopuszczalne jest wyłączenie udziału społecznego.

Niedoskonałości polskiego prawa 8 W ocenie KE § 3 ust. 1 pkt 61 rozporządzenia OOŚ nieprawidłowo transponuje Aneks II pkt 10f w związku pkt 13 dyrektywy OOŚ w zakresie w jakim wyłącza z procedury screeningu przedsięwzięcie polegające na przebudowie urządzeń przeciwpowodziowych. Nieprawidłowa, jest w ocenie KE, wykładnia przepisów dyrektywy OOŚ dokonywanej przez organy administracji publicznej, jak również inwestorów, w zakresie stosowania procedury screeningu, której podlegają przedsięwzięcia wymienione w Aneksie II dyrektywy OOŚ. Zastosowane w polskim rozporządzeniu OOŚ progi ilościowe (w odniesieniu do niektórych przedsięwzięć określonych w § 3 tego rozporządzenia) należy traktować jako mające charakter pomocniczy. Ewentualne występowanie znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko należy rozważyć każdorazowo i indywidualnie przy uwzględnieniu wszystkich kryteriów określonych w Aneksie III dyrektywy OOŚ (zostały transponowane do § 4 i § 5 rozporządzenia OOŚ). Progi ilościowe istniejące w obecnie obowiązującym rozporządzeniu OOŚ nie mogą być traktowane jako przesądzające o kwalifikacji przedsięwzięcia do sporządzenia raportu OOŚ.

Schemat postępowania w sprawie ooś Oceny oddziaływani na środowisko prowadzone były różnych stanach prawnych przy czym za oceny w rozumieniu dyrektywy Rady 85/337/EWG można uznać procedury realizowane po wejściu pierwszej ustawy o dostępie informacji o środowisku (wejście w życie 2001r.). Poniżej przedstawiłem główne schematy postępowania.

Schemat postępowania w sprawie ooś prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta art. 46a ust. 7 pkt 4: - dla przedsięwzięć z grupy I (art. 51 ust. 1 pkt 1)

INWESTOR możliwość oddziaływania transgranicznego – obligatoryjny obowiązek zapytania organu o zakres raportu (49.1a) zapytanie złożone do organu o zakres raportu (fakultatywne) (49.1 i 3) wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o opinie (art. 49.5.1 lub 49.5.3) wojewody, PWIS (49.5.1) postanowienie wójta, burmistrza, prezydenta miasta o zakresie raportu (art. 49.5) Organ uwzględnia wymagania dot. zakresu raportu z art. 52 ust. 1 i 2 – w stopniu uzasadnionym rodzajem i usytuowaniem przedsięwzięcia oraz skalą jego oddziaływania na środowisko (49.4) Należy też uwzględnić art. 52 ust. 1a i 1b wyjątki od wymagań co do zawartości raportu (52.1a) Na ww. postanowienie przysługuje zażalenie (49.6) INWESTOR wniosek do wójta, burmistrza, prezydenta o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Do wniosku Inwestor dołącza: raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (50.1); poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wniosek oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (46a.4.1) wojewoda, PWIS (48.2.1) udział społeczeństwa art.32, art. 33 Natura 2000 wojewoda/dyr. urzędu morskiego (48.2.3a) brak oddziaływania na obszar Natura 2000 występują przesłanki z art. 34 ustawy o ochronie przyrody Wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o uzgodnienia (art. 48.2.1 lub 48.2.4 lub 48.2.3a) Organ występując o uzgodnienie przedkłada (art. 48. 3): wniosek o wydanie decyzji raport o oddziaływaniu na środowisko wypis i wyrys z mpzp, jeżeli plan ten został uchwalony Wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (przy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp (art. 56.1) ew. opinia KE (pozytywna)

INWESTOR możliwość oddziaływania transgranicznego – obligatoryjny obowiązek zapytania organu o zakres raportu (49.1a) zapytanie złożone do organu o zakres raportu (fakultatywne) (49.1 i 3) wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o opinie (art. 49.5.1 lub 49.5.3) marszałka, PWIS (49.5.1) postanowienie wójta, burmistrza, prezydenta miasta o zakresie raportu (art. 49.5) Organ uwzględnia wymagania dot. zakresu raportu z art. 52 ust. 1 i 2 – w stopniu uzasadnionym rodzajem i usytuowaniem przedsięwzięcia oraz skalą jego oddziaływania na środowisko (49.4) Należy też uwzględnić art. 52 ust. 1a i 1b wyjątki od wymagań co do zawartości raportu (52.1a) Na ww. postanowienie przysługuje zażalenie (49.6) INWESTOR wniosek do wójta, burmistrza, prezydenta o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Do wniosku Inwestor dołącza: raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (50.1); poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wniosek oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (46a.4.1) marszałek, PWIS (48.2.1) udział społeczeństwa art.32, art. 33 Natura 2000 wojewoda/dyr. urzędu morskiego (48.2.3a) brak oddziaływania na obszar Natura 2000 występują przesłanki z art. 34 ustawy o ochronie przyrody Wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o uzgodnienia (art. 48.2.1 lub 48.2.4 lub 48.2.3a) Organ występując o uzgodnienie przedkłada (art. 48. 3): wniosek o wydanie decyzji raport o oddziaływaniu na środowisko wypis i wyrys z mpzp, jeżeli plan ten został uchwalony Wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (przy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp (art. 56.1) ew. opinia KE (pozytywna)

Czy przedsięwzięcie będzie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000? UZGODNIENIA dot. Natury 2000 Uzgodnienie organu NIE TAK Czy przedsięwzięcie będzie miało negatywny wpływ na siedliska i/lub gatunki o znaczeniu priorytetowym dla Wspólnoty? NIE TAK Uzgodnienie organu TAK Czy występują wszystkie przesłanki z art. 34 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody? Czy występują wszystkie przesłanki z art. 34 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody oraz któryś z celów art. 34 ust. 2 pkt 1-3? Czy występują wszystkie przesłanki z art. 34 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody i z art. 34 ust. 2 pkt 4? Brak uzgodnienia organu NIE TAK NIE TAK NIE Uzgodnienie organu Brak uzgodnienia organu Brak uzgodnienia organu Uzgodnienie organu pozytywna MŚ występuje do KE o opinię (art. 38 ustawy o ochronie przyrody) opinia KE Brak uzgodnienia organu negatywna

Schemat postępowania w sprawie ooś prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta art. 46a ust. 7 pkt 4: dla przedsięwzięć z grupy II (art. 51 ust. 1 pkt 2)

INWESTOR wniosek do wójta, burmistrza, prezydenta miasta o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach+informacje art. 49.3 Do wniosku Inwestor dołącza: informacje zawierające dane określone w art. 49 ust 3 (art. 50.2); poświadczoną kopię mapy ewidencyjnej z granicą terenu, którego dotyczy wniosek oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (art. 46a.4.1) wójt, burmistrz, prezydent miasta występuje o opinie, przedkładając wniosek o wydanie decyzji środowiskowej oraz informacje z art. 49.3 (51.3) starosty, PPIS (51.3.1) jeżeli przedsięwzięcie może oddziaływać na obszar Natura 2000 opinia wojewody/dyrektora urzędu morskiego(zastępują starostę) (51.3.2) postanowienie organu o obowiązku sporządzeniu raportu oraz jego zakresie (51.2) postanowienie o braku potrzeby sporządzenia raportu (51.2) Organ uwzględnia łącznie szczegółowe uwarunkowania, o których mowa w art. 51.8.2, wymagania dot. zakresu raportu – art. 52, wyjątki od wymagań co do zawartości raportu – art. 52.1a Na ww. postanowienie przysługuje zażalenie (51.5) INWESTOR starosty, PPIS (48.2.1) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, zgodny z postanowieniem organu udział społeczeństwa art.32, art. 33 Natura 2000 wojewody/dyrektora urzędu morskiego (zastępują starostę) (48.2.3a) organ występuje o uzgodnienie (art. 48.2.1 lub 48.2.4 lub art. 48.2.3a) Organ występując o uzgodnienie przedkłada (art. 48.3): wniosek o wydanie decyzji o środ. uwarunkowaniach raport lub informacje z art. 49.3, jeśli sporządzenie raportu nie było wymagane wypis i wyrys z mpzp brak oddziaływania na obszar Natura 2000 występują przesłanki z art. 34 ustawy o ochr. przyrody organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp (art. 56.1) ew. opinia KE (pozytywna)

Schemat postępowania w sprawie ooś prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta art. 46a ust. 7 pkt 4: - dla przedsięwzięć z grupy III (art. 51 ust. 1 pkt 3)

organ występuje o opinię (art. 46b ust. 2) INWESTOR wniosek do organu o wydanie decyzji z art. 46 ust 4 pkt 2-9 dla przedsięwzięcia innego niż z art. 51 ust.1 pkt 1 i 2 organ występuje o opinię (art. 46b ust. 2) Występując o opinię wojewody organ przedkłada wszystkie dostępne materiały i informacje, niezbędne do określenia potencjalnego znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 wojewody postanowienie organu o zawieszeniu postępowania zmierzającego do wydania którejś z decyzji z art. 46 ust 4 pkt 2-9 do czasu uzyskania przez inwestora decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia (art. 46b ust. 1) uzyskanie przez inwestora decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach uzyskanie przez inwestora decyzji z art. 46 ust. 4 pkt 2-9

postanowienie o braku potrzeby sporządzenia raportu INWESTOR wniosek do wójta, burmistrza, prezydenta miasta o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Do wniosku Inwestor dołącza: informacje zawierające dane określone w art. 49.3; poświadczona kopię mapy ewidencyjnej z granicą terenu, którego dotyczy wniosek oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (art. 46a.4.1) organ występuje o opinie, przedkładając wniosek o wydanie decyzji środowiskowej oraz inf. z art. 49.3 (art. 51.3.2) wojewody/dyr. urzędu morskiego postanowienie organu o obowiązku sporządzeniu raportu oraz jego zakresie (art. 51.2 i art. 51.2a) postanowienie o braku potrzeby sporządzenia raportu (art. 51.2 i art. 51.2a) Organ uwzględnia łącznie szczegółowe uwarunkowania, o których mowa w art. 51 ust 8 pkt 2 (art. 51.2) Zakres raportu – powinien być ograniczony do określenia oddziaływania przedsięwzięcia w odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000 (art. 51.2a) wyjątki od wymagań co do zawartości raportu – art. 52.1a INWESTOR Na ww. postanowienie przysługuje zażalenie (51.5) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, zgodny z postanowieniem organu – w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000 (art. 51.2a) udział społeczeństwa art.32, art. 33 wojewody/dyr. urzędu morskiego brak oddziaływania na obszar Natura 2000 występują przesłanki z art. 34 ustawy o ochr. przyrody organ występuje o uzgodnienie (art. 48.2.3b) Organ występując o uzgodnienie przedkłada (art. 48.3): wniosek o wydanie decyzji o środ. uwarunkowaniach raport lub informacje z art. 49.3, jeśli sporządzenie raportu nie było wymagane wypis i wyrys z mpzp organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami mpzp (art. 56.1) ew. opinia KE (pozytywna)

Uwagi ogólne do ustawy Wydzielenie kwestii horyzontalnych w odrębną ustawę w zamyśle stanowi nawiązanie do ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 109, poz. późn. zm.). Zupełnie inne były jednak motywy i okoliczności powstania tamtej ustawy, która z samego założenia miała mieć charakter tymczasowy i która później rzeczywiście, zgodnie z założeniem, została inkorporowana do ustawy POŚ, która to ustawa stanowić miała krok w kierunku kodyfikacji prawa ochrony środowiska. Tak więc pojawienie się nowej ustawy stanowi krok wstecz i grzebie (być może bezpowrotnie) nadzieje na postępy kodyfikacji prawa ochrony środowiska zapoczątkowane uchwaleniem ustawy - Prawo ochrony środowiska, podczas gdy w całej Europie istniejewyraźna tendencja do kodyfikacji.

Uwagi ogólne do ustawy Wydaje się, że jeżeli już podjęto decyzję o wyodrębnieniu tej regulacji prawnej w odrębna ustawę, należało dokonać tego solidnie, w sposób gwarantujący stabilność regulacji. Warunkiem stabilności byłoby dostosowanie jej do otoczenia prawnego, w tym przede wszystkim do ogólnej regulacji prawnej systemu kontroli procesu inwestycyjnego, a także zapewnienie pełnej zgodności z prawem UE oraz skuteczne wyeliminowanie przyczyn niesprawności istniejących procedur. Jako warunek konieczny dla spełnienia tych warunków uznać należy przeprowadzenie wszechstronnej debaty publicznej nad proponowanymi rozwiązaniami pozwalającej na wypracowanie rozwiązań mających szansę na społeczna akceptację oraz dłuższy byt i nie wymuszającej ciągłego nowelizowania i usuwania błędów (co jest cecha charakterystyczną istniejącej regulacji). Żaden z powyższych warunków nie został spełniony.

Uwagi ogólne do ustawy Eliminacja z procesu uzgodnień przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko dla których procedura oceny oddziaływania jest obligatoryjna marszałka województwa, jest naruszeniem art. 5(2) i 6(1), dyrektywy Rady 85/337/EWG gdyż trudno nie uważać w obecnym stanie prawnym marszałka województwa za organ, który ze względu na swoją szczególną odpowiedzialność w zakresie ochrony środowiska nie jest zainteresowany przedsięwzięciami istotnie wpływającymi na stan środowiska dla których ustala warunki korzystania ze środowiska jak też reprezentuje województwo, które jest zobowiązane do przyjmowania programów redukcji emisji zanieczyszczeń.

Uwagi ogólne do ustawy Jak odpowiedzieć na pytanie Zał. Ia Wytycznych?

Analiza wybranych zaleceń Wytycznych

Niektóre przypadki Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (mpzp) został uchwalony: Gdy z postępowania OOŚ wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie proponowanym przez inwestora i jest to wariant zgodny z ustaleniami mpzp, decyzja ustalająca środowiskowe uwarunkowania (art. 56 ust. 1 UPoś) mogła być wydana,

Niektóre przypadki Posiadając ostateczne decyzje: o środowiskowych uwarunkowaniach (wcześniej wydaną) i o wzizt można było wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę w sytuacji, gdy obie ww. decyzje nie są ze sobą sprzeczne. W sytuacji, gdy inwestor nie będzie w stanie dostarczyć właściwemu organowi informacji, (szczegółowych rozwiązań technicznych) ze względu na brak wiedzy o rozwiązaniach projektowych na tym etapie procesu inwestycyjnego, konieczne jest wg Wytycznych wstrzymanie się ze włożeniem wniosku o pozwolenie na budowę do czasu wejścia w życie nowych przepisów, które umożliwią mu przeprowadzenie powtórnej oceny oddziaływania na środowisko w ramach postępowania zmierzającego do uzyskania pozwolenia na budowę.

Niektóre przypadki Ścieżkę postępowania (dotyczącą kolejności wydawanych decyzji o wzizt) należy stosować również w stosunku do dróg publicznych: wojewódzkich, powiatowych i gminnych, realizowanych na podstawie specustawy drogowej, ponieważ przed wydaniem decyzji o lokalizacji takich dróg przepisy UPoś nie przewidują obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Niektóre przypadki W odniesieniu do przedsięwzięć, dla których została już wydana decyzja o lokalizacji inwestycji w raporcie OOŚ składanym wraz z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Wytyczne zalecają przedstawiać informacje zawierające: 1) szczegółowy opis wariantów analizowanych w toku prac projektowych poprzedzających wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji, 2) szczegółowe omówienie przyczyn, dla których odstąpiono od realizacji wariantów innych niż proponowany do realizacji.

Niektóre przypadki Jeżeli w toku ww. oceny zidentyfikowane zostanie rozwiązanie lepsze z punktu widzenia ochrony obszarów Natura 2000 niż wariant, dla którego wcześniej wydano decyzję lokalizacyjną – organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach powinien był zastosować art. 55 UPoś tj. za zgodą beneficjenta wskazać w decyzji wariant dopuszczony do realizacji (inny niż proponowany przez inwestora) lub, w razie braku zgody beneficjenta, odmówić, w drodze decyzji, określenia środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia. W takim przypadku beneficjent powinien wystąpić z wnioskiem o zmianę albo uchylenie ostatecznej decyzji lokalizacyjnej w trybie art. 155 Kpa.

Niektóre przypadki Pozwolenia na budowę wydane przed 28 lipca 2005 r. (tj. datą wejścia w życie nowelizacji UPoś wprowadzającej do polskiego systemu prawnego decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach) mogą być traktowane jako kończące proces uzyskiwania zezwolenia na inwestycję w rozumieniu dyrektywy OOŚ. Warunkiem jest, aby wszystkie kluczowe wymogi wynikające z dyrektywy OOŚ, Ptasiej i Siedliskowej zostały zachowane i właściwie udokumentowane w uzasadnieniu do decyzji lokalizacyjnej, a następnie w uzasadnieniu do pozwolenia na budowę oraz w innych niezbędnych dokumentach – nie dotyczy to pozwoleń na budowę wydawanych w trybie specustawy drogowej w brzmieniu sprzed 28 lipca 2005 r.

Niektóre przypadki Dla przedsięwzięć, dla których dokonano już zgłoszenia, zaleca się wstrzymanie rozpoczęcia ich realizacji do czasu wejścia w życie nowych przepisów, które umożliwią beneficjentowi wystąpienie z wnioskiem o pozwolenia na budowę. W przypadku inwestycji już rozpoczętych beneficjent winien zawiesić prowadzone roboty budowlane i wystąpić z nowym zgłoszeniem budowy, w którym należy poinformować o potrzebie nałożenie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę w trybie art. 30 ust. 7 Prawa budowlanego – powstaje pytanie czy można zgłaszać powtórnie to samo przedsięwzięcie.

Niektóre przypadki W przypadku przedsięwzięć podlegających zgłoszeniu, których realizacja została zakończona przed dniem wejścia w życie Wytycznych, a których zgłoszenie poprzedziło uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach spełniającej wszystkie wymogi dyrektyw OOŚ, Ptasiej i Siedliskowej, możliwe jest ubieganie się o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. Należy jednak podkreślić, że jest to przypadek wyjątkowy, ponieważ istnieje formalna niezgodność instrumentu zgłoszenia z definicją zezwolenia na inwestycję w rozumieniu dyrektywy OOŚ.

Niektóre przypadki W żadnym innym wypadku (tj. gdy przedsięwzięcie jest planowane bądź właśnie realizowane) nie należy wprowadzać do projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej zadań podlegających zgłoszeniu, jeżeli przedsięwzięcia takie znajdują się w załączniku I albo II dyrektywy OOŚ, bądź mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000.

Niektóre przypadki W przypadku planowanych inwestycji, które mają być współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, a które znajdują się poniżej progów określonych w rozporządzeniu OOŚ, należy udowodnić przeprowadzenie procedury screeningu (kwalifikacji do sporządzenia raportu OOŚ). Oznacza to, że beneficjent powinien wystąpić z wnioskiem o: wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz określenie w postanowieniu o konieczności sporządzenia raportu OOŚ i jego zakresie, bądź o braku takiej konieczności. W uzasadnieniu do ww. postanowienia organ prowadzący postępowanie musi odnieść się do wszystkich kryteriów określonych w § 4 i § 5 rozporządzenia OOŚ (odpowiadają kryteriom z Aneksu III dyrektywy OOŚ).

Niektóre przypadki Zgodnie z wymogami dyrektywy OOŚ, właściwe organy powinny zwracać szczególną uwagę na jakość uzasadnienia motywów danego rozstrzygnięcia i obowiązek organu odniesienia się do wszelkich aspektów zgromadzonego w sprawie materiału. Sytuacja, w której organy opiniujące konieczność sporządzenia raportu OOŚ zajmują sprzeczne stanowiska, natomiast organ wydający postanowienie nie odnosi się do tego faktu w uzasadnieniu, lub gdy brakuje w uzasadnieniu do decyzji informacji o sposobie wykorzystania zgłoszonych uwag i wniosków, stanowi naruszenie przepisów postępowania administracyjnego.

Błędne postępowania W przypadku kiedy zostały już wydane decyzje, które ze względu na ówczesny stan prawny nie uwzględniają właściwej procedury oceny beneficjent powinien złożyć wniosek o uchylenie wcześniejszej decyzji o pozwoleniu na budowę w trybie art. 155 Kpa, w związku z interesem wnioskodawcy, uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, a następnie nową decyzję o pozwoleniu na budowę.

Błędne postępowania Możliwość zmiany ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę została określona w art. 36a ustawy Prawo budowlane. Jeżeli beneficjent zamierza realizować przedsięwzięcie w sposób istotnie odstępujący od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę - wówczas powinien wnioskować o zmianę decyzji w trybie art. 36a Prawa budowlanego. Jeżeli pierwotna decyzja obarczona była brakami w zakresie postępowania OOŚ, umożliwi mu to wypełnienie wszystkich wymogów w tym zakresie poprzez uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (w postępowaniu z udziałem społeczeństwa) przed uzyskaniem zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę.

Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę Odstępstwo nieistotne nie może dotyczyć: 1) zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu, 2) charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji, 5) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne, 6) zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, 7) ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz nie wymaga uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi.

„Dzielenie” projektów Art. 46 ust. 2a UPoś - „Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty”. Art. 33 ust. 1 ustawy Prawo budowlane - „Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego. W przypadku zamierzenia budowlanego obejmującego więcej niż jeden obiekt, pozwolenie na budowę może, na wniosek inwestora, dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych obiektów lub zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1, dla całego zamierzenia budowlanego.”.

„Dzielenie” projektów §4 rozporządzenia OOŚ - „Parametry tego samego rodzaju, charakteryzujące skalę przedsięwzięcia i odnoszące się do przedsięwzięć tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu lub obiektu, istniejących i planowanych, sumuje się”.

„Dzielenie” projektów Przedsięwzięcia są od siebie niezależne ? (np. oczyszczalnia ścieków i składowisko odpadów) – wg wcześniejszej wersji Wytycznych należy uzyskać oddzielne decyzje środowiskowe ponieważ zgodnie z UPoś postępowanie OOŚ zakończone decyzją środowiskową dotyczy jednego, konkretnego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko – jednak rozważyć należy powiązanie technologiczne;

„Dzielenie” projektów Jedno przedsięwzięcie należy do grupy I (zawsze wymagany raport OOŚ), a inne przedsięwzięcie, nie powiązane technologicznie należeć będzie do grupy II (raport OOŚ na podstawie postanowienia organu) - postępowanie OOŚ musi być prowadzone oddzielnie, tym samym zostaną wydane oddzielne decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach. Problem jest jednak w wykluczenie powiązania.

Obecny stan prawny - pożyteczne definicje

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujące w szczególności: a) uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, b) sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, c) uzyskanie wymaganych ustawą opinii, d) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu;

Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko – postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności: a) weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, b) uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień, c) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu;

Podanie informacji do publicznej wiadomości - udostępnienie informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, organu właściwego w sprawie, - ogłoszenie informacji, w sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w sprawie, - ogłoszenie informacji przez obwieszczenie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscu planowanego przedsięwzięcia, a w przypadku projektu dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa – w prasie o odpowiednim do rodzaju dokumentu zasięgu, - w przypadku gdy siedziba organu właściwego w sprawie mieści się na terenie innej gminy niż gmina właściwa miejscowo ze względu na przedmiot postępowania – także przez ogłoszenie w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości lub miejscowościach właściwych ze względu na przedmiot postępowania;

Karta informacyjna karta informacyjna przedsięwzięcia – dokument zawierający podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu, w szczególności dane o: a) rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia, b) powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystywania i pokryciu nieruchomości szatą roślinną, c) rodzaju technologii, d) ewentualnych wariantach przedsięwzięcia,

Karata informacyjna e) przewidywanej ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii, f) rozwiązaniach chroniących środowisko, g) rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko, h) możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, i) obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia;

Obszary Obszar Natura 2000 – obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty; Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty – projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk, zatwierdzony przez Komisję Europejską w drodze decyzji, który w regionie biogeograficznym, do którego należy, w znaczący sposób przyczynia się do zachowania lub odtworzenia stanu właściwej ochrony siedliska przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także może znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów Natura 2000 i zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu biogeograficznego; w przypadku gatunków zwierząt występujących na dużych obszarach obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty jest obszar w obrębie naturalnego zasięgu takich gatunków, charakteryzujący się fizycznymi lub biologicznymi czynnikami istotnymi dla ich życia lub rozmnażania;

Obszary Natura 2000 (art.26) Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, w tym siedliska przyrodnicze i gatunki o znaczeniu priorytetowym, oraz wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także kryteria wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania za obszary mające znaczenie dla Wspólnoty i wyznaczenia jako specjalne obszary ochrony siedlisk oraz obszarów kwalifikujących się do wyznaczenia jako obszary specjalnej ochrony ptaków, mając na uwadze zachowanie poszczególnych cennych lub zagrożonych składników różnorodności biologicznej, na podstawie których jest wyznaczana sieć obszarów Natura 2000.”;

Integralność Integralność obszaru Natura 2000 – spójność czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których zaprojektowano lub wyznaczono obszar Natura 2000;”,

Plany ochrony Dla obszaru Natura 2000 sprawujący nadzór nad obszarem sporządza projekt planu zadań ochronnych na okres 10 lat; pierwszy projekt sporządza się w terminie 6 lat od dnia zatwierdzenia obszaru przez Komisję Europejską jako obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty lub od dnia wyznaczenia obszaru specjalnej ochrony ptaków. - Dla proponowanego obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty, znajdującego się na liście, proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty, sprawujący nadzór może sporządzić projekt planu zadań ochronnych na okres 10 lat. - Sporządzający projekt planu zadań ochronnych, o którym mowa w ust. 1, umożliwi zainteresowanym osobom i podmiotom prowadzącym działalność w obrębie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, udział w pracach związanych ze sporządzaniem tego projektu. (ZAMIAST UZGODNIEŃ Z Radami GMIN (dotychczasowy art. 29. ust. 2)

Plany ochrony - Sporządzający projekt planu zadań ochronnych, o którym mowa w ust. 1, zapewnia możliwość udziału społeczeństwa, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 3 października 2008 r.  o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie projektu. - Regionalny dyrektor ochrony środowiska ustanawia, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000, kierując się koniecznością utrzymania i przywracania do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000. Plan zadań ochronnych może być zmieniony, jeżeli wynika to z potrzeb ochrony tych siedlisk przyrodniczych lub gatunków roślin i zwierząt.

Plany ochrony - Ustanowienie planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 następuje po uzgodnieniu z dyrektorem regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, jeżeli obszar Natura 2000 obejmuje obszar zarządzany przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Zajęcie stanowiska następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie do ministra właściwego do spraw środowiska. Niewyrażenie stanowiska w terminie 30 dni od dnia otrzymania projektu planu zadań ochronnych uznaje się za jego uzgodnienie. - Uzgodnienie, dotyczy obszaru zarządzanego przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe w zakresie zadań ochronnych, za których wykonywanie odpowiadać będą jednostki Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Plany ochrony - opis granic obszaru i mapę obszaru Natura 2000; cele działań ochronnych; określenie działań ochronnych ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania, w tym w szczególności działań dotyczących: a) ochrony czynnej siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt oraz ich siedlisk, b) monitoringu stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringu realizacji celów, o których mowa w pkt 3, - wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego województw oraz planach zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, jeżeli są niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000;.

Znaczące negatywne oddziaływanie na obszar Natura 2000 Jest to oddziaływanie na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności działania mogące: a) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub b) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub c) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.

Publicznie dostępne wykazy danych Art. 22. 23. - Do prowadzenia publicznie dostępnych wykazów są obowiązane organy administracji właściwe w sprawach o których mowa w art. 21 ust. 2 (zawierającym indykatywny wykaz). - Publicznie dostępne wykazy danych o dokumentach, o których mowa w art. 21 ust. 2 pkt 16 i 17, prowadzą także organy administracji właściwe do prowadzenia postępowania, w ramach którego lub w wyniku którego sporządzane są te dokumenty. - Publicznie dostępne wykazy prowadzi się w formie elektronicznej. Organ administracji obowiązany do prowadzenia wykazu udostępnia go w Biuletynie Informacji Publicznej. - Minister właściwy do spraw środowiska posiada delegację do określenia wzoru oraz zawartość i układu publicznie dostępnego wykazu.

Udział społeczeństwa Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. Organy administracji właściwe do wydania decyzji lub opracowania projektów dokumentów, w przypadku których przepisy niniejszej ustawy lub innych ustaw wymagają zapewnienia możliwości udziału społeczeństwa, zapewniają możliwość udziału społeczeństwa odpowiednio przed wydaniem tych decyzji lub ich zmianą oraz przed przyjęciem tych dokumentów lub ich zmianą. Do prowadzenia postępowań wymagających udziału społeczeństwa przepisy dot. udostępniania informacji art. 16-20 stosuje się odpowiednio. Do uwag i wniosków zgłaszanych w ramach postępowania wymagającego udziału społeczeństwa nie stosuje się przepisów działu VIII Kodeksu postępowania administracyjnego.

Udział społeczeństwa Przed wydaniem i zmianą decyzji wymagających udziału społeczeństwa organ właściwy do wydania decyzji, bez zbędnej zwłoki, podaje do publicznej wiadomości informacje o (art. 33): 1) przystąpieniu do przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; 2) wszczęciu postępowania; 3) przedmiocie decyzji, która ma być wydana w sprawie; 4) organie właściwym do wydania decyzji oraz organach właściwych do wydania opinii i dokonania uzgodnień; 5) możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu; 6) możliwości składania uwag i wniosków;

Udział społeczeństwa 7) sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie 21-dniowy termin ich składania; 8) organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków; 9) terminie i miejscu rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa, o której mowa w art. 36, jeżeli ma być ona przeprowadzona; 10) postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone. 2. Do niezbędnej dokumentacji sprawy, o której mowa w ust. 1 pkt 5, należą: 1) wniosek o wydanie decyzji wraz z wymaganymi załącznikami; 2) wymagane przez przepisy: a) postanowienia organu właściwego do wydania decyzji, b) stanowiska innych organów, jeżeli stanowiska są dostępne w terminie składania uwag i wniosków. Zgodnie z art. 35. Uwagi lub wnioski złożone po upływie terminu, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 7, pozostawia się bez rozpatrzenia

Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji Do niezbędnej dokumentacji sprawy, o której mowa w ust. 1 pkt 5, należą: 1) wniosek o wydanie decyzji wraz z wymaganymi załącznikami; 2) wymagane przez przepisy: a) postanowienia organu właściwego do wydania decyzji, b) stanowiska innych organów, jeżeli stanowiska są dostępne w terminie składania uwag i wniosków.

Udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji Uwagi i wnioski mogą być wnoszone: 1) w formie pisemnej; 2) ustnie do protokołu; 3) za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym,

Udział społeczeństwa W ustawie brak przepisu stanowiącego transpozycję postanowień Konwencji z Aarhus i dyrektyw, zwłaszcza zawartego w dyrektywie 85/337/EWG wymagania (art. 6 ust. 6) zgodnie z którym „Przewidziane zostaną rozsądne ramy czasowe dla różnych faz, dające wystarczającą ilość czasu dla poinformowania społeczeństwa oraz zainteresowanej społeczności, aby przygotowały i skutecznie uczestniczyły w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska”. Obecnie nie ma w prawie polskim przepisów stanowiących transpozycję wspomnianych wyżej wymagań prawa wspólnotowego.

Udział społeczeństwa Organ właściwy do wydania decyzji może przeprowadzić rozprawę administracyjną otwartą dla społeczeństwa. Przepis art. 91 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio. Zgodnie z art. 37 organ prowadzący postępowanie: 1) rozpatruje uwagi i wnioski; 2) w uzasadnieniu decyzji, niezależnie od wymagań wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, podaje informacje o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. Organ właściwy do wydania decyzji podaje do publicznej wiadomości informację o wydanej decyzji i o możliwościach zapoznania się z jej treścią (art. 38).

Uprawnienia organizacji ekologicznych (art. 44 i 45) - Organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć uczestniczenia w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nim na prawach strony. Przepisu art. 31 § 4 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się. - Organizacji ekologicznej służy prawo wniesienia odwołania od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa prowadzonym przez organ pierwszej instancji; wniesienie odwołania jest równoznaczne ze zgłoszeniem chęci uczestniczenia w takim postępowaniu. W postępowaniu odwoławczym organizacja uczestniczy na prawach strony.

Uprawnienia organizacji ekologicznych (art. 44 i 45) - Organizacji ekologicznej służy skarga do sądu administracyjnego od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. - Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji ekologicznej służy zażalenie.

Oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, w tym na obszary Natura 2000 Zdaniem Komisji Europejskiej „zezwolenie na inwestycję” w polskim systemie prawnym składa się z dwóch decyzji: decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (dalej: decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach) oraz decyzji końcowej zezwalającej ostatecznie na podjęcie działalności w stosunku do danego przedsięwzięcia, którą w praktyce jest najczęściej pozwolenie na budowę. W związku z tym, wszystkie wymagania określone w dyrektywie w odniesieniu do „zezwolenia na inwestycję” muszą być, zdaniem Komisji, spełnione na etapie wydawania obu tych decyzji.

Procedura oceny

Ocena przedsięwzięć Tak, jak dotychczas, przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z ustawą (art. 59) wymagane będzie przed wydaniem zezwolenia na podjęcie działalności w odniesieniu do: 1) planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, oraz 2) każdego innego planowanego przedsięwzięcia, jeżeli może ono znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony.

Ocena przedsięwzięć Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko to zgodnie z dyrektywą 85/337/EWG określone w załączniku I do dyrektywy przedsięwzięcia, które zawsze mogą oddziaływać znacząco i określone w załączniku II przedsięwzięcia, których oddziaływanie znaczące stwierdza się w drodze kwalifikacji z zastosowaniem kryteriów z załącznika III. Ustawa w ślad za dyrektywą i dotychczasową praktyką dzieli przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko na dwie grupy, przy czym jednak nadaje im znacznie krótsze niż dotychczas nazwy: a) „przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko” - które w POS określa się obecnie mianem „przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymagających sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko” – czyli te, które zawsze wymagają oceny (czyli raportu i udziału społeczeństwa);

Ocena przedsięwzięć b) „przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, jeżeli obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko został stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1 ” – które w POŚ określa się obecnie jako „przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek może być stwierdzony na podstawie ust. 2”; albo „przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzenia raportu może być wymagany” - czyli te które wymagają kwalifikacji indywidualnej

Ocena przedsięwzięć Obok przedsięwzięć objętych zakresem dyrektywy 85/337/EWG, wymogiem oceny oddziaływania ustawa obejmuje też, tak jak dotychczas, inne niż określone w tej dyrektywie przedsięwzięcia – jeśli mogą mieć znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000. Obowiązek objęcia ich oceną wynika z dyrektywy siedliskowej. Postępowanie w tym zakresie różni się jednak nieco od dotychczas obowiązującego.

Ocena przedsięwzięć Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (tzw. I grupa) oraz mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (tzw. II grupa) przeprowadza się w ramach decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Oraz postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę i zezwolenie na realizację inwestycji drogowych, jeżeli konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko została stwierdzona przez organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz w przypadku, o którym mowa w art. 88 ust. 1 (na wniosek podmiotu planującego podjęcie realizacji przedsięwzięcia, złożony do organu właściwego do wydania decyzji); .

Ocena przedsięwzięć Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji zezwalającej ostatecznie na podjęcie działalności w stosunku do danego przedsięwzięcia (art. 96 ust. 1) lub w ramach postępowanie o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli przedsięwzięcie, dla którego została wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, lub decyzje, o których mowa w ust. 1 pkt 1-13, może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, wyznaczony po dniu wydania tych decyzji.

Ocena przedsięwzięć W nowych przepisach nie wprowadzono większych zmian jeżeli chodzi o sam zakres raportu. Rozszerzony został zakres analizy zagrożeń i szkód dla zabytków dla wszystkich przedsięwzięć. Zmiana ta ma na celu uwzględnienie zarzutu Komisji Europejskiej odnośnie nieprawidłowej transpozycji przepisu art. 5 ust. 1 i załącznika IV pkt 3 do dyrektywy 85/337/EWG. Ponadto raport ma zawierać opis analizowanych wariantów, w tym wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego, a także wariantu najkorzystniejszego dla środowiska.

Ocena przedsięwzięć Warto podkreślić też, iż tzw. wariant zero nie jest już traktowany jako wariant, ale obowiązek rozpatrywania w raporcie skutków dla środowiska w razie niepodejmowania działania jest dalej zawarty w ustawie (w art. 66 ust. 1 pkt 4). Kwestie wariantowania można by chyba przedstawić jeszcze jaśniej wskazując o jakie warianty chodzi.

Ocena przedsięwzięć Podobnie, jak ma to miało miejsce dotychczas, uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach powinno nastąpić przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie decyzji warunkujących realizację przedsięwzięcia (art.72). Katalog decyzji, przed którymi wymagana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stanowi zasadniczo odpowiednik obecnego art. 46 ust. 4 ustawy POŚ. Różnica, w stosunku do obecnie obowiązującego stanu prawnego w tym zakresie, dotyczy decyzji o warunkach zabudowy o zagospodarowaniu terenu (zgodnie z art. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy i zezwolenia na inwestycję drogową).

Ocena przedsięwzięć Dotychczas postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko poprzedzało jedynie decyzję o warunkach zabudowy dla przedsięwzięcia polegającego na zalesieniu i lokalizacje dróg. Dodatkowo do przedmiotowego katalogu została dodana, przewidywana w projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Ocena przedsięwzięć Art. 72 ust 7 nakazuje wystąpienie o wydanie ponownej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli przedsięwzięcie może „znacząco negatywnie oddziaływania na obszar natura 2000” wyznaczony po wydaniu decyzji. Przepis ten w obecnym brzmieniu nie ma sensu. Istnienie „znaczącego negatywnego oddziaływania na obszar natura 2000” wyklucza, zgodnie z art. 33 ustawy o ochronie przyrody, wydanie zgody na realizacje przedsięwzięcia. W przepisie art. 72 ust. 6 chodzi o stwierdzenie czy takie „negatywne oddziaływanie” jest – wiec przesłanka zastosowania tego przepisu jest istnienie tylko „znaczącego oddziaływania”.

Zakres ustaleń procedury oceny 1) bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na: a) środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi, b) dobra materialne, c) zabytki, d) wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa wyżej, e) dostępność do złóż kopalin; 2) możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; 3) wymagany zakres monitoringu. 2. W ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 określa się, analizuje oraz ocenia oddziaływanie przedsięwzięć na obszary Natura 2000, biorąc pod uwagę także skumulowane oddziaływanie przedsięwzięcia z innymi przedsięwzięciami.

Procedura ustalania obowiązku oceny oddziaływania na środowisko art Procedura ustalania obowiązku oceny oddziaływania na środowisko art. 63 i 68 - Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko stwierdza, w drodze postanowienia, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach - Postanowienie wydaje się również, jeżeli organ nie stwierdzi potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko stwierdza się obligatoryjnie, jeżeli możliwość realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania W postanowieniu, organ określa jednocześnie zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uwzględniając stan współczesnej wiedzy i metod badań oraz istniejące możliwości techniczne i dostępność danych.

Procedura ustalania obowiązku oceny oddziaływania na środowisko art. 68 Organ, określając zakres raportu, może: – kierując się usytuowaniem, charakterem i skalą oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko: - odstąpić od wymagań co do zawartości raportu, wynikających z rezygnacji, z realizacji przedsięwzięcia, przedstawienia zagadnień w formie graficznej, analizy możliwych konfliktów społecznych, propozycji monitoringu oddziaływania (nie dotyczy to dróg publicznych oraz linii kolejowych – będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko); - wskazać: a) rodzaje wariantów alternatywnych wymagających zbadania, b) rodzaje oddziaływań oraz elementy środowiska wymagające szczegółowej analizy, c) zakres i metody badań.

Procedura ustalania obowiązku oceny oddziaływania na środowisko art. 64 Postanowienia dotyczące potrzeby raportu wydawane jest po zasięgnięciu opinii: 1) regionalnego dyrektora ochrony środowiska; 2) organu inspekcji sanitarnej w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji „inwestycyjnych” Organ zasięgający opinii przedkłada: 1) wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; 2) kartę informacyjną przedsięwzięcia;

Procedura ustalania obowiązku oceny oddziaływania na środowisko art. 64 3) wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o jego braku; nie dotyczy to opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012 oraz dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin. 3. Wydając opinię co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia organy opiniujące uwzględniają łącznie uwarunkowania, podane niżej, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. 4. Opinię, wydaje się w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii. Nie wlicza się do tego okresów na wykonanie czynności, zawieszenia postępowania oraz opóźnień wynikających z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu. Istnieje obowiązek wyznaczania nowego terminu i powiadomienia o nim.

Procedura ustalania obowiązku oceny oddziaływania na środowisko art. 65 Postanowienia, dotyczące raportu wydaje się w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Przepisy art. 35 § 5 i art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego opisane wcześniej stosuje się odpowiednio. Na postanowienie, przysługuje zażalenie. Uzasadnienia postanowienia, niezależnie od wymagań wynikających z Kodeksu postępowania administracyjnego, powinny zawierać informacje o uwarunkowaniach, wynikających z podanych niżej kryteriów.

Kryteria ustalenia obowiązku (art. 63) 1) rodzaj i charakterystykę przedsięwzięcia, z uwzględnieniem: a) skali przedsięwzięcia i wielkości zajmowanego terenu oraz ich wzajemnych proporcji, b) powiązań z innymi przedsięwzięciami, w szczególności kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć znajdujących się na obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, c) wykorzystywania zasobów naturalnych, d) emisji i występowania innych uciążliwości, e) ryzyka wystąpienia poważnej awarii, przy uwzględnieniu używanych substancji i stosowanych technologii;

Kryteria ustalenia obowiązku 2) usytuowanie przedsięwzięcia, z uwzględnieniem możliwego zagrożenia dla środowiska, w szczególności przy istniejącym użytkowaniu terenu, zdolności samooczyszczania się środowiska i odnawiania się zasobów naturalnych, walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz uwarunkowań miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – uwzględniające: a) obszary wodno-błotne oraz inne obszary o płytkim zaleganiu wód podziemnych, b) obszary wybrzeży, c) obszary górskie lub leśne, d) obszary objęte ochroną, w tym strefy ochronne ujęć wód i obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych, e) obszary wymagające specjalnej ochrony ze względu na występowanie gatunków roślin i zwierząt lub ich siedlisk lub siedlisk przyrodniczych objętych ochroną, w tym obszary Natura 2000 oraz pozostałe formy ochrony przyrody,

Kryteria ustalenia obowiązku f) obszary, na których standardy jakości środowiska zostały przekroczone, g) obszary o krajobrazie mającym znaczenie historyczne, kulturowe lub archeologiczne, h) gęstość zaludnienia, i) obszary przylegające do jezior, j) uzdrowiska i obszary ochrony uzdrowiskowej;

Kryteria ustalenia obowiązku 3) rodzaj i skalę możliwego oddziaływania rozważanego w odniesieniu do uwarunkowań wymienionych w pkt 1 i 2, wynikające z: a) zasięgu oddziaływania – obszaru geograficznego i liczby ludności, na którą przedsięwzięcie może oddziaływać, b) transgranicznego charakteru oddziaływania przedsięwzięcia na poszczególne elementy przyrodnicze, c) wielkości i złożoności oddziaływania, z uwzględnieniem obciążenia istniejącej infrastruktury technicznej, d) prawdopodobieństwa oddziaływania, e) czasu trwania, częstotliwości i odwracalności oddziaływania.

Zapytanie o zakres raportu (art. 69 – dawniej 49 POŚ) - Wnioskodawca może, składając wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, zamiast raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, złożyć kartę informacyjną przedsięwzięcia wraz z wnioskiem o ustalenie zakresu raportu. - Ustalenie zakresu raportu jest obowiązkowe, w przypadku gdy przedsięwzięcie może transgranicznie oddziaływać na środowisko. - Organ określa zakres raportu w drodze postanowienia. W tym przypadku stosuje się przepisy art. 68. - Organ wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

Zapytanie o zakres raportu (art. 69) Postanowienie, o którym mowa w art. 69 ust. 3, wydaje się po zasięgnięciu opinii: 1) regionalnego dyrektora ochrony środowiska; 2) organu, inspekcji sanitarnej w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji „inwestycyjnych” Organ zasięgający opinii przedkłada: 1) wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; 2) kartę informacyjną przedsięwzięcia. Opinię, wydaje się w terminie 14 dni od dnia otrzymania w/w dokumentów, stosuje się opisane wcześnie przepisy KPA (art. 35 § 5 i art. 36). Postanowienie, wydaje się w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; stosuje się opisane wcześnie przepisy KPA (art. 35 § 5 i art. 36).

Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 74) Do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należy dołączyć: 1) w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku gdy wnioskodawca wystąpił o ustalenie zakresu raportu – kartę informacyjną przedsięwzięcia; 2) w przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – kartę informacyjną przedsięwzięcia; 3) poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie; 4) w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji dotyczących kopalin, prowadzonych w granicach przestrzeni niestanowiącej części składowej nieruchomości gruntowej, zamiast kopii mapy, – mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali umożliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującą obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;

Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 74) 5) dla przedsięwzięć, dla których organem prowadzącym postępowanie jest regionalny dyrektor ochrony środowiska – wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o jego braku; nie dotyczy to wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012 oraz dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin; 6) wypis z ewidencji gruntów obejmujący przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmujący obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie. 2. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i kartę informacyjną przedsięwzięcia przedkłada się w trzech egzemplarzach, wraz z ich zapisem w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych. 3. Jeżeli liczba stron postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, stosuje się przepis art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Właściwość organów do wydawania decyzji 1. Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest: 1) regionalny dyrektor ochrony środowiska – w przypadku: a) będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko: – dróg, – linii kolejowych, – napowietrznych linii elektroenergetycznych, – instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, – sztucznych zbiorników wodnych, b) przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych, c) przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich, d) zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny; 2) starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów; 3) dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypadku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek rolny; 4) wójt, burmistrz, prezydent miasta – w przypadku pozostałych przedsięwzięć

Uzgodnienia (art. 77) Jeżeli jest przeprowadzana ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do wydania tej decyzji: 1) uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska; 2) zasięga opinii organu inspekcji sanitarnej w przyapadku „decyzji inwestycyjnych”. 2. Organ występujący o uzgodnienie lub opinię, o których mowa w ust. 1, przedkłada: 1) wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; 2) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;

Uzgodnienia 3) wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony, albo informację o jego braku; nie dotyczy to uzgodnień i opinii dla drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012 oraz dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin. 3. Uzgodnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, następuje w drodze postanowienia.

Uzgodnienia 4. W postanowieniu, regionalny dyrektor ochrony środowiska: 1) uzgadnia realizację przedsięwzięcia oraz określa warunki tej realizacji; 2) przedstawia stanowisko w sprawie konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, (pozwolenie na budowę, zezwolenie na realizację inwestycji drogowych). 5. W stanowisku, o którym mowa wyżej, stwierdza konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, (pozwolenie na budowę, zezwolenie na realizację inwestycji drogowych), biorąc pod uwagę w szczególności następujące okoliczności:

Uzgodnienia - posiadane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dane na temat przedsięwzięcia lub elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko nie pozwalają wystarczająco ocenić jego oddziaływania na środowisko; - ze względu na rodzaj i charakterystykę przedsięwzięcia oraz jego powiązania z innymi przedsięwzięciami istnieje możliwość kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć znajdujących się na obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie; - istnieje możliwość oddziaływania przedsięwzięcia na obszary wymagające specjalnej ochrony ze względu na występowanie gatunków roślin i zwierząt lub ich siedlisk lub siedlisk przyrodniczych objętych ochroną, w tym obszary Natura 2000 oraz pozostałe formy ochrony przyrody.

Uzgodnienia - Uzgodnienia oraz opiniowania, dokonuje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania dokumentów, Przepisy art. 35 § 5 i art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio. - Do uzgodnienia i opinii, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów art. 106 § 3 (dwutygodniowego terminu), 5 (zażalenia) (zastosowanie art. 36 – 38 KPA)

Udział społeczeństwa (art. 79) - Przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do jej wydania zapewnia możliwość udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ramach którego przeprowadza ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. - Organ prowadzący postępowanie może, w drodze postanowienia, wyłączyć stosowanie przepisów dotyczących udziału społeczeństwa w odniesieniu do przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych, jeżeli zastosowanie tych przepisów mogłoby mieć niekorzystny wpływ na cele obronności i bezpieczeństwa państwa.

Jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, biorąc pod uwagę: 1) wyniki uzgodnień i opinii, 2) ustalenia zawarte w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; 3) wyniki postępowania z udziałem społeczeństwa; 4) wyniki postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone. Właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony. Nie dotyczy to decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawanej dla drogi publicznej, dla linii kolejowej o znaczeniu państwowym, dla przedsięwzięć Euro 2012 oraz dla przedsięwzięć wymagających koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin.

Jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 81). Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika zasadność realizacji przedsięwzięcia w wariancie innym niż proponowany przez wnioskodawcę, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, za zgodą wnioskodawcy, wskazuje w decyzji wariant dopuszczony do realizacji lub, w razie braku zgody wnioskodawcy, odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia. Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

Jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, właściwy organ: 1) określa: - rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia, - warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich, - wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w dokumentacji wymaganej do wydania decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1-13, w szczególności w projekcie budowlanym, w przypadku decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1 i 10, d) wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych, w odniesieniu do przedsięwzięć zaliczanych do zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii e) wymogi w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko;

Jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - w przypadku gdy z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika potrzeba: a) wykonania kompensacji przyrodniczej – stwierdza konieczność wykonania tej kompensacji, b) zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko – nakłada obowiązek tych działań; - w przypadku, o którym mowa w art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, stwierdza konieczność utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania; - przedstawia stanowisko w sprawie konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1 i 10 (decyzje inwestycyjne); - może nałożyć na wnioskodawcę obowiązek przedstawienia analizy porealizacyjnej, określając jej zakres i termin przedstawienia

Jeżeli była przeprowadzona ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko W stanowisku, w którym organ stwierdza konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji „inwestycyjnych”, bierze pod uwagę w szczególności następujące okoliczności: 1) posiadane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dane na temat przedsięwzięcia nie pozwalają wystarczająco ocenić jego oddziaływania na środowisko; 2) ze względu na rodzaj i charakterystykę przedsięwzięcia oraz jego powiązania z innymi przedsięwzięciami istnieje możliwość kumulowania się oddziaływań przedsięwzięć znajdujących się na obszarze, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie; 3) istnieje możliwość oddziaływania przedsięwzięcia na obszary wymagające specjalnej ochrony ze względu na występowanie gatunków roślin i zwierząt lub ich siedlisk lub siedlisk przyrodniczych objętych ochroną, w tym obszary Natura 2000 oraz pozostałe formy ochrony przyrody.

Ocena przedsięwzięć Zgodnie z art. 84 ust. 1, w przypadku gdy nie została przeprowadzona ocena organ w decyzji „stwierdza brak potrzeby przeprowadzenia oceny”. W myśl zaproponowanej tutaj konstrukcji organ nie może określić w decyzji żadnych warunków realizacji przedsięwzięcia jeśli nie będzie raportu! Uniemożliwi to obecna często stosowaną i sensowną praktykę określania warunków środowiskowych bez żądania raportu. Co więcej, jak nie ma raportu to nie może w decyzji stwierdzić konieczności raportu na etapie pozwolenia budowlanego!

Schemat postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta dla przedsięwzięć z grupy II

Odmowa w przypadkach określonych przez art.82. Wniosek podmiotu planującego przedsięwzięcie (art.73) do wójta, burmistrza, prezydenta (RDOŚ w przypadku terenów zamkniętych) – art.75 ust. 1 pkt 3). Załączniki określa art. 74 ust. 1 pkt 2), 3), 4), 5), 6) Organ jw. zasięga (art. 64) opinii RDOŚ (przez rok starosty) i organu sanitarnego dla decyzji „inwestycyjnych” opinia uwzględnia wymogi art.63 ust.1 pkt 1) – 3) i wydawana w terminie 14 dni (art. 64 ust. 4) Zapewnia udział społeczeństwa art. 79. Uzgadnia z RDOŚ i zasięga opinii „inspekcji sanitarnej” (dla „inwestycyjnych”) – art. 77 ust. 1. Uzgodnienie (postanowienie) odnosi się do powtórnej oceny (art.77 ust.4). Uzgodnienia i opiniowania dokonuje się w terminie 30 dni, (art. 77 ust. 6) – nie służy odwołanie, nie podlega odpowiedzialności pracownik, który zawinił opóźnieniu. Organ jw. stwierdza obowiązek przeprowadzenia OOŚ (art. 63 ust.1.) na postanowienie wydane w 30 dni (art. 63 ust.1) służy zażalenie (art. 65 ust.2) uzasadnienie zawiera informacje o których mowa w art.63 ust.1 pkt 1) – 3) Decyzja (art. 82) poza warunkami wykorzystania i ochrony środowiska, stwierdza m.in. konieczność kompensacji przyrodniczej, obowiązki ograniczania i monitorowania oddziaływania, analizy porealizacyjnej, wykonania powtórnej oceny oraz postępowania transgranicznego. Wymaga szczególnego uzasadnienia. Odmowa w przypadkach określonych przez art.82. Organ jw. nie stwierdza obowiązku przeprowadzenia OOŚ (art. 63 ust.2.) na postanowienie wydane w 30 dni (art. 63 ust.1) nie służy zażalenie - uzasadnienie zawiera informacje o których mowa w art.63 ust.1 pkt 1) – 3) Decyzja stwierdza brak potrzeby OOŚ (charakterystyka przedsięwzięcia i karta informacyjna stanowią załącznik - art. 84). Uzasadnienie zawiera informacje o których mowa w art.63 ust.1 pkt 1) – 3). Podaje się do publicznej wiadomości informacje o decyzji

Ocena przedsięwzięć - powtórna W stworzonej przez proponowane przepisy sytuacji organ będzie zmuszony żądać raportu jeśli zauważy konieczność określenia jakichkolwiek warunków środowiskowych (nawet jeśli są oczywiste bez raportu!) albo też uzna że stan zaawansowania dokumentacji projektowej wprawdzie nie pozwala na sensowny raport na etapie decyzji ale będzie on konieczny na etapie pozwolenia na budowę!

Ocena przedsięwzięć - powtórna Ustawa zakłada, że procedurę powtórnej oceny będzie się przeprowadzało tylko w odniesieniu do pozwolenia na budowę oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej (która ma być zastąpiona decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla przedsięwzięć), dla których konieczność taką wskazano na etapie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Przewidziano także, zgodnie z żądaniem Komisji Europejskiej, możliwość zażądania przeprowadzenia oceny przez organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej (zezwolenia na realizację inwestycji drogowej). W celu wyjścia naprzeciw potrzebom beneficjentów funduszy europejskich przewidziano też możliwość wystąpienie z żądaniem przeprowadzenia powtórnej oceny przez samego inwestora.

Ocena przedsięwzięć - powtórna Zakłada się ogólnie, że przeprowadzenie powtórnej oceny będzie raczej wyjątkiem, niż rutynowym elementem procedury inwestycyjnej. Tym bardziej dziwne więc jest, że powtórną ocenę przewidziano jedynie dla tych dwóch spośród całego szeregu decyzji wymienionych w art. 74 ust. 1 mających w istocie charakter „zezwolenia na inwestycję” w rozumieniu dyrektywy10.

Ocena przedsięwzięć - powtórna Powtórna ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zasadniczo ma być prowadzona przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Organ właściwy do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej (zezwolenia na realizację inwestycji drogowej) będzie przeprowadzał jedynie postępowanie z udziałem społeczeństwa.

Ocena przedsięwzięć - powtórna Konstrukcja „powtórnej oceny” zawarta w art. 88-91 budzi wiele wątpliwości pod względem zarówno poprawności merytorycznej jak i przydatności praktycznej. Przyczyna problemów jest konstrukcja, w której organ uzgadniający (regionalny dyrektor) teoretycznie odpowiada za przeprowadzenie oceny ale za część tej oceny (czyli udział społeczeństwa) odpowiada organ właściwy do wydania decyzji, przy czym pomysł ten jest niekonsekwentny gdyż za rozpatrzenie i uwzględnienie uwag i wniosków społeczeństwa odpowiada znowu organ uzgadniający.

Ocena przedsięwzięć - powtórna Dyrektor Regionalny nie odpowiada za udział społeczeństwa! To już może lepiej niech całą procedurę zostawić organowi wydającemu decyzję? Trzeba być konsekwentnym – albo wierzymy tym organom, że poradzą sobie z tymi zadaniami, albo nie wierzymy w to i powierzamy całą ocenę regionalnemu dyrektorowi! Zgodnie z art. 88 ust. 4 organ właściwy do wydania decyzji wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu zakończenia oceny, tymczasem zgodnie z art. 90 ust. 2 pkt 1 i z ust.3 przed zakończeniem tej oceny ten organ ma pewne zadania związane z udziałem społeczeństwa! Jaka jest podstawa prawna tych działań jeśli postępowanie jest zawieszone?

Ocena przedsięwzięć - powtórna Zgodnie z art. 90 ust. 2 pkt 2 o opinie do inspekcji sanitarnej występuje organ uzgadniający (czyli regionalny dyrektor) a nie organ właściwy do wydania decyzji! Jest to konstrukcja raczej niespotykana i wyjątkowo skomplikowana! Jaki to ma sens? Przecież to tylko przedłuża niepotrzebnie postępowanie!

Ocena przedsięwzięć - powtórna Podobnie też regionalny dyrektor występuje do organu właściwego do wydania decyzji o zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa! A co będzie jak organ właściwy do wydania decyzji odmówi, bo przecież wydał postanowienie o zawieszeniu postępowania!

Schematy postępowania w sprawie ponownej procedury ooś na etapie wydawania pozwolenia na budowę, zatwierdzenia projektu budowlanego, wznowienie robót budowlanych oraz zezwolenia na realizację inwestycji drogowej

O ocenie przesądza - organ właściwy do wydania pozwolenia, zezwolenia (art.72 ust. 1 pkt 1) i 2) wobec zmian w przedsięwzięciu (art. 88 ust. 1 pkt 2) lub wobec obowiązku z DUŚ art. 82 ust. 1 pkt 4) Organ właściwy do wydania decyzji wydaje postanowienie o obowiązku raportu określając jego zakres. Na postanowienie służy zażalenie (art. 88 ust 3) Organ występuje do RDOŚ o uzgodnienie (art. 89. ust. 1) przedkładając, wniosek raport i DUŚ. Organ wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu zakończenia OOŚ (art. 88 ust. 4). RDOŚ występuje do organu budowlanego o zapewnienie udziału społeczeństwa (art. 90 ust. 2 pkt 1 i o opinię do „inspekcji sanitarnej” (art. 90 ust. 2 pkt 2), która winna być wydana w 30 dni (art. 70 ust. 6), stosowanie art. 106 nie jest wyłączone. RDOŚ uzgadnia przedsięwzięcie po OOŚ (art.90 ust.1). Postanowienie w tej sprawie wydaje w 45 dni od wystąpienie organu – nie służy odwołanie, nie podlega odpowiedzialności pracownik, który zawinił (art. 90 ust. 7, 8). Organ budowlany przekazuje RDOŚ zgłoszone przez społeczeństwo uwagi i wnioski oraz protokół z rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa art. 90 ust. 3. Organ budowlany wydaje pozwolenie lub zezwolenie, w którym może w szczególności zmienić warunki dotyczące projektu budowlanego (musi jednak uwzględniać inne warunki z DUŚ) – art. 93 .

Podmiot planujący przedsięwzięcie może złożyć wniosek o przeprowadzenie OOŚ dostarczając równocześnie raport (art. 88 ust. 1, pkt 2). Przepis art. 69 i 70 stosuje się odpowiednio Organ występuje do RDOŚ o uzgodnienie (art. 89. ust. 1) przedkładając, wniosek raport i DUŚ. Organ wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu zakończenia OOŚ (art. 88 ust. 4). RDOŚ występuje do organu budowlanego o zapewnienie udziału społeczeństwa (art. 90 ust. 2 pkt 1 i o opinię do „inspekcji sanitarnej” (art. 90 ust. 2 pkt 2), która winna być wydana w 30 dni (art. 70 ust. 6), stosowanie art. 106 nie jest wyłączone. RDOŚ uzgadnia przedsięwzięcie po OOŚ (art.90 ust.1). Postanowienie w tej sprawie wydaje w 45 dni od wystąpienie organu – nie służy odwołanie, nie podlega odpowiedzialności pracownik, który zawinił (art. 90 ust. 7, 8). Organ budowlany przekazuje RDOŚ zgłoszone przez społeczeństwo uwagi i wnioski oraz protokół z rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa art. 90 ust. 3. Organ budowlany wydaje pozwolenie lub zezwolenie, w którym może w szczególności zmienić warunki dotyczące projektu budowlanego (musi jednak uwzględniać inne warunki z DUŚ) – art. 93 .

Ocena przedsięwzięć – NATURA 200 W celu zapewnienia pełnej zgodności z dyrektywą siedliskową, w ustawie wprowadzono odrębną procedurę oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, które nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony. Zmiany mają na celu uwzględnienie przekazanych, w trybie roboczym, przez Komisję Europejską, zarzutów odnośnie nieprawidłowej transpozycji wyżej wymienionej dyrektywy do prawa polskiego.

Ocena przedsięwzięć – NATURA 200 Dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, ale nienależących do kategorii mogących znacząco oddziaływać na środowisko, procedura oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ma być prowadzona na etapie wydawania jakiejkolwiek wymaganej dla danego przedsięwzięcia decyzji administracyjnej. Niektóre z takich decyzji zostały wymienione w ustawie. Zawarcie w ustawie zamkniętego katalogu takich decyzji, tak jak zostało to zrobione w odniesieniu do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, jest niemożliwe z uwagi na ilość tych decyzji i niebezpieczeństwo pominięcia niektórych z nich. Dyrektywa Siedliskowa wymaga natomiast, aby wszystkie, najmniejsze nawet, przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, podlegały ocenie oddziaływania na ten obszar. Np. działania dotyczące gospodarki leśnej, łowieckiej czy rybackiej.

Schematy postępowania w sprawie procedury ooś dla przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływa na obszary NATURA 2000

Jeżeli organ, właściwy do zezwolenia na realizację przedsięwzięcia, uzna, że przedsięwzięcie, inne niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, wydaje postanowienie w sprawie nałożenia obowiązku przedłożenia właściwemu miejscowo regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska dokumentów określonych w art. 96 ust. 3 pkt 1)–5) Po otrzymaniu dokumentów, o których mowa w art. 96 ust. 3, RDOŚ stwierdza (w ciągu 14 dni art. 97 ust. 1, 6), w drodze postanowienia, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 zakres raportu ograniczony (art. 97 ust.4). Na postanowienie służy zażalenie (art. 97 ust. 7) RDOŚ występuje do organu głównego o zapewnienie udziału społeczeństwa (art. 98 ust. 4) RDOŚ uzgadnia przedsięwzięcie po OOŚ (art.98 ust.1), 2) uwzględniając okoliczności określone w art. 98 ust. 2. Postanowienie w tej sprawie wydaje w 45 dni od wystąpienie organu – nie służy odwołanie, nie podlega odpowiedzialności pracownik, który zawinił (art. 98 ust. 7, 8). Organ budowlany przekazuje RDOŚ zgłoszone przez społeczeństwo uwagi i wnioski oraz protokół z rozprawy administracyjnej otwartej dla społeczeństwa art. 98 ust. 5. Właściwy organ wydaje decyzję, o której mowa w art. 96 ust. 1, uwzględniając warunki realizacji przedsięwzięcia określone w postanowieniu, o którym mowa w art. 98 ust. 1. Po otrzymaniu dokumentów, o których mowa w art. 96 ust. 3, RDOŚ stwierdza, w drodze postanowienia (art. 97 ust. 5), (w ciągu 14 dni art. 97 ust. 6) brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 – na postanowienie nie służy odwołanie, nie podlega odpowiedzialności pracownik, który zawinił opóźnieniu (art. 97 ust. 9) Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na ten obszar, i jeżeli nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy o ochronie przyrody, RDOŚ odmawia uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia (art.98 ust. 1) i 3) Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, organ właściwy do wydania decyzji, o której mowa w art. 96 ust. 1, odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy o ochronie przyrody.

Dziękuję za uwagę Departament Rozwoju Regionalnego WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Dziękuję za uwagę Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego