w nowej podstawie programowej Edukacja zdrowotna w nowej podstawie programowej kształcenia ogólnego Barbara Woynarowska Katedra Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania Wydział Pedagogiczny Uniwersytet Warszawski

Cele zajęć Przedstawienie statusu i miejsca edukacji zdrowotnej w nowej podstawie programowej Identyfikacja problemów i potrzeb związanych z wdrażaniem edukacji zdrowotnej (EZ) i nową rolą nauczyciela wychowania fizycznego w szkole

Edukacja zdrowotna w szkole jest to proces dydaktyczno-wychowawczy, w którym dzieci i młodzież uczą się jak żyć aby: zachować i doskonalić zdrowie własne i innych ludzi, w przypadku choroby (urazu) aktywnie uczestniczyć w jej leczeniu, radzić sobie z nią i zmniejszać negatywne skutki

Cele współczesnej edukacji zdrowotnej Pomoc uczniom w: poznawaniu siebie, śledzeniu przebiegu swojego rozwoju, identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów zdrowotnych w zrozumieniu czym jest zdrowie, od czego zależy, dlaczego i jak należy o nie dbać rozwijaniu poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ludzi wzmacnianiu poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości rozwijaniu umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających dobremu samopoczuciu i pozytywnej adaptacji do zadań i wyzwań codziennego życia przygotowaniu się do uczestnictwa w działaniach na rzecz zdrowia i tworzenia zdrowego środowiska w domu, szkole, miejscu pracy, społeczności lokalnej

Cechy współczesnej edukacji zdrowotnej Uwzględnienie wszystkich aspektów zdrowia i czynników je warunkujących Wykorzystanie różnych okoliczności: formalnych i nieformalnych programów i sytuacji pedagogicznych; korzystanie z różnych możliwości i służb w szkole i poza nią Harmonizowanie informacji pochodzących z różnych źródeł Tworzenie wzorców ze strony pracowników szkoły Tworzenie warunków do praktykowania w szkole zachowań prozdrowotnych Koncentracja na procesie uczenia się (aktywizacja uczniów) a nie tylko na nauczaniu

Edukacja zdrowotna wspiera realizację podstawowych zadań szkoły – zdrowie i dobre samopoczucie uczniów sprzyja motywacji i dyspozycji do nauki, kreatywności, dobrym relacjom międzyludzkim jest fundamentem dla szkolnego programu wychowawczego i programu profilaktyki

Istotą edukacji zdrowotnej w szkole jest nie tylko przekazywanie wiedzy ale przede wszystkim kształtowanie: właściwych postaw wobec zdrowia umiejętności życiowych umożliwiających uczniom (teraz i w przyszłości) dokonywanie wyborów sprzyjających zdrowiu oraz podejmowaniu działań na rzecz zdrowia własnego i innych ludzi oraz tworzenia zdrowego środowiska

1999 - reforma systemu edukacji Ścieżka edukacyjna – edukacja prozdrowotna 2008 – reforma programowa „Ważnym zadaniem szkoły jest także edukacja zdrowotna, realizowana przez nauczycieli wielu przedmiotów, której celem jest kształtowanie u uczniów umiejętności dbania o zdrowie własne i innych ludzi i tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu” (Preambuła podstawy programowej)

Obecna podstawa programowa w III i IV etapie edukacyjnym jest zgodna z modelem zalecanym przez WHO: Wiodący przedmiot – wychowanie fizyczne Wymagania dotyczące zdrowia włączone do wielu przedmiotów

X Edukacja społeczna Edukacja przyrodnicza Zajęcia komputerowe Przedmiot Szkoła podstawowa Gimnazjum Ponad- gimnazjalne Klasy I-III Klasy IV-VI Edukacja społeczna X Edukacja przyrodnicza Zajęcia komputerowe Zajęcia prakt. Techn. Etyka Wychowanie fizyczne Język polski Język obcy nowożytny Wychowanie do życia w rodzinie Muzyka Przyroda

X Historia i społeczeństwo Przyroda Wiedza o społeczeństwie Biologia Przedmiot Szkoła podstawowa Gimnazjum Ponad- gimnazjalne Klasy I-III Klasy IV-VI Historia i społeczeństwo X Przyroda Wiedza o społeczeństwie Biologia Geografia Chemia Fizyka Informatyka Edukacja do bezpiecz. Podstawy przedsiębiorczości

o zagadnienia zdrowia psychospołecznego, Rozszerzenie zakresu edukacji zdrowotnej o zagadnienia zdrowia psychospołecznego, w tym umiejętności życiowe (osobiste i społeczne) – dotychczas zaniedbany obszar tej edukacji

Holistyczny model zdrowia – Simovska i wsp. 2006

Umiejętności uwzględnione w podstawie programowej: Umiejętności życiowe (psychospołeczne) sprzyjają pozytywnym zachowaniom przystosowawczym, dzięki którym możemy radzić sobie z zadaniami i wyzwaniami codziennego życia. Umiejętności uwzględnione w podstawie programowej: - pozytywne myślenie, budowanie poczucia własnej wartości, wiary w siebie - podejmowanie decyzji - utrzymywanie dobrych relacji z innymi, dawanie i przyjmowanie wsparcia - rozwiązywanie problemów - gospodarowanie czasem - radzenie sobie z presją, krytyką, negatywnymi emocjami, stresem

- jeden semestr, ok. 30 godzin – z puli zajęć fakultatywnych WF Blok tematyczny „edukacja zdrowotna” –w gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych - jeden semestr, ok. 30 godzin – z puli zajęć fakultatywnych WF „Wysycenie” podstawy programowej WF zagadnieniami dotyczącymi różnych aspektów zdrowia –

„Wychowanie fizyczne pełni ważne funkcje edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne. Wspiera rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny oraz zdrowie uczniów i kształtuje obyczaj aktywności fizycznej i troski o zdrowie w okresie całego życia. Pełni wiodącą rolę w edukacji zdrowotnej” Podstawa programowa. Uwagi do realizacji

Bloki tematyczne wymagań w podstawie programowej WF Szkoła podstawowa Dbałość o ciało Bezpieczeństwo Zdrowie i choroby Dominuje podejście tradycyjne

Bloki tematyczne wymagań w podstawie programowej WF Gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne Aktywność fizyczna, praca i wypoczynek, żywienie Rozwój fizyczny w okresie dojrzewania i młodzieńczym Dbałość o ciało, bezpieczeństwo, choroby Zdrowie i dbałość o zdrowie Zdrowie psychospołeczne, umiejętności życiowe .

Nowa podstawa programowa dla nauczycieli wychowania fizycznego to szansa dla nauczycieli wychowania fizycznego zwiększenie prestiżu osobistego, zawodowego i społecznego zwiększenie udziału w życiu szkoły możliwości rozwoju zawodowego i osobistego zwiększenie satysfakcji z pracy

Wdrażanie nowej podstawy programowej to wyzwanie dla szkoły I wielu instytucji ją wspierających Niezbędne są : pozytywne podejście i zaangażowanie nauczycieli WF, dyrekcji szkół i innych nauczycieli uzyskanie przez nauczycieli WF nowych umiejętności, w tym stosowania metod aktywizujących zmiany w kształceniu przedyplomowym nauczycieli szkolenia dla pracujących nauczycieli podręczniki i pomoce metodyczne dla nauczycieli WF