NADZÓR BIOFIZYCZNY I BIOCHEMICZNY W PORODZIE Klinika Perinatologii I Katedry Ginekologii i Położnictwa UM w Łodzi

Podstawowym zadaniem medycyny perinatalnej jest zapewnienie optymalnych warunków umożliwiających urodzenie żywego, zdrowego i prawidłowo rozwijającego się dziecka.

Współczesne metody przed i śródporodowej oceny czynności serca płodu Osłuchiwanie Monitorowanie elektroniczne - kardiotokografia * ze wzrokową oceną zapisów * z cyfrową analizą kardiotokogramów - elektrokardiografia * bezpośrednia * pośrednia

Osłuchiwanie tonów serca płodu Akustyczny sygnał czynności serca płodu można uzyskać za pomocą : -słuchawki Pinarda (używanej w położnictwie od 200 lat) -przenośnych lub stacjonarnych echosond wykorzystujących zjawisko Dopplera

Osłuchiwanie tonów serca płodu Prawidłowa czynności serca płodu wynosi 110-150 /min Częstość osłuchiwania: I okres porodu: co 15 min przez 30 s po skurczu II okres porodu: co 5 min

Osłuchiwanie tonów serca płodu cd. Badanie polega na ocenie liczby uderzeń serca płodu w ciągu minuty i w określonym czasie obserwacji Tony serca płodu mają charakter dwubitny w odróżnieniu od tonów serca dorosłych

Osłuchiwanie tonów serca płodu cd Czynność serca płodu należy monitorować każdorazowo przed podaniem i po podaniu leków Po odpłynięciu płynu owodniowego Przy zaburzeniach czynności skurczowej macicy Krwawieniu z jamy macicy W II okresie porodu w przerwach między skurczowych

Prawidłowe zaopatrzenie płodu w tlen związane jest z wieloma czynnikami warunkującymi właściwą wymianę gazową w obrębie łożyska, do których zaliczyć można między innymi: odpowiednią wentylację płuc ciężarnej nie zaburzony stan układu krążenia, prawidłową hematopoezę ciężarnej i płodu.

Redystrybucja przepływu krwi jest niezbędna dla zaopatrzenia w tlen najważniejszych dla życia płodu narządów wewnętrznych głównie serca, OUN, nadnerczy.  Znaczny postęp metod intensywnego nadzoru płodu, umożliwiający wprowadzenie nowych technik biofizycznych oraz zastosowanie nowych metod matematycznej analizy otrzymanych sygnałów biologicznych przyczynił się do zmniejszenia liczby noworodków, u których stwierdzono biochemiczne wykładniki przebytego niedotlenienia.

OCENA STANU PŁODU Obiektywna ocena stanu płodu pozostaje nadal najistotniejszym elementem postępowania diagnostycznego zarówno w okresie perinatalnym jak i śródporodowym.

Kardiotokografia (KTG) jest powszechnie stosowaną metodą monitorowania stanu płodu i właściwie stała się „złotym” standardem postępowania w wykrywaniu grożącego niedotlenienia płodu, znacząco przyczyniając się do obniżenia odsetka zgonów płodów .

Monitorowanie kardiograficzne płodu wciąż jest podstawową powinnością lekarzy i położnych, umożliwia w sposób ciągły i precyzyjny nadzorować stan wewnątrzmaciczny płodu.

Reakcja płodu na niedotlenienie centralizacja krążenia płód może zmniejszyć zużycie tlenu o 1/3, bez powstania objawów kwasicy metabolicznej obniżenie aktywności OUN płodu obniżenie aktywności ruchowej płodu

HISTORIA - EFM (1) 1818-Francios Izaak Major w Genewie-wskazał różnicę pomiędzy FH (Fetal Heart) i MP( Maternal Pulse) 1821- John C Ferguson – opisał tony serca płodu (FHR) 26.XII.1821r, posiedzenie Królewskiej Akademii Nauk w Paryżu 1876-Pinard stworzył według swego projektu pierwszy stetoskop do osłuchiwania tonów serca płodu. 1893-Winkel wprowadził normy dla FHR (120-160 bpm).

HISTORIA - EFM(2) 1958-Hon w USA i Hammacher w Europie wprowadzili jako pierwsi EFM ( Electronic Fetal Monitoring) 1962 – Hammacher, Niemcy opracował metodę rejestracji czynności serca płodu beat-to beat z wykorzystaniem technik ultradźwiękowych i zjawiska Dopplera tworząc podstawy nowoczesnej kardiotokografii 1963-Hon w Los Angeles, USA zapis czynności czynności serca płodu za pomocą elektrody bezpośredniej umieszczonej na główce płodu

HISTORIA - EFM(3) 1966- Saling w Berlinie wprowadził FBS. 1968-Hamacher i Hewitt-Packard stworzyli pierwszy kardiotokograf 1985- Dublin RCT zmienił terminologię w opisie i interpretacji KTG

Międzynarodowy Kongres „Jakość Narodzin, Jakość Życia” /Warszawa 1993r / Zmiana modelu opieki położniczej w Polsce

National Institiute of Child Health and Human Development ( NICHD USA, 1997) Rekomendacja technik komputerowego wspomagania interpretacji zapisów KTG ( problem obserwatora) Analiza komputerowa obiektywizuje ocenę wartości podstawowych parametrów zapisu KTG Użyteczność komputerowych systemów przetwarzania danych w interpretacji zapisów i podejmowaniu decyzji klinicznych /Electronic fetal heart rate monitoring. AmJ Obstet Gynecol 1997,177;1385-1390/

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (1) Czynnik Mechanizm działania Efekt Układ współczulny Stymulacja adrenergicznych zakończeń nerwowych w myocardium Wzrost podstawowej czynności serca płodu, siły skurczowej i pojemności wyrzutowej m. sercowego Układ przywspółczulny Stymulacja cholinergicznych połączeń nerwowo-mięśniowych poprzez nerw błędny węzłów mięśnia sercowego: zatokowo-przedsionkowego i przedsionkowo-komorowego Obniżenie podstawowej czynności serca płodu zachowanie zmienności serca płodu z uderzenia na uderzenie

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (2) Czynnik Mechanizm działania Efekt OUN Reakcja kory mózgowej na aktywność ruchową płodu. Reakcja kory mózgowej na sen płodu. Podwzgórzowa regulacja i koordynacja funkcji układów: współczulnego i przywspółczulnego Wzrost wartości zmienności czynności serca płodu Obniżenie wartości zmienności czynności serca płodu Przyspieszenie / zwolnienie podstawowej czynności serca płodu

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (3) Czynnik Mechanizm działania Efekt OUN Rdzeń przedłużony pośredniczy pomiędzy ośrodkami kontrolującymi czynność serca płodu i wpływającymi na średnicę naczyń krwionośnych. Zachowanie równowagi pomiędzy wpływem czynników przyspieszających i zwalniających podstawową czynność serca płodu

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (4) Czynnik Mechanizm działania Efekt Baroreceptory Wzrost wartości ciśnienia tętniczego krwi, będący wynikiem pobudzenia mechanoreceptorów zlokalizowanych w obrębie ściany łuku aorty i tętnicy szyjnej wiąże się z przesyłaniem impulsów do śródmózgowia poprzez nerw błędny i krtaniowo- gardłowy. Zwolnienie podstawowej czynności serca płodu, zmniejszenie siły wyrzutowej mięśnia sercowego, spadek wartości ciśnienia tętniczego krwi.

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (5) Czynnik Mechanizm działania Efekt Chemoreceptory Chemoreceptory obwodowe zlokalizowane w obrębie tętnicy szyjnej, reagują na stopień wysycenia krwi O² i CO² Chemoreceptory zlokalizowane centralnie w rdzeniu przedłużonym reagują na stopień wysycenia krwi i płynu mózgowo- rdzeniowego O² i CO² Bradykardia płodowa połączona w niektórych przypadkach ze wzrostem wartości zmienności FHR Tachykardia płodowa, wzrost ciśnienia tętniczego, obniżenie wartości zmienności czynności serca płodu

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (6) Czynnik Mechanizm działania Efekt Układ hormonalny Rdzeń nadnerczy uwalnia adrenalinę i noradrenalinę w reakcji na objawy ostrego niedotlenienia płodu Kora nadnerczy w reakcji na spadek ciśnienia tętniczego krwi u płodu wydziela aldosteron, powodując wzrost resorpcji zwrotnej sodu i wody, zwiększając objętość krwi krążącej Bradykardia płodowa połączona w niektórych przypadkach ze wzrostem wartości zmienności FHR Tachykardia płodowa, wzrost ciśnienia tętniczego, obniżenie wartości zmienności czynności serca płodu

Mechanizmy regulujące czynność serca płodu (7) Czynnik Mechanizm działania Efekt Układ hormonalny Tylny płat przysadki mózgowej w reakcji na niedotlenienie płodu wydziela wazopresynę, która obkurczając naczynia krwionośne powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Niedotlenienie kłębków stymuluje układ renina-angiotensyna z następowym wzrostem ciśnienia tętniczego krwi. Poprzez wpływ na dystrybucję krwi krążącej wpływa na utrzymanie podstawowej czynności serca płodu i zmienności Utrzymanie podstawowej czynności serca płodu i zmienności

Duża złożoność krzywych kardiotokograficznych stwarza problemy interpretacyjne. Interpretacja wzrokowa, nie oparta na mierzalnych parametrach, zależy w znacznym stopniu od czynników subiektywnych jak doświadczenie, zmęczenie, nastawienie emocjonalne obserwatora.

Liczni autorzy wykazują wysoką rozbieżność ocen zapisów pomiędzy różnymi lekarzami oraz wielokrotnej analizie zapisu przez tego samego lekarza. Nie bez znaczenia jest ciągłość zapisu i możliwość archiwizacji.

Najistotniejsze zadania komputerowego systemu analizy KTG: odbieranie danych z kardiotokografu wstępne przetwarzanie danych, analiza artefaktów i strat sygnału prezentację krzywych kardio i toko na ekranie w czasie rzeczywistym automatyczna analiza sygnału( FHR, UC) i aktywności ruchowej płodu i zależności między nimi wyznaczanie parametrów ilościowej analizy sygnałów sygnalizowanie sytuacji alarmowych archiwizowanie zapisów i innych danych położniczych

Bogata jest możliwość wpisywania notatek i informacji klinicznych ( dane pacjentek, przebiegu porodu, podawane leki) Systemy komputerowe umożliwiają liczbową ocenę szeregu parametrów zapisu kardiotokograficznego w tym szeregu parametrów nieuchwytnych w ocenie wzrokowej Możliwości indywidualnego dopasowania kryteriów interpretacji, programów alarmowania

EFM Deceleracje Deceleracje- Spadek wartości FHR poniżej linii podstawowej o ponad 15 bpm i trwający 15 sek.

Deceleracje wczesne

Deceleracje póżne

Deceleracje zmienne

Deceleracja przedłużone

Ograniczenia kardiotokografii z wzrokową analizą zapisu problem obserwatora – zgodność miedzy obserwatorami powtarzalność oceny przez tego samego obserwatora przediagnozowanie (over diagnosis) niedodiagnozowanie ( underdiagnosis) spójność wewnętrzna ( intraobserver consisrency) Grant JM The fetal heart ratetracingis normal, isnt`it? Lancet 1991;337;215-218.

Przykład monitorowania kardiotokograficznego w systemie OXFORD

Przykład możliwości wprowadzania dodatkowych danych monitorowanej pacjentki (OXFORD)

Obraz patologicznego zapisu KTG w systemie OXFORD

Cyfrowa analiza zapisu patologicznego

Komputerowy System Nadzoru Przedporodowego wielostanowiskowy (KOMPOR) jednostanowiskowy (MONAKO) Instytut Techniki i Aparatury Medycznej ( ITAM) w Zabrzu. Praca może odbywać się w jednym z trzech trybów:          MONITOROWANIE          ARCHIWUM          ADMINISTRATOR

cyfrowej analizy kardiotokogramów Parametry oceny cyfrowej analizy kardiotokogramów Acc [Accelerations] (n) - liczba wykrytych akceleracji, których czas trwania wynosi > 15 s i amplituda > 15 bpm. Dec [Decelerations] (n) - liczba wykrytych deceleracji, których czas trwania wynosi > 10 s i amplituda > 15 bpm FHR [Fetal Heart Rate] ( bpm) –częstość uderzeń serca płodu STV [Short Term Variability] (ms) – średnia wartość bezwzględnych różnic z dwóch sąsiednich próbek sygnału FHR

LTV [Long Term Variability] (ms) średnia wartość zmienności wyliczanych z okresów minutowych jako różnica wartości maksymalnej i minimalnej próbek sygnału FHR HE [High Episodes] (min) – okresy wysokiej zmienności FHR wykrywane gdy wartość LTV w 5 z 6 kolejnych minut wynosi >32ms LE [Low Episodes] (min) – okresy niskiej zmienności FHR wykrywane gdy wartość LTV w 5 z 6 kolejnych minut wynosi <30 ms

cyfrowej analizy kardiotokogramów Parametry oceny cyfrowej analizy kardiotokogramów czas wykonywanego badania ( min) utrata sygnału (%) wartość podstawowa FHR ( ud/min) częstość ruchów płodu ( liczba/h) częstość skurczów macicy ( liczba/ h) częstość akceleracji ( liczba/ h) częstość deceleracji ( liczba/h)

cyfrowej analizy kardiotokogramów Parametry oceny cyfrowej analizy kardiotokogramów odsetek oscylacji milczącej (%) odsetek oscylacji zawężonej (%) odsetek oscylacji falującej (%) odsetek oscylacji skaczącej (%)

cyfrowej analizy kardiotokogramów Parametry oceny cyfrowej analizy kardiotokogramów czas trwania okresów wysokiej zmienności ( min) czas trwania okresów niskiej zmienności ( min) wartość zmienności długoterminowej ( LTV) podczas okresów wysokiej zmienności ( ms) wartość zmienności długoterminowej ( LTV) podczas okresów niskiej zmienności ( ms) wskaźnik zmienności długoterminowej (LTV) ( ms)

cyfrowej analizy kardiotokogramów Parametry oceny cyfrowej analizy kardiotokogramów wskaźnik zmienności krótkoterminowej ( STV) ( ms) wskaźnik skalujący zmienność FHR STV/ LTV wskaźnik zmienności długoterminowej (II) Yeha wskaźnik zmienności krótkoterminowej ( DI) Yeha wskaźnik zmienności długoterminowej ( LTI) de Haana wskaźnik zmienności krótkoterminowej ( STI) de Haana ( ms)

Epizody wysokiej i niskiej zmienności czynności serca płodu Epizody wysokiej zmienności mogą być określane jedynie w nieprzerwanie trwającym zapisie. Zdrowy płód wykazuje częste epizody wysokiej zmienności ( aktywny sen płodu z towarzyszącymi ruchami) Epizody niskiej zmienności- korespondują z nieaktywnym snem i u zdrowego płodu mogą trwać jedynie do 50 min. Niedotlenienie płodu (hypoxemia) - objawia się długotrwałym > 50 min występowaniem okresów niskiej zmienności czynności serca płodu.

Epizody wysokiej i niskiej zmienności czynności serca płodu Epizody wysokiej zmienności czynności serca płodu pojawiają się po raz pierwszy w rejestrowanym sygnale kardiotokograficznym w 24 hbd ciąży Wraz z rozwojem ciąży, od ok. 28 hbd ciąży kiedy płód zaczyna stabilizować cykle snu i czuwania znamiennie wzrasta czas trwania okresów wysokiej zmienności rejestrowanych w czasie aktywnego snu a obniża się czas występowania okresów niskiej zmienności obserwowanych w czasie snu spokojnego Okres nieaktywnego snu płodu nie może trwać dłużej niż 50 min.

Kardiotokograficzne cechy dobrostanu płodu (wg G. Dawesa i C. Redmana) W zapisie są obecne epizody wysokiej zmienności Podstawowa czynność serca płodu w zakresie 110-150ud/min. Brak deceleracji Brak cech rytmu sinusoidalnego Wartość STV > 4 ms Wartość LTV < 30ms

Kardiotokograficzne cechy niedotlenienia płodu (wg G. Dawesa i C Kardiotokograficzne cechy niedotlenienia płodu (wg G. Dawesa i C. Redmana) W trwającym ponad 60 minut zapisie nie stwierdza się epizodów wysokiej zmienności Podstawowa czynność serca płodu > 165 bpm lub < 100 bpm Obecność głębokich deceleracji lub powtarzających się częstych, płytkich deceleracji Wartość STV <3 Wartość LTV < 20 ms

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (NST) 1. Test niestresowy ( NST) tzw test akceleracyjno –ruchowy trwa ok. 30 min. u ciężarnych leżących w pozycji lewobocznej a/ test reaktywny: są co najmniej 2 akceleracje o amplitudzie ≥15 uderzeń na minutę w związku czasowym z ruchami płodu. Bręborowicz Poł. I Gin.2005

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (NST) cd. NST reaktywny pozwala prognozować dobrostan płodu w perspektywie siedmiodniowej z wyjątkiem niektórych powikłań w przebiegu ciąży NST niereaktywny: brak akceleracji zmniejszona zmienność długoterminowa w trwający 60 min. Zapisie. Jest on wskazaniem do wykonania testu skurczowego (CST). Bręborowicz Poł. I Gin.2005

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (NST) cd. NST wątpliwy : mniej niż dwie akceleracje w zapisie lub akceleracje o nieprawidłowym czasie trwania i amplitudzie. Stanowi on wskazanie do jego powtórzenia w ciągu 24 godzin.

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (Wibroakustyczny) Test wibroakustyczny -stymulacja płodu za pomocą sondy emitującej drgania o częstotliwości około 100Hz i natężeniu około 90 dB, przyłożona do powłok jamy brzusznej ciężarnej w okolicy główki płodu. Brak akceleracji po bodźcu akustycznym może świadczyć o niedotlenieniu OUN lub o wadzie narządu słuchu

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (CST) Test skurczowy (CST): test rezerwy oddechowej łożyska, polegający na wystąpieniu ciążowych skurczów macicy indukowanych endogenną oksytocyną ( wydzielaną odruchowo w wyniku ucisku na brodawki sutkowe ciężarnej) lub egzogenną, podawaną w dożylnym wlewie kroplowym (test oksytocynowy -OCT)

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (CST) cd. Test skurczowy (CST) negatywny: brak deceleracji w czynności serca płodu w czasie skurczów macicy, prawidłowa zmienność czynności serca płodu i obecne akceleracje po ruchach płodu. Potwierdza dobrostan płodu, brak objawów niedotlenienia wewnątrzmacicznego i prawidłową funkcję OUN.

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (CST) cd. Test skurczowy (CST) pozytywny: po większości skurczów macicy (>50%) obserwuje się obecność późnych deceleracji. Co najmniej 5 następujących po sobie późnych, głębokich deceleracji z prawie 100% czułością koreluje z objawami wewnątrzmacicznego niedotlenienia płodu i upośledzeniem funkcji OUN. Stanowi wykładnik bezpośredniego zagrożenia życia płodu i jest wskazaniem do natychmiastowego rozwiązania ciąży.

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (CST) cd. Test wątpliwy : po mniej niż 50% skurczów macicywystępują późne deceleracje. Stanowi on wskazanie do intensywnego monitorowania i wykonania innych badań diagnostycznych aby wykluczyć lub potwierdzić istniejące zagrożenie dla płodu.

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE (CST) cd. Test nieudany : nie nadaje się do oceny z powodu nieuzyskania skurczów macicy lub nieczytelnego zapisu wstęgi FHR. Hiperstymulacja :skurcze macicy występują częściej niż co 2 minuty i (lub) trwają poniżej 90 sek.Należy przerwać podawanie oksytocyny i zastosować środki tokolityczne, monitorować czynność serca płodu i czynność skurczową macicy.

TESTY KARDIOTOKOGRAFICZNE Test ten maW 92-96% przypadków brak zmian patologicznych w analizowanym zapisie nie budzi zastrzeżeń też po porodzie stan u noworodka. Pozytywna wartość prognostyczna i czułość nie są zadawalające gdyż tylko 12-31% zapisów w których odnotowano wcześniej wykładniki zagrożenia znalazło potwierdzenie w złym stanie urodzeniowym noworodka.

Obraz prawidłowego zapisu KTG w Systemie Monako

Obraz patologicznego zapisu KTG w systemie Monako

Patologiczny zapis KTG - deceleracja. (Monako)

Zapis nieprawidłowy– deceleracja (Monako)

Cyfrowa analiza kardiotokogramu systemie Monako

Szczegółowa analiza powyższej deceleracji w systemie Monako

Patologiczny zapis KTG– deceleracje, tachykardia wyrównawcza.

Patologiczny zapis KTG– deceleracje późne.

Ocena aktywności ruchowej płodu Ocena ruchów płodu charakteryzuje się wysoką wartością prognostyczną i powinna być zalecana wszystkim ciężarnym bez względu na przebieg ciąży. Większość ciężarnych odczuwa więcej niż 10 ruchów płodu w ciągu 12 godzin. Wieloródki pierwsze ruchy płodu odczuwają ok..18 tyg. Trwania ciązy zaś pierwiastki ok. 18 tyg.

ELEKTROKARDIOGRAFIA PŁODOWA Metoda bezpośrednia: elektroda umocowana w obrębie skóry części przodującej płodu rejestruje czynność serca płodu Metoda pośrednia: elektrody zewnętrzne umiejscowione w obrębie skóry powłok jamy brzusznej matki

ELEKTROKARDIOGRAFIA PŁODOWA cd. Sygnał płodowego EKG uzyskany bezposrednio z powierzchni ciała płodu charakteryzuje się dobrą jakością, jest pozbawiony zakłóceń. Badanie można prowadzić jedynie śródporodowo, po odpłynięciu płynu owodniowego i przy rozwarciu kanału szyjki 2 cm.≥

ELEKTROKARDIOGRAFIA PŁODOWA (bezpośrednia) Uzyskuje się czytelny obraz zespołu QRS i załamków P i T. Zapisy analizowane są za pomocą systemów komputerowych np. STAN S 21. Istotne prognostycznie parametry i współczynniki takie jak stosunek T/QRS zachowanie się linii podstawowej współczynnika T/QRS czy morfologii odcinków ST, których dwufazowy (dodatnio-ujemny) kształt jest charakterystycznym objawem niedotlenienia komórek mięśnia sercowego.

ELEKTROKARDIOGRAFIA PŁODOWA (pośrednia) Jest metodą nieinwazyjną i może być wykonywaną od 12 tyg. ciąży. Jakość uzyskiwanych sygnałów jest gorsza w porównaniu z metodą bezpośrednią. Aktualnie jest w fazie prób klinicznych.

Zakresy wartości parametrów równowagi kwasowo – zasadowej z krwi żyły pępowinowej Parametr RKZ Zakresy wartości prawidłowych zagrożenia patologi-cznych pH 7.45-7.35 7.34-7.30 < 7.30 PCO2 [ mmHg] 31.7-43.7 43.8-51.0 >51.0 HCO3 [mmol/l] 32.1-23.3 23.2-20.0 <20.0 BE [mmol/l] (+6.1) - (- 1.9) (-2.0) - (-5.3) >(- 5.3) PO2 [ mmHg] 38.5-23.7 23.6-19.2 < 19.2 SO2 [%] 73.2-40.6 40.5-29.2 < 29.2

Zakresy wartości parametrów równowagi kwasowo- zasadowej z krwi tętnic pępowinowych Para-metry RKZ Zakresy wartości prawidłowych zagrożenia patologicznych pH 7.43-7.29 7.28-7.25 < 7.25 PCO2 [mmH] 37.2-52.8 52.9-61.7 >61.7 HCO3 [mmol/] 32.5-25.0 24.9-21.0 <21.0 BE [mmol/] (+6.1)-(- 1.9) (-2.0)-(-5.0) > (-5.0) PO2 [mmH] 23.9-15.8 15.7-11.8 < 11.8 SO2 [%] 39.5-18.4 18.3-10.9 < 10.9

Wartości parametrów równowagi kwasowo – zasadowej we krwi Bręborowicz Poł. I Gin.2005 Parametr RKZ Zakresy wartości żyła tętnica pH 7.19 - 7.49 7.13 - 7.43 PCO2 mmHg] 35 ± 8 45 ± 15 BE [mmol/l] 5 ± 4 7 ± 4 PO2 [mmHg] 30 ± 15 15 ± 10

Wartości parametrów równowagi kwasowo – zasadowej we krwi Dolna granica prawidłowego pH we krwi z tętnicy pępowinowej waha się według poszczególnych autorów od 7.02-7.18 Istotny wzrost ryzyka umieralności i zachorowalności następuje dopiero przy wartości pH poniżej 7.00 Bręborowicz Poł. I Gin.2005

Wartości parametrów równowagi kwasowo – zasadowej we krwi U pierwiastek zaznaczona jest tendencja do niższych wartości pH niż u wieloródek co wiąże się z różnicą w czasie trwania porodu. Po elektywnych cięciach cesarskich stwierdza się natomiast wyższe wartości pH, PO2 mniejszy deficyt zasad i PCO2 Bręborowicz Poł. I Gin.2005

Dziękuję za uwagę