Klasyfikacja nowotworów narządów płciowych żeńskich dr med. Andrzej J. Kowalski I Katedra Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej

PODZIAŁ KLINICZNY NOWOTWORY SZYJKI MACICY NOWOTWORY TRZONU MACICY NOWOTWORY JAJNIKA NOWOTWORY SROMU NOWOTWORY POCHWY NOWOTWORY JAJOWODU

RAK SZYJKI MACICY KLASYFIKACJA MORFOLOGICZNA: NIENACIEKAJĄCE: CIN 1, 2, 3, CIS NACIEKAJĄCE: CA PLANOEPITHELIALE RECENS (invasio punctata aut suprficialis) CA PLANOEPITHELIALE INVASIVUM (keratodes, akeratodes, microcellulare, verrucosum) ADENOCARCINOMA INNE

STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGO RAK SZYJKI MACICY STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGO 0 – przedinwazyjny I – tylko cz. pochwowa Ia1 – inwazja punktowa lub powierzchniowa Ia2 – inwazja do 5x7 mm Ib – inwazja ograniczona do większej cz, szyjki II – przymacicza i/lub pochwa Iia – dochodzi do 1/3 dolnej cz. pochwy Iib – obejmuje przymacicza ale nie dochodzi do kości III – obejmuje całą miednicę mniejszą IV – nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę oraz występują przerzuty odległe

RAK SZYJKI MACICY STANY PRZEDNOWOTWOROWE: Dysplazja szyjki macicy Rogowacenie przerostowe Brodawczak płaskonabłonkowy

RAK SZYJKI MACICY INNE NOWOTWORY SZYJKI MACICY: Rak gruczołowy szyjki macicy Mięsak groniasty Mięśniak szyjki macicy

NOWOTWORY TRZONU MACICY ZŁOŚLIWE NABŁONKOWE – rak endometrium MEZENCHYMALNE – mięsak podścieliskowy, mięsak gładkokomórkowy, guz mezodermalny mieszany, mięsako-rak NOWOTWORY TROFOBLASTU NIEZŁOŚLIWE MEZENCHYMALNE – mięśniaki macicy

RAK ENDOMETRIUM STANY PRZEDNOWOTWOROWE PROSTY ROZROST ENDOMETRIUM GRUCZOŁOWY ROZROST ENDOMETRIUM Torbielowaty Gruczolakowaty bez atypii Atypowy, małego, średniego i dużego stopnia

RAK ENDOMETRIUM STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGO Ia - tylko trzon poniżej ½ grubości ściany Ib - tylko trzon powyżej ½ grubości ściany II – nowotwór obejmuje szyjkę III – nowotwór przechodzi granice macicy, ale nie przekracza miednicy mniejszej, możliwe przerzuty do pochwy i/lub jajnika IVa – nacieka pęcherz, odbytnicę, esicę IVb – przerzuty odległe STOPNIE ZRÓŻNICOWANIA MORFOLOGICZNEGO G1 – wysokozróżnicowany G2 – średniozróżnicowany, obecne ogniska raka litego G3 – przewaga raka litego

MIĘSAK PODŚCIELISKOWY Nodulus stromatosus Stromatosis endolymphatica Sarcoma stromale (podział jest uzależniony od stosunku nowotworu do otoczenia!)

MIĘSAK GŁADKOKOMÓRKOWY Leiomyomatosis intravenosa Leyomyoma metastaticum Leyomyoblastoma Leyomyomatosis peritonealis disseminata (podział histologiczno-kliniczny)

CHOROBY ROZROSTOWE TROFOBLASTU ZAŚNIAD GRONIASTY Całkowity Częściowy ZAŚNIAD GRONIASTY INWAZYJNY Tylko macicy Z przerzutami RAK KOSMÓWKI Z przerzutami (z małym i dużym ryzykiem) PRZTRWAŁA CHOROBA TROFOBLASTYCZNA

NOWOTWORY TROFOBLASTU KLASYFIKACJA WG. FIGO I – ograniczony do trzonu macicy II – ograniczony do narządów płciowych III – dodatkowo przerzuty do płuc IV – przerzuty do innych narządów

MIĘŚNIAKI MACICY Podział: podśluzówkowe śródścienne podsurowicówkowe

NOWOTWORY JAJNIKA PODZIAŁ HISTOGENETYCZNY WHO PIERWOTNE NOWOTWORY NABŁONKOWE Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe (torbielakogruczolak - torbiel, gruczolakowłókniak - lity) Nowotwory nabłonkowe graniczne Nowotwory nabłonkowe złośliwe: RAKI (surowicze 50%, niezróżnicowane 20%, śluzowe 13%, endometrialne, mezonefroidalne, guz Brennera, mieszane) NOWOTWORY GONADALNE (ziarniszczak, otoczkowiak, włókniak, androblastoma, gynandroblastoma) NOWOTWORY Z KOMÓREK LIPIDOWYCH NOWOTWORY GERMINALNE rozrodczak, nowotwór pęcherzyka żółtkowego, potworniak niedojrzały, potworniak dojrzały) GONADOBLASTOMA NOWOTWORY Z TKANKI ŁĄCZNEJ NIESWOISTEJ DLA GONAD NOWOTWORY NIE SKLASYFIKOWANE NOWOTWORY PRZERZUTOWE (rak endometrium, guz Krukenberga) ZMIANY NOWOTWOROPODOBNE

NOWOTWORY JAJNIKA KLASYFIKACJA KLINICZNA WG. FIGO Ia – jeden jajnik, torebka nieprzerwana Ib – dwa jajniki, torebki nieprzerwane Ic – pęknięta torebka guza IIa – nacieczenie albo przerzuty do macicy i/lub jajowodów IIb – zajęcie innych tkanek miednicy mniejszej IIc – jw. + pęknięta torebka, lub wodobrzusze, lub dodatni rozmaz z otrzewnej IIIa – jw. + mikrowszczepy na powierzchni otrzewnej, węzły chłonne wolne IIIb – jw. + wszczepy < 2 cm, węzły chłonne wolne IIIc – jw. + wszczepy > 2 cm, przerzuty do węzłów chłonnych pozaotrzewnowych i/lub pachwinowych IV – jw. + przerzuty odległe

NOWOTWORY SROMU ZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE SROMU POTENCJALNE RZECZYWISTE Liszaj twardzinowy (świąd, skóra papierowata > wycinek > HP > maść z testosteronem) Dystrofia hyperplastyczna (świąd, białe, zlewające się ogniska hyperkeratozy > wycinek > HP > maść z betametazonem Dystrofia mieszana Kłykciny kończyste (podłoże wirusowe HPV, HSV-2, blade brodawki > wycinek > HP > elektrochirurgia / kriochirurgia / destrukcja chemiczna (Condyline) RZECZYWISTE Dysplazja małego stopnia – VIN I Dysplazja średniego stopnia – VIN II Dysplazja dużego stopnia – VIN III Rak śródnabłonkowy sromu - TIS

RAK SROMU Rak płaskonabłonkowy nierogowaciejący Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący Rak płaskonabłonkowy paraepidermoidalny Rak brodawkowaty Rak podstawnokomórkowy

RAK SROMU KLASYFIKACJA WG. FIGO St. 0 – TIS, rak przedinwazyjny St. 1 – guz dot. tylko sromu, wielkość poniżej 2 cm, węzły chłonne wolne St. 2 – guz dot. tylko sromu, wielkość powyżej 2 cm, węzły chłonne wolne St. 3 - guz przechodzi na dolną cewkę i/lub pochwę, krocze, odbyt, węzły pachwinowe powiększone, ale ruchome St. 4 – guz nacieka pęcherz moczowy, cewkę, odbytnicę, ufiksowany do kości, przerzuty odległe, węzły owrzodziałe nieruchome

STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGO RAK POCHWY STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGO 0 - przedinwazyjny I - tylko ściany pochwy II - tkanki okołopochwowe, ale nie dochodzi do ścian miednicy III - dochodzi do ścian miednicy IVa - nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę IVb - występują przerzuty odległe

taka sama jak w raku jajnika RAK JAJOWODU KLASYFIKACJA taka sama jak w raku jajnika