SANCO działania szkoleniowe 2008 Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów Komisji Europejskiej Centrum współpracy w zakresie szkoleń weterynaryjnych, epidemiologii, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu SANCO działania szkoleniowe 2008 „Lepsze szkolenie dla bezpiecznej żywności” inicjatywa Komisji Europejskie Agroconsulting Europe S.A.

Podstawy naukowe dla właściwego obchodzenia się z bydłem podczas transportu. Fizjologia i zachowanie Carmen Gallo S., MV, PhD Programa Bienestar Animal Instituto de Ciencia Animal Facultad de Ciencias Veterinarias Universidad Austral de Chile

Problemy dotyczące transportu i uboju bydła Długotrwały transport: 12-24 godz. na odległość 800-900km, 48 godz-. odległość ponad 1000 km promem (Gallo, Carmine, Correa, Ernst, 1995; Aguayo and Gallo 2005,2006)

Problemy dotyczące transportu i uboju bydła Duże zagęszczenie w czasie transportu: średnio 435 kg/m2 (po przybyciu) zakres 268 – 632 kg/m2 (Gallo, Warriss, Knowles, Negrón, Valdés, Mencarini, 2005) 32,4% z 413 transportów bydła, poddanych kontroli było przeładowane > 500 kg/m2

Niewłaściwe metody oszałamiania i obchodzenia się z bydłem Długi czas przetrzymywania: przepisy zezwalają na przetrzymywanie 6 godz.(pojenie bez karmienia), a najczęściej trwa 12-24 godz. (Gallo, Carmine, Correa, Ernst, 1995; Herrera 2008) Niewłaściwe metody oszałamiania i obchodzenia się z bydłem (Gallo & Cartes, 2000)

Pomiary w celu oceny zachowania i stresu Koncentracja różnych elementów krwi przed i po uboju: kortyzol glukoza beta HBA hematokryt aktywność CFK

Pomiary w celu oceny ilości i jakości mięsa Zmiana przyżyciowej wagi Waga tuszy Zmiany pourazowe w tuszy Glikogen w wątrobie i mięśniach pośmiertnie pH mięśni Kolor mięśni Wizualna ocena wyrębów

Zmiany w poziomie kortyzolu i glukozy u wołów opasowych podczas transportu

Badanie przeprowadzono u wołów z kaniulą w żyle szyjnej Zmiany w poziomie kortyzolu i glukozy u wołów opasowych podczas transportu (Oyarce, Tadich, Gallo, 2002) Poziom kortyzolu do 6 godziny transportu rośnie, po czym zaczyna opadać Poziom glukozy rośnie przez cały czas Badanie przeprowadzono u wołów z kaniulą w żyle szyjnej

Zmiany w wadze tuszy w czasie przetrzymywania wołów transportowanych przez 3 -16 godzin

Zmiany w wadze tuszy w czasie przetrzymywania wołów transportowanych przez 3 -16 godzin (Gallo, Lizondo, Knowles, 2003) Transport trwający do 3 godzin przetrzymywanie: do 6 godz.- masa tuszy spada 6-12 godz.-masa tuszy nieznacznie rośnie, ale nie osiąga stanu wyjściowego powyżej 12 godzin- masa tuszy spada Transport trwający do 16 godzin do 6 godz.- masa tuszy nieznacznie rośnie 6-12 godz.-masa tuszy wyraźnie rośnie, wyraźnie przewyższa stan wyjściowy

Czas transportu 16 i 24 godziny zwiększa odpowiednio 3,4 i 5,5 razy prawdopodobieństwo uzyskania ciemnego mięsa tuszy w porównaniu do transportu trwającego 3 godziny (P<0,05). (Amtmann, Gallo, van Schaik y Tadich, 2006)

Czas transportu 48 godz. 12 godz. Zmiany pourazowe 33% 25% Utraty przyżyciowej m.c. 13,4% 4,8% Wydajność poubojowa 46,9% 50% Utrata 1 kg masy tuszy Stłuczenia gł. niewielkich rozmiarów (< 5 cm) dotyczą gł. tk. podskórnej w przypadku transportu trwającego 12 godz., dotyczą także mięśni przy transporcie trwającym 48 godz. zagęszczenie=0,22m na każdą owcę przy masie przyżyciowej 29,3 kg w gospodarstwie

Zmiany pourazowe: mniej kilogramów mięsa, obniżenie klasy tuszy, niższa cena za kilogram pozostałych tusz, niepożądany wygląd

Ogólna ilość stłuczeń w tuszach wołów transportowanych przez 3, 6, 12 i 24 godzin (Gallo, Pérez,Sanhueza,Gasic, 2000 ArchMed Vet) Transport Stłuczenia (czas) (ilość na tuszę) 3 godz. 0.7 6 godz. 0.3 12 godz. 0.7 24 godz. 1.2 Transport przez 12 i 24 godz. zwiększa głębokość stłuczeń (kl.2), dotyczy mięśni