DYLEMATY BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO I NARODOWEGO Stanisław Koziej DYLEMATY BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO I NARODOWEGO na progu XXI wieku WKO 2009 www.koziej.pl

Środowisko bezpieczeństwa Nowe strategie Polskie dylematy strategiczne Zagadnienia Środowisko bezpieczeństwa Nowe strategie Polskie dylematy strategiczne WKO 2009 www.koziej.pl

Zmiana globalnego środowiska bezpieczeństwa Globalizacja i rewolucja informacyjna - środowisko GLOBINFO – zglobalizowane i uinformacyjnione, sieciowe Rewolucja polityczna – asymetryzacja środowiska -rozpad symetrycznego świata dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych relacji bezpieczeństwa nuklearnego i konwencjonalnego Rewolucja strukturalna - podmioty niepaństwowe, państwa problemowe (zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące” WKO 2009 www.koziej.pl

Zagrożenia transnarodowe Nowa jakość terroryzmu Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm Nowe mocarstwo ery informacyjnej? Postklasyczna era nuklearna Proliferacja – nowi, asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe Asymetryczność roli: broń ostateczna (używana z konieczności, strategia odstraszania) – broń pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia szantażu) Bezpieczeństwo utrzymywania broni jądrowej (dostęp fizyczny i informacyjny) Duże prawdopodobieństwo użycia broni nuklearnej WKO 2009 www.koziej.pl

Konflikty i kryzysy regionalne Bałkany – kryzysy przytłumione Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego Irak – światełko w tunelu Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji Bliskiego Wschodu Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w symetryczny Przyrosyjski „łuk południa” (Azja Środkowa, Kaukaz, Europa Wschodnia) – „mała zimna wojna” (wymiary: militarny, informacyjny, energetyczny) WKO 2009 www.koziej.pl

Strategie międzynarodowe ONZ – nieskuteczność RB NATO – transformacja i potknięcia (11. 09 i art. 5; sytuacje trudnokonsensusowe, brak strategii, pułapka afgańska) UE – trudne początki gracza strategicznego (konflikty: gruziński i ukraiński); niejasność koncepcyjna – NATO bis? Czy tandem NATO-UE? USA – strategia prewencyjna, obrona przeciwrakietowa WKO 2009 www.koziej.pl

Polska strategia bezpieczeństwa Strategia 2007 przyjęta w okresie vacuum rządowego: potrzeba nowelizacji Dobry krok w kierunku integracji bezpieczeństwa, ale nie dokończony Słabość części preparacyjnej (transformacyjnej) – budowa, utrzymywanie i transformowanie systemu bezpieczeństwa WKO 2009 www.koziej.pl

Strategia operacyjna Brak strategii sektorowych – w MON brak strategii wojskowej, przygotowywanie strategii obronności to błąd wyhamowujący proces integracji bezpieczeństwa narodowego Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO w MON – to drugi błąd z tej samej kategorii Strategia udziału w operacjach międzynarodowych – dobrze, ale: Raczej powinna być częścią strategii wojskowej Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych, modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego, brak budżetu operacyjnego) WKO 2009 www.koziej.pl

WKO 2009 www.koziej.pl

Strategia preparacyjna (transformacyjna) Integracja systemu kierowania – na wszystkich szczeblach: Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy sztabowe (BBN+…RCB?) SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja dowództw) Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych - SZ: Uzawodowienie – jakość/wielkość, tempo? Modernizacja techniczna – nakłady? Szkolenie – „licencjalizacja” kadry oficerskiej? Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa System edukacji powszechnej Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT WKO 2009 www.koziej.pl

Podsumowanie Środowisko GLOBINFO (zintegrowane, asymetryczne, sieciowe) Strategia wyprzedzania zagrożeń (preventive i preemptive) Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego (konsolidacja, profesjonalizacja, powszechność) WKO 2009 www.koziej.pl