Tasiemce

Tasiemce (Cestoda) Tasiemce (Cestoda) – płazińce pasożytujące wewnętrznie. Tasiemce przechodzą złożony cykl rozwojowy ze zmianą żywicieli. Żywicielami pośrednimi są bezkręgowce lub kręgowce, natomiast ostatecznymi - z reguły kręgowce, u których żyją głównie w przewodzie pokarmowym.

Pierwszym stadium larwalnym jest onkosfera, zaopatrzona w 6 haczyków embrionalnych, lub orzęsiona larwa koracidium (u Pseudophyllidea); drugie stadium larwalne może mieć rozmaitą postać. Tasiemce pasożytują na kręgowcach od co najmniej 270 milionów lat. Zaatakowany człowiek może usunąć pasożyta za pomocą leków, dzięki którym tasiemiec zostaje osłabiony i wydalony wraz z kałem.

Budowa i długość ciała Długość ciała waha się w granicach od kilkuset mikrometrów do kilku, a nawet kilkunastu metrów (np. u bruzdogłowca szerokiego do 20 metrów). W ciele człowieka osiąga do 15 metrów długości. U większości gatunków ciało składa się ze skoleksu (główki), szyjki i proglotydów, tworzących tzw. strobilę (nazwaną tak ze względu na wiekowe ułożenie członów, przypominające strobilizację u parzydełkowców). 

Na skoleksie występują narządy czepne w postaci bruzd przyssawkowych (u tasiemca bruzdogłowca) lub przyssawek (u tasiemców uzbrojonych i nieuzbrojonych) oraz kurczliwego ryjka opatrzonego hakami (u tasiemca uzbrojonego). Szyjka jest strefą wzrostową i na ogół w ciągu całego życia tasiemca odrastają od niej nowe człony.

W zależności od stopnia rozwoju układu rozrodczego wyróżnia się w strobili kolejno człony niedojrzałe, dojrzałe i maciczne. W członach dojrzałych wykształcają się samodzielne układy rozrodcze męskie i żeńskie, w końcu powstają gamety. Człony maciczne zawierają silnie rozwiniętą macicę, pozostałe zaś elementy obu układów rozrodczych częściowo w nich zanikają. Liczba członów strobili zależy od gatunku i może wynosić od trzech aż do kilku tysięcy. U niektórych gatunków brak jest członowania zewnętrznego (np. u rzemieńca). Znane są również gatunki nie tworzące strobili.

Tasiemiec – Tasiemczyca, tenioza, cestodoza (łac Tasiemiec – Tasiemczyca, tenioza, cestodoza (łac. taeniasis, Taenia – tasiemiec) – jest to pasożytnicze zakażenie przewodu pokarmowego przez tasiemca. Najczęściej spotyka się tasiemca nieuzbrojonego i uzbrojonego, rzadziej bruzdogłowca szerokiego. Tasiemczyca jest chorobą odzwierzęcą. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez spożycie mięsa zawierającego postacie przetrwalnikowe pasożyta, tak zwane wągry. Pośrednikami w rozwoju tasiemca są zwierzęta: bydło dla tasiemca nieuzbrojonego, świnie dla tasiemca uzbrojonego oraz ryby dla bruzdogłowca szerokiego. W jelicie człowieka wągry przekształcają się w postacie dojrzałe. Wydalane z kałem fragmenty ciała tasiemca (człony) zawierają jaja, którymi mogą zarazić się zwierzęta. Jeśli człowiek połknie jaja tasiemca, np. wraz z zanieczyszczoną kałem ludzkim wodą lub żywnością, sam stanie się żywicielem pośrednim.

Objawy Tasiemczyca u niektórych osób na początku przebiega zupełnie bezobjawowo. Do charakterystycznych objawów można zaliczyć ból brzucha, brak apetytu, nudności i wymioty, a także nieregularne i nieprawidłowe wypróżnienia. Wszystkie symptomy mogą prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji. Brak apetytu, a w związku z tym niedożywienie organizmu prowadzi do jego osłabienia, utraty masy ciała, często do odwodnienia. Ponadto pasożyty atakują inne narządy, które mogą zostać poważnie uszkodzone. Okresowo człony tasiemca (cienkie płatki barwy cielistej w kształcie prostokąta o wymiarach 0,5-1 cm na 2-3 cm) mogą być widoczne w kale. Jeszcze rzadziej występują bóle kolkowe i powikłania przypominające niedrożność przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, przewodu trzustkowego lub też zapalenie wyrostka robaczkowego. Niekiedy obecność tasiemca nie jest zupełnie odczuwana

Najczęściej występujące objawy: osłabienie, chudnięcie, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, zaparcia.

Bruzdogłowiec szeroki charakteryzuje się dużym zapotrzebowaniem na witaminę B12, której niedobory w organizmie ludzkim mogą się objawić poważną anemią. Gdy człowiek jest żywicielem pośrednim, np. tasiemca uzbrojonego (Taenia solium), skutki obecności larw w jego organizmie są poważniejsze. Wągry osadzające się w mięśniach powodują bóle i upośledzenie ich czynności. Mogą się także zagnieździć w innych narządach (mięśniu sercowym, wątrobie, płucach, a nawet siatkówce oka czy w mózgu)i spowodować ich uszkodzenie, a nawet śmierć chorego na tasiemczycę. Szczególnie niebezpieczny jest tu tasiemiec bąblowcowy.

Leczenie Leczenie prowadzi się w domu. Badanie kału powinno się wykonać również u członków rodziny chorego. Dieta nie ma znaczenia. Nie ma ograniczeń odnośnie aktywności fizycznej. W leczeniu farmakologicznym tasiemczyc stosuje się prazykwantel, niclosamid, albendazol. Preparaty stosowane w zakażeniu tasiemcem są bardzo skuteczne. W leczeniu stosuje się prazykwantel lub niklozamid. Lek przyjmuje się jednorazowo. Po 3-6 tygodniach sprawdza się skuteczność leczenia badając kał. W razie niepowodzenia kurację się powtarza. Stosuje się przez kilka dni odpowiednią dietę i leki (zazwyczaj tabletki), które paraliżując układ nerwowy pasożyta likwidują jego przyczepność do ściany jelita (odpadnięcie), i tym samym umożliwiają jego wydalenie wraz z kałem na zewnątrz organizmu.

Zapobieganie Przed zakażeniem chroni spożywanie mięsa tylko z pewnych źródeł, podlegającego kontroli weterynaryjnej. Nie powinno się jeść surowego ani niedogotowanego mięsa. Poza tym obowiązują ogólne zasady higieny osobistej i utrzymywania czystości w domu. Zawsze myj dłonie po wyjściu z toalety.

tasiemiec