Spóźnione sygnały kupna i sprzedaży w porównaniu z poprzednimi parami

Sygnały płynące z trzech średnich Identyfikacja trendu głównego Trend spadkowy : średnioterminowa pozostaje nad krótkoterminową, długoterminowa nad średnioterminową Trend wzrostowy : średnioterminowa pozostaje pod krótkoterminową, długoterminowa pod średnioterminową

WZAJEMNE POŁOŻENIE ŚREDNICH W HOSSIE, BESSIE, TRENDZIE BOCZNYM

Sygnały płynące z trzech średnich Rozważmy średnie 5-, 10-, 20- sesyjne. Pierwotnym sygnałem kupna w trendzie spadkowym jest przecięcie od dołu średnich 10-, 20 - sesyjnych przez 5- sesyjną Potwierdzeniem sygnału jest przecięcie od dołu średniej 20 - sesyjnej przez 10 - sesyjną

Sygnały płynące z trzech średnich Pierwotnym sygnałem sprzedaży w kończącym się trendzie wzrostowym jest przecięcie od góry średnich 10-, 20 - sesyjnych przez 5- sesyjną Potwierdzeniem sygnału jest przecięcie od góry średniej 20 - sesyjnej przez 10 – sesyjną Większą wartość prognostyczną posiada przecięcie dłuższych średnich

Sygnały płynące z trzech średnich

PORÓWNANIE ŚREDNICH KROCZĄCYCH: PROSTEJ ORAZ WAŻONEJ LINIOWO

PORÓWNANIE ŚREDNICH KROCZĄCYCH: PROSTEJ ORAZ WAŻONEJ LINIOWO

Wykres ceny = trend liniowy + sinusoida (24) Średnie kroczące o długościach 6, 12, 24

ŚREDNIE KROCZĄCE - podsumowanie Zalety: Prostota konstrukcji, łatwość stosowania Sygnały techniczne płynące z MA są jednoznaczne Sygnały są tym silniejsze im dłużej MA przebywała w pozycji horyzontalnej przed wygenerowaniem sygnału Średnie są skuteczne przy wyraźnych trendach (wzrostowym, spadkowym)

ŚREDNIE KROCZĄCE - podsumowanie Wady: Brak skuteczności w trendach bocznych Brak uniwersalnej długości średnich (dobór eksperymentalny wymaga prześledzenia dużej liczby kombinacji proporcji długości średnich) Generowanie fałszywych sygnałów przez krótkoterminowe średnie Opóźnienia w sygnalizowaniu zmiany trendu

ŚREDNIE KROCZĄCE - podsumowanie Większą skuteczność w prognozowaniu ewent. zmian trendu można osiągnąć stosując średnie z innymi wskaźnikami np. OBV (on balance volume) – dotyczący wolumenu akcji wzrastających oraz zniżkujących Jeżeli wykres cenowy charakteryzują cykle długości n, to praktykowane długości średnich wynoszą m.in. …n/4, n/2, n, 2n, 4n,… ŚREDNIE KROCZĄCE służą do budowy bardziej złożonych wskaźników rynku – tzw. oscylatorów (np. MACD)

WSTĘGI BOLLINGERA OSCYLATORY: MOMENTUM ROC MACD AT wykład 3 WSTĘGI BOLLINGERA OSCYLATORY: MOMENTUM ROC MACD

Wstęga Bollingera. Konstrukcja Wskaźnik opiera się na średniej kroczącej, zwykle 20 – sesyjnej, prostej. Dla każdej sesji oba punkty wstęgi (górny i dolny) oddalone są od średniej o dwa odchylenia standardowe. Szerokość wstęgi mierzy zmienność cen. W okresie zwiększającej się zmienności linie wstęgi oddalają się od siebie (zbliżają się w okresie niskiej zmienności) BB powinno stosować się z oscylatorami

Konstrukcja i działanie „linia środkowa” – 20 sesyjna prosta średnia krocząca z ceny akcji (lub kursu indeksu), Górna wstęga = linia środkowa + 2 ˣ odchylenie standardowe cen z ostatnich 20 sesji (lub kursów indeksu) Dolna wstęga = linia środkowa - 2 ˣ odchylenie standardowe cen z ostatnich 20 sesji (lub kursów indeksu)

Wstęgi Bollingera (20) . Przykład Unikredyt, maj 09 – wrzesień 09

Wstęgi Bollingera Sygnał kupna (K) zostaje wygenerowany, gdy linia kursu spada poniżej dolnego ograniczenia wstęgi lub zbliża się do niej (dolna szara linia). Sygnał sprzedaży (S) zostaje wygenerowany, gdy kurs przebija górne ograniczenie wstęgi lub zbliża się do niej (górna szara linia).

Wstęgi Bollingera. Uwagi Opisany wyżej sposób analizy dotyczy tylko przypadku, gdy kurs znajduje się w trendzie horyzontalnym. (Przy długich wzrostach lub spadkach często wykres cenowy instrumentu porusza się poza obszarem wyznaczonym przez wstęgę). Jeśli linie wstęgi znajdują się przez dłuższy czas bardzo blisko siebie, można się spodziewać dużego ruchu cen. Jego kierunek jest najczęściej zgodny z ruchem, który doprowadził do pierwszego wyraźnego przebicia wstęgi (np. ostatni sygnał K na przykładowym wykresie). Dużo większa niż zwykle odległość linii wstęgi oznacza prawdopodobny koniec trendu

Wstęgi Bollingera (10) . Unikredyt, maj 09 – wrzesień 09

Wstęgi Bollingera (10) . Unikredyt, 06. 2008 – 10. 2008

Wstęgi Bollingera. Wybicie po trendzie horyzontalnym

Górna wstęga jako linia oporu

Dolna wstęga jako linia wsparcia

Wstęgi Bollingera. Uwagi Szacuje się, że cena przebywa w obszarze wyznaczonym przez wstęgę w ok.. 88-90% czasu. Wstęga jest wskaźnikiem pomocniczym i nie powinna być stosowana do podejmowania decyzji w oderwaniu od innych elementów analizy technicznej

OSCYLATORY Skuteczne narzędzia przy trendach bocznych, wrażliwe na niewielkie wahania cen lub indeksów Informują o sytuacjach skrajnych o tzw. „wykupieniu” bądź „wyprzedaniu” impecie rynku (sile trendu) fazie trendu (trend „młody”, „dojrzały”) dywergencji (rozbieżności z trendem cenowym)

Dywergencje Dywergencja pozytywna („bycza”- bullish) Kolejne minima lokalne oscylatora leżą coraz wyżej przy spadkowym trendzie ceny Dywergencja negatywna („niedźwiedzia” – bearish) Kolejne maksima lokalne oscylatora leżą coraz niżej przy wzrostowym trendzie ceny Dywergencje stanowią ostrzeżenie przed możliwością zmiany trendu cenowego

OSCYLATORY – własności, stosowanie Oscylatory to wskaźniki o charakterze pomocniczym, ich analiza powinna być podporządkowana analizie trendu mniej istotne na początku trendu, bardziej istotne pod jego koniec Punkty zwrotne (ekstrema lokalne) na oscylatorach krótkich (małe n) poprzedzają punkty zwrotne na wykresie cenowym Niektóre oscylatory wahają się wokół poziomu równowagi, inne - w ustalonym zakresie (najczęściej od 0 do 100).

OSCYLATORY – interpretacja Jeżeli oscylator przyjmuje ekstremalne wartości w swym zakresie, to można się spodziewać korekty, konsolidacji bądź też zmiany trendu Jeżeli oscylator przebywa w dolnym zakresie wahań – ogólne wskazanie zaleca kupno. W chwili przebywania w górnym zakresie – sprzedaż Dla oscylujących wokół poziomu zerowego – przejście z „-” na „+” jest sygnałem kupna Zmiana znaku w odwrotnym kierunku – sygnał sprzedaży

Mierzenie siły trenu (impetu). Momentum M = V – V- n V – ostatnia cena zamknięcia V- n - cena zamknięcia sprzed n-dni Często stosowany jest okres 10 dniowy Przy różnych n uzyskiwane są różne zakresy wahań oscylatora, a także różne okresy przebywania po dodatniej stronie punktu równowagi oraz różne liczby sygnałów. Liczba generowanych sygnałów jest mniejsza dla większych n.

Linia impetu, czyli wykres Momentum Wzrastająca linia impetu ponad poziomem zerowym oznacza trend wzrostowy przybierający na sile Płaska linia impetu ponad poziomem zerowym oznacza stabilny trend wzrostowy Opadająca linia impetu ponad poziomem zerowym oznacza słabnący trend wzrostowy

Wykres ceny = trend liniowy + cykl (12) Momentum o długościach: 3, 6, 12, 24

Wykres ceny = przesunięta sinusoida (64) Momentum o długościach: 5, 9, 14, 30, 64

Wykres ceny = trend liniowy + sinusoida (24) Momentum o długościach: 6, 12, 24

Przykład / momentum(10) (widoczne dywergencje)

Mierzenie impetu Wykres Momentum Opadająca linia impetu poniżej poziomu zerowego oznacza przybierający na sile trend spadkowy Płaska linia impetu poniżej poziomu zerowego oznacza stabilny trend spadkowy Wzrastająca linia impetu poniżej poziomu zerowego oznacza słabnący trend spadkowy

Przykład / Porównanie momentum(7) z momentum(10)

Momentum - stosowanie Wskaźnik impetu wyprzedza ruch cen Przecięcie poziomu zerowego jest sygnałem do zawarcia transakcji By wykonać transakcję sygnał musi być zgodny z trendem cenowym (czyli przecięciu od dołu poziomu zerowego przez momentum musi towarzyszyć trend wzrostowy, przecięciu od góry - trend spadkowy)

Momentum – zakres wahań Zakres wahań oscylatora nie jest ograniczony Przy ustaleniu zakresów skrajnych należy zbadać dane historyczne

Negatywna dywergencja na momentum (10) oraz sygnał sprzedaży

MOMENTUM - SYGNAŁY SPRZEDAŻY

MOMENTUM W DŁUGIM TRENDZIE WZROSTOWYM (przyspieszającym, przerywanym korektami spadkowymi)

Konstrukcja n dniowego wskaźnika V – ostatnia cena zamknięcia Wskaźnik zmian ROC (Rate of change) (miara tempa zmian) wersja 1 (Murphy) Konstrukcja n dniowego wskaźnika ROCn = 100*( V / V- n ) V – ostatnia cena zamknięcia V- n - cena zamknięcia sprzed n-dni ROC oscyluje względem linii 100, będącej tu linią sygnalną. Interpretacja -taka jak przy momentum

Wskaźnik zmian ROC (wersja 2) ROC mierzy procentową zmianę ceny miedzy na przedziale czasu o określonej długości. ROC porównuje bieżącą cenę z ceną n sesji wstecz. ROC= = 100*( (cena dzis. zamk. - cena zamk. sprzed n sesji) / (cena zamk. sprzed n sesji) ) Wykres ROC waha się wokół poziomu zerowego. Oscylator może być stosowany jak Momentum, m.in. do wykrywania pozytywnych i negatywnych dywergencji Przecięcia poziomu zerowego są traktowane jak sygnały kupna bądź sprzedaży

Wskaźnik zmian ROC wersja 2 (stockcharts.com/) The Rate of Change (ROC) indicator is a very simple yet effective momentum oscillator that measures the percent change in price from one period to the next. The ROC calculation compares the current price with the price n periods ago. ROC = ( (Today's close - Close n periods ago) / (Close n periods ago) ) * 100 The plot forms an oscillator that fluctuates above and below the zero line as the Rate of Change moves from positive to negative. The oscillator can be used as any other momentum oscillator by looking for higher lows, lower highs, positive and negative divergences, and crosses above and below zero for signals.

Wykres cenowy i ROC(15)

Przykład / ROC(10)

Oscylator MACD Moving Average Convergence / Divergence Wskaźnik MACD opiera się na różnicy dwóch średnich ruchomych o różnych długościach. Krótkoterminowa MACD jest (zwykle) różnicą średnich 12-sesyjnej (odjemna) oraz 26 sesyjnej (odjemnik) Linią sygnalną jest wtedy średnia krocząca z 9 sesji z wartości samego wskaźnika. Najczęściej do MACD stosuje się średnie wykładnicze

Krzywa MACD i linia sygnalna Podstawowa interpretacja zakłada generowanie sygnałów na podstawie przebicia przez MACD linii sygnalnej. Przebicie z dołu jest sygnałem kupna, przebicie z góry traktowane jest jako sygnał sprzedaży. Potwierdzeniem sygnałów jest odpowiednie przełamanie poziomu równowagi – czyli wyjście MACD ponad poziom zerowy w przypadku sygnału kupna, zejście poniżej zera w przypadku sygnału sprzedaży

Przecięcia średnich ruchomych generują wiarygodne sygnały, przecięcia linii sygnalnej - niekoniecznie

Wyraźne trendy- przecięcia średnich ruchomych dają bardziej wiarygodne sygnały niż przecięcia linii sygnalnej

Ruch boczny – wiele sygnałów, po których brak zdecydowanego trendu

Silny trend – fałszywe sygnały sprzedaży

Negatywna dywergencja MACD Przełamanie wsparcia na wykresie ceny oraz na MACD

Wzrost mimo negatywnej dywergencji

MACD – WCZESNY SYGNAŁ KUPNA

Charakterystyka MACD W trendzie rosnącym przyjmuje wartości dodatnie W trendzie spadkowym przyjmuje wartości ujemne W trendzie bocznym oscyluje wokół wartości zerowej Wartość bezwzględna MACD świadczy o sile trendu Zmniejszająca się wartość wskaźnika po osiągnięciu maksimum (na plusie) świadczy o gasnącym trendzie wzrostowym Wskaźnik jest wrażliwy na wahania cen – w trendzie wzrostowym może przyjmować krótkookresowo wartości ujemne

MACD OPARTE NA ŚREDNICH 12 i 26 SESYJNYCH (prostych i ważonych liniowo)

ZESTAWIENIE AKCJOGRAMU BRE (żółty) Z MACD WAŻONĄ LINIOWO (niebieski) oraz z MACD OPARTĄ NA ŚREDNICH PROSTYCH (różowy)

PORÓWNANIE MACD i LINII SYGNALNEJ DLA ŚREDNICH WAŻONYCH LINIOWO DLA ŚREDNICH PROSTYCH

PORÓWNANIE MACD i LINII SYGNALNEJ DLA ŚREDNICH WAŻONYCH LINIOWO DLA ŚREDNICH PROSTYCH

KURS AKCJI I WYKRES MACD(12,26)

KURS AKCJI I WYKRES MACD(12,26) Linia sygnalna – kolor różowy