Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Charakterystyka narzędzia badawczego (kwestionariusz ankiety) Akademia Badań Lokalnego Rynku Pracy Dr Artur Frąckiewicz

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Konstruując kwestionariusz dokonujemy zabiegu polegającego na: „(…) ‘przetłumaczeniu’ problematyki badań na pytania sformułowane tak, aby odpowiedzi na nie dostarczały danych potrzebnych do sprawdzenia hipotezy lub zbadania dziedziny przez problematykę tę zakreślonej” /C.F. Cannel, R.L. Kahn/

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Pożądane cechy kwestionariusza ankiety – na co należy zwrócić uwagę przy konstruowaniu kwestionariusza ankiety w badaniach bezrobotnych /wybrane problemy/ -‘nie mnożyć bytów ponad potrzebę’  pochwała oszczędności oraz prostoty -pytania muszą być zrozumiałe dla respondenta -jeżeli to konieczne muszą narzucać respondentowi układ odniesienia pożądany przez badacza -muszą uwzględniać wiedzę respondenta -należy pamiętać o konieczności uwzględniania zjawiska aprobaty społecznej -pytanie powinno być zadane tak, aby respondent nie miał szans popaść w sprzeczność  chyba że w ramach pytania kontrolnego czynimy to celowo

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki język kwestionariusza  Język kwestionariusza ankiety lub wywiadu musi odpowiadać językowi respondenta – nie możemy stwarzać bariery komunikacyjnej Przykład błędu: Która z wymienionych odmian bezrobocia dominuje w Pana miejscowości ? -Bezrobocie frykcyjne -Bezrobocie cykliczne -Bezrobocie strukturalne -Inne, jakie ? …………………………………………………………………………….

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki układ odniesienia respondenta Układ odniesienia – ‘system kategorii w jakich dane sprawy postrzega dana osoba’  Musimy pamiętać, żeby pytanie zadawać w taki sposób aby respondent odnosił się do tego samego układu odniesienia, do którego odnosi się badacz, chyba, że celem poznawczym jest odkrywanie układów odniesienia respondentów  np. czy wieloryb to ryba czy ssak ? /struktury esencjalne/  np. w USA, gdy zapytano respondentów ‘Czy pracował/a Pan/i zarobkowo lub dla zysku w ostatnim tygodniu ?’ - Tysiące respondentów, mimo tego, że pracowało zarobkowo nie zadeklarowało tego. Ponieważ działalność zarobkowa nie była ich głównym zajęciem (np. studenci, matki wychowujące dzieci) – tym samym to nie było ‘poważne zarobkowanie’.

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki stopień poinformowania respondenta  Przeprowadzając badania społeczne przy pomocy kwestionariusza możemy realizować różne cele poznawcze: - możemy interesować się jak pewne przedmioty postrzegają aktorzy społeczni – pytania o wyobrażenia, odczucia itd. (jak Pan/i ocenia pracę serwisu telefonicznego swojego operatora komórkowego ? Jak Pan/i ocenia pracę Sejmu trwającej kadencji ? Jakie funkcje państwowe pełnił Józef Piłsudski ? /nie chcemy tutaj poznać faktów, ale poziom wiedzy lub przekonania respondentów/) - możemy interesować się wiedzą o przedmiotach, której przekazicielami są respondenci – pytania o fakty (np. Ile Pan/i ma lat ? Jaki jest Pana/i stan cywilny ? Czy w ostatnim roku zmuszony/a Pan/i był/a do przeprowadzenia napraw w swoim samochodzie ? Który smak pasty do zębów jest Pana/i ulubionym ?)

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki aprobata społeczna  Przeprowadzając badania społeczne musimy zadbać o komfort respondenta. Tym samym pytania powinny być tak sformułowane, aby nie stwarzać niebezpieczeństwa wystąpienia dyskomfortu. Np. Czy myje Pan/i codziennie, po każdym posiłku zęby ?  Jakie wątpliwości i obawy natury metodologicznej można zgłosić w przypadku tego pytania ? Jak uniknąć dyskomfortu respondenta ?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki aprobata społeczna (c.d.) Przykład 1 Ze względu na to, że w dzisiejszych czasach wszyscy jesteśmy mocno zabiegani i nie zawsze udaje nam się znaleźć czas na wydawałoby się podstawowe czynności, chcielibyśmy prosić o informację, czy regularnie po każdym posiłku udaje się Panu/i myć zęby ? Przykład 2 Czy uczestniczył/a Pan/i w ostatnich wyborach prezydenckich ? Albo Ze względu na to, że w dzisiejszych czasach wszyscy jesteśmy mocno zabiegani,chcielibyśmy prosić o informację, czy głosował/a Pan/i w ostatnich wyborach prezydenckich ?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Problem aprobaty społecznej w badaniach nad bezrobociem Czy pracuje Pan/i ‘na czarno’ ?  Jak zapytać respondenta obawiającego się negatywnych sankcji formalnych o to czy pracuje na czarno ?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Problem operacyjnej równoważności narzędzi badawczych -Kiedy możemy mówić o operacyjnej równoważności ? -Przykład  skale przymiotnikowe -W jaki sposób można zadbać o równoważność operacyjną narzędzi badawczych ?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Obszary problemowe: 1.Poziom i zakres kształcenia ustawicznego. 2.Sposoby/metody poszukiwania pracy. 3.Gotowość wykonywania pracy w nietypowych formach. 4.Przyczyny znalezienia się w obecnym położeniu na rynku pracy. 5.Przeszkody w zmianie obecnego położenia na rynku pracy. 6.Źródła dochodów. 7.Oczekiwania płacowe. 8.Sytuacja wśród osób biernych zawodowo – okoliczności mogące sprzyjać wejściu na rynek pracy.

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki SZCZEGÓŁOWE OBSZARY PROBLEMOWE /na podstawie: ‘Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy’, M. Góra, U. Sztanderska, Warszawa 2006/

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Ile osób w powiecie jest bezrobotnych? Jaki jest ich udział w ludności ogółem? 2. Jaka jest struktura bezrobotnych według: - cech demograficznych (płeć, wiek), - rozlokowania przestrzennego wewnątrz powiatu (gminy) i kategorii miejscowości, - zasobu kapitału ludzkiego (wykształcenie, ostatnio wykonywany zawód, posiadanie doświadczenia w pracy zawodowej, czas przerwy od ostatniej pracy). 3. Czy w zakresie strukturalnym z punktu 2 powiat czymś się wyróżnia? -Czy zachodzą tu wyraźne zmiany w porównaniu z wcześniejszymi badaniami? -Szczególnie: które kategorie ludności ponadprzeciętnie często są narażone na bezrobocie? A które zdecydowanie poniżej przeciętnej?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Jaka jest struktura bezrobotnych ze względu na przyczynę znalezienia się na bezrobociu ? -utrata pracy, -rezygnacja z pracy, -powrót do pracy po przerwie trwającej minimum trzy miesiące, -podjęcie pracy po raz pierwszy. Czy powiat czymś się w tym zakresie wyróżnia? Czy zachodzą tu wyraźne zmiany w porównaniu z wcześniejszymi badaniami? Jakie osoby częściej od innych rezygnują z pracy? A które ją tracą?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Jaka jest struktura bezrobotnych (płeć, wiek, wykształcenie, zawód, doświadczenie zawodowe), którzy z nich utracili pracę wg przyczyny zwolnienia (likwidacja zakładu, zwolnienie grupowe itp.)? 6. Osoby o jakich cechach są nadreprezentowane w populacji bezrobotnych w stosunku do całkowitej populacji w wieku produkcyjnym? Kto ma małe szanse na sukces nawet przy aktywizacji na rynku pracy? Jak kształtuje się relacja udziałów kategorii wyodrębnionych na podstawie: - cech demograficznych, - cech kwalifikacyjnych, - rozlokowania przestrzennego wewnątrz powiatu, - w liczbie bezrobotnych ogółem do udziałów analogicznych subpopulacji w ludności - w wieku produkcyjnym ?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Ile wynosi najniższa płaca (płaca progowa), za którą bezrobotni zdecydowaliby się podjąć zatrudnienie (jaki jest jej rozkład)? - Czy rozkład płac progowych istotnie różni się w zależności od cech demograficzno-społecznych oraz czasu pozostawania bez pracy? - O ile płace oczekiwane różnią się od rzeczywistych? 8. Jaka jest struktura bezrobotnych według źródeł utrzymania? - Jak długo bezrobotni (przeciętnie) otrzymują zasiłki? - Czy powiat czymś się w tym zakresie wyróżnia? - Czy zachodzą tu wyraźne zmiany w porównaniu z wcześniejszymi badaniami?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Ile wynosi łączny dochód uzyskiwany miesięcznie przez bezrobotnych (rozkład i jego miary)? 10. W jaki sposób bezrobotni poszukują pracy? 11. Jaki jest czas poszukiwania pracy – rozkład? -Czy czas ten różni się w zależności od cech demograficzno-społecznych bezrobotnych, ich rozmieszczenia terytorialnego w powiecie oraz źródła napływu do bezrobocia? -Czy powiat czymś się w tym zakresie wyróżnia? -Czy zachodzą tu wyraźne zmiany w porównaniu z wcześniejszymi badaniami?

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Podstawowe bariery podjęcia pracy: kwalifikacyjne (wykształcenie, zawód, szczegółowe umiejętności zawodowe, deficyt wybranych konkretnych umiejętności ogólnych), terytorialne (odległe zamieszkanie/ bez komunikacji z miejscem, gdzie jest oferowana potencjalna praca), osobiste (uwarunkowania indywidualne/ rodzinne) i inne.

Projekt „Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki PREZENTACJA KWESTIONARIUSZA ANKIETY Badanie "SYTUACJA SPOŁECZNO-ZAWODOWA ZAREJESTROWANYCH OSÓB BEZROBOTNYCH W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO".