VI Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja w Lublinie 20 rocznica pierwszych wolnych wyborów samorządowych. Gmina Lublin

Lublin przed i po 1990 roku

Co zmieniło się w Lublinie w ciągu minionych 20 lat ? Pytanie to postawiliśmy sobie tworząc tę prezentację. Dzięki wyborom samorządowym mieszkańcy naszego miasta mają realny wpływ na kierunek zachodzących wokół zmian. Dokonując wyboru kandydata ze środowiska lokalnego oczekują od niego realizacji najważniejszych dla gminy zadań, czy inwestycji. Jest to podstawa dla stworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Aktywność obywateli w samorządzie jest niezbędna dla realizacji ich własnych interesów, ale także dla przetrwania procedur demokratycznych.

Droga do samorządu Po 1989 roku, przywrócono (zlikwidowaną w PRL-u) wielostopniową strukturę samorządu terytorialnego. W 1990 r. wprowadzono samorząd gminny, a w 1997 w ramach realizowanej reformy administracyjnej – samorząd powiatowy i wojewódzki. Polski system samorządowy nie jest hierarchiczny – władze województwa nie mogą niczego nakazywać powiatowi ani też powiat gminie. Każda jednostka samorządu terytorialnego działa niezależnie. Także rząd nie jest zwierzchnikiem samorządów – jego rola ogranicza się do nadzorowania, czy działania samorządu są zgodne z prawem. Nadzór ten sprawują premier i wojewodowie, którzy mogą uchylić niezgodną z prawem samorządową uchwałę. Jeśli samorząd nie realizuje powierzonych sobie zadań, np. z powodu jakiegoś dramatycznego konfliktu politycznego, który sparaliżował działalność jego organów, premier może go zawiesić, wprowadzając tak zwany zarząd komisaryczny i wyznaczając komisarza, który zastąpi zawieszone organy władz samorządowych.

Czym jest gmina? Gminę stanowi wspólnota obywateli zamieszkujących określone terytorium. Jej wspólnotowy charakter wyraża się poprzez to, że: • Jej członkami są z mocy prawa wszyscy mieszkańcy danej gminy. Nikt nie może z członkostwa w tej wspólnocie zrezygnować ani też zostać z niej usunięty. • Członkowie gminy podejmują decyzje poprzez powoływane przez siebie instytucje, czyli organy gminy (radę gminy i wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) oraz bezpośrednio w referendum. • Realizuje ona samodzielnie i na własną odpowiedzialność określone prawem zadania związane z zaspokajaniem podstawowych potrzeb mieszkańców (np. utrzymywanie sieci wodociągowej, prowadzenie szkół). • W ramach określonych prawem jest ona niezależna od administracji rządowej. Niezależność ta podlega ochronie sądowej, co oznacza, że wszelkie spory pomiędzy samorządem a rządem (wojewodą) rozstrzygane są przez odpowiednie sądy. • Posiada ona osobowość prawną, z której wynika między innymi możliwość posiadania i zarządzania własnością oraz zaciągania zobowiązań (np. uzyskania kredytu bankowego).

Kompetencje samorządu gminnego Zadania własne samorządu gminy można podzielić na następujące kategorie: • związane z infrastrukturą techniczną: utrzymywanie dróg, ulic i placów, a także sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, zaopatrzenie w energię, komunikacja zbiorowa itp. • związane z infrastrukturą społeczną: prowadzenie szkół podstawowych i gimnazjów, żłobków, przedszkoli i zakładów opieki zdrowotnej, zapewnienie pomocy społecznej osobom potrzebującym, prowadzenie placówek kulturalnych itp. • związane z utrzymywaniem porządku publicznego: zapewnienie porządku publicznego, np. poprzez powołanie Straży Miejskiej, zapewnienie ochrony przeciwpożarowej, zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych itp. • związane z ładem przestrzennym i ekologicznym: przygotowywanie planów zagospodarowania przestrzennego gminy, gospodarowanie terenami, dbanie o ochronę środowiska naturalnego itp. Oprócz nich władze gminne otrzymują do wykonania zadania zlecone przez organy administracji rządowej.

Samorząd lubelski Mieszkańcy gminy Lublin wybierają w wyborach powszechnych równych i bezpośrednich swoich przedstawicieli, którzy wchodzą w skład rady miejskiej. Liczba radnych w radzie uzależniona jest od wielkości gminy. Rada jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy (czasem zwana jest też przez analogię do władzy ustawodawczej władzą uchwałodawczą). Wybierana jest na czteroletnią kadencję. Rada przypomina nieco parlament – obraduje na sesjach zwoływanych przez wybranego przez radnych przewodniczącego. Może też powoływać komisje zajmujące się różnymi dziedzinami życia społecznego (np. komisja rolnictwa, oświaty). Podejmuje najważniejsze decyzje w sprawach gminy. Przede wszystkim uchwala budżet gminy, ponadto podejmuje uchwały w sprawie opłat i podatków lokalnych, planu rozwoju gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego oraz współpracy z innymi gminami. Uprawnienia wykonawcze spoczywają w rękach wybieranego w bezpośrednich wyborach prezydenta miasta. Do jego zadań, które realizuje – wraz z dobranymi sobie współpracownikami i przy pomocy urzędu gminy – należy między innymi reprezentowanie gminy na zewnątrz, wykonywanie budżetu uchwalonego przez radę, gospodarowanie mieniem komunalnym, zatrudnianie (i zwalnianie) kierowników lokalnych jednostek organizacyjnych, wydawanie przepisów porządkowych oraz dbanie o promocję gminy.

Oświata i służba zdrowia W ciągu ostatnich 20 lat funkcjonowanie oświaty na terenie gminy Lublin uległo znaczącej zmianie. Miasto jest organem prowadzącym dla szeregu szkół. Rozwój istniejących i tworzenie nowych placówek to zadanie stojące przed władzami miejskimi. Wśród opinii zebranych w trakcie wywiadów często pojawiały się krytyczne głosy na temat reformy systemu oświaty i utworzenia gimnazjów, co jednak nie jest zależne od władz miejskich. Podobne oceny pojawiły się w odniesieniu do funkcjonowania służby zdrowia.

Komunikacja Nasi rozmówcy stwierdzili, że stan komunikacji miejskiej poprawił się. Ludzie uważają, że autobusy są bardziej punktualne niż 20 lat temu, jest w nich czyściej, komfort jazdy jest coraz większy. Widoczne są inwestycje w odnowę taboru autobusowego i rozwój sieci połączeń w miarę rozwoju terytorialnego miasta. Po lewej widzimy jeden z najnowszych autobusów. Jest ich w Lublinie coraz więcej. Po prawej zaś stary i nie funkcjonujący.

Kultura i bezpieczeństwo Lublin ubiega się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury na 2016 rok. W mieście w ciągu 20 ostatnich lat pojawiło się szereg nowych, ciekawych inicjatyw kulturalnych. Stan bezpieczeństwa poprawił się. Podjęto działania zmierzające do budowy systemu monitoringu najbardziej uczęszczanych miejsc w mieście. Działa straż miejska. Wejście główne Domu Kultury Kolejarza.

Turystyka Na zdjęciu Sklepienie Archikatedry Lubelskiej.

Turystyka Lublin przyciąga turystów. Imponuje im ciekawymi zabytkami, piękną architekturą. Magicznym miejscem jest zyskujące coraz więcej blasku Stare Miasto.

Skład Zespołu Projektowego Karolina Kot 1993, IA Patrycja Śliwińska 1993, IA Aleksandra Krępińska 1993, IA Szkoła: VI Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja w Lublinie Imię i nazwisko Opiekuna Zespołu: Artur Jóźwik Wyrażamy zgodę na wykorzystanie i przetwarzanie naszych danych osobowych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, z siedzibą w Warszawie przy ul. Noakowskiego 10, w celach promocyjnych i informacyjnych programu Młodzieżowa Akcja Obywatelska – 20 lat później zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) teraz i w przyszłości. Wiemy, że przysługuje nam prawo wglądu do naszych danych oraz do ich poprawienia, a także ewentualnego usunięcia.