SSP-Ćw.-9 „Z dziejów prawa cywilnego: Podstawowe pojęcia cywilistyki. PRAWO OSOBOWE”
PRAWO PUBLICZNE, A PRAWO PRYWATNE kryterium podziału na prawo publiczne i prywatne stanowi różnica interesu (utilitas), którego chroni każdy z tych działów prawa ▬ PRAWO PUBLICZNE - tworzą te normy, które chronią interes ogółu (interes wspólny) ▬ PRAWO PRYWATNE - tworzą normy dotyczące interesu poszczególnych jednostek PRAWO CYWILNE – gałąź prawa obejmująca zespół przepisów regulujących stosunki majątkowe oraz niemajątkowe między osobami fizycznymi i osobami prawnymi na zasadzie równorzędności stron (autonomii stron)
POJĘCIE „OSOBY SZTUCZNEJ” W ŚREDNIOWIECZU ▬„OSOBA MORALNA” (kanoniści) ▬osobowość prawna KRĘGU MIEJSKIEGO (glosatorzy) ▬„OSOBA FIKCYJNA ” (komentatorzy)
RODZAJE OSÓB PRAWNYCH ▬ FUNDACJE (zakłady) - powstawały na mocy aktu fundacyjnego, w którym to akcie założyciel (fundator) przeznaczał pewien majątek na oznaczony cel (zwykle pobożny lub dobroczynny), określając jednocześnie sposób administrowania (zarządzania) takim funduszem ▬ KORPORACJE (związki osób): wczesnośredniowieczne związki polityczno-terytorialne organizacje kościelne (także: gminy wyznaniowe) organizacje miejskie (gildie, cechy, uniwersytety, bractwa) PAŃSTWO spółki (handlowo-okrętowe, akcyjne)
ZDOLNOŚĆ PRAWNA, A ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH ▬ ZDOLNOŚĆ PRAWNA - zdolność do tego, by być podmiotem praw i obowiązków ▬ ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH - zdolność do samodzielnego składania i przyjmowania oświadczeń woli, powodujących powstanie, zmianę lub wygaśnięcie stosunku prawnego (możność nabywania praw i zaciągania zobowiązań mocą własnego działania)
CZYNNIKI OGRANICZAJĄCE ZDOLNOŚĆ PRAWNĄ NIEWOLA STAN PŁEĆ OSIADŁOŚĆ - prawo nadbrzeżne - prawo połowu - prawo gościnności - ius albinagii RELIGIA CZEŚĆ ZDROWIE
WIEK, JAKO KRYTERIUM ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH ŚREDNIOWIECZE: - nieletniość (małoletność) – < 10; lat - pełnoletność (lata sprawne, lata dojrzałe) - < 10; l. CZASY NOWOŻYTNE - nieletniość (małoletność) – < lat - lata sprawne (pełnoletność) lat – lat - lata dojrzałe (lata roztropne, dojrzałość) - > lat