Raport z ewaluacji wewnętrznej – Szkoła Podstawowa Rok szkolny 2012/2013 Opracował zespół: SP I-III: M.Żmuda, A.Wojtowicz, M.Lewandowska, Mariola Starszak SP IV-VI: C.Ogrodnik, D.Tarkowska, Joanna Wróblewska

I Obszar. Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki Szkoła lub placówka osiąga cele zgodne z polityką oświatową państwa. Szkoła lub placówka doskonali efekty swojej pracy. Wymaganie 1.4 Respektowane są normy społeczne Przedmiot ewaluacji: działania profilaktyczne szkoły Charakterystyka wymagania: w szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań, ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb, uwzględniając inicjatywy uczniów Cel ewaluacji: analiza programu profilaktyki – dokumentu oraz sposobu jego funkcjonowania w szkole w celu ewentualnych modyfikacji jego zapisów oraz ich upowszechnienia i stosowania

Pytania kluczowe: 1.W jaki sposób szkoła wspiera (może wspierać) uczniów w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu? (nauczyciele, rodzice, uczniowie) 2.Jakie zachowania ryzykowne uczniów stanowią największe problemy? (nauczyciele, rodzice, uczniowie) 3.Jakie działania skutecznie chronią (mogą chronić) uczniów przed zagrożeniami w opinii nauczycieli, rodziców i uczniów? 4.Co ułatwia / utrudnia realizację szkolnego programu profilaktyki? (zespoły przedmiotowe) 5.Jakie są potrzeby szkoleniowe z zakresu profilaktyki wśród nauczycieli, rodziców? Kryteria: adekwatność do potrzeb stopień przydatności skuteczność efektywność Metody badań: analiza dokumentacji: dzienniki lekcyjne ankiety dla uczniów i rodziców dyskusje w samorządach uczniowskich dyskusje z zespołach przedmiotowych Harmonogram: Grudzień: przygotowanie narzędzi badawczych Styczeń: przeprowadzenie badań Kwiecień - maj: przegląd dokumentacji. zebranie informacji z poszczególnych badań Czerwiec: przygotowanie raportu Prezentacja raportu na posiedzeniu RP

Przegląd dokumentacji - podsumowanie klasy IV-VI Tematyka Ilość godzin razem % IVa IVb Va Vb VIa VIb I. Kształtowanie i wspieranie więzi rodzinnych 2 3 1 8 13 II. Zapobieganie problemom w nauce jako jednej z przyczyn uzależnień 5 III. Kształtowanie świadomych postaw wobec uzależnień 7 11 IV. Profilaktyka zdrowotna 4 27 43 V. Przeciwdziałanie agresji wśród dzieci 16 25 Razem/ilość g.wych 12/29 10/23 11/31 8/28 10/2 9 12/2 9 63/169 Razem % - na realizację PP 41% 43% 35% 29% 34% Śr. 37%

Samorząd Uczniowski Szkoły Podstawowej 1.Jakie działania na terenie szkoły pomagają uczniom radzić sobie z zachowaniami ryzykownymi? Działania: Zainstalować dodatkowe kamery, częściej sprawdzać okolice hali, przeprowadzić lekcje z pedagogiem szkolnym lub innym specjalistą, dyskutować na godz. wychowawczych, oglądać wychowawcze filmy 2. Jakie zachowania ryzykowne uczniów stanowią największe problemy? Największe problemy: palenie papierosów w okolicy hali, przepychanki w szatniach i w sklepiku szkolnym

Ewaluacja programów profilaktycznych – zespoły przedmiotowe 1.W jaki sposób szkoła wspiera uczniów w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu? wczesna diagnoza problemów – szybkie rozpoznanie trudności i kierowanie na badania specjalistyczne terapia specjalistyczna na terenie szkoły (pedagog, psycholog, terapeuta, z k-k, logopeda, rewalidacja) i pomoc wyrównawcza (z zd-w) działania w ramach pedagogizacji rodziców( spotkania ze specjalistami , materiały tematyczne – ulotki, gazetki, str internetowa, rozmowy indywidualne) zajęcia edukacyjne profilaktyczne konkursy o tematyce prozdrowotnej (np. Nie pal przy mnie, proszę), olimpiada zdrowia codzienna opieka pielęgniarki w szkole akcje dotyczące zdrowia emocjonalnego (Cała Polska czyta dzieciom, Trzymaj formę, Sieciaki, Dzień bezpiecznego internetu) program zdrowego żywienia – mleko, warzywa, kanapki w sklepiku organizacja kół zainteresowań (sks, wolontariat), zajęć dodatkowych przestrzeganie przez pracowników praw ucznia lekcje wychowawcze realizujące daną tematykę, wych. do życia w rodzinie, biologia, przyroda, w-f pomoc nauczycieli dyżurujących w świetlicy pomoc koleżeńska koło PCK gazetki poglądowe zasoby biblioteki

2.Jakie zachowania ryzykowne stanowią największe problemy? SP I-III SP IV-VI Gimnazjum ZSZ LO -agresja fizyczna -nieracjonalne odżywianie (brak śniadania, zakup niezdrowego jedzenia w sklepiku -cyberprzemoc (sporadycznie) -brak świadomej aktywności fizycznej -próby palenia papierosów -agresja fizyczna (uderzenia, izolowanie) i słowna (wyzwiska, epitety, wulgaryzmy) -cyberprzemoc w komunikatorach -nieracjonalne odżywianie się -nieracjonalne odżywianie -palenie papierosów -zainteresowanie sytuacjami picia alkoholu, zażywania środków psychoaktywnych -trudności w nauce -wagary i ucieczki z lekcji -agresja słowna i fizyczna -cyberprzemoc -arogancja wobec dorosłych i świadome łamanie prawa szkolnego -łamanie zasad prawidłowego zachowania -brak zainteresowań własnych -absencja -wymuszanie zachowań -przemoc psychiczna -wagary -agresja słowna (wulgaryzmy -wczesna inicjacja seksualna (wczesne macierzyństwo) -trudności w nauce –problemy z motywacją

4.Co ułatwia i utrudnia realizację SPP? 3.Jakie działania chronią uczniów przed zagrożeniami ? -zaznajamianie uczniów z obowiązującym prawem -profilaktyka (akcje w różnych strategiach i formach, lekcje wychowawcze) -konsekwentne działania ze strony szkoły zgodnie z procedurami (uwagi, nagany, sprawa do sądu) -pomoc pedagoga i psychologa 4.Co ułatwia i utrudnia realizację SPP? Ułatwienia współpraca nauczycieli istnienie gabinetów specjalistycznych -współpraca z rodzicami w czasie rozwiązywania problemów współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę (GOPS, PPP, policja, sąd, GOK, Straż pożarna, stowarzyszenia, Sanepid, Centrum Onkologii w Bydgoszczy) wsparcie i życzliwość dyrekcji dobra współpraca z pedagogiem program Pomost filmy współpraca między nauczycielami

5. Jakie są potrzeby szkoleniowe wśród nauczycieli i rodziców? Utrudnienia brak sprzętu multimedialnego w gabinetach specjalistycznych (Internet, video, nowoczesne programy) hałas na korytarzach, niewietrzone korytarze w czasie lekcji, leżąca młodzież na korytarzach ciągła zmiana przydziałów (rewalidacja) zwiększone pensum pracy z uczniem (wielość dokumentacji) zbyt mała ilość godzin pracy psychologa brak socjoterapeuty brak świetlicy z prawdziwego zdarzenia – niema możliwości pracy wychowawczej wielość programów profilaktycznych – brak wyboru jednego kompatybilnego dla wychowawców, nauczycieli i specjalistów (np. Pomost) brak zajęć pozalekcyjnych np. dla zainteresowanych techniką, plastyką itd konieczność pracy w świetlicy (zamiast zajęć dla uczniów SPE oraz rozwijających zainteresowania) brak funduszy na prelekcje, wyjazdy, happeningi, akcje promocyjne mało nowoczesnych pomocy brak szerszej współpracy rodziców, którzy ukrywają zachowania dziecka chcąc je chronić 5. Jakie są potrzeby szkoleniowe wśród nauczycieli i rodziców? Nauczyciele pierwsza pomoc – porządnie i praktycznie rozpoznawanie osób pod wpływem środków psychoaktywnych i innych uzależnień (np. od jedzenia, komputera) – rodzaje, objawy, reagowanie „nowości” na rynku zagrożeń postępowanie z dorastającym nastolatkiem? Rodzice -rola codziennej aktywności fizycznej i racjonalnego żywienia dzieci -zainteresowania i zdolności naszych dzieci -problem uzależnień -postępowanie z dorastającym nastolatkiem

Wyniki ankiety dla rodziców Szkoła Podstawowa klasy I – III

Jakie działania podejmowane w szkole pomagają Państwa dziecku w prowadzeniu na co dzień zdrowego stylu życia?

Gdzie na terenie szkoły Państwa dziecko może uzyskać pomoc, jeśli ma trudności w nauce?

Jakie działania na terenie szkoły, Państwa zdaniem, pomagają uczniom radzić sobie z zachowaniami ryzykownymi (zaburzenia odżywiania, wagary, agresja, przemoc, kontakt ze środkami uzależniającymi, zachowania przestępcze i inne)?

Które z wymienionych poniżej działań pomagają Państwa dzieciom rozwijać swoje hobby, pasje i podejmować pracę na rzecz innych?

Jakie zachowania uczniów, Państwa zdaniem, są największym problemem do rozwiązania?

Jaka jest potrzeba, Państwa zdaniem, zorganizowania szkoleń dla rodziców, aby wspierać ich w roli wychowawczej?

Co Państwa zdaniem powinno być priorytetem szkoły w zakresie profilaktyki?

Jakie inne działania szkoły, Państwa zdaniem, mogłyby skutecznie wspierać uczniów w radzeniu sobie z ich problemami? możliwość korzystania z sali gimnastycznej wraz z nauczycielem szczególne wsparcie dla dzieci zdolnych, mogących być autorytetem przeciwdziałać paleniu papierosów

Wyniki ankiety dla uczniów Szkoła Podstawowa klasy I – III

Jakie działania w szkole pomagają Ci w prowadzeniu na co dzień zdrowego stylu życia? Inne: wychowanie fizyczne, wycieczki, biwaki, dentysta

Gdzie na terenie szkoły możesz uzyskać pomoc, jeśli masz trudności w nauce? Inne: u rodziców, u pani

Jakie działania na terenie szkoły pomagają uczniom radzić sobie z zachowaniami ryzykownymi (zaburzenia odżywiania, wagary, agresja i przemoc, kontakt ze środkami uzależniającymi, zachowania przestępcze i inne)? Inne: rozmowa z koleżanką na osobności, „ja jestem pobity”, spotkanie u kolegów

Które z wymienionych poniżej działań pomagają Ci rozwijać twoje hobby, pasje i podejmować pracę na rzecz innych? Inne: pierwsza pomoc Inne: wyjazdy na basen, taniec przy PS3

Jakie jeszcze działania szkoły mogłyby skutecznie wpłynąć na twoje bezpieczeństwo? zajęcia z obrony własnej zamknięte bramy w czasie lekcji i przerwy nie biegać po korytarzu tablety zamiast książek fotele zamiast krzeseł dostęp do internetu szafki w szkole nowe ławki

Końcowe wyniki badania Odpowiedzi na pytania kluczowe W opinii uczniów, rodziców jak i nauczycieli największym wsparciem dla dzieci w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu jest podejmowanie danej tematyki na zajęciach edukacji wczesnoszkolnej, możliwość nabycia zdrowej żywności na terenie szkoły i udział w projektach edukacyjnych. Dodatkowo uczniowie równie wysoko ocenili udział w imprezach sportowo-rekreacyjnych. 2. Zdaniem wszystkich badanych największy problem wśród zachowań ryzykownych stanowi agresja fizyczna i słowna.

brak w świetlicy wychowawców na pełnych etatach 3. Wśród działań chroniących uczniów przed zagrożeniami, zarówno rodzice jak i uczniowie, wskazali za istotne podejmowanie tej tematyki na lekcjach oraz wspólne rozmowy z uczniem, rodzicem, wychowawcą i pedagogiem. Dla większości uczniów ważna okazała się także ocena z zachowania, spotkania z policją, zaś dla rodziców indywidualne rozmowy z wychowawcą. 4. Realizację szkolnego programu profilaktyki ułatwia: współpraca nauczycieli istnienie gabinetów specjalistycznych współpraca z rodzicami w czasie rozwiązywania problemów dobra współpraca z pedagogiem współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę (PPP, GOPS, Policja, OSP). Utrudnia: hałas na korytarzach brak socjoterapeuty brak w świetlicy wychowawców na pełnych etatach brak zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania dzieci, w związku z koniecznością pracy nauczycieli w świetlicy.

5. Z analizy ankiet wynika, że szczególnie interesująca dla rodziców jest następująca tematyka: Rola zainteresowań – jak je odkrywać w dziecku, kształtować, rozwijać i doceniać Planowanie swojej przyszłości – motywowanie do nauki, sposoby uczenia się, relaks. Jako dogodną dla nich formę ich realizacji wskazują: prelekcje na ogólnych spotkaniach podczas wywiadówek zajęcia warsztatowe w małych grupach ze specjalistą.

Wnioski (etap I-III) Kontynuować prowadzenie zajęć z zakresu edukacji wczesnoszkolnej o tematyce wspierającej uczniów w radzeniu sobie z trudnościami w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu oraz organizować imprezy sportowo-rekreacyjne. Nadal realizować program zdrowego żywienia – mleko, warzywa, kanapki. Eliminować przejawy agresji słownej i fizycznej wśród uczniów i zwiększyć działania o charakterze profilaktycznym przeciwdziałającym tym negatywnym zachowaniom. W związku z podkreśleniem przez rodziców i uczniów skuteczności wspólnych rozmów z wychowawcą wyodrębnić pomieszczenie na tego typu rozmowy. Przywrócić stały etat wychowawcy świetlicy w celu stworzenia szerszej możliwości pracy wychowawczej i profilaktycznej z dziećmi. Wznowić zajęcia pozalekcyjne w ramach dodatkowych godzin z KN (kółka plastyczne, techniczne, muzyczne, astronomiczne, matematyczne, taneczne, konstrukcje, pierwsza pomoc, gimnastyka korekcyjna). Organizować zajęcia warsztatowe dla rodziców w małych grupach ze specjalistą, wspierające ich umiejętności wychowawcze i profilaktyczne w celu eliminowania niepożądanych zachowań wśród dzieci, a także kształtowania oraz rozwijania wśród nich właściwych postaw.

Analiza wyników ankiety Szkolnego Programu Profilaktyki Szkoła Podstawowa -klasy IV-VI Unisław 2012/2013 ilość ankietowanych – 95 rodziców

Jakie zachowania uczniów, Państwa zdaniem, są najważniejszym problemem do rozwiązania? 4a: agresja, rozwijanie zainteresowań- więcej kółek tematycznych, brak tolerancji. 4b: agresja, nadpobudliwość, stres, brak tolerancji na wszelką inność, bezpieczeństwo wśród rówieśników, planowanie swojej przyszłości, wulgarność. 5a: agresja, wulgarne zachowania, brak współpracy koleżeńskiej, wagary. 5b: agresja, przemoc, rywalizacja, brak szacunku do młodszych i słabszych ,złośliwość wobec kolegów i koleżanek i wykluczenie ich z grupy dominującej. 6a: agresja, złe relacje między uczniami- dokuczanie i naśmiewanie się z innych. 6b: agresja, wulgarność, brak współczucia, spędzanie dużo czasu przed komputerem.

Jakie jeszcze działania szkoły, Państwa zdaniem, mogłyby skutecznie wspierać uczniów w radzeniu sobie w wyżej wymienionych problemach? 4a: Zajęcia tematyczne –kółka zainteresowań, większa współpraca z rodzicami, rozmowy z psychologiem. 4b: pomoc koleżeńska ,zajęcia warsztatowe, pogadanki w mniejszych grupach z pedagogiem i psychologiem, bezproblemowe spotkania rodziców z nauczycielami. 5a: Częstsze powiadamianie rodziców o złych wynikach i postępowaniu dziecka, wyeliminowanie niezdrowej żywności ze sklepiku szkolnego, nadzór i obserwacja na przerwach, organizacja konkursów na określony temat. 5b: Spotkania dotyczące danych problemów, zamknięcie sklepiku szkolnego lub wprowadzenie tylko zdrowej żywności. 6a: Koła zainteresowań. 6b: Częste rozmowy z rodzicami, wycieczki tematyczne, wspieranie nauczycieli.

Analiza wyników ankiety szkolnego Programu Profilaktyki Szkoła Podstawowa klasy IV-VI Unisław 2012/2013 ilość ankietowanych – 115 uczniów

Jakie jeszcze działania szkoły mogłyby skutecznie wspierać uczniów w radzeniu sobie w wyżej wymienionych problemach? 4a: regularne spotkania z psychologiem, pomaganie dzieciom, które nie rozumieją zadań, rozmowa na temat problemów z nałogami, oraz plakaty na ten temat. 4b: więcej zajęć dodatkowych, więcej konkursów. 5a: wybudować basen, więcej kamer, więcej nauczycieli dyżurujących, więcej godzin w-f, dodatkowe zajęcia z informatyki. 5b: w sklepiku same owoce i warzywa, szafki, edukacja z komputerami. 6b: każdy uczeń posiada swoją szafkę, więcej nauczycieli na korytarzu, skuteczne kary dla uczniów, mniejsze klasy, więcej kół zainteresowań (kółko informatyczne), zajęcia dodatkowe z każdego przedmiotu, nie więcej niż 6 godzin lekcyjnych dziennie, mniej zadań domowych. 6a: więcej kamer, częste spotkania z pedagogiem, wspieranie, pomaganie, surowe kary, mówić na lekcji co szkodzi zdrowiu.

Wnioski (etap IV – VI) Biorąc pod uwagę analizę wyników badań przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli, oraz analizę dokumentów wyciągnięto następujące wnioski: Bezzwłocznie informować rodziców (opiekunów) uczniów o nieusprawiedliwionych nieobecnościach w szkole i wagarach. Stosować ustalone procedury w przypadku stwierdzenia uchylania się ucznia od obowiązku szkolnego. Jeszcze bardziej promować i kształtować właściwe zachowania uczniów i stosować listy pochwalne od wychowawcy i dyrektora do rodziców. Aby rozwijać zainteresowania uczniów wskazane byłoby prowadzenie zajęć dodatkowych z każdego przedmiotu. Wprowadzić dodatkowy temat w pracy wychowawczej: cyberagresja. W każdej klasie zorganizować spotkanie z pielęgniarką nt. zdrowego stylu życia. Zaplanować szkolenie dla rodziców i nauczycieli nt. Rozpoznawania symptomów różnych uzależnień. Dla rodziców zaplanować zajęcia warsztatowe, które będą wspierać ich w roli wychowawczej (planowanie przyszłości, motywowanie do nauki, sposoby uczenia się ). Na korytarzu szkolnym wyznaczyć gazetkę na której uczniowie będą promowali zdrowy styl życia. Na lekcjach stosować elementy samooceny ucznia w celu rozpoznawania własnych możliwości i trudności.