Lokalny dialog obywatelski – mechanizmy i formy Dr Mariusz Sienkiewicz Zakład Samorządów i Polityki Lokalnej Wydział Politologii UMCS

Dialog obywatelski to forma kontaktu między władzą publiczną a organizacjami trzeciego sektora polegająca na wzajemnym przekazywaniu sobie opinii, informacji czy ustaleń dotyczących celów, instrumentów i strategii wdrażania polityki publicznej przedmiotem dialogu obywatelskiego nie są wyłącznie problemy związane z miejscem pracy (zakładu, branży, sektora gospodarki), ale wszelkie zagadnienia związane z rozwojem społeczno-gospodarczym wspólnoty lokalnej.

Podstawowe formy dialogu obywatelskiego  konsultacje  inicjatywa lokalna  inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców  budżet partycypacyjny  Programy współpracy  Rady działalności pożytku publicznego i

Konsultacje w Ustawie o samorządzie gminnym pozostawiono wymóg obligatoryjnych konsultacji przy zmianie lub ustalania nowych granic gminy, kiedy inicjatywa w tej kwestii należały do administracji publicznej (np. rady gminy czy odpowiedniego ministra) w zależności od problemu można wyróżnić konsultacje o charakterze obligatoryjnym lub fakultatywnym W Ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko opisano szczegółowo procedurę udziału obywateli w podejmowaniu decyzji konsultuje się z mieszkańcami np. plan miejscowy czy studium uwarunkowań (związane jest to również z inwestycjami) Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Inicjatywa lokalna wprowadzono Ustawą z 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw szereg nowych form m.in. inicjatywa lokalna - łączy ona mieszkańców niezrzeszonych w organizacje pozarządowe, przedstawicieli organizacji i samorząd mieszkańcy, którzy uznają, iż na ich terenie konieczna jest określona inwestycja lub działanie mogą wnioskować bezpośrednio lub za pośrednictwem organizacji pozarządowej do organu wykonawczego samorządu terytorialnego o realizację tego zadania przy realizacji inicjatywy lokalnej mogą brać udział inne podmioty wymienione w ustawie np. osoby prawne i jednostki organizacyjne Kościołów i związków wyznaniowych, spółdzielnie socjalne.

Inicjatywa uchwałodawcza członkowie społeczności lokalnej mogą wnieść projekt uchwały, której przedmiot znajduje się w zakresie właściwości organu stanowiące; grupa inicjatywna wynosi 1% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy (lub powiatu), nie mniej jednak niż 100 osób. Natomiast projekt musi poprzeć 15% mieszkańców uprawnionych do głosowania, nie mniej jednak niż 600 (Bydgoszcz 1000 mieszkańców, Katowice 500, Lublin 1000, Łódź 6000, Poznań 5000, Szczecin 400)

Budżet partycypacyjny rozpowszechnienie jest w dużej mierze zasługą organizacji pozarządowych pierwsza próba Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS z Rybnika korzystając m.in. z Funduszu dla Organizacji Pozarządowych czy z Norway Grants zrealizowało od listopad 2009 r. do października 2010 r. projekt „Dwa bieguny – różne krańce miasta, różni obywatele”, w którym przetestowali funkcjonowanie budżet partycypacyjny miasto Sopot to pierwsze miasto, którego rada miasta formalnie przyjęła rezolucję w dniu 6 maja 2011 r. wprowadzającą budżet obywatelski

Programy współpracy uchwalenie Ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na jednostki samorządu terytorialnego nałożono obowiązek uchwalania rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi Współpraca powinna opierać się na zasadach pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności

Rady działalności pożytku publicznego Ustawa z 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw: możliwość tworzenia gminnych, powiatowych czy wojewódzkich rad działalności pożytku publicznego (organy konsultacyjno-opiniodawcze złożone z przedstawicieli obu stron) obowiązek konsultowania projektów aktów prawa lokalnego z powołanymi radami, zawieranie umów partnerstwa określonych w ustawie o zasadach polityki rozwoju, możliwość uchwalania wieloletniego programu współpracy przez organ stanowiący samorządu czy umowy o wykonywanie inicjatywy lokalnej

Doradztwo w zakresie rozwoju lokalnego dialogu obywatelskiego Wsparcie doradcze w tym zakresie: Dr Monika Sidor Zakład Samorządów i Polityki Lokalnej