przedmiot i metody analizy EKONOMIA przedmiot i metody analizy
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW HISTORIA EKONOMII */ Arystoteles – „oikos”: gospodarstwo domowe „nomos”: prawo */ 1776 r. – Adam Smith: „ O bogactwie narodów” dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW EKONOMIA - definicje */ Bada, jak ludzie radzą sobie z ograniczonością zasobów, jak rozwiązują problem alokacji ograniczonych zasobów */ Zajmuje się problemem, w jaki sposób społeczeństwo rozdziela rzadkie zasoby, posiadające różnorodne zastosowania, w celu produkowania dóbr oraz w jaki sposób dzieli wytworzone dobra między członków społeczeństwa dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW ZASOBY i ich podział naturalne – dobra dane przez naturę ludzkie – ludzie wraz z ich umiejętnościami i doświadczeniami kapitałowe – kapitał rzeczowy i finansowy technologia –wiedza, jak zasoby mogą być łączone w sposób produkcyjny dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW ZASOBY i ich podział rzeczowe /w tym: naturalne/ ludzkie finansowe dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
RZADKOŚĆ /ograniczoność/ to fakt, że nie możemy mieć wszystkiego , co chcemy przez cały czas determinuje konieczność dokonywania wyborów powoduje, iż pojawiają się dylematy: - co wytwarzać i w jakich ilościach? - jak wytwarzać? - jak dzielić wytworzone dobra i usługi? dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW POTRZEBY są nieograniczone do ich zaspokojenia niezbędna jest produkcja: - dóbr konsumpcyjnych - dóbr produkcyjnych /inwestycyjnych/ dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
RACJONALNE GOSPODAROWANIE Maksymalizacja efektu Minimalizacja nakładów dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW MODELE EKONOMICZNE uproszczone odwzorowanie rzeczywistości zasada „ceteris paribus” analiza graficzna dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW EKONOMIA pozytywna – odpowiada na pytanie: jak jest? opisuje świat takim, jakim on jest; nie zawiera sądów wartościujących normatywna – odpowiada na pytanie: jak być powinno? opisuje jakim być powinien świat; zawiera sądy wartościujące dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW EKONOMIA MAKROEKONOMIA - bada problemy ograniczoności zasobów w skali całej gospodarki MIKROEKONOMIA - bada problemy ograniczoności zasobów na poziomie podmiotów gospodarczych, tzn. gospodarstw domowych i przedsiębiorstw dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych to przykład ograniczeń i wyborów w skali gospodarki narodowej jest graficznym przedstawieniem różnych kombinacji dóbr, które mogą być wytworzone, gdy wszystkie zasoby są efektywnie wykorzystane uproszczona prezentacja gospodarki wytwarzającej, przy pełnym wykorzystaniu zasobów, dwa rodzaje dóbr, np.. konsumpcyjne i inwestycyjne, prywatne i publiczne, dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych (1) Dobro y Zał.: x = 0 to: y = ymax ymax y = 0 to: x = xmax A yA B yB yC C xC xA xB xmax Dobro x dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych (2) Dobro y A ymax E B D A, B i C – kombinacje efektywne i osiągalne C D – kombinacja nieefektywna E – kombinacja nieosiągalna Dobro x xmax dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych (3) Dobra inwestycyjne A IA A’ B C CA Dobra konsumpcyjne dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych (4) Dobra inwestycyjne A B C’ IC C Dobra konsumpcyjne CC dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych (5) Dobra inwestycyjne /I/ Imax Imax I1 = I1I2 = I2I3 1 0C1 > C1C2 > C2C3 I1 I2 2 I3 3 Dobra konsumpcyjne /C/ C1 C2 C3 Cmax dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Krzywa możliwości produkcyjnych 1 2 3 I1 I2 C1 C2 Imax Imax I1 = I1I2 = I2I3 0C1 >C1C2 > C2C3 */ dlaczego? - zasoby gospodarcze nie są w pełni przestawialne - zasoby wycofywane z produkcji dóbr inwestycyjnych będą z różną efektywnością wykorzystywane przy produkcji dóbr konsumpcyjnych I3 Cmax C3 dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia ograniczeń budżetowych Jest przykładem graficznej prezentacji ograniczenia, z którym musi się liczyć gospodarstwo domowe Gospodarstwo domowe, dysponując dochodem Y, chce kupić dobro x i dobro y Założenia: dochód – Y, cena dobra x – p(x) cena dobra y – p(y) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia ograniczeń budżetowych Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna dobra x – całe dochody wyda na zakup dóbr y i kupi ich max ilość: y max ymax = Y/p(y) Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna dobra y – całe dochody wyda na zakup dóbr x i kupi ich max ilość: x max xmax = Y/p(x) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna dobra x – całe dochody wyda na zakup dóbr y i kupi ich max ilość: y max Y/p(y) Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna dobra y – całe dochody wyda na zakup dóbr x i kupi ich max ilość: x max x Y/p(x) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia ograniczeń budżetowych Y/p(y) 1 y1 2 y2 3 y3 x x1 x2 x3 Y/p(x) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia ograniczeń budżetowych Jest zbiorem kombinacji dóbr, które konsument może kupić w pełni rozdysponowując swoje dochody dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia jednakowego kosztu - izokoszta Jest przykładem graficznej prezentacji ograniczenia, z którym musi się liczyć przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo, dysponując ograniczonym kapitałem finansowym, nabywa elementy kapitału rzeczowego i zatrudnia ludzi Założenia: kapitał finansowy – YF cena kapitału ludzkiego – p(L) cena kapitału rzeczowego – p(K) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia jednakowego kosztu - izokoszta Jeżeli producent zrezygnuje z kupna kapitału rzeczowego K – całe środki finansowe wyda na zaangażowanie kapitału ludzkiego i zatrudni max liczbę pracowników: L max Lmax = YF/p(L) Jeżeli producent zrezygnuje z zatrudnienia pracowników L – całe środki finansowe wyda na zakup elementów kapitału rzeczowego K i kupi ich max ilość: K max Kmax = Y/p(K) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia jednakowego kosztu - izokoszta YF/p(K) L YF/p(L) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia jednakowego kosztu - izokoszta YF/p(K) 1 K1 2 K2 3 K3 L L1 L2 L3 YF/p(L) dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
Linia jednakowego kosztu - izokoszta Jest zbiorem kombinacji czynników wytwórczych, które przedsiębiorstwo może zaangażować, wykorzystując w pełni posiadany kapitał finansowy dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW
dr Zofia Skrzypczak Wydział Zarządzania UW