 OSD   Sprzedawca  Odbiorca  – trójkąt konfliktów czy współpracy Jan Rakowski Partner na Rynku Energii sp. z o. o.

3 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Tematy Przemiany w elektroenergetyce w latach Relacje odbiorcy z elektroenergetyką Ewolucja świadomości odbiorców Czynniki sukcesu we współpracy uczestników rynku energii Wsparcie OSD, sprzedawców i odbiorców przez systemy teleinformatyczne Operatorzy

4 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (1) przed Działalność wielu operatorów i grup operatorów (nie tylko elektroenergetycznych) Monopol elektroenergetyki zawodowej Organizacja i zarządzanie w elektroenergetyce Podział monopolu w elektroenergetyce na trzy sektory: wytwarzanie przesył dystrybucję Wydzielenie czwartego sektora w elektroenergetyce obrotu energią elektryczną Wydzielenie Operatora Systemu Przesyłowego Wydzielenie Operatorów Systemów Dystrybucyjnych

5 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (2) przed Usługi multienergetyczne Oddzielenie sprzedaży energii elektrycznej (towaru) od dostarczania energii elektrycznej (usługi) Energia elektryczna pozbawiona cech towaru czy usługi Energia elektryczna staje się towarem dostarczanym do odbiorców Energia elektryczna – towar i usługa

6 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (3) przed Pełna swoboda wyboru sprzedawcy energii elektrycznej Brak swobody wyboru dostawcy energii elektrycznej Uruchomienie rynku bilansującego Rozszerzenie zakresu podmiotów mogących korzystać z zasady TPA Swoboda zakupu energii elektrycznej

7 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (4) Przed 1989 r. monopol energetyki zawodowej brak swobody wyboru dostawców energii energia elektryczna pozbawiona cech towaru czy usługi brak Operatorów Systemów

8 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (5) Rok 1990 podział monopolu w elektroenergetyce na trzy sektory:  wytwarzanie,  przesył,  dystrybucję energia elektryczna staje się towarem dostarczanym do odbiorców

9 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (6) Rok 1998 wydzielenie czwartego sektora w elektroenergetyce:  obrotu energią elektryczną oddzielenie sprzedaży energii elektrycznej (towaru) od dostarczania energii elektrycznej (usługi)

10 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (7) Rok 2001 uruchomienie rynku bilansującego Rok 2003 rozszerzanie zakresu podmiotów mogących korzystać z zasady TPA Rok 2004 wydzielenie Operatora Systemu Przesyłowego

11 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (8) Rok 2007 pełna swoboda wyboru sprzedawcy energii elektrycznej wydzielenie Operatorów Systemów Dystrybucyjnych działalność wielu operatorów i grup operatorów (nie tylko elektroenergetycznych) usługi multienergetyczne

12 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (9)

13 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Przemiany w elektroenergetyce (10)

14 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Relacje odbiorcy z elektroenergetyką (1) Przed 1990 r – 2007 r. Transport energii elektrycznej (przesył i/lub dystrybucja) Sprzedaż energii elektrycznej Bilansowanie dostaw i poboru

15 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Relacje odbiorcy z elektroenergetyką (2) 2005 – 2007 r.

16 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (1) Odbiorca w gospodarstwie domowym „konserwatywny” Odbiorca w gospodarstwie domowym „świadomy” Odbiorca w gospodarstwie domowym „aktywny” Odbiorca TPA „pasywny” Odbiorca TPA „aktywny” Odbiorca – uczestnik rynku energii

17 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (2) Odbiorcy w gospodarstwie domowym  „konserwatywny”  nie posiadający wiedzy o rynku energii,  nie jest zainteresowany żadnymi zmianami,  „świadomy”  posiadający niewielką wiedzy o rynku energii,  mało aktywnie reagujący na oferty sprzedawców,  „aktywny”  posiadający pewną wiedzy o rynku energii,  otwarty na oferty od sprzedawców i korzystający z nich,

18 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (3) Odbiorcy korzystający z zasady TPA  „pasywny”  posiadający wiedzy o rynku energii,  świadomie rezygnujący z możliwości pokrywania swojego zapotrzebowania na energię elektryczną z bezpośrednim wykorzystaniem mechanizmów rynkowych,  przerzucający ciężar gry rynkowej na sprzedawcę energii elektrycznej,  „ aktywny”  posiadający znaczną wiedzę o rynku energii,  korzystający z możliwości pokrywania swojego zapotrzebowania na energię elektryczną z pośrednim wykorzystaniem mechanizmów rynkowych,  przerzucający część ciężaru gry rynkowej na sprzedawcę energii elektrycznej.

19 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (4) Odbiorcy korzystający z zasady TPA cd.  uczestnik rynku energii  posiadający pełną wiedzy o rynku energii,  w pełni korzystający z możliwości pokrywania swojego zapotrzebowania na energię elektryczną z bezpośrednim wykorzystaniem mechanizmów rynkowych.

20 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (5) Elementy oceny poszczególnych typów odbiorców 1.wiedza o zasadach i funkcjonowaniu rynku energii elektrycznej, 2.chęć świadomego uczestniczenia w rynku energii elektrycznej, 3.wyposażenie techniczne odbiorcy, 4.intensywność kontaktów z dostawcami energii elektrycznej i usług przesyłowych lub dystrybucyjnych, 5.wyposażenie w systemy teleinformatyczne rynku energii elektrycznej, 6.budowanie kompetencji własnych do uczestniczenia w rynku energii elektrycznej, 7.potrzeba wsparcia doradztwa zewnętrznego, 8.„przerzucanie” rozwiązywania problemów na sprzedawcę lub operatora.

21 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (6)

22 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Ewolucja świadomości odbiorców (7)

23 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Czynniki sukcesu we współpracy Podstawowe znaczenie dla wzajemnej współpracy pomiędzy operatorami, sprzedawcami i odbiorcami energii elektrycznej ma:  wyposażenie uczestników rynku w infrastrukturę teleinformatyczną zapewniającą obsługę procesów rynkowych oraz wymianę informacji pomiędzy uczestnikami rynku i operatorami rynku  zapewnienie sprawnego funkcjonowania Operatorów Systemów  zapewnienie wsparcia dla odbiorców przez operatorów i sprzedawców w rozwiązywania problemów

24 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Wsparcie przez systemy IT (1) Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych  Kontakty z klientami OSD – odbiorcami usług dystrybucyjnych:  Systemy CRM,  Systemy bilingowe,  Systemy zarządzania umowami dystrybucyjnymi.  Planowanie pracy sieci dystrybucyjnej dla zapewnienia realizacji umów handlowych:  Systemy prognozowania obciążenia sieci dystrybucyjnej,  Systemy zbierania i przetwarzania zgłoszeń umów sprzedaży,  Systemy bieżącego planowania pracy sieci dystrybucyjnej.

25 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Wsparcie przez systemy IT (2) Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych cd.  Rozliczenie usług dystrybucyjnych i usług bilansowania dostaw i poboru energii elektrycznej przez odbiorców:  Systemy pomiarowe energii elektrycznej,  Systemy rozliczeniowe.  Zarządzanie majątkiem sieciowym wykorzystywanym do realizacji usług sieciowych:  Zintegrowane system zarządzania majątkiem sieciowym, w tym systemy: – Asset Management – GIS – Planowania rozwoju

26 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Wsparcie przez systemy IT (3) Sprzedawcy (i przedsiębiorstwa obrotu)  Kontakty z klientami kupującymi energię elektryczną:  Systemy CRM,  Systemy bilingowe,  Systemy zarządzania umowami sprzedaży energii.  Planowanie sprzedaży energii:  Systemy zbierania i przetwarzania zgłoszeń umów sprzedaży,  Systemy planowania portfela sprzedażowego.  Rozliczenie zawartych umów sprzedaży energii:  Systemy rozliczeniowe.  Planowanie zakupu energii elektrycznej:  Systemy tworzenia portfela zakupowego,  Systemy zarządzania ryzykiem transakcji sprzedażowych i zakupowych energii elektrycznej.

27 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Wsparcie przez systemy IT (4) Odbiorcy  Aktywne uczestniczenie w rynku energii:  Systemy prognozowania zapotrzebowania na energię elektryczną odbiorcy,  Systemy planowania i optymalizacji zakupu energii od różnych dostawców.  Aktywne zarządzanie własnym zużyciem energii:  Systemy akwizycji, przetwarzania i prezentacji danych pomiarowych,  Systemy planowania i optymalizacji zużycia energii elektrycznej przez odbiorcę.

28 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Wsparcie przez systemy IT (5) OSD, Sprzedawcy, Odbiorcy  Wymiana informacji na potrzeby przesyłu i/lub dystrybucji, sprzedaży energii elektrycznej oraz usług bilansowania dostaw i poboru energii elektrycznej przez odbiorców:  Systemy wymiany informacji z Operatorem Systemu Przesyłowego,  Systemy wymiany informacji pomiędzy OSD, sprzedawcami a odbiorcami oraz OHT i OH.

29 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Operatorzy (1) Powodzenie szerokiego dostępu odbiorców energii elektrycznej do rynku energii jest uwarunkowane sprawnym funkcjonowaniem Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (i innych operatorów), którzy będą realizować funkcje związane z dystrybucją (dostawą) energii elektrycznej do odbiorców. Szczególne ważne dla szerokiego udziału odbiorców w rynku energii jest kreowanie Operatorów Systemów możliwie blisko końcowego odbiorcy

30 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Operatorzy (2) Dotarcie Operatorów Systemów do końcowego odbiorcy jest możliwie poprzez:  tworzenie Operatorów Systemów działających na wydzielonych fragmentach sieci – operatorów lokalnych,  tworzenie inicjatyw współdziałania w gminach różnych operatorów (energetycznych, telekomunikacyjnych i innych) poprzez swoich przedstawicieli – deweloperów.

31 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Operatorzy (3) Przykładem tworzenia operatorów lokalnych jest powstawanie operatorów na fragmentach sieci dystrybucyjnej, której właścicielami nie były spółki dystrybucyjne:  Sieci pozostałe po przekształceniach własnościowych dużych przedsiębiorstw Przykładem tworzenie inicjatyw współdziałania w gminach różnych operatorów jest budowanie Sieci e-GIE:  Sieć e-Gmina, Infrastruktura, Energetyka

32 OSD  Sprzedawca  Odbiorca – trójkąt konfliktów czy współpracy II Kongres Nowego PrzemysłuWarszawa, 6,7 czerwca 2005 r. Koniec prezentacji Dziękuję za uwagę