Wielkopolska Konferencja dla Nauczycieli Akcja KŁADKA Poznań, 11 grudnia 2014 roku Progi szkolne: wyzwanie dla nauczycieli, rodziców i uczniów - kto zbuduje kładkę? Prof. dr hab. Anna I. Brzezińska Instytut Psychologii UAM www.psychologia.amu.edu.pl

II etap edukacji czyli nauka w kl II etap edukacji czyli nauka w kl. 4 - 5 - 6 szkoły podstawowej zbiega się z końcem dzieciństwa i początkiem dorastania Jest to czas na „ostatni dzwonek” czyli na uzupełnienie kompetencji dzieci (wiedza, umiejętności, postawy) nieopanowanych lub nie w pełni opanowanych w poprzednich etapach życia / etapach edukacji w domu i w instytucjach oświatowych Punkt wyjścia    

Praca w klasach IV  V  VI to trzy splecione ze sobą 3 nitki: perspektywa przeszłości: wykorzystanie już posiadanych przez uczniów kompetencji i ich uzupełnienie bądź skorygowanie perspektywa teraźniejszości: budowanie nowych kompetencji zgodnie z podstawą programową danego przedmiotu perspektywa przyszłości: budowanie kompetencji umożliwiających pomyślne przejście przez kolejny próg szkolny

Współczesne zagrożenia Zmiana stylu życia i aktywności dzieci i młodzieży Z. Kaługa, Epidemiologia nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Centrum Zdrowia Dziecka Choć naturalną potrzebą rozwojową jest „głód ruchu”  aktualnie  wczesne wygaszanie aktywności fizycznej Choć naturalną potrzebą dzieci i także dorosłych jest zabawa  aktualnie  ludzie przestają umieć się bawić w tradycyjny sposób Choć naturalną potrzebą jest kontakt z innymi ludźmi  aktualnie  zmniejsza się liczba kontaktów i działań wspólnych Choć naturalną potrzebą rozwojową jest wymyślanie, tworzenie w działaniu  aktualnie  bierność dzieci, ich zależność od dorosłych i od przedmiotów/gadżetów

Dzieciństwo i dorastanie w świecie SPRZECZNOŚCI Współczesne zagrożenia Dzieciństwo i dorastanie w świecie SPRZECZNOŚCI Nadmiar opieki i kontroli dorosłych przy jednoczesnej samotności  braku głębokich, „prawdziwych” relacji z rówieśnikami Oczekiwanie „bycia dorosłym” od dzieci przy jednocześnie małym przyzwoleniu na ich autonomię / samostanowienie Morze możliwości przy jednocześnie braku drogowskazów

Cykl rozwojowo-edukacyjny powtarza się w każdym etapie edukacji a edukacja wg koncepcji RAZEM może pomagać w zaspokajaniu potrzeb nauczyciela i ucznia czyli tworzyć warunki do efektywnej edukacji … Etap edukacyjny Uczeń gimnazjum Etap edukacyjny Próg 2 Etap edukacyjny Uczeń klasy IV Próg 1 Próg 0

Jak dzisiaj kształcić dzieci / nastolatki? metody aktywizowania i kształtowania MYŚLENIA TWÓRCZEGO realia: dziś i w przyszłości trzeba rozwiązywać coraz bardziej niestandardowe problemy w różnych perspektywach czasu (teraźniejszość, perspektywa krótko-, średnio- i długofalowa) metody promowania i kształtowania UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁPRACY realia: dziś i w przyszłości trzeba rozwiązywać coraz bardziej złożone problemy typu „cross”, co wymaga „użycia” różnej wiedzy i umiejętności z jednej strony, a z drugiej poczucia kompetencji, zaufania do siebie i innych metody usprawniania i rozwijania KOMUNIKACJI realia: dziś i w przyszłości trzeba rozwiązywać problemy w coraz krótszym czasie, co wymaga szybkiego i sprawnego zdobywania informacji, porozumiewania się i konsultowania z innymi osobami np. z ekspertami

Co jest potrzebne, by DOBRZE się uczyć? wymiana przedmiotów wspólne zabawy i gry współdziałanie chęć pomagania zwracanie się o pomoc budowanie zespołu liderowanie poszukiwanie różnych źródeł informacji zestawianie, porównywanie wymyślanie, proponowanie, projektowanie zadawanie pytań chęć eksplorowania dążenie do eks-perymentowania wytrwałość dociekliwość wnikliwość poczucie bezpieczeństwa dobry kontakt emocjonalny wiara we własne siły odwaga w nowych sytuacjach przekonanie, że na innych ludzi można liczyć przekonanie, że zawsze się znajdzie jakieś rozwiązanie przekonanie, że świat jest ciekawy i wart poznania (4) Kooperacja przekonanie, że świat jest bezpieczny i dobry (3) Twórcze myślenie (2) Ciekawość (1) Zaufanie do siebie i innych ludzi Nauczyciel jako osoba znacząca jasne reguły czytelna komunikacja dobry kontakt emocjonalny Zróżnicowane otoczenie bogactwo i optymalne zróżnicowanie uważność na potrzeby dzieci / nastolatków Wyzwania / oferty / zadania czytelne wymagania pomoc adekwatna do trudności zadania Ludzie w różnym wieku zróżnicowanie kontaktów społecznych w szkole i poza szkołą + + +