POLSKA W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO mgr Ewa Wolska-Liśkiewicz

Zagadnienia Polska we wspólnocie obronnej NATO Polska w Unii Europejskiej Trójkąt Weimarski Grupa Wyszehradzka Współpraca bałtycka Partnerstwo Wschodnie

Układ Warszawski - Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej 14.05.1955 – 01.07.1991

Polska racja stanu po 1989 r. Unia Europejska NATO

Rada Europy Organizacja rządowa –GO 5 maja 1949 r. - 10 państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy) Obecnie 47 członków Armenia, Azerbejdżan, Cypr, Gruzja, Rosja (1996r. ) oraz Turcja Akces Polski - 26.11.1991 r. Europejska Konwencja Praw Człowieka (1950) – warunek przystąpienia moratorium zawieszające wykonywanie kary śmierci

Rada Europy Nie mylić z : Radą Europejską - głowy państw lub szefowie rządów państw członkowskich , przewodniczący (wybieranego przez Radę Europejską na 2,5-letnią kadencję) i przewodniczący Komisji Europejskiej + Wysoki Przedstawiciel UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa - Catherine Ashton Radą Unii Europejskiej - główny organ decyzyjny UE - ministrowie spraw zagranicznych każdego z państw członkowskich lub taka sama liczba ministrów innego resortu

Rada Europy Cel: „osiągnięcie większej jedności między jej członkami, aby chronić i wcielać w życie ideały i zasady stanowiące ich wspólne dziedzictwo oraz aby ułatwić ich postęp ekonomiczny i społeczny” promocja i ochrona praw człowieka, demokracji i współpraca w dziedzinie kultury misje obserwatorskie

ZASŁUGI: USTANOWIENIE SYSTEMU OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA OPARTEGO NA EUROPEJSKIEJ KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA (1950) MOŻNA UZNAĆ ZA NAJBARDZIEJ IMPONUJĄCE OSIĄGNIĘCIE TEJ ORGANIZACJI. BEZPOŚREDNIO Z PRAWAMI CZŁOWIEKA POWIĄZANA JEST POLITYKA OCHRONY MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH, ETNICZNYCH, JĘZYKOWYCH, RELIGIJNYCH, KULTURALNYCH, CZY SEKSUALNYCH; POLITYKA JĘZYKOWA ORAZ OCHRONA PRAW MIGRANTÓW.

TRÓJKĄT WEIMARSKI

TRÓJKĄT WEIMARSKI Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej – organizacja powołana przez ministrów spraw zagranicznych trzech państw europejskich: Polskę, Niemcy i Francję w 1991 roku w celu rozwoju współpracy między tymi państwami i promocji odradzającej się Polski na arenie międzynarodowej.

Działalność – szczyty z udziałem przywódców krajów członkowskich co roku, 2x do roku – spotkania na szczeblu ministrów spraw zagranicznych. Pierwsze spotkanie - 28 sierpnia 1991 w Weimarze pomiędzy Krzysztofem Skubiszewskim (Polska), Rolandem Dumas (Francja) i Hansem-Dietrichem Genscherem (Niemcy). Dotychczasowe szczyty w: Poznaniu (1998), Nancy (1999), Hambach an der Weinstraße (2001) Wrocławiu (2003) Nancy (2005) Szczyt w Weimarze (czerwiec 2006 r.) przesunięty z powodu niedyspozycji zdrowotnej prezydenta Lecha Kaczyńskiego - odbył się dnia 5 grudnia 2006 roku w Mettlach (Niemcy). 7 lutego 2011 w Warszawie 6 marca 2013 w Warszawie

CELE WSPÓŁPRACY TRÓJKĄTA WEIMARSKIEGO zbliżenie Europy Środkowej do Europy Zachodniej, ich pełną integrację, niwelowanie różnic zakorzenionych w powojennym podziale Europy Trudne relacje sąsiedzkie Polski i Niemiec oraz Niemiec i Francji Współpraca gospodarcza Weimarska Grupa Bojowa Unii Europejskiej - wielonarodowa grupa bojowa pod dowództwem polskim, w I połowie 2013 pełniąca dyżur bojowy w ramach Europejskich Sił Szybkiego Reagowania zdolna do podjęcia operacji wojskowej w ciągu 15 dni (5 dni na decyzję Rady UE w sprawie wysłania wojsk i zaplanowanie działań, 10 dni – na rozmieszczenie oddziałów wojskowych) oraz prowadzenia jej w terenie od 30 do 120 dni zdolna do działania w punktach zapalnych, obejmujących głównie państwa upadłe lub w stanie upadku zakres terytorialny interwencji grupy bojowej został określony do 6000 km od Brukseli.

GRUPA WYSZEHRADZKA (TZW. V4) Nieformalne określenie stosowane od 1991 r. w stosunku do państw środkowoeuropejskich: Czech, Słowacji, Polski i Węgier - do 1993r. Trójkąt Wyszehradzki

Głównym celem: współpraca z Unią Europejską i NATO w kwestii przystąpienia członków V4 do struktur tych organizacji. Jedyną instytucją Grupy jest Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki (International Visegrad Fund)

Cele V4 obecnie wkład w budowę bezpieczeństwa europejskiego opartego na skutecznej, uzupełniającej się i wzajemnie wspierającej się kooperacji i koordynacji w ramach istniejących instytucji europejskich i transatlantyckich umacnianie przekazywania wartości w dziedzinie kultury, edukacji, nauki i wymiany informacji wzmacnianie stabilności w rejonie Europy Środkowej Zobacz: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2013-10-03/perspektywy-wspolpracy-chorwacji-z-grupa-wyszehradzka

Współpraca bałtycka Rada Państw Morza Bałtyckiego, CBSS (Council of the Baltic Sea States)

Rada Państw Morza Bałtyckiego Organizacja międzynarodowa powstałą dzięki inicjatywie Polski i Szwecji, które w dniach 2-3 września 1990 roku podczas konferencji w Ronneby w Szwecji przyjęły Deklarację Morza Bałtyckiego w dniach 5-6 marca 1992 roku zwołano w Kopenhadze konferencję, w której udział wzięli ministrowie spraw zagranicznych państw powołujących Radę Państw Morza Bałtyckiego czyli Norwegii, Szwecji, Finlandii, Danii, Litwy, Łotwy, Estonii, Polski, Rosji, Niemiec.

Rada Państw Morza Bałtyckiego W 1995 roku do organizacji wstąpiła Islandia. RPMB - status obserwatora, który uzyskały: Francja, Holandia, Słowacja, Ukraina, Wielka Brytania, Włochy i USA. Aktualnie RPMB liczy 11 członków, jej siedziba mieści się w Sztokholmie.

Cele Popieranie idei współpracy pomocy gospodarczo-technicznej, ochrony środowiska Bałtyku, rozwoju transportu i łączności, współpracy kulturalnej, turystyki, edukacji, pomocy humanitarnej. Od 1999 r. program wojskowej współpracy Niemiec, Polski, Danii przekazywany jest innym państwom bałtyckim efektem współpracy jest Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni z siedziba w Szczecinie (1999) – personel z 12 państw - Art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego - Wspieranie natowskich działań „Crystal Eagle” – Drawsko Pomorskie 2000 r. Żołnierze spoza państw NATO 2013 Army Warfighting Simulation Centre in Wildflecken, Germany

Polska we wspólnocie NATO North Atlantic Treaty Organization, NATO, fr. Organisation du Traité de l'Atlantique Nord, OTAN 24 sierpnia 1949 organizacja polityczno-wojskowa powstała na mocy Traktatu Północnoatlantyckiego Cel: obrona militarna przed atakiem ze strony Układu Warszawskiego rola stabilizacyjna - działania zapobiegające rozprzestrzenianiu konfliktów regionalnych.

NATO Sekretarz generalny Jens Stoltenbergh Język roboczy angielski, francuski Liczba członków 28 Siedziba Bruksela, Belgia Najmłodsi: 2009: Albania i Chorwacja Oficjalni kandydaci: Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra i Macedonia

Polska we wspólnocie obronnej NATO 1. Dokument „Polityka bezpieczeństwa i strategia obronna Rzeczypospolitej Polskiej” zmienił radykalnie polską politykę bezpieczeństwa i doprowadził do członkowstwa w NATO. 2. Droga do NATO wbrew Rosji – „zachwiana równowaga” 3. 12 marca 1999 Akt ratyfikacji w sprawie przystąpienia Polski do Traktatu Północnoatlantyckiego. Zagwarantowanie Polsce i jej obywatelom bezpieczeństwa. Zapewnienie trwałego wejścia Polski do zachodniej cywilizacji. Potwierdzenie przywiązania Polski do zasad demokracji, wolności jednostki, praworządności i gospodarki wolnorynkowej.

Główne zadania: Określenie swojej pozycji w sojuszu. Ustosunkowanie się do planów dalszego poszerzenia o nowych członków i wspólnych akcji poza obszarem NATO. Ułożenie stosunków ze wschodnimi sąsiadami, zwłaszcza z Rosją. Dalszy wszechstronny rozwój kraju zmierzający do osiągnięcia standardów Europy Zachodniej. Aktywny udział w zapewnieniu stabilności i pokoju na naszym kontynencie.

Oddziaływanie na wschód, konsultacje Ukrainy z NATO. Inne zadania: Oddziaływanie na wschód, konsultacje Ukrainy z NATO. Interoperacyjność i kompatybilność w zakresie bezpieczeństwa, szczególnie w obszarze Sił Zbrojnych. Modernizacja naszej armii. Süddeutche Zeitung po podpisaniu Aktu ratyfikacji: (…) Sojusz oznacza dla nowych członków polityczne i militarne zabezpieczenie. Polska może wyzwolić się z koszmaru ostatnich stuleci, kiedy to Prusy, Rosja i Habsburgowie dzielili między siebie jej terytorium. Teraz stoi za nią najpotężniejsza na świecie organizacja. Str. 129. Możliwości Polski w ramach NATO.

Koncepcja podziału ról w kwestiach bezpieczeństwa wg gen. prof. dr hab. Stanisława Kozieja: UE: dowództwa bazowe, odpowiedzialne za bieżące, codzienne utrzymywanie wojsk, czyli rozwijanie zdolności obronnych poszczególnych państw członkowskich, optymalizowanie transformacji potrzebnego Europie potencjału obronnego. NATO: prowadzenie operacji - dowództwa operacyjne, odpowiedzialne za użycie sił w sytuacjach kryzysowych i wojennych.

NATO 31 marca - 31 października 2011 operacja "Zjednoczony Obrońca”

Polska w Unii Europejskiej - Handel UE z Polską jeszcze przed 1989 rokiem. - Czerwiec 1989 – powołanie Misji RP przy Wspólnocie Europejskiej w Brukseli. - Wrzesień1989 – umowa o handlu oraz współpracy handlowej i gospodarczej. - Grudzień 1991 – Układ Europejski o stowarzyszeniu między Polską a UE. 1 lutego 1994 układ wszedł w życie: - ustanowienie ram dialogu politycznego dla ustanowienia bliższych stosunków politycznych między stronami. - popieranie rozwoju handlu i stosunków gospodarczych. - Stworzenie podstaw do finansowej i technicznej pomocy Wspólnoty Europejskiej dla Polski. - ustanowienie ram stopniowej integracji Polski ze wspólnotą. Powodzenie europejskiej polityki bezpieczeństwa zależy od wielu czynników. Poszczególne państwa w decydujący sposób wpływają na jakość bezpieczeństwa tak w wymiarze globalnym, jak i regionalnym. Miejsce Polski w tym systemie było różne na przestrzeni dziejów. Niemniej jednak znaczenie Polski w kształtowaniu bezpieczeństwa europejskiego było zawsze istotne. Bez względu na bieżącą siłę polityczno-militarną Polska postrzegana była jako ważny element w tym obszarze. Obecna sytuacja polityczna w Europie predestynuje Polskę do odgrywania roli poważnego stabilizatora i rzecznika integracji europejskiej, zwłaszcza w kierunku wschodnim. Stąd też regionalne znaczenie Polski nie budzi wątpliwości. Coraz częściej również pojawiają się opinie o uzasadnionych ambicjach znaczenia Polski dla bezpieczeństwa w wymiarze globalnym

Polska w Unii Europejskiej 8 kwietnia 1994 wniosek Polski o członkowstwo UE. 1997 Narodowa Strategia Integracji. Od marca 1998 rokowania w sprawie członkowstwa 1 maja 2004 Polska staje się pełnoprawnym członkiem UE.

Katalog praw obywatela UE: Prawo swobodnego poruszania się i przebywania na terytorium każdego państwa członkowskiego; Prawa wyborcze (czynne i bierne) do organów lokalnych oraz Parlamentu Europejskiego w miejscu zamieszkania na obszarze każdego państwa członkowskiego. Prawo korzystania z opieki dyplomatycznej i konsularnej każdego państwa członkowskiego. Prawo wnoszenia petycji do Parlamentu Europejskiego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.

Korzyści z członkowstwa w Unii wg L. Balcerowicza: Włączenie kraju w obszar silniejszej konkurencji – monopoliści będą musieli obniżyć ceny. Zwiększenie wiarygodności Polski co otwiera możliwości inwestycji zagranicznych. Dodatkowe fundusze na modernizację państwa

Przywróćmy Polsce jej miejsce w Unii prof. Bronisław Geremek z dnia 2007-10-25 Jeśli polska konstytucja będzie respektowana, polityka zagraniczna znajdzie się w gestii rządu. To rząd wyznacza główne kierunki tej polityki. To rząd jest za nią odpowiedzialny. Prezydent zaś w sprawach tej polityki współdziała z premierem i ministrem spraw zagranicznych. Aktualne zadania dla Polski: Przywrócenie pozycji w Unii. Dobrosąsiedzkie stosunki z Niemcami i Rosją. Sojusz z USA ale wzmocnienie głosu Polski. Zwiększenie aktywności MSZ w sprawach Polonii. Usunąć wakaty w MSZ. Misja reprezentanta interesów Ukrainy Głównym zadaniem rządu powinno być przywrócenie Polsce znaczenia, jakie odgrywała kilka lat temu w UE. Ważnym symbolem stałaby się ratyfikacja traktatu lizbońskiego i Karty Praw Podstawowych, co oznacza wycofanie poparcia dla brytyjskiego "opt-out". W ten sposób zasygnalizowalibyśmy Europie zmianę polityki polskiej. Ważnym instrumentem realizacji takiej odnowionej polityki byłoby przywrócenie do życia Trójkąta Weimarskiego, czyli uprzywilejowanej współpracy Polski, Francji i Niemiec. Trójkąt ma za sobą kilkanaście lat sukcesów i dwa ostatnie lata pobytu w lodówce. Niepotrzebnie. Głos tych trzech krajów może przecież wspomagać zarówno Polskę, jak i politykę europejską. Szczególnie istotną rolę odegrać może Trójkąt Weimarski w sprawie stosunków Europa - Rosja i w kwestii solidarności energetycznej. Kolejnym zadaniem jest przywrócenie właściwych stosunków z Niemcami, zepsutych przez polską politykę historyczną. Odpowiedzialność za kształt tych stosunków spoczywa jednak nie tylko na Polsce, ale i na Niemczech. Projekty wypędzonych, którzy próbują zafałszować odpowiedzialność za II wojnę światową, wymagają zdecydowanej reakcji niemieckich władz. Poprawie relacji między naszymi krajami służyć będzie pozytywny dialog, którego w ostatnich latach zabrakło. A mamy dobrą tradycję takiej rozmowy, zapoczątkowaną listem biskupów polskich do biskupów niemieckich, potwierdzoną przez uścisk dłoni premiera Mazowieckiego i kanclerza Kohla w 1989 r. W III RP na dobre stosunki polsko-niemieckie pracował nie tylko rząd, ale i organizacje pozarządowe, zwłaszcza wspierające wymianę młodzieży, miasta bliźniacze itp. To trzeba kontynuować. Ważnym zadaniem jest odnowa polskiej polityki zagranicznej wobec Rosji. Wymaga to jednak dobrej woli nie tylko ze strony Polski, ale i Rosji. Odnowa powinna dokonywać się nie tylko w ramach stosunków bilateralnych, ale także - może nawet w pierwszym rzędzie - jako część składowa polityki UE wobec Rosji. Reorientacji wymagają też stosunki USA - Polska. Powinniśmy podtrzymać partnerstwo polityczne z USA, ale zwiększyć nasz wpływ na decyzje w sprawie Iraku. Propozycje amerykańskie co do tarczy antyrakietowej powinniśmy dyskutować nie tylko z USA, ale i z UE. Powinniśmy podkreślać to, że jesteśmy w UE i liczymy się ze zdaniem Unii. Wreszcie ważne byłoby zwiększenie aktywności MSZ w sprawach Polonii. Nowy rząd będzie też musiał wniknąć w sprawy kadrowe MSZ. Trzeba jak najszybciej obsadzić wakaty ambasadorskie. W resorcie jest kompetentna kadra dyplomatów, która nie służyła żadnej partii ani żadnemu ministrowi, ale krajowi. Tej kadrze trzeba dać pracować. I przywrócić znaczenie takich instytucji jak Polski Instytut Spraw Międzynarodowych czy Akademia Dyplomatyczna, które zajmowały się strategią polskiej polityki zagranicznej. MSZ został zredukowany do kancelarii zapewniającej obsługę prezydenta. To trzeba zmienić.

PARTNERSTWO WSCHODNIE Armenia Azerbejdżan Białoruś Gruzja Mołdawia Ukraina

PARTNERSTWO WSCHODNIE Program określający wymiar wschodni polityki Unii Europejskiej w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa. Projekt Partnerstwa został zapoczątkowany w 2008 r. działaniami dyplomacji polskiej, wspieranymi przez Szwecję. Program zainaugurowano w Pradze w 2009 roku, podczas prezydencji czeskiej. Do głównych celów Partnerstwa Wschodniego należą: - doprowadzenie do ustanowienia politycznego stowarzyszenia, - stworzenie pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu państw partnerskich z UE, - postępująca liberalizacja reżimu wizowego, prowadząca do ustanowienia reżimu bezwizowego.

3 grudnia 2008 projekt partnerstwa został przyjęty przez Komisję Europejską, która zaproponowała jednocześnie m.in.: utworzenie strefy wolnego handlu, podpisanie układów o stowarzyszeniu, ułatwienia wizowe dla obywateli państw uczestniczących w Partnerstwie, zwiększenie finansowania programu do 600 mln euro, w tym 250 mln pochodzić ma z instrumentu finansowego Europejskiej Polityki Sąsiedztwa ENPI, zaś kolejne 350 mln to środki dodatkowe. 20 marca 2009 w czasie szczytu w Brukseli unijni przywódcy zatwierdzili projekt Komisji Europejskiej

Inicjatywy Program stypendialny dla doktorantów z krajów Partnerstwa Wschodniego UE Akademia Administracji Publicznej Partnerstwa Wschodniego (AAP PW) – od jesieni 2011 Celem Akademii APPW jest wzmocnienie administracji publicznej w państwach Partnerstwa Wschodniego poprzez organizację specjalistycznych szkoleń dla urzędników i ekspertów. Służy ona kształtowaniu profesjonalnej kadry w krajach PW, stanowiącej zaplecze eksperckie niezbędne do wdrażania zasad demokratycznego państwa prawa. Program obejmuje wykłady i warsztaty prowadzone przez doświadczonych ekspertów i praktyków. Akademia APPW stanowi wkład Polski we wspieranie reform administracji publicznej w państwach Partnerstwa Wschodniego.