Bogusław Wyszyński Gospodarstwo Rybacko-Wędkarskie Olsztyn Jeziora tylko dla wędkarzy? Przykłady użytkowania jezior bez połowów gospodarczych. Bogusław Wyszyński Gospodarstwo Rybacko-Wędkarskie Olsztyn Chce tu powiedzieć, że ……

Racjonalna gospodarka rybacka Należy tak prowadzić gospodarowanie zasobami ryb, aby potomne pokolenia też miały czym gospodarować

Użytkownicy „rybaccy”, czyli kto korzysta z zasobów ryb Legalni: rybacy, wędkarze Nielegalni: kłusownicy Inni: zwierzęta dziko-żyjące

Połowy „przemysłowe” Połowy gospodarcze to nie tylko „białko”- to także regulacja struktury populacji ryb

Takie są marzenia

Skąd się biorą ryby Naturalna rekrutacja – przeżywa od ikry do końca pierwszego roku tylko ułamek % Zarybienia Naturalne migracje

Naturalna rekrutacja Zależy między innymi od: Stanu czystości wód Ilości tarlaków (struktury populacji) Zasobów zooplanktonu Warunków pogodowych Występowania tarlisk Działań człowieka: ochrona, kłusownictwo … Ilości zwierząt drapieżnych

Ograniczenia liczebności

Ograniczenia liczebności Naturalna wydajność zbiorników wodnych Kormorany Zanieczyszczenia, zatrucia ryb oraz ich środowiska Przyduchy letnie i zimowe Nadmierne odłowy (rybackie i wędkarskie) Kłusownictwo Niewystarczająca rekrutacja naturalna Koszty zarybień Urbanizacja brzegów w tym tarlisk

Co głównie łowią wędkarze Drapieżniki: szczupak, okoń, sandacz, węgorz, sum, boleń Duże ryby karpiowate: leszcz, lin, karp, karasie Inne, w tym np. sieja zimą

Szczupak

Szczupak Szczytowy drapieżnik Szybki wzrost Masę 5 kg osiąga w okresie 4-7 lat 1 osobnik zajmuje nawet kilkadziesiąt mb linii brzegowej

Szczupak 1 duży osobnik może potrzebować nawet 0,5 ha wody Na 1 kg przyrostu musi zjeść 5-10 kg ryb Średnia wydajność połowowa z ha to kilka kg

Okoń

Okoń Gatunek drapieżny Powolny wzrost Masę 0,5 kg osiąga w wieku od kilku do ponad 10 lat Średnia wydajność połowowa to kilka kg z ha

Sandacz

Sandacz Gatunek szybko rosnący Masę 3 kg osiąga średnio w wieku 4-7 lat Wyjątkowo łatwo-łowny w narzędzia kłusownicze

Węgorz

Węgorz Gatunek wolno-rosnący Wymaga zarybień Masę 0,5 kg potrafi osiągnąć nawet dopiero po kilkunastu latach Gwałtowne obniżenie pogłowia tego gatunku w ostatnich latach (o 90-99%)

Przeciwnicy rybaka i wędkarza Kormoran Kłusownik Mewy Wydry Norki Mięsiarze Sandacz narybek letni

Kto pozyskuje ryb najwięcej? Zwierzęta wolno-żyjące, w tym kormorany, czaple, wydry …… Kłusownicy, w tym nielegalnie łowiący wędkarze Wędkarze legalni Rybacy

Inne zagrożenia M.E.W. Melioracja Zanieczyszczenia

Czy jeziora tylko dla wędkarzy? Za Znaczący przychód z licencji Dodatkowe „pary oczu” w walce z zanieczyszczeniami, kłusownictwem Pomoc w ochronie jezior i rzek Przeciw Możliwe „braki ekonomiczne” Ukierunkowane połowy Niekorzystna zmiana struktury ichtiofauny Nieracjonalna gospodarka rybacka

Możliwe sposoby gospodarowania Typ I: duże i zróżnicowane gatunkowo odłowy wędkarskie – może nie wymagać połowów rybackich Typ II: niewielkie ale zróżnicowane odłowy wędkarskie – wymaga połowów rybackich Typ III: duże lub niewielkie, ale ukierunkowane gatunkowo (np. na ryby drapieżne) odłowy wędkarskie – wymaga ukierunkowanych połowów rybackich

Przykład jeziora Dadaj Typ I

Dadaj Duża ilość licencji wędkarskich Szerokie spektrum łowionych gatunków wędkarskich Połowy gospodarcze chwilowo ograniczone do odłowów kontrolnych

Dadaj - współpraca Ochrona przed kłusownictwem Monitorowanie środowiska Pomoc przy zarybieniach

Dadaj - zagrożenia Zbyt duża ilość kormoranów Nowe gatunki drapieżników: Mewy!

Co dają nam kormorany?

Przykład jeziora Linowskiego Typ II

Linowskie Trudno dostępne dla wędkarzy Niewielka ilość łowiących Łowione głównie drapieżniki Planowane niewielkie połowy gospodarcze

Linowskie Bez połowów gospodarczych: zaburzona struktura ryb, dzierżawa nieopłacalna ekonomicznie

Dejguny Typ III

Dejguny Zbiornik o powierzchni 800 ha Niewielka ilość wędkarzy Duża ilość szczupaka i sielawy Konieczność gospodarczych połowów sielawy! Gatunek nie eksploatowany wędkarsko!

Iławki

Iławki Powierzchnia 120 ha Bardzo zasobne w ryby Główne gatunki: sandacz, leszcz, karaś srebrzysty Duża aktywność kłusownicza W 2014 wykupiono 6 licencji rocznych! Czynsz roczny 62q żyta Wartość rocznych zarybień ponad 15000 zł

Jezioro Bęskie

Jezioro Bęskie Powierzchnia około 60 ha Duża rzesza wędkarzy Główne ukierunkowanie na odłowy wędkarskie karasia srebrzystego

Jezioro Bęskie Główne gatunki Sum Karaś srebrzysty Sandacz Lin Sum i wędkarze znacząco ograniczyli liczebność małego i średniego karasia

Jezioro Bęskie Badania składu pokarmu karasi o masie powyżej 1 kg wykazały, że w okresie letnim karaś odżywia się makrofitami! Nie daje się łowić wędkarzom. I co z tym zrobić?

Podsumowanie Gospodarowanie rybackie i wędkarskie się uzupełnia i razem stanowi o racjonalnej gospodarce rybackiej Na wielu akwenach odłowy gospodarcze są niezbędne z powodów ekonomicznych, a innych z powodów konieczności prowadzenia racjonalnej gospodarki (przegęszczenie np. płoci, karłowacenie leszcza, choroby …) Użytkownikom rybackim zdecydowanie bardziej opłaca się wędkarskie użytkowanie wód!