Współpraca JST w Polsce stan i potrzeby Andrzej Porawski Dyrektor Biura Związku Miast Polskich

Współpraca w sektorze publicznym  Ma miejsce na konkretnym terytorium.  Ma na celu: -definiowanie i osiąganie wspólnych celów; -rozwiązywanie problemów uznanych za wspólne; -wspólne wykonywanie zadań.  Uczestniczą w niej różni partnerzy, czasem także spoza sektora.  Odbywa się w różnych formach prawnych.  Najczęściej ma miejsce montaż finansowy z różnych źródeł zasilania finansowego.  Znane są przykłady dobrej współpracy bez struktur formalnych, choć są one najtrudniejsze.

Formy współpracy Związki międzygminne i międzypowiatowe (celowe) Porozumienia międzygminne i między różnymi kategoriami JST (zadaniowe) Stowarzyszenia gmin i powiatów Spółki prawa handlowego Inne formy: - konsorcja, - klastry, - inne sieci współpracy dobrowolnej (umowy)

Związki międzygminne i międzypowiatowe Forma wspólnej realizacji zadania (zadań), wprowa- dzona w 1990 roku, możliwa także dla powiatów Brak możliwości związków gminno-powiatowych Przystosowane do wspólnej realizacji zadań z zakresu kompetencji ustawowych Sztywne i trudne w zarządzaniu Dziś mamy zarejestrowanych ponad 100 związków międzygminnych i dwa powiatowe Nieliczne z nich mają charakter wielozadaniowy (pro- rozwojowy) Górnośląski Związek Metropolitalny Silesia; Związek Celowy Gmin MG 6; Region Płocki; Region Kutnowski

Porozumienia między JST Początkowo forma realizacji zadania kilku gmin przez jedną z nich, na podstawie porozumienia; alternatywna dla związku celowego (częste na sieciach infrastruktury liniowej) Potem rozszerzona na realizację zadań różnych JST przez inne (powierzenie zadania → ↓ ↑ ) Dziś możliwe różne formy porozumień dla wspólnej realizacji uzgodnionych przedsięwzięć (umowy); Kalisz – Ostrów; Gorzów Brak rejestru tych form współpracy

Spółki prawa handlowego Ustawa o gospodarce komunalnej różnicuje JST pod tym względem (bezzasadnie) Najczęściej powoływane w celu wspólnej realizacji za- dań w efektywnej, pozbawionej wad związków, formie Są też spółki prorozwojowe (lotniska regionalne, ARAW) Statystyka (2010): spółek z o. o. (nowe: 159 = ) [2009: 1933 = 1702 (41) (44)] spółki akcyjne (nowe: 30 = ) [2009: 180 = ]

Stowarzyszenia JST Metropolitalne (Gdańsk, Poznań, Szczecin, Zielona Góra, Koszalin, Bydgoszcz, Warszawa, Rzeszów) Terytorialne prorozwojowe („Olza”)

Inne formy współpracy Nieformalne sieci metropolitalne (aglomeracyjne) - Gdynia (NORDA), Kielce, Olsztyn, Opole, Tarnów Konsorcja - Bielsko-Biała Klastry - Klaster Łódzki Lokalne grupy działania (ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich; stowarzyszenia; ponad 330) Lokalne organizacje turystyczne (ustawa o POT; stowarzyszenia; 133) Inne – in statu nascendi…

Potrzeby Związki wielozadaniowe (prorozwojowe), bardziej elastyczne i co najmniej gminno-powiatowe „Związki” aglomeracyjne („zespoły współpracy teryto- rialnej”) [projekt prezydencki] Struktury metropolitalne (sub-regiony/powiaty?)  była już ustawa (nowelizacja ustawy warszawskiej 2001) – Warszawski Zespół Miejski; nie podpisał prezydent RP Spółki – ujednolicić sytuację prawną JST Ustawa o polityce rozwoju → rozwój lokalny Modele: włoski, niemiecki, francuski