Telewizja dostępna dla wszystkich Obowiązki nadawców w oferowaniu programów z audiodeskrypcją, napisami i tłumaczeniami na język migowy (obecnie oraz w nowej strategii KRRiT) Telewizja dostępna dla wszystkich 2 września 2014 – Sala kolumnowa Sejmu RP

Obowiązujący stan prawny Ustawa o rtv – nowelizacja z 2010 roku, art. 18a Kontrowersje wokół interpretacji: 10% razem czy osobno ? Rozporządzenie KRRiT z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie obniżenia małym nadawcom kwot udogodnień – dotyczy kilku lokalnych nadawców naziemnych i małych nadawców kablowych i dwóch naziemnych programów muzycznych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji podjęła już w 2012 roku przygotowania do zmiany rzeczywistości prawnej w ramach tzw. zespołu de lege ferenda, a następnie uczestniczyła w pracach nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Porozumienie nadawców W sprawie sposobu realizacji obowiązków wynikających z art. 18a ustawy o radiofonii i telewizji dotyczących udogodnień w programach telewizyjnych dla osób z niepełnosprawnością wzroku i dla osób z niepełnosprawnością słuchu. Negocjowane między nadawcami i przedstawicielami FDC od września 2012 do stycznia 2013 z udziałem KRRiT. Podpisane w dniu 5 czerwca 2015 r. przez: TVP SA, POLSAT SA, TVN, PULS, Polskie media SA (TV 4), ATM Grupa SA, Stavka Sp. z o.o. Zawierające minimalny kwartalny wymiar czasowy audycji z audiodeskrypcją i tłumaczeniami na język migowy dla programów telewizyjnych nadawanych w naziemnych multipleksach cyfrowych w dniu podpisania porozumienia.

Sposób i zasady kontroli nadawców Kontrola prowadzona jest w przedziałach kwartalnych, a podstawą wyliczenia udziału udogodnień jest czas kwartalny pomniejszony o czas emisji reklam i telesprzedaży. Sposób realizacji wymagań ustawy oraz zobowiązań zawartych w porozumieniu kontrolowany jest w oparciu o deklaracje (kwartalne sprawozdania) nadawców, weryfikowane wyrywkowo. Do oceny stanu realizacji ustawy wliczany jest całkowity czas trwania audycji wyposażonej w jakiekolwiek udogodnienie. Audycja wyposażona w dwa lub więcej udogodnień zaliczana jest jednokrotnie.

Wyniki kontroli audycji - kanały główne Audycje z AD – min. 11h/Q - w godzinach emisji Średni roczny (1.07.13 – 30.06.14) procentowy udział kolejno: ogółem, napisy, AD, mig. Q3 13 Q4 13 Q1 14 Q2 14 TVP 1 21 41 34 44 TVP 2 22 23 39 POLSAT 53 38 36 TVN 74 105 112

Wyniki kontroli audycji – kanały tematyczne Średni roczny (1.07.13 – 30.06.14) procentowy udział kolejno: ogółem, napisy, AD, mig.

Wyniki kontroli audycji z AD Q3 13 Q4 13 Q1 14 Q2 14 TVP Hist 6 15 9 35 TVP Kult 14 21 20 7 TVP Pol 30 25 18 TVN 7 72 80 143 124 ATM Rozr 89 22 65 TVT 177 208 152 122 TV 4 26 10 12 TV 6 13 8 TV PULS 104 126 100 84 PULS 2 76 74 91 92 Audycje z AD min. 6h/Q - w godzinach emisji

Wyniki kontroli – inne problemy Z powodów technicznych część programów regionalnych TVP nie realizuje wynikającej z porozumienia liczby godzin audycji tłumaczonych na język migowy. TVP ma złożyć w najbliższym czasie stosowne wyjaśnienia. Naziemne kanały muzyczne Eska Tv i Polo TV wykazują w sprawozdaniach kwartalnych bliskie 100 % wypełnianie programów napisami, które w rzeczywistości nie spełniają kryteriów napisów dla niesłyszących. Nadawca tych programów został wezwany do zmiany sposobu kwalifikacji napisów. Koncesjonowane w Polsce programy nadawane wyłącznie satelitarnie w 25 % nie wypełniają obowiązków wynikających z ustawy (11 spośród 44). KRRiT prowadzi z tymi nadawcami rozmowy wyjaśniające. Nadawcy tłumaczą się przede wszystkim trudnościami technicznymi.

Wyniki kontroli - podsumowanie Nadawcy wyjątkami, nie mają w zasadzie trudności w uzyskaniu ustawowej kwoty 10 % udogodnień w kwartale, a nawet znacząco ją przekraczają, chociaż zdaniem KRRiT zdarzają błędy i nadużycia np.: Zaliczanie do napisów dla niesłyszących tekstów na ruchomym pasku nie odpowiadających treści obrazu, Zbyt częste powtórki audycji z udogodnieniami w tym samym i w innych kanałach należących do tego samego nadawcy, Opracowywanie AD dla audycji statycznych typu talk-show, Zaliczanie do limitu audycji z udogodnieniami nadawanych w środku nocy. Wynika to z braku precyzyjnych zasad i przepisów w ustawie o radiofonii i telewizji.

Strategia regulacyjna 2014-2016 – p. 5 Strategia regulacyjna 2014-2016 – p. 5.2 Potrzeby odbiorców niepełnosprawnych. Działania na rzecz doskonalenia prawa oraz dostosowania do innych aktów prawnych w tym Konwencji ONZ, ustawy o języku migowym itp. Działania na rzecz właściwej jakości udogodnień w audycjach telewizyjnych, w tym wdrożenie rekomendacji w zakresie sposobu realizacji usług. Prowadzenie kontroli nadawców Inicjowanie samoregulacji w zakresie standardów technicznych, oznakowania audycji, informowania odbiorców itp. Zainicjowanie rozwiązań samoregulacyjnych wśród dostawców usług na żądanie.

Propozycje zmian w ustawie rtv [1] – Art. 18a – nowe brzmienie „Ust. 1 Nadawcy programów telewizyjnych są obowiązani do zapewnienia dostępności audycji dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji wzroku oraz osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji słuchu, poprzez wprowadzenie udogodnień dla niepełnosprawnych, tak aby co najmniej 50% kwartalnego czasu nadawania programu, z wyłączeniem reklam i telesprzedaży posiadało takie udogodnienia.”

Propozycje zmian w ustawie rtv [2] – Art. 18a – nowe brzmienie „Ust. 2 Krajowa Rada określi w drodze rozporządzenia rodzaje udogodnień dla niepełnosprawnych, jak również udział poszczególnych rodzajów tych udogodnień w łącznym czasie nadawania, w zależności od charakteru programu i rodzaju nadawanych audycji, a także z uwzględnieniem potrzeb odbiorców i możliwości nadawców w tym zakresie, jak również rozwój technik przekazu i rozwój udogodnień dla niepełnosprawnych.”

Propozycje zmian w ustawie rtv [3] – Art.2 przepisy przejściowe – „W latach 2015, 2016 i 2017 nadawcy programów telewizyjnych są obowiązani do zapewnienia dostępności audycji (…) poprzez wprowadzenie udogodnień dla niepełnosprawnych, o których mowa w art. 18a ustawy, o której mowa w art. 1, tak aby: w 2015 r. co najmniej 15% kwartalnego czasu nadawania programu, w 2016 r. co najmniej 25% kwartalnego czasu nadawania programu, w 2017 r. co najmniej 35% kwartalnego czasu nadawania z wyłączeniem reklam i telesprzedaży posiadało takie udogodnienia.”

Najbliższe działania Zainicjowanie aktualizacji i odnowienia porozumienia nadawców w oparciu o wyniki kontroli jego funkcjonowania, Włączenie do porozumienia nowych nadawców naziemnych. Przygotowanie rekomendacji w zakresie sposobu realizacji udogodnień celem poprawy ich jakości. Udział w pracach MAC przy zainicjowanej przez KRRiT oraz KIGEiT nowelizacji rozporządzenia w sprawie wymagań technicznych na odbiorniki telewizji cyfrowej. Stała kontrola nadawców w zakresie realizacji zapisów ustawy i porozumienia.

Podsumowanie W obecnej sytuacji prawnej jedynym sposobem na zwiększenie obowiązków nadawców w zakresie wyposażania audycji w udogodnienia dla osób niepełnosprawnych z dysfunkcją wzroku i słuchu oraz na poprawę jakości tego typu usług jest jak najszybsze uchwalenie i wdrożenie odpowiednich zmian w zapisach ustawy o radiofonii i telewizji. W dniu 11 czerwca br. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazał do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji z prośbą o włączenie go do Wykazu Prac Legislacyjnych Rządu.

Dziękuję za uwagę.