Janusz Leon Wiśniewski (1) Człowiek w sytuacji pomocy My nie tyle potrzebujemy pomocy przyjaciół, co wiary, że taką pomoc możemy uzyskać. Epikur Słysząc wołanie o pomoc - pomagamy... wołać. Radomir Dobke Nawet jeżeli pociechy udziela niebo, to pomocy oczekuje się od ludzi. Janusz Leon Wiśniewski Nie wzywaj nocą pomocy. Jeszcze zbudzisz sąsiadów. Stanisław Jerzy Lec

Podstawowe pojęcia OPIEKA POMOC WSPARCIE TERAPIA INTERWENCJA PREWENCJA (2) OPIEKA POMOC WSPARCIE TERAPIA Podstawowe pojęcia INTERWENCJA PREWENCJA PORADNICTWO PORADOZNAWSTWO

odnosił się do zjawisk niekorzystnie wpływających (3) Termin ten w ujęciu Heleny Radlińskiej, odnosił się do zjawisk niekorzystnie wpływających na rozwój człowieka. OPIEKA Rodzaje opieki (wg Dąbrowskiego) profilaktyczna – ukierunkowana na zapobieganie sytuacjom zagrożenia, usuwanie bądź neutralizowanie czynników zagrożenia; interwencyjna – postać ratownictwa; ukierunkowana na usunięcie podmiotu opieki spod wpływów już działających czynników zagrożenia; kompensacyjna – ukierunkowana na usuwanie lub neutralizowanie następstw zagrożenia rzeczywistego;

POMOC doraźna Rodzaje pomocy neutralna podmiotowa (4) (wg Dąbrowskiego) Współdziałanie z podmiotem w sytuacji trudnej, które polega na przywracaniu normalności tej sytuacji, zapobieganiu aktualizacji sytuacji trudnej albo na ułatwianiu lub uefektywnianiu sytuacji będących w granicach normy POMOC doraźna Rodzaje pomocy neutralna podmiotowa

podobieństwa i różnice (5) OPIEKA i POMOC podobieństwa i różnice opieka pomoc Obejmuje jednostki niezdolne do samodzielnego życia Obejmuje jednostki w sytuacji trudnej Bierze za jednostkę odpowiedzialność Brak lub ograniczona odpowiedzialność za osobę, która pomoc otrzymuje, za wykorzystanie tej pomocy i skutki Asymetryczne zależności między opiekunem a podopiecznym Symetryczne zależności Charakter ciągły, bezinteresowny Charakter może być doraźny, okresowy, wzajemny, zwrotny Trwały układ – stosunek opiekuńczy Nie wymaga trwalszych więzi interpersonalnych i bezpośrednich styczności

WSPARCIE Wsparcie łączy się zarówno z sytuacjami (6) (Wg Kawuli) Wsparcie łączy się zarówno z sytuacjami trudnymi, jak i aktywizacją i regeneracją sił potrzebnych w normalnym życiu. WSPARCIE Rodzaje wsparcia wsparcie emocjonalne polegające na wysyłaniu i otrzymywaniu przez jednostkę komunikatów, że ktoś się nami opiekuje, że przynależymy do grupy, wsparcie rzeczowe w postaci pożyczek lub świadczonych usług Podstawowymi instytucjami wsparcia są: rodzina, sąsiedztwo, przyjaciele, grupy towarzyskie

TERAPIA specjalne nauczanie i wychowanie osób niepełnosprawnych (7) Terapia to system działań stosowanych nie tylko wobec osób chorych, ale także jednostek o zaburzonym rozwoju lub poszukujących rozwiązań sytuacji trudnych, również osób pozostających w obrębie patologii społecznych. TERAPIA specjalne nauczanie i wychowanie osób niepełnosprawnych terapię skierowaną na likwidowanie objawów Terapia pedagogiczna obejmuje: terapię opartą na interferencji (wzmacnianie lub osłabianie) i teorii uczenia się oddziaływanie na procesy wychowawcze

INTERWENCJA Interwencja jest procesem. Wyodrębnia się w niej (8) Interwencja jest procesem. Wyodrębnia się w niej następujące etapy: INTERWENCJA 6. badanie możliwości alternatywnych rozwiązań problemu 1. identyfikacja 2. definicja problemu 7. formułowanie planu interwencji 3. pomiar wielkości problemu 8. wdrażanie planu 4. określenie celów interwencji 9. ocenę wysiłków i rezultatów interwencji 5. analizę informacji na temat problemu 10. zakończenie interwencji

działanie uprzedzające (9) Termin ten oznacza działanie uprzedzające PREWENCJA prewencja pierwotna polegająca na zapobieganiu pojawienia się zachowań destrukcyjnych, prewencja wtórna która ma na celu wczesne rozpoznanie symptomów i niebezpieczeństw grożących jednostce i grupie Rodzaje prewencji prewencja 3 stopnia odnosząca się do środków i działań stosowanych po wystąpieniu zachowań destrukcyjnych

PORADNICTWO może być rozpatrywane w dwóch aspektach: jako specyficzna (10) PORADNICTWO może być rozpatrywane w dwóch aspektach: jako specyficzna czynność podejmowana przez doradców pomagających jednostkom przeżywającym problemy jako instytucjonalny system o określonej strukturze organizacyjnej

Cele PORADNICTWA cel ogólny: cele szczegółowe: (11) Cele PORADNICTWA optymalizacja różnych dziedzin życia oraz rozwoju osobowości człowieka cel ogólny: usuwanie zaburzeń i trudności cele szczegółowe: profilaktyka prognoza

Poradnictwo liberalne Poradnictwo dialogowe (12) Trzy główne kierunki PORADNICTWA Nie licząc się z indywidualnością jednostki, jej przeżyciami i samooceną, doradca formułuje prognozę i podaje sposób rozwiązania problemu, traktując odbiorcę jako przedmiot działań poradnianych. Porada ma tu charakter instrumentalny. Poradnictwo dyrektywne behawiorystyczna koncepcja człowieka Rozwiązywanie sytuacji problemowych z uwzględnieniem wewnętrznych przeżyć jednostki, umożliwiające samopoznanie, uwalnianie od lęków i zahamowań. Doradca jest nastawiony na wskazywanie sposobów lepszego zrozumienia siebie i innych ludzi, na zmianę sposobów myślenia u odbiorcy o własnym problemie Poradnictwo liberalne psychoanalityczna koncepcja człowieka Poradnictwo dialogowe Doradca i radzący się współpracują ze sobą, szukając adekwatnych rozwiązań. Badaczami są obie strony, jednak doradca wykorzystuje swoje doświadczenie. humanistyczna i poznawcza koncepcja człowieka

np. interakcja, instytucja, (13) PORADNICTWO I PORADOZNAWSTWO Poradoznawstwo nauka o poradnictwie; refleksja naukowa nad praktyką poradnictwa Poradnictwo działanie praktyczne, np. interakcja, instytucja, praca socjalna