Inwentaryzacja bobra na terenie województwa Kujawsko – Pomorskiego Inwentaryzacja bobra na terenie województwa Kujawsko – Pomorskiego. Podsumowanie danych Opracował: Maciej Karolak st. specjalista ds. ochrony gat. zwierząt Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy

Źródła danych

KPZMiUW we Włocławku RDLP w Toruniu RDOŚ Bydgoszcz – wizje terenowe na podstawie przedłożonych wniosków

Kryteria oceny czynnego siedliska bobrów.

Obserwacje bezpośrednie

Wyszukiwanie i oznaczanie miejsc gdzie występują: blisko żeremi i nor występują zimowe magazyny pokarmowe

Wyszukiwanie i oznaczanie miejsc gdzie występują: na brzegach wód występują nowe, świeże zgryzy pni drzew i krzewów oraz świeże ścieżki bobrowe,

Wyszukiwanie i oznaczanie miejsc gdzie występują: Żeremia, które są wyraźnie użytkowane przez bobry (świeże, maziste, uszczelnianie mułem, roślinnością, gałązkami),

Wyszukiwanie i oznaczanie miejsc gdzie występują: Tamy są odnawiane bądź wybudowane w ostatnim okresie (świeże gałęzie, muł, nanoszone kamienie).

Określenie skali zagrożeń szkodami

Kategoria 0 – miejsca, w których bobry nie powodują szkód w gospodarce człowieka i nie powodują zagrożenia powodziowego – miejsca bezkonfliktowe. Kategoria 1 – miejsca, w których szkody występują sezonowo lub sporadycznie i powodują poważniejszego konfliktu. W miejscach tych nie ma konieczności ograniczania szkód, wymagających uzyskanie zezwolenia od zakazów wskazanych w art. 52 ustawy o ochronie przyrody.

Kategoria 2 – miejsca, w których bytowanie bobrów powoduje dotkliwe szkody i stale uniemożliwia prowadzenie gospodarki oraz miejsca gdzie występuje zagrożenie spowodowania trwałych i niebezpiecznych uszkodzeń urządzeń technicznych (np. wały przeciwpowodziowe), w których należy zbadać możliwość podjęcia stosownych działań ograniczających szkody i zastossowania odpowiednich zabezpieczeń, t.j. montaż siatek na wałach, rur przelewowych w tamach lub rozważyć ewentualność usunięcia bytujących tam rodzin bobrowych.

Dla miejsc z kategorii 2 Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy rozważy kwestię wydania zarządzenia zwalniającego z zakazu niszczenia siedlisk, tam i żeremi, a jeśli metody ograniczania szkód i zabezpieczenia są w danym przypadku nieskuteczne, rozważy wydanie zarządzenia zwalniającego z zakazu zabijania, chwytania, transportu i przemieszczania.

Wyniki inwentaryzacji

Działania mające na celu minimalizację szkód bobrowych

Prace interwencyjne (np Prace interwencyjne (np. montowanie rur przelewowych w tamach bobrowych, przepustach drogowych), Zabezpieczanie siatką grobli stawów rybnych, Zabezpieczanie siatką drzew przed zgryzami bobrów,

Rura przelewowa umożliwiająca utrzymanie pożądanego poziomu wody w stawach i ciekach bobrowych.

Zabezpieczenie przepustu przed zabudowywaniem go przez bobry

Zezwolenia na odstępstwa od zakazów dotyczących min Zezwolenia na odstępstwa od zakazów dotyczących min. niszczenia tam bobrowych lub żeremi Ponadto możliwe jest uzyskanie zezwolenia na odstrzał redukcyjny bobrów. Jest to działanie ostateczne stosowane po wykorzystaniu alternatywnych, mniej inwazyjnych metod.

+ ogranicza podtapianie (rury przelewowe w tamach, przepustach). + zabezpiecza groble wałów przeciwpowodziowych, stawów rybnych, drzew (siatka metalowa). + Brak ingerencji w stan zachowania siedliska bobrowego. Praco i czasochłonna. Koliduje z pracami konserwacyjnymi cieków melioracyjnych. Wymaga prac konserwacyjnych. Niski stopień skuteczności.

Dziękuję za uwagę Maciej Karolak St. specjalista ds. ochrony gat. zwierząt Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy mkarolak@rdos-bydgoszcz.pl 52 518 18 01, fax 52 518 18 02

Odstrzał redukcyjny bobrów - procedury

- Imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy; Załączniki: Wniosek - Imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy; - cel wykonania wnioskowanych czynności; - opis czynności na którą może być wydane zezwolenie; - nazwę gatunku lub gatunków, których będą dotyczyć działania, w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje; - liczbę lub ilość osobników, których dotyczy wniosek; - wskazanie sposobu, metody i stosowanych urządzeń do chwytania, odławiania lub zabijania zwierząt lub sposobu wykonania innych czynności oraz wynikających z tego zagrożeń; - wskazanie podmiotu, który będzie chwytał lub zabijał zwierzęta;

Załączniki: Mapka z zaznaczonymi miejscami, na których wystąpiły szkody. Opłata skarbowa Jednocześnie w przypadku szkód wyrządzonych przez bobry należy opisać powstałe szkody oraz scharakteryzować możliwe zagrożenia mogące powstać lub powstałe w wyniku zaistniałych szkód. Opisać miejsce wystąpienia szkód (np. nr działek lub działki, miejscowość, gmina, powiat). Dodatkowo należy opisać działania alternatywne jakie były wykonywane przed wystąpieniem o zgodę na redukcję populacji bobrów.

Termin obowiązywania zezwolenia:   Zezwolenie jest ważne od 15 września do końca lutego roku następnego.

Kryteria brane pod uwagę przed wydaniem zezwolenia:   Rodzaje, wielkość i wysokość poniesionych kosztów na wykonanie przez wnioskodawcę zabiegów lub czynności mających na celu ograniczenie szkód wyrządzonych przez bobry (np. zabezpieczanie drzew siatką, rozbiórka tam itp.). Rozmiar poniesionych szkód lub wysokość wypłaconych przez RDOŚ w Bydgoszczy odszkodowań. Stan populacji bobrów.

Decyzja zezwalająca na odstrzał redukcyjny bobrów jest działaniem ostatecznym, wydawanym po uprzednim stwierdzeniu braku skuteczności podjętych przez wnioskującego innych alternatywnych prac.

BÓBR W ŚWIETLE ZMIAN PRZEPISÓW USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY (Dz. U BÓBR W ŚWIETLE ZMIAN PRZEPISÓW USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY (Dz. U. z 2009 Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) Ustawa z dnia 13 lipca 2012 r. (Dz. U. 2012. 985) o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw z dniem 1 października 2012 r. Art. 56a. ust.1 Regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na obszarze swojego działania, na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, w stosunku do bobra europejskiego, kormorana czarnego oraz czapli siwej, na czynności podlegające zakazom określonym w art. 52 ust. 1.

BÓBR W ŚWIETLE ZMIAN PRZEPISÓW USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY (Dz. U. z 2009 Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) Art. 56a. ust.2 Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli czynności, których dotyczy zarządzenie, nie są szkodliwe dla zachowania we właściwym stanie ochrony dziko występujących populacji gatunków objętych zarządzeniem oraz leży to w interesie zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego lub: w przypadku bobra europejskiego - wynika to z konieczności ograniczenia poważnych szkód w odniesieniu do upraw rolnych, inwentarza żywego, lasów, rybostanu, wody lub innych rodzajów mienia.

Określenie liczebności - INWENTARYZACJA DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z WPROWADZONYMI ZMIANAMI W PRZEPISACH Jednym z elementów zarządzenia jest wiedza nt. niezagrożonego stanu populacji zwierząt, których zarządzenie dotyczy. Określenie liczebności - INWENTARYZACJA

Inwentaryzacja (metody) Źródło informacji: szkolenie z metodyki inwentaryzacji bobra Warszawa 3 sierpnia 2012 r. – prowadzący dr hab. Paweł Janiszewski, prof. UWM

Ankiety: Instytucje (ankieterzy): Lasy Państwowe PZŁ Melioranci (współpraca) Służby ochrony przyrody Inni zainteresowani

Obserwacje bezpośrednie

Procentowy udział poszczególnych rodzajów siedlisk

Procentowy udział nor i żeremi

Bobry mogą żyć gdziekolwiek !!!!

Dalsze prace: naniesienie wszystkich uzyskanych terenowych wyników na mapy w skali 1:50 000; graficzne otoczenie 1000 m buforem; analiza - jakie elementy są przynależne do indywidualnych rodzin bobrowych.