Kryzysy finansowe – przyczyny, konsekwencje, wnioski na przyszłość Małgorzata Iwanicz-Drozdowska Klub Polska 2015+ Warszawa, 5 XII 2007 r.

Jako wprowadzenie… Każdy kryzys jest nieco inny Przychodzi, gdy niewielu się go spodziewa Nie ma jednej definicji kryzysu bankowego ani finansowego Nie ma jednej definicji stabilności finansowej

Czynniki kryzysogenne Zbyt agresywne podejmowanie ryzyka przez banki Słabość rozwiązań regulacyjno-nadzorczych

Czynniki kryzysogenne Zbyt agresywne podejmowanie ryzyka przez banki Słabość rozwiązań regulacyjno-nadzorczych

Polityka banków Nadmierny optymizm Institutional memory hipothesis Procykliczność działalności kredytowej i rynku nieruchomości

Dawno, dawno temu... „Niekorzystne warunki były w dużym stopniu efektem załamania się niemądrej spekulacji na rynku nieruchomości, szczególnie w centrach miast i na ich obrzeżach” (Comptroller of the Currency, 1890 rok, Raport dla Kongresu)

Procykliczność na rynku nieruchomości W długim okresie akcja kredytowa jest dodatnio skorelowana z realną zmianą PKB i cen nieruchomości, zaś negatywnie ze zmianą realnych stóp procentowych (Hoffman, 2001; Gerlach&Peng, 2004) Koniunktura na rynku nieruchomości rzutuje zatem na aktywność kredytową banków, a ta nadmiernie rozkręcona kończy się często poważnymi stratami dla banków

Rynek nieruchomości a kryzysy bankowe USA - kryzys bankowy z lat 1980-1994 (głównie S&L) oraz wydarzenia bieżące Japonia - kryzys bankowy od początku lat 90. (juseny, banki) Hiszpania – kryzys bankowy w latach 1977-1985 (banki działające w grupach przemysłowych) Kraje skandynawskie (Norwegia, Finlandia, Szwecja) – kryzysy bankowe w latach 80.-90. (banki)

Czynniki kryzysogenne Zbyt agresywne podejmowanie ryzyka przez banki Słabość rozwiązań regulacyjno-nadzorczych

Słabości nadzorcze (1) Regulacje ostrożnościowe nieadekwatne do realiów działalności bankowej Źle przygotowana kadra nadzorcza Opieszałość w podejmowaniu decyzji interwencyjnych (regulatory forberance)

Słabości nadzorcze (2) Niewłaściwa ocena skali problemów Słaba komunikacja A bieżące problemy? – nieadekwatność rozwiązań nadzorczych do integracji transgranicznej rynku finansowego; zmniejszające się kompetencje nadzorców z krajów goszczących

Konsekwencje dla: Instytucji finansowych - utrata zaufania, straty finansowe, zmiany właścicielskie Gospodarki - osłabienie mechanizmów alokacji kapitału, zaburzenia w systemie płatniczym Społeczeństwa - trudniejszy dostęp do kredytów, utrata części oszczędności

Profilaktyka… Nadzorcza (?) Rynkowa (??) Zarządcza (!)

Dziękuję za uwagę