Kazimierz Dolny

Kazimierz Dolny – miasto w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, nad Wisłą, w Małopolskim na przełomie Wisły, w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Historycznie położony jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej). Jest siedzibą władz miejsko-wiejskiej gminy Kazimierz Dolny. Część trójkąta turystycznego: Puławy – Kazimierz Dolny – Nałęczów. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego w starostwie kazimierskim województwa lubelskiego w 1786 roku. Kazimierz Dolny uzyskał prawo składu w 1335 roku. W latach 1975–1998 w woj. lubelskim.

Historia Początki osady sięgają XI wieku. Na jednym ze wzgórz istniała osada zwana Wietrzną Górą, należąca do zakonu benedyktynów. W 1181 roku Kazimierz Sprawiedliwy przekazał osadę norbertankom z podkrakowskiego Zwierzyńca. Norbertanki zmieniły nazwę osady na Kazimierz (imię darczyńcy). Nazwa została odnotowana w kronikach po raz pierwszy w 1249 roku, a przymiotnik „Dolny” został dodany w latach późniejszych, w celu odróżnienia osady od leżącego w górnym biegu rzeki Kazimierza, założonego pod Krakowem. Po około 150 latach osada i okoliczne wsie stały się dobrami korony. Władysław Łokietek w 1325 r. ufundował kościół parafialny.

Zabytki w Kazimierzu Dolnym

Zamek w Kazimierzu Wieża, nazywana potocznie "Basztą" bądź Wieżą Łokietka, to wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku obronny stołp. Został wzniesiony na wysokości przeprawy przez Wisłę, tzw. Przewozu Woyszyńskiego. Mieści się na szczycie wzniesienia, około 180 metrów od zamku dolnego i 19 metrów nad jego poziomem. Jego wysokość, w zależności od miejsca, sięga nawet 20 metrów, a obwód u podstawy wynosi 32,5 metra. Grubość murów wynosi 4,2 metra u podstawy i wraz z wysokością zmniejsza się do 3 metrów na szczycie.

Synagoga Synagoga w Kazimierzu Dolnym – zbudowana w drugiej połowie XVIII wieku, przy obecnej ulicy Lubelskiej 4. Podczas II wojny światowej, po przybyciu frontu do miasta w 1944 roku, hitlerowcy doszczętnie zdewastowali synagogę. Po wojnie budynek synagogi stał opuszczony i popadał w ruinę. W 1953 roku budynek bożnicy odbudowano i gruntownie wyremontowano, przeznaczając ją na salę kinową. W 2003 roku kino zostało zamknięte, a główna sala pozostaje niewykorzystywana. W bocznych pomieszczeniach budynku urządzono pokoje do wynajęcia. Obecnym właścicielem jest warszawska gmina żydowska.

Wąwozy lessowe W okolicach tych powstały liczne, malownicze wąwozy drogowe, czyli głębocznice. Najbardziej znanym kazimierskim wąwozem w formie głębocznicy jest Korzeniowy Dół. Wąwóz ma długość około 500 metrów, przebiega nim ścieżka dydaktyczna. Najpiękniejszy jest środkowy odcinek wąwozu, gdzie ściany mają wysokość nawet 5-8 metrów, a korzenie drzew zwisają ze ścian. Krawędzie wąwozu porasta tu starodrzew dębowo-lipowo-grabowy. Jest to ulubione miejsce turystów, idealne na pamiątkowe zdjęcie.

Ściana płaczu W latach 80-tych ubiegłego wieku zaczęto wydobywać nagrobki, cześć z nich zachowała się w dobrym stanie, nienaruszone zostały płaskorzeźby i inskrypcje. Z odzyskanych macew na cmentarzu w Czerniawach zbudowano pomnik wzorowany na jerozolimskiej ścianie płaczu. Kazimierska ściana płaczu pęka po środku, pękniecie symbolizować ma los polskich i kazimierskich Żydów. Zgodnie z obowiązującym na cmentarzach żydowskich podziałem na części męskie i kobiece, po lewej stronie pęknięcia umieszczono nagrobki kobiet, zaś po prawej nagrobki mężczyzn. Nagrobki znajdują się po obu stronach ściany.

Prezentację przygotowałem w oparciu o informacje i zdjęcia dostępne w Internecie. Dziękuję za uwagę. Arkadiusz Łysak Kl. 3at