Finanse Publiczne Wprowadzenie

„Nie ma czegoś takiego jak publiczne pieniądze „Nie ma czegoś takiego jak publiczne pieniądze. Jeśli rząd mówi, że komuś coś da, to znaczy, że zabierze tobie, bo rząd nie ma żadnych własnych pieniędzy” Margaret Thatcher

Pojęcie Finansów Publicznych Art. 3. Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r Pojęcie Finansów Publicznych Art. 3. Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności: 1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych; 2) wydatkowanie środków publicznych; 3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; 4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne; 5) zarządzanie środkami publicznymi; 6) zarządzanie długiem publicznym; 7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Podstawy prawne budżetu Konstytucja – Rozdział X Finanse Publiczne (art. 216-225); Uchwalenie budżetu w formie ustawy budżetowej – art. 219; Ustawa budżetowa to akt prawny zawierający w sobie m.in. budżet jako najważniejszy dokument planistyczny, jednak może zawierać również inne dokumenty planistyczne lub innego rodzaju postanowienia; Wyłączna inicjatywa w zakresie ustawy budżetowej należy do Rady Ministrów; Ustawa zasadnicza dopuszcza kreowanie deficytu, jednak deficyt nie może być pokrywany z banku centralnego; Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych

Funkcje budżetu Funkcja rozdzielcza (fiskalno – redystrybucyjna) wykorzystywana jest do alokacji środków publicznych, wcześniej pobranych na rzecz budżetu; Funkcja ewidencyjno – kontrolna budżetu polega na tym, że budżet jest również miernikiem wysokości kierunków i wydatków publicznych; Funkcja interwencyjna (stymulacyjna)- budżetu polega na oddziaływaniu poprzez budżetu na gospodarkę.

Zasady budżetowe Zasada zupełności (powszechności) – postuluje objęcie budżetem w pełnych kwotach całości dochodów i wydatków form organizacyjnych realizujących zadania publiczne. Celem jest maksymalizacja kontroli nad realizacją dochodów i wydatków za pośrednictwem budżetu.

Zasady budżetowe Zasada równowagi budżetowej – postuluje, by państwo przy planowaniu swoich wydatków nie wykraczało poza możliwe do osiągnięcia dochody. Zasada ta nie jest rygorystycznie przestrzegana.

Zasady budżetowe Zasada jedności budżetu występuje w dwóch znaczeniach: - jedność formalna: budżet powinien być opracowywany w formie jednego dokumentu obejmującego całość gospodarki budżetowej, zawartego w jednym akcie prawnym; - jedność materialna: całość dochodów budżetowych powinna być za pośrednictwem budżetu przeznaczana na pokrycie wydatków. Niedopuszczalne jest łączenie konkretnego dochodu z konkretnym wydatkiem. Zasada ta nie ma charakteru bezwzględnego. Wyjątek – art. 42 ust. 2 u.f.p.

Zasady budżetowe Zasada jawności postuluje jawność publicznej gospodarki finansowej, przede wszystkim w celu sprawowania kontroli tej gospodarki. W ustawie o finansach publicznych kwestia jawności została ujęta w art. 33 tejże ustawy; Zasada przejrzystości – zasada ta współistnieje razem z zasadą jawności. Zasada ta postuluje czytelność, zrozumiałość oraz możliwość merytorycznego odczytania intencji postanowień budżetu. Na przejrzystość można również spojrzeć jako na przejrzystość działań organów państwa (transparentność) w zakresie gromadzenia dochodów i dokonywania wydatków.

Zasady budżetowe Zasada szczegółowości (specjalizacji) postuluję aby budżetu nie ujmować jako ogólnej kwoty dochodów i wydatków, lecz dokonać wewnętrznego uszczegółowienia (pogrupowania) dochodów i wydatków budżetowych według jednolicie przyjętych podziałek klasyfikacyjnych.