PROCEDURA PRZESZUKIWANIA OBSZARÓW I ZBIERANIA ZWŁOK DZIKÓW LUB ICH SZCZĄTKÓW

W dniu 22 stycznia 2018 roku weszła również w życie PROCEDURA PRZESZUKIWANIA OBSZARÓW I ZBIERANIA ZWŁOK DZIKÓW LUB ICH SZCZĄTKÓW, opracowana przez Główny Inspektorat Weterynarii we współpracy z Centrum Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. CEL: Ujednolicenie działań związanych ze zbieraniem i utylizacją padłych dzików w obszarach, gdzie występuje lub może występować afrykański pomór świń.

ZASADY POSTĘPOWANIA Za organizację działań związanych ze zbieraniem padłych dzików lub ich szczątków odpowiada wojewoda, który poprzez Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego koordynuje powyższe działania. Centrum Zarządzania Kryzysowego odgrywa główną rolę w organizacji i poszukiwaniu zwłok dzików lub ich szczątków. Za poszukiwanie na terenach leśnych odpowiadają Lasy Państwowe. Na pozostałych terenach obwodów łowieckich Polski Związek Łowiecki.

ZASADY POSTĘPOWANIA cd. Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego we współpracy z wojewódzkim lekarzem weterynarii przygotowuje dla poszczególnych powiatów miesięczny plan przeszukań terenu w poszczególnych powiatach, określając miejsca przeszukań i wielkość terenu. Określa również metodykę przeszukiwania, datę i czas rozpoczęcia i zakończenia akcji.

W miejscach stwierdzenia martwych dzików, padłych na ASF należy przeprowadzać poszukiwania martwych osobników nie rzadziej niż co dwa tygodnie. Wojewódzcy lekarze weterynarii przekazują powiatowym lekarzom weterynarii informację o terminach przeszukań oraz obszarach, które zostaną nimi objęte.

Powiatowy lekarz weterynarii właściwy terytorialnie dla obszaru, na którym odbywać się będzie przeszukanie wraz osobą odpowiedzialną za osoby przeszukujące, koordynuje kwestie organizacyjne w trakcie prowadzonych działań.

Powiatowy lekarz weterynarii odpowiada za zabezpieczenie wszelkich niezbędnych środków i sprzętu do pobierania próbek w kierunku ASF oraz przesłania tych próbek do laboratorium. Odpowiada również za zabezpieczenie odzieży ochronnej dla osób zajmujących się zbieraniem i załadunkiem zwłok dzików.

W przeszukiwaniu terenu uczestniczą obligatoryjnie: powiatowy lekarz weterynarii lub wyznaczony przez niego pracownik Inspekcji Weterynaryjnej, lekarze weterynarii wyznaczeni do pobierania próbek, pracownicy fizyczni odpowiadający za zebranie i załadowanie dzików lub ich szczątków do worków foliowych oraz przetransportowanie ich do miejsca odbioru przez zakład utylizacyjny.

Pracownicy fizyczni zbierający zwłoki dzików mogą wykonywać te czynności na podstawie umowy cywilno-prawnej zawartej z powiatowym lekarzem weterynarii. Przed rozpoczęciem pracy muszą być przeszkoleni przez powiatowego lekarza weterynarii lub osobę przez niego wyznaczoną na okoliczność postępowania z ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego i materiałem zakaźnym. Przeszkolenie powinno być potwierdzone podpisem osoby przeszkolonej na liście osób szkolonych w zakresie, o którym mowa w niniejszej procedurze. Wzór potwierdzenia przeprowadzenia szkolenia stanowi załącznik nr 1 do niniejszej procedury.

LISTA OSÓB PRZESZKOLONYCH PRZEZ PLW W ZAKRESIE WW. PROCEDUR

Powiatowy lekarz weterynarii określa zasady przemieszczania zwłok dzików lub ich części z miejsca znalezienia do miejsca czasowego składowania, np. przy użyciu kładów, ładowaczy, samochodów z przyczepami, itp. Za zabezpieczenie sprzętu odpowiada Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego. Zastosowany sprzęt po użyciu powinien zostać poddany dezynfekcji. Dezynfekcji dokonuje Inspekcja Weterynaryjna lub wyznaczony przez nią podmiot.

Najpóźniej na dzień przed rozpoczęciem akcji przeszukiwania terenu powiatowy lekarz weterynarii kontaktuje się z wybranym zakładem utylizacyjnym kategorii 1, znajdującym się w rejestrze zakładów prowadzonym przez Głównego Lekarza Weterynarii i ustala godzinę przyjazdu samochodu z zakładu utylizacyjnego do wyznaczonego przez powiatowego lekarza weterynarii miejsca. Dokonując wyboru zakładu należy mieć na uwadze, aby był on położony najbliżej miejsca odbioru zwłok dzików.

Koszty utylizacji zwłok dzików lub ich części pokrywane są przez powiatowego lekarza weterynarii z rezerwy celowej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt. Przy czym koszty ponoszone przez budżet państwa nie mogą być wyższe aniżeli te, które wskazano w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. z 2015 r. poz. 187 ze zm.).

Skorzystanie z odstępstwa przewidzianego w art Skorzystanie z odstępstwa przewidzianego w art. 19 rozporządzenia 1069/2009 (zakopanie zwłok) jest możliwe jedynie w przypadkach nadzwyczajnych za zgodą powiatowego lekarza weterynarii tj. niemożliwości przetransportowania pojedynczych zwłok dzika znalezionego w miejscu niedostępnym. Zwłoki powinny być zakopane tak, aby uniemożliwić ich odkopanie przez dzikie zwierzęta.

Każdorazowo po zakończeniu czynności, o których mowa w niniejszej procedurze, powiatowy lekarz weterynarii sporządza meldunek (załącznik nr 2) o przebiegu i efektach przeprowadzonych działań, przekazując go do Wojewódzkiego Centrum Zarzadzania Kryzysowego, wojewódzkiego lekarza weterynarii i Głównego Lekarza Weterynarii w terminie nie dłuższym niż 3 dni od zakończenia akcji.

Wzór meldunku

Wojewódzkie Centra Zarządzania Kryzysowego są zobowiązane do składania raportów w tym zakresie do Centrum Zarządzania Kryzysowego MRiRW w cyklu dwutygodniowym.

PLANY NA 2018 rok

Wkrótce ma wejść w życie nowy program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie. Wirus Afrykańskiego pomoru świń stwarza obecnie największe ryzyko dla branży trzodziarskiej. Dlatego podjęto decyzję o zaktualizowaniu programu jak najszybszego wykrywania wirusa i przeciwdziałaniu jego szerzeniu się.

Co zakłada nowy program rządowy dotyczący zwalczania ASF w Polsce?

- badania laboratoryjne w kierunku wykrycia ASF przeprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; - zakup 70 kontenerów chłodniczych do przetrzymywania tusz dzików; - finansowanie funkcjonowania 5 odłowni żywołownych do odłowu dzików; odłowione dziki podlegają uśmierceniu; - finansowanie odstrzału sanitarnego na obszarze określonym w załączniku nr 1 do programu;   - finansowanie odstrzału sanitarnego wykonywanego na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 8, art. 46 ust. 3 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

- finansowanie polowania i odstrzału sanitarnego na dorosłe samice dzika o wadze tuszy po usunięciu patrochów wynoszącej co najmniej 30 kg;    - ubój lub zabicie świń na obszarze zagrożenia lub obszarze objętym ograniczeniami lub obszarze ochronnym, w przypadku wystąpienia tej choroby u dzików;    - postępowanie powiatowego lekarza weterynarii po otrzymaniu zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (nadzór bierny) przeprowadzane zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

- pobieranie próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia ASF lub przeprowadzanie kontroli gospodarstw w zakresie spełniania wymagań związanych z bioasekuracją, przez powiatowego lekarza weterynarii (nadzór czynny nad gospodarstwami) na obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami lub obszarze ochronnym;    - unieszkodliwienie tusz dzików, które nie mogą być zagospodarowane przez myśliwych na obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami oraz na obszarze ochronnym;   -  finansowanie poszukiwania i bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych na obszarze określonym w załączniku nr 1 do programu;

- wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Białorusią i Ukrainą;    - prowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną kampanii informacyjnej dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz, a także rolników, myśliwych, władz samorządowych oraz społeczeństwa;    - prowadzenie szkoleń dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną przez Inspekcję Weterynaryjną, związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego, pasz oraz rolników i myśliwych, mających za zadanie przekazać wiedzę na temat ASF.

ZMIANY W PLANIE ŁOWIECKIM W Dzienniku Ustaw z 9 stycznia 2018 r. opublikowana została ustawa z dnia 14 grudnia 2017 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. 2018 poz. 50). Wprowadzenie zmian w dotychczas obowiązujących przepisach podyktowane zostało sytuacją związaną z epizoocją afrykańskiego pomoru świń – groźnej z gospodarczego punktu widzenia choroby zakaźnej trzody chlewnej i dzików. Jedna ze zmian dotyczy przepisów zawartych w ustawie – Prawo łowieckie, gdzie dotychczasowy art. 45 ust. 3 otrzymał brzmienie:

„W przypadku szczególnego zagrożenia w prawidłowym funkcjonowaniu obiektów produkcyjnych i użyteczności publicznej przez zwierzynę, starosta, w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim może wydać decyzję o odłowie, odłowie wraz z uśmierceniem lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny.”

Znowelizowany przepis umożliwia uśmiercanie zwierząt łownych po dokonaniu ich odłowu. Przed nowelizacją ustawy odłowione zwierzęta należało wypuścić w innym miejscu po uzyskaniu zgody dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, w myśl regulacji z art. 11 ust. 3 Prawa łowieckiego, który również uległ zmianie w wyniku wejścia w życie powyższej specustawy i otrzymał nowe brzmienie:

„Dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich, wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) i nadleśniczowie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe współdziałają ze sobą oraz właścicielami, posiadaczami i zarządcami gruntów w sprawach związanych ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt oraz z zagospodarowaniem obwodów łowieckich, w szczególności w zakresie ochrony i hodowli zwierzyny.”

Natomiast stosowanie odstrzału, np Natomiast stosowanie odstrzału, np. w miastach, nie zawsze jest możliwe z uwagi na bezpieczeństwo mieszkańców. Zaproponowane rozwiązanie powinno rozwiązać problem przegęszczonych populacji zwierząt na terenach zurbanizowanych, szczególnie dzików, które jako gatunek wszystkożerny, żywi się resztkami żywności dostępnymi np. w niezamkniętych altankach śmietnikowych, co stwarza niebezpieczeństwo dla mieszkańców.

Odstrzał sanitarny dzików WOJ. MAŁOPOLSKIE: luty-marzec 2018 w sumie ok. 100 sztuk

WYKONANIE POPRZEDNIEGO PLANU:

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Krakowie