AKTUALNY STAN REORGANIZACJI SYSTEMU KONTROLI ŻYWNOŚCI W POLSCE Tadeusz Wojciechowski Warszawa, 11 października 2017 r.

BIURO PROMOCJI JAKOŚCI Platforma wymiany poglądów i doświadczeń dla: rolnictwa, przemysłu, świata nauki, administracji publicznej. 3

CZY SYSTEM UKŻ JEST SPRAWNY?

ZAUFANIE POTRZEBY KONSUMENTA ZAUFANIE UCZCIWOŚĆ NATURALNOŚĆ WIEDZA Czy jest to dobre dla mnie? Czy ufam tej firmie? Czy ufam tej marce? UCZCIWOŚĆ Czy jest świeże? Czy to jest to co w reklamie? Czy naturalne? NATURALNOŚĆ WIEDZA Co jest na etykiecie? Co dodano? BEZPIECZEŃSTWO JAKOŚĆ Czy bezpieczne? Czy smakuje? ZAUFANIE

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE UE

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE część systemu prawa, przepisy unijne i krajowe, rozporządzenie 178/2002.

UNIJNY MODEL URZĘDOWYCH KONTROLI ŻYWNOŚCI Cele, Zasady, Kompetencje.

UNIJNY MODEL URZĘDOWYCH KONTROLI ŻYWNOŚCI Regulacje krajowe – muszą wpisywać się w unijny model. Ustrój (przypisanie kompetencji, organizacja), Procedura (postępowanie przed organami).

CELE PRAWA ŻYWNOŚCIOWEGO zapewnienie wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, ochrona interesów ekonomicznych konsumenta, zagwarantowanie rzetelności transakcji handlowych, ochrona zdrowia i warunków życia zwierząt, ochrona zdrowia roślin, ochrona środowiska naturalnego, zapewnienie swobodnego przepływu żywności zgodnej z wymogami jednolitego rynku.

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE… „Prawo żywnościowe” oznacza „przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne regulujące sprawy żywności w ogólności, a ich bezpieczeństwo w szczególności, zarówno na poziomie Wspólnoty, jak i na poziomie krajowym. Definicja obejmuje wszystkie etapy produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności oraz paszy produkowanej dla zwierząt hodowlanych lub używanej do żywienia zwierząt hodowlanych”.

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE – STRUKTURA Regulacja wymagań dotyczących sposobu prowadzenia działalności Regulacja urzędowego nadzoru i zarządzania ryzykiem Regulacja dotycząca produktu Regulacja dotycząca informowania o produkcie

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI Zespół instrumentów (zasad, instytucji, procedur) służących zapewnieniu bezpieczeństwa żywności, który obejmuje: wszelkie regulacje prawne mające na celu ochronę życia i zdrowia, w tym ustalające wymogi dotyczące: – środków spożywczych i ich znakowania, – higieny żywności, wymogów sanitarnych i weterynaryjnych podczas wytwarzania i obrotu żywnością. kontrole wewnętrzne (HACCP), monitoring bezpieczeństwa żywności, w tym przede wszystkim system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt (RASFF), analizę ryzyka oraz system doradztwa naukowego, Urzędowe Kontrole Żywności (UKŻ).

Bez sprawnej Urzędowej Kontroli Żywności system bezpieczeństwa nie funkcjonuje prawidłowo – stąd potrzebna ochrona prawna.

Unijny model urzędowych kontroli żywności. Regulacje

Rozporządzenie 882/2004/WE w sprawie urzędowej kontroli przeprowadzanej w celu zapewnienia weryfikacji wypełniania wymogów prawa żywnościowego i paszowego oraz regulacji odnoszących się do zdrowia i dobrostanu zwierząt. Rozporządzenie nr 854/2004/WE ustanawiające szczegółowe wymagania dotyczące organizacji urzędowej kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi. OBECNIE:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 W sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin, materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin i środków ochrony roślin. W PRZYSZŁOŚCI:

PRÓBY REFORMY UKŻ W POLSCE Projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności z 21 czerwca 2006 r. Projekt założeń do projektu ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii z 30 lipca 2010 r. Projekt założeń projektu ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii z 9 maja 2013 r. Poselski projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Weterynarii i Żywności z 14 września 2014 r.

STAN OBECNY OBECNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY SYSTEMU NADZORU NAD BEZPIECZEŃSTWEM ORAZ ZAFAŁSZOWANIEM ŻYWNOŚCI W POLSCE JEST NIEWYDOLNY I KOSZTOWNY.

ZASADNOŚĆ REFORMY W KONTEKŚCIE ZASAD UKŻ ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI, SKUTECZNOŚCI I PRZEJRZYSTOŚCI UKŻ wyeliminowanie nakładania się kompetencji, brak konieczności wymiany informacji pomiędzy wieloma strukturami przy uwzględnieniu różnych procedur, ujednolicone zasady postępowania pod pełnym nadzorem merytorycznym, finansowym i personalnym, możliwość dostosowania zasobów do potrzeb (zamienność pomiędzy powiatami, województwami), lepsza wymiana informacji (jedna struktura, te same procedury wewnętrzne, jedna „kultura korporacyjna”), obniżenie kosztów utrzymania inspekcji. ZMNIEJSZENIE OBCIĄŻEŃ DLA PRZEDSIĘBIORCÓW (podczas jednej wizyty kontrola pod większą ilością aspektów), ZAPEWNIENIE KOMPLEKSOWOŚCI UKŻ wyeliminowanie istniejących luk kompetencyjnych, wdrożenie zasady od pola do stołu. UMOŻLIWIENIE SPRAWOWANIA NADZORU MERYTORYCZNEGO przez organy centralne – bez finansowych i personalnych instrumentów nie jest to możliwe UPROSZCZENIE – zmiana wpisuje się w reformy unijne

KONCEPCJA ZMIAN … struktura organizacyjna Wyłączenie organów Inspekcji z administracji zespolonej w województwie i powiecie, Jednolite finansowanie za pośrednictwem jednej części budżetowej, Możliwość przesuwania środków lub oddelegowania pracowników w sytuacjach zagrożeń albo zwiększonych potrzeb związanych np. z obsługą eksportu, Ujednolicenie procedur kontrolnych (z uwzględnieniem specyfiki wynikającej z asortymentu produktów lub zakresu badań), docelowo: integracja systemów informatycznych, rejestrów, baz danych, restrukturyzacja laboratoriów.

PODSUMOWANIE Prezentacja organizacji Urzędowego Nadzoru i Kontroli Żywności w krajach członkowskich UE wskazuje na ich ewolucję w kierunku zapewnienia zharmonizowanego podejścia do bezpieczeństwa żywności. Kraje UE podejmują zdecydowane kroki w kierunku racjonalizacji państwowego – urzędowego nadzoru nad żywnością poprzez stosowanie analizy ryzyka i objęcie nadzorem łańcucha żywnościowego od „wideł do widelca”.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.zywnosc.com.pl 24