Finansowanie projektów energetycznych po 2020 roku Piotr Pawelec Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” sp. z o.o.

Powiązanie wsparcia z funduszy UE w zależności od średniej PKB na tle UE Poziom oraz rodzaj wsparcia z funduszy strukturalnych zależny jest od poziomu PKB danego regionu (na poziomie NTS2 – w Polsce są to województwa) w odniesieniu do średniej unijnej: Poniżej 75% średniej unijnej – region słabiej rozwinięty - największe wsparcie i największy procent dofinansowania. W tych regionach wsparcie na może być przeznaczone na podstawową infrastrukturę, mniejszy nacisk na cele rozwojowe Od 75% do 90% średniej unijnej – region przejściowy – skupienie na celach prorozwojowych (innowacje, badania i rozwój, przedsiębiorczość itp.), mniej środków na infrastrukturę. Powyżej 90% - region rozwinięty – skupienie na celach rozwojowych, większa rola instrumentów zwrotnych, większy udział środków krajowych. We wszystkich regionach priorytetowo są traktowane główne obszary takie jak gospodarka niskoemisyjna, innowacje i B&R. W 2020: Ponad 100% - Województwo Mazowieckie (głównie dzięki Warszawie) Ponad 75% - Województwa: Dolnośląskie, Wielkopolskie oraz (prawdopodobnie) Śląskie, Małopolskie, Łódzkie Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

BREXIT a sprawa polska Po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE (drugiej co do wielkości gospodarki europejskiej, z bardzo bogatymi regionami – East London 580% średniej unijnej) spadnie statystyczna średnia PKB. Może to znacząco wpłynąć na pozycję polskich regionów – w porównaniu do nowej średniej może znacząco wzrosnąć i więcej województw przekroczy poziom 75% awansując do regionów przejściowych. Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

"Cięcia w porównaniu do obecnego okresu budżetowego będą w następnej dekadzie konieczne. W momencie wyjścia Wielkiej Brytanii będzie nam brakowało 10-12 mld euro, nie możemy działać, jak przedtem" unijny komisarz ds. budżetu Guenther Oettinger. Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Jakie środki z UE po 2020 roku? Budżet UE na perspektywę 2021 – 2028 nie jest jeszcze uzgodniony. Procedury z nim związane będą trwać przez cały 2018 rok, a założenia mają zostać przedstawione przez Komisję Europejską do końca br. Pięć różnych koncepcji do dyskusji. Zwiększone środki na takie tematy jak: migracja, bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne czy obronność (po raz pierwszy!) Podniesienie kosztów emisji CO2 Powiązanie funduszy spójności UE z „fundamentalnymi zasadami praworządności” (propozycja Niemiec) Zasady podziału środków nie są jeszcze znane. Kwoty dla Polski będą na pewno mniejsze. Zachowanie dotacji w wypadku regionów słabiej rozwiniętych oraz w obszarach priorytetowych (m.in. energetyka, gospodarka niskoemisyjna) Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Pakiet zimowy Cele UE na 2030 rok: redukcja emisji CO2 – 40% udział OZE w miksie energetycznym – 27% Wzrost efektywności energetycznej – 27% Priorytetami pakietu są: efektywność energetyczna (tzw. zasada „efficiency first”), polityka przemysłowa – kraje UE mają być globalnym liderem dla „zielonych” technologii, oraz osiągnięcie zrównoważonej oferty dla konsumentów energii tj. wzmocnienie roli konsumenta. W 2030 r. w Unii połowa energii elektrycznej ma być wytwarzana z OZE (obecnie ok. 30%) – w sumie 72% energii elektrycznej ma być wytwarzane bez paliw kopalnych, a w 2050 r. cały sektor energetyczny w Unii ma zaprzestać wytwarzania dwutlenku węgla. od 2021 r. co roku ma zostać zainwestowana kwota w wysokości 177 mld euro, aby osiągnąć cele na rok 2030, zatem na Polskę przypadnie pod względem PKB ok. 3% tj. 5,3 mld euro rocznie. Przez takie działania Komisja oczekuje do 1% wzrostu PKB rocznie oraz stworzenie do 900.000 nowych miejsc pracy.  Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Unia energetyczna dla Europy Pakiet dotyczący unii energetycznej ma zapewnić Europie i jej obywatelom niedrogą, bezpieczną i zrównoważoną energię. Przewidziane działania dotyczą 5 dziedzin: (1) bezpieczeństwo dostaw, (2) wdrożenie rynku wewnętrznego Unii Energetycznej, (3) efektywność energetyczna, (4) dekarbonizacja – redukcja CO2 i udział OZE, (5) działania z zakresu B&R, innowacji i konkurencyjności. Podstawą wdrożenia jest rozporządzenie Governance (będzie obowiązywać od 01.01.2021 roku) - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zarządzania unią energetyczną, zmieniające dyrektywę 94/22/WE, dyrektywę 98/70/WE, dyrektywę 2009/31/WE, rozporządzenie (WE) nr 663/2009, rozporządzenie (WE) nr 715/2009, dyrektywę 2009/73/WE, dyrektywę Rady 2009/119/WE, dyrektywę 2010/31/UE, dyrektywę 2012/27/UE, dyrektywę 2013/30/UE i dyrektywę Rady (UE) 2015/652 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 525/2013 Podstawowy dokument określający działania oraz wpływający na to, co ma być finansowane - plan energetyczno-klimatyczny przygotowywany na poziomie kraju. Musi on obejmować narodowe cele udziału OZE dla poszczególnych sektorów tj. energii elektrycznej, ciepłownictwa i transportu, oraz cele dla poszczególnych technologii OZE. Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Zintegrowane plany krajowe w zakresie energii i klimatu Zintegrowane plany krajowe w zakresie energii i klimatu składają się z następujących głównych części: opis procedury stosowanej w celu utworzenia zintegrowanego planu krajowego w zakresie energii i klimatu, składający się ze streszczenia, opisu konsultacji z zainteresowanymi stronami, ich udziału oraz wyników, oraz opisu współpracy regionalnej z innymi państwami członkowskimi w przygotowaniu planu; opis krajowych założeń, celów i wkładów dla każdego z pięciu wymiarów unii energetycznej; opis polityk i środków przewidzianych na potrzeby realizacji odpowiednich założeń, celów i wkładów opis aktualnej sytuacji pięciu wymiarów unii energetycznej, w tym w odniesieniu do systemu energetycznego, emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych oraz prognoz dotyczących założeń, wraz z istniejącymi (wdrożonymi i przyjętymi) politykami i środkami; ocena wpływu planowanych polityk i środków na realizację założeń, o których mowa w lit. b); załącznik sporządzony zgodnie z wymogami i strukturą określonymi w załączniku II do niniejszego rozporządzenia, określający metody i środki polityczne danego państwa członkowskiego służące osiągnięciu oszczędności energii, zgodnie z art. 7 dyrektywy 2012/27/UE [w wersji zmienionej zgodnie z wnioskiem COM(2016) 761] oraz z załącznikiem V do tej dyrektywy. Przygotowując plany krajowe państwa członkowskie biorą pod uwagę wzajemne powiązania pomiędzy pięcioma wymiarami unii energetycznej oraz w razie potrzeby stosują jednolite dane i założenia w odniesieniu do pięciu wymiarów. Szczegółowy zakres: http://www.ipex.eu/IPEXL- WEB/dossier/files/download/082dbcc559522f00015983d009ed064b.do Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Mechanizm wsparcia polityki klimatycznej Dla krajów, których wartość PKB per capita nie przekracza 60% średniej unijnej przewidziane są dwa mechanizmy wsparcia: Fundusz (prawdopodobnie współpracujący z EBI) operujący na bazie przychodów ze sprzedaży uprawnień do emisji (ze specjalnej rezerwy wynoszącej 2 % całkowitej uprawnień w ramach EU ETS). Rozdział środków: 50% przyznawane byłoby w oparciu o historyczny poziom emisji i 50% na podstawie wskaźnika PKB. Wsparcie sektora wytwarzania energii – przyznanie do 40% uprawnień do emisji za darmo. Dodatkowa pula emisji dla krajów o PKB poniżej 90% średniej unijnej – dodatkowe 10% z puli przeznaczonej na aukcje jest rozdzielona pomiędzy te kraje, poza 90% przydzielanego według historycznych wartości emisji. Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Podsumowanie Nie wiemy jeszcze jak będzie wyglądać finansowanie unijne po roku 2020, będzie to zależne od polityki unijnej, której podstawowym wyznacznikiem jest Pakiet Zimowy. Polska dostanie mniej środków unijnych w nowej perspektywie finansowej. Na politykę energetyczno-klimatyczną będą przeznaczone znaczące środki – 177 mld euro rocznie, z tego 5,3 mld może trafiać na projekty energetyczno- klimatyczne do Polski. Ich przeznaczenie zależne jest od przyjętego krajowego planu energetyczno-klimatycznego. Znaczenie dla finansowania energetyki może mieć szczyt klimatyczny (COP24) w Katowicach w 2018 roku (od 3 do 14 grudnia) – podjęte tam ustalenia mogą rzutować na unijną politykę, w tym na finanse. Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93

Dziękuję Państwu za uwagę  Piotr Pawelec piotr.pawelec@ide-a.pl Instytut Dobrych Ekorozwiązań „Alternatywa” Sp. z o.o., pl. Kilińskiego 2, 35-005 Rzeszów, www.ide-a.pl, e-mail: piotr.pawelec@ide-a.pl, tel. +48 693 862 850, fax +48 17 778 82 93