Razem można skuteczniej warsztaty szkoleniowe Ochotnicza Straż Pożarna w Dąbrówce Tuchowskiej Razem można skuteczniej warsztaty szkoleniowe Trenerzy: Magdalena Marszałek Mariusz Ryś Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Tematyka warsztatów I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Przepisy prawne regulujące funkcjonowanie organizacji pozarządowych. III Sektor – formy działania organizacji pozarządowych Działalność nieodpłatna, odpłatna i gospodarcza organizacji Szczególny status organizacji pożytku publicznego Obsługa finansowa i księgowa organizacji Zarządzanie zasobami ludzkimi w tym wolontariat Tworzenie nowych organizacji pozarządowych Zasady tworzenia nowych organizacji Opracowanie wzorcowego statutu stowarzyszenia Przeprowadzenie przykładowego spotkania założycielskiego Zasady wypełniania wniosków do Krajowego Rejestru Sądowego i Urzędu Skarbowego Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Przepisy prawne regulujące funkcjonowanie organizacji pozarządowych Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r „Prawo o stowarzyszeniach” (tj. Dz.U. 2017 poz. 210) Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tj. Dz. U. 2016 poz. 40) Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r „O działalności pożytku publicznego i o wolontariacie” (tj. Dz. U. 2016 r., poz. 239 ze zmianami) Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych 2. III Sektor – formy działania organizacji pozarządowych Wszystkie formy działań społecznych, mieszczące się między państwem a rynkiem Grupy nieformalne w tym kluby osiedlowe, świetlice, grupy wsparcia, grupy samopomocowe Organizacje pozarządowe: Stowarzyszenia zwykłe w tym uczniowskie kluby sportowe Stowarzyszenia rejestrowe w tym ochotnicze straże pożarne i kluby sportowe Fundacje Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Grupa nieformalna – grupa osób, przyjaciół, znajomych, którzy mają podobne zainteresowania lub wyznaczyli sobie do realizacji wspólny cel, jednak nie zarejestrowana w żadnym rejestrze. Zalety – ograniczona biurokracja, brak obowiązku prowadzenia dokumentacji i sporządzania sprawozdań Wady – utrudniony dostęp do finansowania celów grupy, nie ma możliwości samodzielnego pozyskiwania środków, jedynie z partnerem Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Stowarzyszenie zwykłe – grupa osób, przyjaciół, znajomych, którzy mają podobne zainteresowania lub wyznaczyli sobie do realizacji wspólny cel. Zarejestrowane w rejestrze prowadzonym przez starostę. Zalety – nie ma konieczności rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, do założenia wystarczy 3 osoby Wady – brak osobowości prawnej, obowiązki sprawozdawcze takie same jak dla stowarzyszenia rejestrowego, nie może prowadzić działalności odpłatnej ani gospodarczej, ma ograniczone możliwości pozyskiwania dotacji Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Stowarzyszenie rejestrowe – grupa osób, przyjaciół, znajomych, którzy mają podobne zainteresowania lub wyznaczyli sobie do realizacji wspólny cel. Zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zalety – posiada osobowość prawną, może prowadzić działalność odpłatną i gospodarczą, ma duże możliwości pozyskiwania dotacji Wady – konieczność rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, do założenia potrzebnych jest minimum 7 osób, obowiązek prowadzenia dokumentacji organizacji i sprawozdawczości finansowej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Fundacja – założycielem jest zwykle 1 osoba fizyczna lub prawna, która ma środki finansowe i przeznacza je na realizację obranego celu społecznie lub gospodarczo użytecznego. Zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zalety – posiada osobowość prawną, może prowadzić działalność odpłatną i gospodarczą, ma duże możliwości pozyskiwania dotacji Wady – konieczność posiadania środków finansowych do założenia, konieczność rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, obowiązek prowadzenia dokumentacji organizacji i sprawozdawczości finansowej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych 3. Działalność nieodpłatna, odpłatna i gospodarcza organizacji Każda organizacja pozarządowa może w różnorodny sposób finansować swoją działalność. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Działalność nieodpłatna – działalność musi wynikać z celów zapisanych w statucie, jest finansowana ze składek członkowskich, darowizn i dotacji, które są przeznaczane wyłącznie na działalność statutową. Organizacja nie może pobierać opłat od beneficjentów i musi działać non-profit. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Działalność odpłatna – działalność musi wynikać z celów zapisanych w statucie, jest finansowana ze składek członkowskich, darowizn, dotacji oraz opłat wnoszonych przez beneficjentów, które są przeznaczane wyłącznie na działalność statutową. Ograniczenia przy działalności odpłatnej: Przychód jest przeznaczony wyłącznie na działalność pożytku publicznego (statutowa) Pobierane opłaty nie mogą być wyższe niż koszty tej działalności (bez marży zysku) Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Rodzaje działalności odpłatnej muszą być określone w statucie lub w uchwale zarządu Obowiązek wyodrębnienia w rachunkowości działalności odpłatnej i nieodpłatnej Nie można prowadzić równocześnie działalności odpłatnej i gospodarczej tego samego rodzaju Limitowane są wynagrodzenia osób zatrudnionych w ramach działalności odpłatnej – nie może przekroczyć w roku obrotowym 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (2017 rok – limit 12.831,09 zł). Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Działalność gospodarcza – zarobkowa działalność produkcyjna, usługowa i handlowa, nastawiona na osiąganie zysku, ma charakter normalnej działalności gospodarczej i w taki sam sposób jest rozliczana. Działalność gospodarcza może mieć charakter tylko uboczny, a zysk z niej musi być przeznaczony na realizację celów statutowych i nie może być dzielony między członków organizacji W przypadku organizacji pozarządowych, działalność gospodarczą rejestruje się w KRS, a nie w CEiDG Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Działalność opiera się na zasadach określonych w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Obowiązek wyodrębnienia w rachunkowości działalności gospodarczej Rozpoczęcie działalności gospodarczej wymaga zapisów w statucie lub uchwały zarządu Działalność gospodarcza w organizacji daje szansę na dodatkowe środki finansowe, jednak jest obarczona ryzykiem, tak jak prowadzenie każdej działalności gospodarczej, co oznacza, że mogą pojawić się straty. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych 4. Szczególny status organizacji pożytku publicznego Organizacje pozarządowe mogą uzyskać szczególny status organizacji pożytku publicznego, składając odpowiedni wniosek do KRS. Wymagania: Prowadzi działalność w sferze pożytku publicznego Działalność gospodarcza może być prowadzona tylko jako dodatkowa w stosunku do OPP Posiada komisję rewizyjną odrębną od zarządu Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych W statucie są zapisane ograniczenia dotyczące wykorzystania majątku organizacji i operacji gospodarczych z podmiotami powiązanymi z członkami zarządu Sporządza roczne sprawozdanie merytoryczne i finansowe oraz podaje je do publicznej wiadomości Przekazuje sprawozdanie z rocznej działalności MRPiPS, celem publikacji na stronie internetowej ministerstwa – termin publikacji do 15 lipca następnego roku Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Przywileje z tytułu posiadania statusu OPP: Prawo do 1-proc. odpisu z podatku dochodowego od osób fizycznych Możliwość korzystania z majątku Skarbu Państwa lub jst na preferencyjnych warunkach Możliwość uzyskania zwolnień podatkowych z tytułu prowadzonej działalności OPP Uzyskanie statusu OPP następuje po oddzielnej rejestracji w KRS, nawet w przypadku organizacji rejestrowych. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych 5. Obsługa księgowa i finansowa organizacji - organizacje pozarządowe mają do wyboru 4 różne sposoby prowadzenia dokumentacji finansowej. I. Pełna księgowość, bez uproszczeń: Najbardziej rozbudowana, może ją prowadzić każda organizacja Obowiązują wszystkie zasady opisane w ustawie o rachunkowości Obowiązuje zakładowy plan kont księgowych Roczne sprawozdanie jest bardzo rozbudowane (załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości). Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych II. Sprawozdawczość tzw. „małej jednostki”: Dotyczy praktycznie każdej organizacji działającej na naszym terenie (wysokie progi finansowe) Stosuje się uproszczony wzór sprawozdania finansowego (zał. Nr 5 do ustawy o rachunkowości) Aby stać się tzw. „małą jednostką”, organizacja musi podjąć stosowną decyzję (np. uchwała zarządu lub walnego zebrania, w zależności od zapisu w statucie). Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych III. Sprawozdawczość tzw. „jednostki mikro”: Dotyczy praktycznie każdej organizacji działającej na naszym terenie pod warunkiem, że nie prowadzi działalności gospodarczej Stosuje się uproszczony wzór sprawozdania finansowego (zał. Nr 4 do ustawy o rachunkowości) Aby stać się tzw. „jednostką mikro”, organizacja musi podjąć stosowną decyzję (np. uchwała zarządu lub walnego zebrania, w zależności od zapisu w statucie). Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych IV. Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów: Dotyczy organizacji nie prowadzących działalności gospodarczej i nie mających statusu OPP, a ich przychody nie przekraczają 100 tys. zł. rocznie Organizacja nie sporządza sprawozdania finansowego Organizacja musi podjąć stosowną decyzję (np. uchwała zarządu lub walnego zebrania, w zależności od zapisu w statucie) i poinformować o tym właściwy urząd skarbowy w pierwszym miesiącu danego roku. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Uwaga! W przypadku uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, mogą wystąpić ograniczenia w korzystaniu z dotacji na prowadzoną działalność (często w umowie jest zapisany wymóg prowadzenia wyodrębnionej księgowości dla projektu) Niezależnie od wyboru prowadzonej sprawozdawczości, każda organizacja pozarządowa ma obowiązek sporządzania i przekazywania do urzędu skarbowego CIT-8 (nawet zerowego). Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Ogólne zasady prowadzenia dokumentacji finansowej organizacji: Dokumentowanie wszystkich operacji gospodarczych (faktury, rachunki, listy płac, umowy, bilety, delegacje służbowe, dowody wewnętrzne) – nie ma wydatku bez dokumentu Segregowanie chronologicznie i opisywanie dokumentów zgodnie ze zdarzeniem gospodarczym Zatwierdzanie do wypłaty przez osoby do tego celu upoważnione Wyciągi bankowe – segregowanie chronologicznie zgodnie z numeracją wszystkich wyciągów w trakcie roku. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych 6. Zarządzanie zasobami ludzkimi w tym wolontariat Formy angażowania osób w działalność organizacji pozarządowych: Wolontariat Umowa zlecenie i o dzieło Umowa o pracę Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Wolontariat Wolontariusz to osoba, która dobrowolnie pomaga innym, choć nie są oni jego rodziną, znajomymi czy przyjaciółmi. Nie otrzymuje za tę pomoc wynagrodzenia. Uwaga! Wolontariusz może pomagać wyłącznie w działalności statutowej z wyłączeniem działalności gospodarczej stowarzyszenia. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Wolontariusz pracuje na podstawie porozumienia określającego co będzie robić i w jakim terminie, za co odpowiada, kto jest jego opiekunem W przypadku wolontariuszy w wieku 13-18 lat, wymagana jest pisemna zgoda rodziców lub opiekunów prawnych Jeśli wolontariusz pracuje krócej niż 30 dni, organizacja powinna go ubezpieczyć (NNW) Po zakończeniu pracy, organizacja powinna wydać wolontariuszowi zaświadczenie określające wykonany zakres zadań Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych W większości projektów praca wolontariuszy jest wyceniana jako osobowy udział własny (obecnie 30 zł za godzinę) W przypadku zaangażowania wolontariusza w projekcie, organizacja prowadzi kartę czasu pracy wolontariusza Z tytułu pracy wolontariusza, nie ma obowiązku zgłaszania go do ZUS, nie ma również obowiązku opłacania podatku do Urzędu Skarbowego Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Umowa zlecenie Umowa cywilnoprawna, w myśl której jeden podmiot zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności na rzecz drugiego podmiotu Umowę zlecenie można zawrzeć z osobą fizyczną, osobą prawną lub każdym podmiotem gospodarczym W przypadku osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, od umowy zlecenie należy opłacać składki ZUS i podatek Od umowy zlecenie o wartości do 300 zł brutto, opłaca się tylko podatek Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Umowa o dzieło Umowa cywilnoprawna, w myśl której jeden podmiot zamawia, a drugi w określonym terminie oddaje wykonane przez siebie dzieło Umowę o dzieło można zawrzeć z osobą fizyczną, osobą prawną lub każdym podmiotem gospodarczym Jest to tzw. „umowa rezultatu” – obejmuje jednokrotne wykonanie określonego dzieła (np. publikacja, utwór, obraz, rzeźba itp.) W przypadku osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, od umowy o dzieło należy opłacać podatek Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Uwaga! W przypadku umowy zlecenie, zleceniodawca nie może bezpośrednio nadzorować wykonywania zlecenia, nie może określać jego miejsca i czasu wykonywania. Może jedynie określić termin rozpoczęcia i zakończenia Przy zawieraniu umów o dzieło należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ taka forma zatrudnienia może być kwestionowana podczas kontroli ZUS i US. Jeżeli nie ma pewności, czy określona praca może być dziełem, to lepiej zawrzeć umowę zlecenie. Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Umowa o pracę Zgodne oświadczenie woli dwóch stron, w którym pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy oznaczonego rodzaju, w określonym miejscu i czasie, a pracodawca zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia pracownikowi Umowa może być zawarta na czas nieokreślony, określony, próbny, na zastępstwo lub na czas wykonywania określonego zadania Obowiązują wszystkie zapisy Kodeksu Pracy Od wynagrodzenia obowiązkowo odprowadza się wszystkie składki ZUS i podatek Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Podsumowanie Najczęstszą formą świadczenia pracy w przypadku organizacji pozarządowych jest wolontariat Umowy zlecenie i o dzieło są zwykle wykorzystywane podczas realizacji projektu lub jednorazowego działania Umowy o pracę są zawierane najczęściej w przypadku prowadzenia przez organizację działalności gospodarczej lub w dużych stowarzyszeniach i fundacjach do obsługi administracyjnej i księgowej Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Pomocne linki: http://www.ngo.pl/ (portal dla organizacji pozarządowych) http://poradnik.ngo.pl/x/1265928 (wzory dokumentów) http://poradnik.ngo.pl/wiadomosci/1279732,1279548.html (infografiki o aktualnych terminach dla NGO) http://poradnik.ngo.pl/wiadomosc/2009625.html (jak przekształcić stowarzyszenie zwykłe w rejestrowe) http://www.zus.pl/baza-wiedzy/biblioteka-zus/poradniki (poradniki nie tylko dla NGO) http://www.infor.pl/ (baza wiedzy, kalkulatory, aktualne zmiany przepisów prawnych nie tylko dla NGO) Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

I. Podstawowe zasady prowadzenia organizacji pozarządowych Miejsce w którym należy rejestrować organizacje pozarządowe z terenu województwa małopolskiego: Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia XII Wydział Gospodarczy KRS Ul. Przy Rondzie 7, 31-547 Kraków Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich