RESPEKTOWANIE NORM SPOŁECZNYCH W SZKOLE Raport ewaluacyjny Opracowanie: Zespół ds. ewaluacji: koordynator: Ewa Żelechowska członkowie: Elżbieta Kalka Agnieszka Maciejewska Łucja Tyll

- Określenie działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa. WPROWADZENIE Celem ewaluacji i zasadniczymi problemami badawczymi było: - Zdiagnozowanie zagrożeń, na które narażeni są uczniowie, nauczyciele oraz pracownicy na terenie placówki. - Pozyskanie informacji na temat sposobów dbania przez szkołę o bezpieczeństwo uczniów. - Określenie działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa.

Problemy kluczowe (badawcze) były następujące: •Czy uczniowie przejawiają zachowania odbiegające od przyjętych zasad postępowania? •Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje? •Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? •Jakich zachowań dotyczy identyfikowane przez uczniów zagrożenie? •Jakie jest źródło tych zachowań? •W jaki sposób szkoła rozpoznaje zagrożenia wśród uczniów? •W jaki sposób szkoła dba o bezpieczeństwo uczniów? •Jakie formy pomocy uczniom oferuje szkoła?

Zespół ds.ewaluacji opracował koncepcję ewaluacji wraz z narzędziami badawczymi oraz zebrał i zanalizował dane. Badania ankietowe, wśród wszystkich grup respondentów, zostały przeprowadzone w grudniu 2012 roku. Objęto nimi: 52 uczniów, 28 rodziców, 18 nauczycieli i 4 pracowników administracji i obsługi. Do zebrania danych posłużyły kwestionariusze ankietowe. Wykorzystane w procesie badawczym ankiety zawierały pytania: otwarte, zamknięte i półotwarte. Wzory ankiet zamieszczone zostały w załączniku. Zgromadzony materiał empiryczny został wykorzystany w analizie niniejszego raportu. Przed rozpoczęciem badań wszyscy respondenci, informowani byli o celach badań, sposobie wykorzystania ich wyników oraz całkowitej anonimowości uzyskanych informacji. Nie wszystkie rozdane ankiety zostały zwrócone, a część z nich zawierała niepełne informacje.

ANALIZA PRZEPROWADZONYCH BADAŃ

Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Powyższy wykres wskazuje, iż badani uczniowie czują się w szkole bezpiecznie (84,6%) . Podobnie twierdzą rodzice uczniów (92,9%) oraz nauczyciele (100%).

Jaka jest skala poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów? 21,2% badanych uczniów wysoko ocenia swoje poczucie bezpieczeństwa w szkole. 38,5 twierdzi nawet, że czuje się w szkole bardzo bezpiecznie. Jednak 9,7% badanych uczniów ma poczucie zagrożenia. 2 rodziców z 28 badanych (7,1%), także przyznało, że ich dziecko nie czuje się w szkole bezpiecznie. 70,7% nauczycieli określiło bardzo wysoko poczucie bezpieczeństwa podopiecznych.

Jakich zachowań dotyczy identyfikowane przez uczniów zagrożenie?

Najwięcej badanych uczniów (46,2%) obawia się „bicia” i zastraszania (40,4%). Kolejnym agresywnym zachowaniem, którego boją się uczniowie jest: obrażanie, ośmieszanie (30,8%) oraz obgadywanie (23,1%). Inaczej uważają badani rodzice. Ich zdaniem, uczniowie najczęściej obawiają się: agresji słownej: przezywania (42,9%), wyśmiewania (32,1%), a także grożenia (32,1%). Natomiast nauczyciele uważają, iż uczniowie najbardziej obawiają się wyśmiewania (70,5%), grożenia (58,8%) oraz przezywania i obrażania (35,2%).

Źródło zagrożenia Z analizy danych wynika, że uczniowie najbardziej obawiają się obcych w szkole (44,2%) oraz koleżanek/kolegów (23,1%).

Z jaką formą agresji uczniowie spotkali się w szkole? Najczęściej wskazywaną formą agresji z jaką zetknęli się uczniowie była agresja słowna (32,7%), podobnie twierdzą rodzice (39,3%) , na drugim miejscu plasowała się agresja fizyczna 26,9%.

Czy uczniowie znają swoje prawa?

Czy uczniowie znają swoje obowiązki?

Na pytanie dotyczące znajomości praw i obowiązków ucznia Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka w Kcyni 80,8% badanych uczniów odpowiedziało, że zna swoje prawa i obowiązki. Najczęściej wymieniane prawa ucznia przez badanych to: •         prawo do nauki (21,2%) •         prawo do własnego zdania (9,6%) •         do znajomości ocen (5,8%) Większość jednak, bo aż 63,5% nie potrafiło wskazać żadnego swego prawa.   Najważniejsze, zdaniem ankietowanych, obowiązki ucznia to: ·        uczęszczanie do szkoły (23,1%) ·        nie spóźnianie się na lekcje (7,7%) ·        nie wagarowanie (7,7%) Analiza wykazała, że mimo twierdzenia przez badanych, iż znają oni swoje obowiązki to 61,5% nie udzieliła żadnej odpowiedzi.

Czy w szkole respektowanie są normy społeczne? 78,8% badanych uczniów, 89,3% rodziców oraz 76,4% nauczycieli stwierdziło, że w szkole przestrzega się norm społecznych.

Jakie są najważniejsze normy zachowań dla uczniów, rodziców i nauczycieli?

Wśród najważniejszych norm zachowań uczniowie najczęściej wymieniali: szacunek do nauczycieli i pracowników szkoły (55,8%), aktywność na lekcjach, postępowanie zgodnie ze Statutem (51,9%) i kulturę osobistą (50%). Według rodziców najistotniejsze są: kultura osobista (50%), aktywność na lekcjach (53,6%), szacunek do ludzi (46,4%) oraz nieużywanie wulgaryzmów i tolerancja (42,9%). Nauczyciele największą wagę przywiązują do kultury osobistej i szacunku (82,3%), tolerancji (76,4%) i nieużywania wulgaryzmów (70,5%).

ANALIZA ARKUSZY WYWIADU grupa badawcza - nauczyciele

W jaki sposób nauczyciele rozpoznają zagrożenia , na które narażeni są uczniowie na terenie placówki? obserwują uczniów podczas przerw śródlekcyjnych i lekcji. przeprowadzają rozmowy indywidualne, wywiady, rozmowy na godzinach wychowawczych. otrzymują informacje od uczniów. przeprowadzają rozmowy z nauczycielami, z rodzicami, z pedagogiem. śledzą wpisy w dziennikach.

Uczniowie są informowani o swoich niewłaściwych zachowaniach poprzez : przekazywanie informacji o ich zachowaniu, przeprowadzenie rozmowy, wyjaśnienie sytuacji do której doszło akcentując zasady przestrzegania norm współżycia społecznego, omawianie problemu na forum klasy, przeprowadzanie zajęć tematycznych nawiązujących do zaistniałej sytuacji. wskazywanie właściwych wzorców i postaw.

Sposoby reagowania nauczycieli na niewłaściwe zachowania uczniów: ·       przeprowadzanie rozmów wyjaśniających z uczniem. ·       powiadamianie wychowawcy, pedagoga, rodzica, dyrektora w celu podjęcia odpowiednich działań. ·       stosowanie systemu kar i nagród przewidzianych w Statucie. ·       pogadanki i spotkania tematyczne. ·       upomnienia słowne. ·       konsultacje z radą pedagogiczną, pedagogiem. ·       wpisy do dziennika. · informowanie o konsekwencjach.

Najskuteczniejszymi sposobami reagowania na odstępstwa od norm postępowania zdaniem nauczycieli są: ·       bezpośrednie rozmowy z uczniem , rodzicem, wychowawcą, pedagogiem. ·       wyciąganie konsekwencji. ·       jednolity front postępowania wszystkich nauczycieli. ·       rozmowa połączona z uświadomieniem konsekwencji niewłaściwych zachowań. ·       zapisywanie uwag w dzienniku. ·       regularne rozmowy z uczniami. ·       dyscyplinowanie do zmiany niewłaściwego zachowania.

Według nauczycieli szkoła podejmuje następujące działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa uczniów: ·       organizowanie spotkań z rodzicami, z pedagogiem. ·       organizowanie spotkań o charakterze profilaktycznym – spotkania z funkcjonariuszami Policji, oglądanie filmów tematycznych, udostępnianie broszur. ·       wystosowywanie pism do rodziców. ·       reorganizacja dyżurów – zwiększenie liczby nauczycieli dyżurujących oraz ich rozmieszczenia. ·       realizacja programu profilaktycznego. ·       stały monitoring. ·       współpraca z funkcjonariuszami Policji, kuratorami.

PODSUMOWANIE Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, choć czasami doświadczają, ze strony innych uczniów, różnego rodzaju zachowań agresywnych, mających charakter agresji słownej, czasem również fizycznej. Najbardziej wychowankowie obawiają się obcych w szkole. Wszyscy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje, ale nie zawsze przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole. Uczniowie twierdzą, że znają swoje prawa i obowiązki, lecz nie potrafią ich wymienić. W szkole są respektowane normy społeczne. Nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje. Czynią to głównie w formie pogadanek oraz rozmów z uczniem w konkretnej sytuacji zagrożenia w celu przypomnienia obowiązujących zasad. W szkole diagnozuje się zachowanie uczniów, a wyniki diagnozy są wskazówką do pracy z dzieckiem – analiza przyczyn złego postępowania, rozwiązywanie problemów wychowawczych w grupie i indywidualnie, a także do tworzenia różnego rodzaju programów profilaktyczno – wychowawczych, zaradczych oraz do dalszej pracy dydaktyczno – wychowawczej. W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.

WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY 1.     Szkoła, by zwiększyć poczucie bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej, powinna kontynuować dotychczasowe działania wychowawcze oraz podejmować nowe, przynoszące pożądany efekt wychowawczy. 2.    Należy zwrócić uwagę na odpowiedzialne i rzetelne prowadzenie dyżurów. 3. W podejmowanych działaniach zaradczych, wychowawczych, profilaktycznych należy wykazywać się konsekwencją. 4.    Istnieje konieczność systematycznego zapoznawania uczniów z ich prawami i obowiązkami.

Dziękujemy za uwagę! Zespół ds. ewaluacji